Ο ΖΕΥΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΟΥΡΗΤΕΣ ΣΤΑ ΧΡΥΣΑ ΕΠΗ ΤΩΝ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΩΝ

             

Οι δύο πρώτοι στίχοι των Πυθαγορικών «Χρυσών Επών» αναφέρουν τα κάτωθι:       

«Αθανάτους μὲν πρῶτα θεούς, νόμῳ ὡς διάκεινται, τίμα· καὶ σέβου ὅρκον.»

Δηλαδή:  «Πρώτα, τους Αθανάτους Θεούς, όπως έχουν ορισθεί από το νόμο να τιμάς· και να σέβεσαι τον όρκο«.

 Σχολιάζοντας, ο Ιεροκλής, για τον τι είναι ο νόμος αυτός που έχει ορίσει τους Αθανάτους Θεούς, μας λέει ότι νόμος είναι ο δημιουργός νους και η θεία βούληση η οποία παράγει τα πάντα αιωνίως και τα διατηρεί.

«νόμος μὲν ὁ δημιουργικὸς νοῦς καὶ ἡ θεία βούλησις ἡ ἀϊδίως παράγουσα τὰ πάντα καὶ εἰς ἀεὶ διασῴζουσα, τάξις δὲ ἔννομος ἡ ἀπὸ   τοῦ πατρὸς τῶν ὅλων καὶ δημιουργοῦ τοῖς ἀθανάτοις θεοῖς συνεισελθοῦσα καὶ ποιοῦσα ἐν αὐτοῖς τοὺς μὲν πρώτους, τοὺς δὲ δευτέρους.»        
— Ιεροκλής, Υπόμνημα εις τα Πυθαγορικά Χρυσά Έπη, 1.10.3 – 1.11.1. —

Επιπλέον, για το ποιοι είναι οι συγκεκριμένοι Αθάνατοι, μας αναφέρει ότι είναι οι Εγκόσμιοι Θεοί που πρέπει κανείς να τιμά σύμφωνα με την τάξη που υπάρχει σε αυτούς, την οποία την εισήγαγε ο δημιουργικός νόμος μαζί με την ύπαρξή τους.

«ὡς δέοι τοὺς ἐγκοσμίους θεοὺς κατὰ τὴν ἐνυπάρχουσαν αὐτοῖς τάξιν τιμᾶν, ἣν ὁ δημιουργικὸς νόμος ἅμα τῇ οὐσίᾳ αὐτῶν συμπροήγαγε τάξας αὐτῶν»
–Ιεροκλής, Υπόμνημα εις τα Πυθαγορικά Χρυσά Έπη, 1.1.3 – 1.1.6–

Σε αυτό το σημείο θα προσπαθήσουμε να δούμε ποιος είναι αυτός ο δημιουργός νους, που είναι ο νόμος των Χρυσών Επών.

«θεὸς δὲ ὁ θεῶν Ζεὺς ἐν νόμοις βασιλεύων»
— Πλάτων, Κριτίας, 121.b.7 – 121.b.8–

Δηλαδή: «Ο Θεός των Θεών, Ζευς, που βασιλεύει με τους νόμους».

Σχολιάζοντας αυτό το σημείο ο Πρόκλος λέγει:  

«Εν δὴ τούτοις εὐθὺς ἐν ἀρχῇ θεὸς θεῶν βασιλεὺς ἀνυμνούμενος ὁ Ζεύς, πῶς οὐχὶ τοῖς ἐν Τιμαίῳ γεγραμμένοις ὁμολογεῖ τοῖς πάντων αὐτὸν τῶν ἐγκοσμίων θεῶν πατέρα καὶ αἴτιον ἀποφήνασι; Τίς γάρ ἐστιν ἄλλος ὁ πάντων θεῶν βασιλεύων θεὸς ἢ ὁ τῆς ὑποστάσεως αὐτῶν καὶ τῆς οὐσίας αἴτιος; Τίς δὲ ὁ θεοὺς θεῶν τοὺς ἐγκοσμίους ἀποκαλῶν; Οὐχ ὁ τῆς δημιουργίας ἁπάσης εἰς ἑαυτὸν τὴν ἀρχὴν ἀναδησάμενος; Εἰ τοίνυν καὶ τοῖς ἀφ᾽ ἑαυτοῦ γεννωμένοις δίδωσι τὸ θεοῖς εἶναι θεῶν, πολλῷ δήπου μειζόνως αὐτῷ προσήκει τῶν θεῶν πάντων ἀνυμνεῖσθαι θεῷ·«
— Πρόκλος, Περί της κατά Πλάτωνα Θεολογίας, 5.77.22 – 5.78.6. —

Δηλαδή:
«Με αυτά λοιπόν, όταν αμέσως από την αρχή ο Ζευς εξυμνείται ως βασιλιάς Θεός όλως των Θεών, πώς δεν συμφωνεί με όσα είναι γραμμένα στον «Τίμαιο», τα οποία τον παρουσίασαν ως πατέρα και αίτιο όλων των εγκοσμίων Θεών; Γιατί ποιος άλλος είναι ο Θεός που βασιλεύει σε όλους τους Θεούς, παρά ο αίτιος της υπόστασης και της ουσίας τους; Και ποιος είναι αυτός ο οποίος αποκαλεί «Θεούς Θεών» τους εγκοσμίους Θεούς; Δεν είναι αυτός που εξάρτησε από τον εαυτό του την αρχή ολόκληρης της δημιουργίας; Αν λοιπόν και σε όσους δημιουργούνται από αυτόν δίνει την ιδιότητα να είναι «Θεοί Θεών», τότε πολύ περισσότερο σε αυτόν ταιριάζει το να έχει εξυμνηθεί ως «Θεός όλων των Θεών»».

Επιπροσθέτως, ο Πρόκλος μας αναφέρει ότι ο νομοθέτης, δηλαδή εκείνος που δημιουργεί τους Νόμους, είναι ανάλογος προς τον Δημιουργό Ζευ.

«ὁ μὲν γὰρ νομοθέτης ἀνάλογον τῷ δημιουργῷ Διΐ ἐστι»            

–Πρόκλος, Εις τον Κρατύλο του Πλάτωνος εκλογαί χρήσιμοι, 63.7–

Εξάλλου, είναι γνωστό το γεγονός πως ο Μίνωας κάθε εννέα έτη, πήγαινε στο άντρο του όρους Ίδη και λάμβανε τους Νόμους από τον Ζευς[1].

Εν κατακλείδι, συμπεραίνουμε, ότι ο Νόμος των Χρυσών Επών αντιστοιχεί στον Δημιουργό και Πατέρα, Θεών τε και Ανδρών, Ζευς.

Τώρα, όσο αφορά τον όρκο, ο Ιεροκλής στην ανάλυσή του, τον αποκαλεί ως φρουρό και φύλακα του Νόμου.

«ἐπειδὴ δὲ τὸν νόμον τῆς τοῦ παντὸς διατάξεως ἄτρεπτος φρουρὰ διατηρεῖ καὶ τὸν τῆς φρουρᾶς ταύτης φύλακα τοῖς παλαιοῖς ἔθος ἦν δι᾽ ἀπορρήτων ὅρκον ὀνομάζειν, εἰκότως ἐφεξῆς τοῖς προειρημένοις ὡς ἀκόλουθον ἐπάγει δόγμα τὸ περὶ τοῦ ὅρκου παράγγελμα. καὶ σέβου ὅρκον.» 
–Ιεροκλής, Υπόμνημα εις τα Πυθαγορικά Χρυσά Έπη, 1.22.2 – 2.1.1–

Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι ο όρκος είναι ο φύλακας, ο φρουρός του Νόμου. Ο Νόμος, όμως, όπως δείξαμε, είναι ο Ζευς. Από τη μυθολογία γνωρίζουμε ότι «φύλακες», «φρουροί» του Διός είναι οι Κουρήτες.

«Καὶ γὰρ Ὀρφεὺς τοὺς Κούρητας φύλακας τῷ Διὶ παρίστησι τρεῖς ὄντας καὶ οἱ θεσμοὶ τῶν Κρητῶν καὶ ἡ Ἑλληνικὴ πᾶσα θεολογία τὴν καθαρὰν καὶ ἄχραντον ζωὴν καὶ ἐνέργειαν εἰς τὴν τάξιν ταύτην ἀναπέμπουσιν.»       
— Πρόκλος, Περί της κατά Πλάτωνα Θεολογίας, 5.16.28 – 5.17.4–

Δηλαδή : «Και ο Ορφεύς τους Κουρήτες, οι οποίοι είναι τρεις, τους θέτει δίπλα στον Ζευ ως φύλακες, και οι θεσμοί των Κρητών και ολόκληρη η Ελληνική Θεολογία την καθαρή και άχραντη ζωή και ενέργεια την αποδίδουν σε αυτή τη βαθμίδα«.

 Καθώς και:

«τοσαύτη γάρ ἐστιν ἡ τοῦ θεοῦ τούτου πάσης τῆς πρὸς τὰ καταδεέστερα συντάξεως ὑπερβολὴ καὶ ἡ πρὸς τὸ νοητὸν ἄχραντος ἕνωσις, ὥστε μηδὲ τῆς Κουρητικῆς αὐτὸν δεῖσθαι φρουρᾶς, ὥσπερ τὴν Ῥέαν καὶ τὸν Δία καὶ τὴν Κόρην· πάντες γὰρ οὗτοι διὰ τὰς εἰς τὰ δεύτερα προόδους τῆς ἀτρέπτου φυλακῆς τῶν Κουρήτων ἐδεήθησαν»  
—Πρόκλος, Εις τον Κρατύλο του Πλάτωνος εκλογαί χρήσιμοι, 107.34 – 107.39—

Δηλαδή:

«Τόση είναι στ’ αλήθεια η υπεροχή του Θεού αυτού σε σχέση προς κάθε συνύπαρξη με τα υποδεέστερα και η αγνή ένωσή του με το νοητό, έτσι που να μην έχει ανάγκη από την Κουρητική Φρουρά, όπως η Ρέα, ο Ζευς και η Κόρη. Πράγματι, όλοι τούτοι, λόγω της πορείας τους προς τα κατώτερα, χρειάστηκαν την άτρεπτη φρούρηση των Κουρητών«.

Άρα, λοιπόν, καταλήγουμε ότι εφόσον ο Νόμος είναι ο Ζευς, φύλακας του Νόμου είναι ο Όρκος και φύλακας του Διός είναι οι Κουρήτες, τούτοι θα αντιστοιχούν στον Όρκο των «Χρυσών Επών».

_____________

[1] Βλ. Όμηρου Οδύσσεια, Τ’. στ, 178 – 179  και  Πλάτων «Νόμοι, 624.a»  &  «Μίνως, 318.d – 321.d».

πηγή: eleysis69