ΠΕΡΙ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΥ-ΥΠΕΡΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΑΜΚΥΑ

Του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Ολόκληρη η γνώση σχετικά με τον διαλογισμό στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία από τους προσωκρατικούς και τον Πλάτωνα μέχρι και τον Ιεροκλή (6ος μΧ αιώνας) εμπεριέχει μια γενική εικόνα και όχι συγκεκριμένη για το πώς διαλογιζόμαστε, δηλαδή πώς ανερχόμαστε στον πνευματικό εαυτό μας. Δεν δίδεται δηλαδή κάποιο πρακτικό πλαίσιο με στάδια εφαρμογής ώστε να υπερυψωθούμε στον αληθινό εαυτό μας. Όλα τα πλατωνικά και νεοπλατωνικά κείμενα που μας έχουν διασωθεί δεν αρκούν για να καταλάβουμε τον πρακτικό, τον εφαρμοσμένο σκοπό της ύπαρξής μας που είναι η έκσταση που γράφει και ο Πλωτίνος. Όλα δείχνουν ότι εκείνο το μέρος της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφικής παράδοσης που σχετίζεται με τον διαλογισμό είτε έχει χαθεί είτε δεν επαρκούσε ο τρόπος περιγραφής του διαλογισμού και πολλοί λίγοι μπορούσαν να "διαλογίζονται" πραγματικά.

ΚΡΙΣΝΑΜΟΥΡΤΙ - ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ

Ερώτηση: Είναι η Ψυχή μία πραγματικότητα; 

Κρισναμούρτι: 

«Θα ζητήσω ξανά από το ακροατήριο να ακούσει χωρίς προκατάληψη, χωρίς μισαλλοδοξία σε αυτό το σημείο. Όταν μιλάτε για την «Ψυχή» εννοείτε κάτι ανάμεσα στο υλικό και στο πνευματικό, μεταξύ σώματος και Θεού. Έτσι έχετε διαχωρίσει τη ζωή σε ύλη, πνεύμα και Θεό. Δεν είναι έτσι; Αν θα μπορούσα να το πω αυτό, εσείς που μιλάτε για την «Ψυχή», δεν γνωρίζετε τίποτε για αυτό, το αποδέχεστε απλώς ως αρχή, ή είναι βασισμένο πάνω σε κάποια ελπίδα, πάνω σε μια ανεκπλήρωτη προσμονή. Έχετε δεχτεί ως αρχή πολλές θεμελιώδεις ιδέες, όπως έχετε αποδεχτεί την «Ψυχή», σαν να είναι μια πραγματικότητα. 

Παρακαλώ λάβετε υπ` όψιν σας τι πρόκειται να πω, χωρίς προκατάληψη, είτε υπέρ ή εναντίον της ιδέας της Ψυχής, και χωρίς καθόλου προκαθορισμένες ιδέες, προκειμένου να ανακαλύψουμε τι είναι αληθινό. Η μόνη πραγματικότητα, της οποίας είμαστε γνώστες, με την οποία πρέπει να απασχολούμαστε, είναι ο πόνος. Έχουμε συνείδηση αυτής της διαρκούς μη ολοκλήρωσης, του περιορισμού, της έλλειψης πληρότητας η οποία προκαλεί σύγκρουση και πόνο. 

ΚΡΙΣΝΑΜΟΥΡΤΙ - ΝΑ ΖΕΙΣ ΜΕ ΑΓΑΠΗ, ΜΕ ΟΜΟΡΦΙΑ, ΜΕ ΑΛΗΘΕΙΑ

«… Είναι αναγκαίο να προκαλέσει κανείς μια τεράστια, μια ριζική επανάσταση όχι απλώς εξωτερικά, αλλά μέσα του. Αν δεν αλλάξεις, αν δεν πάψεις εντελώς να είσαι Ινδουιστής ή Βουδιστής ή Χριστιανός ή κομουνιστής ή ό,τι άλλο, φέρνοντας μόνο κάποιες μεταρρυθμίσεις, αλλάζοντας κάποια πρότυπα εδώ κι εκεί, δεν πρόκειται να μπει καθόλου ειρήνη στην ανθρωπότητα, Αν δεν υπάρξει μια ψυχολογική, μια εσωτερική επανάσταση στον τρόπο που ζεις τη ζωή σου, στον τρόπο που σκέφτεσαι, στην καθημερινές ανήθικες δραστηριότητές σου, δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα για μια πραγματικά βαθιά, ισχυρή κοινωνική αλλαγή.

ΚΡΙΣΝΑΜΟΥΡΤΙ - ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ, ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ, ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ

«Εκείνο που προσπαθώ να πω είναι ότι για να ζει κανείς αληθινά, να σκέφτεται δημιουργικά, πρέπει να είναι ανοικτός στη ζωή, χωρίς καμιά αντίδραση αυτοάμυνας, έτσι όπως είσαι όταν είσαι ερωτευμένος.» Νέα Υόρκη, Τρίτη Ομιλία, 1935

«Η ερωτική πράξη παίζει έναν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στη ζωή μας γιατί ίσως είναι η μοναδική βαθιά και από πρώτο χέρι εμπειρία που έχουμε. Διανοητικά και συναισθηματικά, προσαρμοζόμαστε, μιμούμαστε, ακολουθούμε, υπακούμε. Υπάρχει πόνος και σύγκρουση σε όλες τις σχέσεις μας εκτός από τη σχέση που υπάρχει στη διάρκεια της ερωτικής πράξης. Καθώς αυτή η πράξη είναι τόσο διαφορετική και όμορφη εθιζόμαστε σ’ αυτήν κι έτσι αναποδογυρίζει και γίνεται σκλαβιά. Κι η σκλαβιά είναι εκείνη ακριβώς η απαίτηση για συνεχή επανάληψή της…». «Η Αναγκαιότητα της Αλλαγής». Κεφ. 15