ΑΙΘΕΡΙΚΕΣ ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΛΩΤΙΝΟ

Του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Νεοελληνική απόδοση αποσπάσματος από τις Εννεάδες του Πλωτίνου:

"Φαίνεται ότι κάποιος που προτίθεται να γνωρίσει τη φύση του Νοός, πρέπει πρώτα να συνειδητοποιήσει το κατώτερο Αυτού επίπεδο στην κλίμακα της Δημιουργίας, την ψυχή του, και να φθάσει στο πιο θείο μέρος της.Αυτό μπορεί να γίνει όταν η ψυχή εκδύεται σταδιακά τα "ενδύματά" της: εσύ, ως άνθρωπος με σώμα, πρέπει πρώτα να αποσυνδέσεις την ανθρώπινη υπόστασή σου από αυτό το σώμα, και μετά να απομακρύνεις από αυτό την ψυχή που το ζωογονεί, μαζί με την αισθητήρια αντίληψη, η οποία αναμφισβήτητα πρέπει να φύγει, καθώς και τις επιθυμίες, τα πάθη και όλες τις υπόλοιπες ρυπαρότητες που μας κρατούν προσκολλημένους στον εμπειρικό εαυτό. Ό,τι απομείνει από την ψυχή είναι αυτό που αποκαλούμε "εικόνα του Νοός".

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ, ΟΙ ΑΘΕΑΤΕΣ ΠΛΕΥΡΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Πώς είναι δυνατόν κάποιος που πρεσβεύει τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, η οποία προωθεί την διυποκειμενικά συλλογική οργάνωση της κοινωνίας και παράλληλα να υμνεί το παλιό πολιτικό αντιπροσωπευτικό σύστημα;

Από την ίδρυσή της η Ελλάδα ποτέ δεν είχε ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Όλες οι πολιτικές αποφάσεις λαμβάνονταν από τους λίγους (Πρωθυπουργός-υπουργοί-βουλευτές-οικονομική αριστοκρατία) στο βαθμό που υπηρετούνταν μια ισορροπία εκπλήρωσης ποικίλων ιδιοτελών συμφερόντων ανάμεσα στα τέσσερα αυτά κέντρα αποφάσεων.

ΠΕΡΙ ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ ΣΤΟΝ ΠΛΩΤΙΝΟ

Ο νους, ως το υποκείμενο ή η έδρα όλων αυτών που αναπαριστώνται με τη νόηση, δεν μπορεί να κατανοεί πλήρως τον εαυτό του ως ένα αντικείμενο σκέψης ή αντίληψης: η αυτοσυνείδηση (το να συνειδητοποιεί ο νους ότι ο ίδιος σκέφτεται) αυτή καθ΄εαυτή δεν συνιστά αυτογνωσία, κάτι που διατείνεται ο Ντεκάρτ. Προκειμένου η αυτογνωσία να είναι έγκυρη και να έχει νόημα, πρέπει να είναι σε θέση να παρακάμπτει τη σκόπιμη δομή που επινοεί ο ίδιος ο  νους, η οποία ευθύνεται για την αναπαράσταση των αντικειμένων ενώπιον της συνείδησης.

ΠΛΩΤΙΝΟΣ - Η ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΥ

               

Ο Πλωτίνος αποκλείει κάθε αμιγή υποκειμενιστική φιλοσοφική τάση από τη δική του περιγραφή για τον ΝΟΥ, τονίζοντας την προτεραιότητα των Ιδεών ή του Όντος έναντι του Νοός, και αρνούμενος τη θεωρία βάσει της οποίας μια Ιδέα είναι μια Ιδέα επειδή, ή μόνον όταν, γίνεται αντιληπτή από τον ΝΟΥ. 

Μας γράφει συγκεκριμένα:

ΣΕΝΕΚΑΣ - ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΣΤΩΙΚΗΣ ΔΙΑΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Υπολόγισε πόσο από τον χρόνο που σου δόθηκε αφαιρεί από τη ζωή σου ένας πιστωτής, μια ερωμένη, ένας πάτρωνας, ένας πελάτης, οι καυγάδες με τη γυναίκα σου, οι τιμωρίες που επιβάλλεις στους υποτακτικούς σου, οι περιπλανήσεις στην πόλη προκειμένου να εκπληρώνεις κοινωνικές υποχρεώσεις. Πρόσθεσε σε αυτά τις  αφαιρετέες ασθένειες που εσύ ο ίδιος προκαλείς στον εαυτό σου, και τον καιρό που αφήνεις να περνά σε αργόσχολα κενά. Θα διαπιστώσεις ότι έχεις στη διάθεσή σου  λιγότερα χρόνια από αυτά που δείχνει το ημερολόγιο.

Αναζήτησε στη μνήμη σου:

ΟΙ ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΙΔΕΑΣ ΤΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΑΡΕΤΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΤΩΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ

Της Άννας Μαρκοπούλου

Εισαγωγή: Αιτίες της επιλογής της ιδέας του Κάλλους 

ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ ΑΡΘΡΟ ΕΠΙΛΕΞΑΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΕΩΝ της ιδέας του Κάλλους στο πλατωνικό Συμπόσιον, έτσι όπως αυτές παρουσιάζονται στον λόγο της Διοτίμας. Ο στόχος του παρόντος άρθρου είναι η ανάδειξη της αναγωγικής πορείας της ψυχής, η οποία περνά, με διαλεκτικό τρόπο, από το στάδιο της θεωρίας του Κάλλους, στο στάδιο της δημιουργίας του Κάλλους, σε όλες τις βαθμίδες της ιδέας του Κάλλους. 

Σε αυτήν την αναγωγική πορεία της ψυχής, η οποία θα φθάσει στην κορύφωσή της, όταν αυτή θα γίνει θεωρός και δημιουργός του νοητού Κάλλους, ο ρόλος των θεωρητικών αρετών της ψυχής είναι, όπως θα διαπιστώσουμε, θεμελιώδης. 

SARAH RAPPE - ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟ (ΒΙΒΛΙΟ)

                                                   

Μια σπουδαία μελέτη για την νεοπλατωνική φιλοσοφία από την καθηγήτρια κλασικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, Σάρα Ρέιπ. Η εν λόγω καθηγήτρια αναλύει στο βιβλίο της αυτό σε βάθος τη γλώσσα, τους μυστικούς κώδικες, τα σύμβολα και τα συνθήματα που μετέρχονται οι νεοπλατωνικοί φιλόσοφοι προκειμένου να πετύχουν τη μέθεξη με το θείο. Δεν είναι ένα πόνημα που μπορούν να κατανοήσουν όλοι, γιατί χρησιμοποιεί εξεζητημένο λεξιλόγιο και φιλοσοφικούς όρους από τη σύγχρονη φιλοσοφία της γλώσσας που απαιτούν ειδικές γνώσεις φιλοσοφίας, κάτι στο οποίο οι περισσότεροι Έλληνες είναι αμύητοι και αφιλοσόφητοι. Η Σάρα Ρέιπ αναφέρεται στο φιλοσοφικό όρο της "μεταφοράς" ως τρόπο μυστικιστικής έκφρασης των άρρητων βαθιών νοημάτων, τα οποία αναδύονται πέρα και πάνω από τα ίδια τα κείμενα. Οι νεοπλατωνικοί στα κείμενα τους αντιτίθενται στην απλή λογική και θεωρούν ότι η ενόραση είναι ο ύψιστος και μοναδικός τρόπος για να κοινωνήσει ο άνθρωπος με τον θείο κόσμο, παρόλο που μετέρχονται το λογικό επιχείρημα και ορθολογικούς συλλογισμούς για να εκλογικεύσουν το βάθος του νεοπλατωνικού λόγου. Όπως γράφει και στο οπισθόφυλλο του βιβλίου της, όλα τα κείμενα του νεοπλατωνισμού και ιδιαίτερα όλα τα φιλοσοφικά έργα του Πλωτίνου, του Ιάμβλιχου, του Πρόκλου και του Δαμάσκιου επέχουν θέση διανοητικών εργαλείων για διαλογισμό, πρακτικές αυτοσυγκέντρωσης και πνευματικών ασκήσεων ύψιστου νοηματικού βάθους που εξυψώνουν την ανθρώπινη ψυχή αντικρίζοντας τον θείο κόσμο.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΨΥΧΗΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΑΜΑΣΚΙΟ

Πρόλογος του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Ο νεοπλατωνικός Δαμάσκιος ερμηνεύει τον μύθο της Δήμητρας και της Περσεφόνης, της κόρης της, μετερχόμενος τα ονόματα-συνθήματα των ονομάτων των θεών για να καταδείξει την πορεία που διανύει η ψυχή από την ολύμπια ευδαιμονία μέχρι την πτώση της στον αισθητό κόσμο και την επιστροφή της στο Αγαθόν. 

Ο Δαμάσκιος αναφέρεται στην πορεία της ψυχής ανάμεσα στο δεύτερο και τρίτο επίπεδο που σοβεί η ψυχή, δηλαδή στην υπερκόσμια και εγκόσμια αισθητή περιοχή του όντος. Πρώτα, να παραθέσουμε τα τρία επίπεδα στα οποία η ψυχή ζει με διαφορετικό τρόπο, σύμφωνα με τον Πρόκλο. Η καθ΄εαυτή καθαρή ψυχή, στο επίπεδο του υπεραισθητού κόσμου της Ρέας, δεν κομίζει κανένα υλικό χιτώνα και αντικρίζει το όντως "ον", το αληθινό "Είναι" ως καθολική ψυχή (όχι ατομική). Όταν κατέρχεται η καθολική ψυχή στα πρόθυρα του υπερκόσμιου αισθητού κόσμου, με την συνδρομή της Άρτεμης και της Αθηνάς, προσκολλώνται πάνω της οι πρώτοι συμπαντικοί χιτώνες (τα πρώτα προσκολλημένα άλογα μέρη - θυμικό και επιθυμητικό) που είναι απαραίτητοι για να μπορέσει να νοεί έγχρονη, ονομαζόμενη ως Περσεφόνη. Όταν η καθολική ψυχή εισέλθει στον εγκόσμιο αισθητό κόσμο, μερίζεται και "κομματιάζεται" στις επιμέρους ατομικές ψυχές με τα αντίστοιχα άλογα ατομικά μέρη και αποκτά και τα ψυχικά οχήματα (ας θυμηθούμε το όχημα του Ηνίοχου των Δελφών) που είναι απαραίτητα για να μπορέσει να κινείται. Στο τελευταίο επίπεδο συνδράμει χάριν λόγου η Δήμητρα, ενώ στο τέλος ο Διόνυσος (ως καθολικός εγκόσμιος Νους) διασπάται στους ανθρώπινους νόες.

ΕΜΠΕΔΟΤΙΜΟΣ - Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ

Το θέμα της προσευχής είναι πολύ σημαντικό στην συνολική στάση του Ελληνα απέναντι στους θεούς και τον κόσμο.

Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, είμαστε μάρτυρες διαφόρων φαιδρών τουλάχιστον προσεγγίσεων και ασυναρτησιών οι οποίες διαδίδονται από διαφόρους επιτηδείους, δηλητηριάζουν (εσκεμμένα;) την ψυχή του Έλληνα και τον καθιστούν ανίκανο να πετύχει την επικοινωνία με τους θεούς.

Ετσι βλέπουμε κάποιους να ισχυρίζονται ότι κάποια στιγμή η ανθρώπινη ψυχή θα γίνει θεός και μάλιστα Ολύμπιος(!). Και όχι μόνον αυτό αλλά αυτό λένε το πετυχαίνει μιας και όντας κάποτε υποατομικό σωματίδιο(!), πέτρα κλπ, εξελισσόμενη διαρκώς επιτυγχάνει να αναγορευθεί κάποτε στην τάξη των Ολυμπίων θεών. Για την αποφυγή δε συνωστισμού στον Όλυμπο, οι Ολύμπιοι θεοί εξελίσσονται και αυτοί διαρκώς χωρίς ορατό τέλος της εξέλιξης αυτής(!)

ΓΙΩΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ - ΦΥΣΙΚΟΣ ΚΑΙ ΗΘΙΚΟΣ ΑΥΤΟΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

                        

Ο κύριος υπαίτιος για την χρεοκοπία και τα Μνημόνια είναι το εγχώριο πολιτικό-οικονομικό σύστημα. Αυτό είναι ο ηθικός και φυσικός αυτουργός του πρωτοφανούς συνεχιζόμενου εγκλήματος, αυτό έχει την κύρια ευθύνη-ενοχή. Η οικονομική χρεοκοπία είναι αποτέλεσμα της πολιτικής χρεοκοπίας, οφείλεται στην ολοκληρωτική αποτυχία του πολιτικού συστήματος και της παρωχημένης ιδεολογίας του. Εκτός από οικονομική και εξωγενής, η ελληνική χρεοκοπία είναι κυρίως πολιτική και ενδογενής.

Όμως, γίνονται συντονισμένες προσπάθειες από τις διευθυντικές ελίτ να παρουσιασθεί ως κύρια υπεύθυνη για την χρεοκοπία η παγκόσμια οικονομική κρίση. Από την άλλη, τα κόμματα της Αριστεράς παρουσιάζουν ως υπεύθυνους την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ευρώ, την παγκοσμιοποίηση, τον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό, με συνέπεια να υποβαθμίζουν τις ευθύνες του εγχωρίου πολιτικού-οικονομικού συστήματος. Θα πρέπει λοιπόν να επισημανθούν τρία μείζονα πραγματολογικά στοιχεία που αποσιωπούνται ή συγκαλύπτονται τεχνηέντως, είτε από κομματική σκοπιμότητα, είτε από άγνοια ή ιδεολογική αβελτηρία:

Η ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΗΣ ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ Η ΑΠΟΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ "ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ" ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ

Μύθος: << Η Αθηνά σώζει την καρδιά του Διόνυσου και ο θεός "ανασταίνεται" >>. Τι σημαίνει με απλά λόγια ο εν λόγω μύθος:

Όταν κατά την άνοιξη γιορτάζουμε την αναγέννηση της φύσης και το σώσιμο της καρδιάς του Θεού Διόνυσου από την Αθηνά, εννοούμε την αέναη αναγέννηση του παγκόσμιου θεϊκού νοός. Κάθε φορά που μια ανθρώπινη ψυχή αποχωρεί από αυτόν τον κόσμο, μετά τον θάνατο του σώματος (αισθητός κόσμος), ο Διόνυσος "ανασταίνεται", δηλαδή  οι ανθρώπινες ψυχές ανέρχονται στον νοητό κόσμο "συμπληρώνουν" και εμπλουτίζουν με τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους το νοητό παζλ του ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΟΥ ΝΟΥ, δηλαδή του ΔΙΟΝΥΣΟΥ μέσω του ΑΔΗ. Αν είναι τελειωμένες οι ψυχές με τη βοήθεια της ΑΘΗΝΑΣ [Η εναρμόνιση των τριών μερών της ψυχής (λογιστικό-θυμικό-επιθυμητικό) μέσω της ΘΕΑΣ της ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΗΣ ΣΟΦΙΑΣ] που επικολλούνται προσωρινά στον ΔΙΟΝΥΣΟ, ανέρχονται ακόμα ψηλότερα στον ΟΛΥΜΠΟ, στον κόσμο του ΚΑΛΛΟΥΣ και των ΘΕΩΝ και για όσο διάστημα παραμένουν χορτασμένες νοητικά, δεν ξαναενσαρκώνονται με ανθρώπινο σώμα. Αν, αντίθετα, οι ψυχές που επικολλούνται στον ΔΙΟΝΥΣΟ δεν έχουν τελειωθεί, στη συνέχεια υποχρεωτικά επιλέγουν νέο σώμα μέσω του κλήρου για να ενσαρκωθούν. Να πούμε ότι στην ελληνική φιλοσοφική κοσμοθεώρηση που είναι ορθολογικά συγκροτημένη, ακόμα και μια τελειωμένη ψυχή που είναι "θεωμένη", αν σταματήσει να είναι  νοερώς απόλυτα συνδεδεμένη με το θείο πεδίο, αυτόματα θα ξαναπέσει στον κόσμο της γένεσης. Κάθε φορά που μια ψυχή ενσαρκώνεται, λοιπόν, μυθολογικά σημαίνει ότι ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ "κατασπαράσσεται από τους Τιτάνες", γιατί εγκαταλείπει τα θεία πεδία και οι θεοί "θρηνούν", όχι με την ανθρώπινη έννοια. Στην ελληνική φιλοσοφία και κοσμοθεώρηση κανένας θεός δεν έχει σώμα, οπότε δεν  χρειάζεται να "αναστηθεί" σωματικά. Γιατί κανείς θεός δεν έχει ανάγκες ή αδυναμίες, αλλά είναι πλήρης και υπερούσιος.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΤΣΙΡΚΑΣ - ΑΚΥΒΕΡΝΗΤΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ

                  

Ο πόλεμος πάει καλά, κι οι σύντροφοι κάνουν το χρέος τους, μα ο άνθρωπος έχει μέσα του σκατά και δεν αλλάζει[1].

Σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στα σύγχρονα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στις Ακυβέρνητες Πολιτείες του Στρατή Τσίρκα καμία αφηγηματική πληροφορία δε μεταδίδουν φερέφωνα. Τα πολιτικώς χειραγωγημένα πρόσωπα έχουνε λόγο, αλλά δεν έχουν ποτέ το ρόλο του πληροφοριοδότη. Σε κανέναν από τους τρεις τόμους του έργου δε μαθαίνουμε νέα από το Ανθρωπάκι -έρμαιο της "αριστερής" ιδεολογίας και μαριονέτα του κόμματος- ούτε από τον Πήτερ, ούτε από τους πράκτορες Μερτάκηδες. 

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ - ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΟ "ΑΝΝΑ ΚΑΡΕΝΙΝΑ"

O Τολστόι μάς παροτρύνει: Σκάψε βαθύτερα. Προσπάθησε σκληρότερα. Στόχευσε υψηλότερα. Δώσε μεγαλύτερη προσοχή στον κόσμο γύρω σου και θα δεις πως είναι σαν μια τεράστια ορχήστρα, μια μεγάλη μουσική συμφωνία από μοναδικές μελωδίες, αναλογίες και διαφορετικότητες που εμφανίζονται ξανά και ξανά, και που κάποτε τις παρατηρούμε, αλλά αυτές υπάρχουν στο υποσυνείδητό μας ακόμη και χωρίς εμάς. 

ΕΜΠΕΔΟΤΙΜΟΣ - 10 ΑΡΧΕΣ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΛΑΤΩΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (ΒΙΝΤΕΟ)

Ο ΘΕΟΣ ΔΙΟΝΥΣΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΠΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ ΤΟΥ

Γενικά όταν αναφερόμαστε σε θέματα αποσυμβολισμού και αλληγοριών, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, διότι υπάρχει ο μεγάλος κίνδυνος να παρασυρθούμε και να παρμεμβάλουμε προσωπικές απόψεις και οπτικές οι οποίες μας παραπλανούν και δεν μας δίνουν την σωστή εικόνα.

Κάθε αποσυμβολισμός πρέπει να είναι συμβατός με όλες τις λοιπές αλληγορίες και μύθους, οι οποίοι, όπως έχουμε πει, δεν έχουν γραφτεί τυχαία, αλλά αποτελούν ένα τρόπο καταγραφής θεϊκών και οντικών σχέσεων. Ας θυμηθούμε ότι η δημιουργία ενός νέου μύθου είναι τόσο δύσκολη όσο και η εύρεση ενός νέου μαθηματικού θεωρήματος. (Όλες οι θρησκείες εκκινούν από τους αρχαίους μύθους τους οποίους κατασκεύασαν σοφοί και οι μύθοι κρύβουν μέσα τους μια άλλη πραγματικότητα, την αληθινή και όχι αυτή που νομίζουμε.)

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ "ΕΝΣΩΜΑΤΩΜΕΝΟΥ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ"

Φωτογραφία: Το νέο Διεθνές Νομισματικό Σύστημα που θα ενσωμάτωνε τις αξίες του ενταγμένου φιλελευθερισμού σχεδιάσθηκε σε μεγάλο βαθμό στην διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς, που έλαβε χώρα στο ξενοδοχείο Μάουντ Ουάσινγκτον το 1944.

Ο ενσωματωμένος ή ενταγμένος φιλελευθερισμός είναι όρος για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα και τον σχετικό διεθνή πολιτικό προσανατολισμό, όπως ίσχυε από το τέλος του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου στη δεκαετία του 1970. Το σύστημα δημιουργήθηκε για να στηρίξει τον συνδυασμό του ελεύθερου εμπορίου με την ελευθερία για μέλη να ενισχύσουν την παροχή πρόνοιας και να ρυθμίζουν τις οικονομίες τους, να μειώσουν την ανεργία. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Αμερικανό πολιτικό επιστήμονα Τζον Ράγκι το 1982.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΜΕΡΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ο καταμερισμός της εργασίας είναι ο διαχωρισμός των δραστηριοτήτων σε τομείς, τύπους απασχόλησης και ρόλους ευθύνης, και η εξειδίκευση των εργατών στους ρόλους αυτούς. Η πρακτική αυτή εφαρμόζεται για χιλιάδες χρόνια, και ήταν μια από τις κύριες δυνάμεις που οδήγησε στην δημιουργία των κοινωνικών τάξεων και την μετέπειτα ανάπτυξη του εμπορίου. Η πολιτικο-οικονομική θεωρία που αναπτύχθηκε γύρω από την πρακτική αυτή, οδήγησε στην άνοδο του νεοφιλελευθερισμού και καπιταλισμού αντίστοιχα, των οποίων αποτελεί ένα από τα συστατικά στοιχεία.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΡΚΑΝΤΙΛΙΣΜΟΥ (ΕΜΠΟΡΟΚΡΑΤΙΑ)

Με τον όρο Εμποροκρατία, ή Εμποροκρατισμός, ή Εμποροκρατικό σύστημα, ή ακόμα και Μερκαντιλισμός εκ του αγγλικού διεθνούς σήμερα όρου "Mercantilism" χαρακτηρίζεται γενικά οικονομικό σύστημα που πολλές φορές φέρεται να ταυτίζει τον πλούτο με το χρήμα. Σε γενική όμως αποδοχή το σύστημα αυτό πρεσβεύει ότι μόνο με κυβερνητικές ρυθμίσεις εθνικιστικού χαρακτήρα μπορεί να εξασφαλιστεί η οικονομική ευημερία του κράτους.

Οι οπαδοί της εμποροκρατίας καλούνται εμποροκράτες ή μερκαντιλιστές.

Η ΑΥΣΤΡΙΑΚΗ ΣΧΟΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

Η Αυστριακή Σχολή Οικονομικής Σκέψης είναι μια σχολή οικονομολόγων που δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στις πράξεις των ανθρώπων και τις συνέπειες αυτών. Αν και δεν υπάρχει σύμπνοια μεταξύ των οικονομολόγων της σχολής αυτής σε όλα τα θέματα, συνήθως ως βασικά χαρακτηριστικά αναφέρονται η υποκειμενική θεωρία της αξίας, ο μεθοδικός ατομισμός και η χρήση λογικής αναλύσεως, έναντι των μαθηματικών που χρησιμοποιούν οι οικονομολόγοι της νεοκλασικής σχολής.

ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Για μια σύγχρονη ανάγνωση  του λογοτεχνικού κειμένου

• 1

Εισαγωγικές παρατηρήσεις

     Ι. Όταν μιλάμε για λογοτεχνία η σκέψη μας πηγαίνει στην τέχνη που συνδέεται με τη γλώσσα. Η σχέση λογοτεχνίας και γλώσσας, κατά συνέπεια, αποτελεί μια πρώτη βάση για να μπορεί να προσανατολίζεται κανείς μέσα στο χώρο της λογοτεχνίας. Η γλώσσα ωστόσο δεν δημιουργείται από τη λογοτεχνία ούτε μέσα στη λογοτεχνία. Δεν παύει όμως να διαμορφώνεται στην καθημερινή της εκδοχή μέσω της λογοτεχνίας και να προσλαμβάνει μια ανάλογη αισθητική αξία. Αυτό δε σημαίνει ότι η αξία του λογοτεχνικού έργου εξαρτάται από τη γλώσσα μόνο. Αντίθετα η γλώσσα συνδιαμορφώνεται μέσα στο λογοτεχνικό έργο και από το περιεχόμενο, το οποίο καλείται να εκφράσει. Έτσι το καθολικό νόημα της λογοτεχνίας πρέπει  να αναζητείται μέσα στην καθολικότητα του περιεχομένου, η οποία αντανακλά μια πραγματικότητα που αναπαρίσταται μέσω της γλώσσας. Γι’ αυτό και η λογοτεχνία καταπιάνεται με θέματα που συγκινούν τόσο το δημιουργό όσο και τον αναγνώστη, αλλά παράλληλα έχουν ενδιαφέρον για τη ζωή του ανθρώπου και για την πνευματική του ολοκλήρωση. Κατ’ αυτό το πνεύμα, η λογοτεχνία αφορά όλους και  συνδέεται με καθετί που ανήκει στο χώρο των αξιών. Οι αξίες που ομορφαίνουν την ανθρώπινη ζωή και τη σημασιολογούν όχι λιγότερο συνυφαίνονται με την αισθητική μετουσίωση ενός λογοτεχνικού έργου και ως τέτοιες διαχωρίζονται από τις απαξίες που δεσπόζουν συνήθως στην κοινωνική μας ζωή. Από αυτή την άποψη,  η διαχρονική αξία της λογοτεχνίας βρίσκεται στην πραγματική της δυνατότητα να μετασχηματίζει κάτι το δεδομένο σε μια  συμπαντική αλήθεια, η οποία κατανοείται ή μπορεί να κατανοηθεί ως τέτοια μέσω της αισθητικής της τελειότητας.

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ ΣΤΟΝ ΣΩΚΡΑΤΗ

Η έννοια της «ἀρετῆς» και οι νοηματικές της αποχρώσεις:

Η σημασιολογική προσέγγιση του αρχαιοελληνικού «βίου» περιελάμβανε την ισορροπία μεταξύ του ιδιωτικού και του δημοσίου βίου των ανθρώπων, και μάλιστα των ελευθέρων πολιτών. Ως μέσον για την επίτευξη του «ἀρίστου βίου» θεωρούνταν η κατάκτηση της «ἀρετῆς». Ακόμη, είναι αναμφισβήτητο το γεγονός ότι η έννοια της «ἀρετῆς» εξελίχθηκε στην αρχαιότητα παράλληλα με τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις που διαμόρφωσαν την εικόνα της αρχαίας ελληνικής – πόλης κράτους. Συγκεκριμένα, στον Όμηρο η αρετή δηλώνει την ιδιότητα του «αριστοκράτη» και ταυτίζεται με τη σωματική δύναμη και την τόλμη. Ταυτίζεται δηλαδή με την ικανότητα του «ἐπιτελεῖν ἀριστείας» και του «λέγειν καί πράττειν». Στη συνέχεια, εξελίσσεται σε πνευματική ιδιότητα (σοφία), καθώς διευρύνεται η δημοκρατία στην αρχαία ελληνική πόλη-κράτος και η εξέλιξη της αρετής σε πολιτική ιδιότητα η οποία πλέον σήμαινε την ιδιότητα του καλού πολίτη και του καλού πολιτικού. Σύμφωνα μάλιστα με τον κορυφαίο – ίσως – σοφιστή Πρωταγόρα, η έννοια της αρετής εξελίχθηκε στην ιδιότητα του καλού πολίτη και του καλού πολιτικού με τον όρο «εὐβουλία». Στον Πλάτωνα πλέον η έννοια αποκτά αμιγώς ηθικό περιεχόμενο. Κατά τον Πλάτωνα, η έννοια της «αρετής» στο φιλοσοφικό διάλογο «Πρωταγόρας», ταυτίζεται με εκείνη της «πολιτικής αρετής», ώστε οι άνθρωποι αποκτώντας την να οδηγηθούν στον άριστο βίο.»2″ Κατά την Αριστοτελική φιλοσοφία – και συγκεκριμένα στα Ηθικά/Νικομάχεια – η έννοια της «ἀρετῆς» σήμαινε την πιο καλή κατάσταση του κάθε πράγματος, όπως για παράδειγμα η αρετή του ματιού, η αρετή του ίππου και ούτω καθ’ εξής («Ἀεί δέ μή μόνον οὕτως εἰπεῖν, … ἐάν θεωρήσωμεν ποία τίς ἔστιν ἡ φύσις αὐτῆς»).’2′ Η αρετή επομένως, θεωρείται ως η πιο βασική αξιολογική έννοια για τους αρχαίους Έλληνες. Και τούτο διότι η λέξη αυτή δηλώνει τη γενική αξιολογική ποιότητα ενός ανθρώπου, την αξία και αξιοσύνη του. Την αξία αυτή έδινε στην αρχή η ανδρεία, η αντρειοσύνη. Αυτό συνέβαινε σε μία εποχή που κυριαρχούσε το ηρωικό ιδεώδες και οι πολεμικές συγκρούσεις ήταν το πιο συχνό φαινόμενο. Αργότερα, η έννοια της «άρετής» σήμαινε τη γενναιότητα, την αξιοσύνη, που κερδιζόταν με κάθε είδους ικανότητα και επίδοση. Τέλος, η αρετή σήμαινε την ηθική ποιότητα, γνώρισμα του χαρακτήρα, που έχει ηθική αξία. Σαν ηθική ποιότητα η αρετή έπαιρνε πολλές όψεις, περιλάμβανε πολλά είδη. Εκτός από την ανδρεία, αρετές ήταν η ευσέβεια, η δικαιοσύνη, η σωφροσύνη και άλλες παρεμφερείς έννοιες.

ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ Ο ΟΡΦΕΑΣ

Η Εικόνα που έχουν για την Ελληνική Αρχαιότητα οι σοβαροί μελετητές της Αρχαίας Ελλάδας είναι τελείως διαφορετική από την επίσημη εικόνα που επιβάλλεται από την "χριστιανική εκπαίδευση". Όσοι σπουδάζουν Αρχαιολογίαβλέπουν να τους αποκαλύπτεται ένας κόσμος που κρύβεται επιμελώς από την επίσημη εκπαιδευτική κοινότητα και την επικρατούσα αντίληψη.

Να το ξεκαθαρίσουμε από την αρχή: Για τους Αρχαίους Έλληνες (κι όχι μόνο τους μυημένους, τους φιλοσόφους, τους ιστορικούς, τους διανοητές, αλλά και τον απλό λαό) ο Ορφέας ήταν πραγματικό πρόσωπο για το οποίο υπάρχουν συγκεκριμένες ιστορικές αναφορές, πέρα από τους μύθους που δημιουργήθηκαν για τον Ορφέα, για διαφόρους λόγους.

Η Παραλία του Βορείου Αιγαίου, από τον Όλυμπο μέχρι τον Ελλήσποντο, ήταν γνωστή στους αρχαίους σαν Θράκη, εδώ και 35 αιώνες. Αργότερα οι δυτικές περιοχές κατοικήθηκαν από Μακεδόνες. Έχει πολύ λίγη σημασία ποιοι πληθυσμοί κατοίκησαν σε όλες αυτές τις περιοχές. Προέλληνες, Έλληνες, Εξωέλληνες,  (Πίερες Θράκες, Μινύες, Μάγνητες, Κίκονες, Πιεριώτες Μακεδόνες,  κλπ.) όλοι αυτοί οι λαοί έχουν κοινή φυλετική και πολιτιστική καταγωγή που ανάγεται στην παλαιολιθική εποχή.

ΤΑ ΦΡΙΚΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Σε καμία περίπτωση στόχος αυτού του ρεπορτάζ δεν είναι να ρίξει ευθύνες σε κάποια θρησκεία. Σκοπός είναι η ιστορική αναφορά σε κάποια αληθινά περιστατικά βίας και τυφλού θρησκευτικού μίσους τα οποία διεπράχθησαν από το βυζαντινό χριστιανισμό στο όνομα του Ιησού που δεν το "ζήτησε" ποτέ. Στο Βυζάντιο (Νέα Ρώμη) η φιλοσοφία μετατράπηκε σε θεραπαινίδα της χριστιανικής δογματικής θεολογίας, ενώ οι πολιτικές και θρησκευτικές ελευθερίες ήταν ανύπαρκτες για όσους πρέσβευαν τη δημόσια διαλεκτική ή πίστευαν σε διαφορετική θρησκεία.

Το τυφλό θρησκευτικό μίσος αποτέλεσε πάντα μέρος της ιστορίας των θρησκειών. Κάθε νέα θρησκεία με την εμφάνιση της υποσχόταν από τη μια την αιώνια ζωή και από την άλλη είχε ως βασικό της στόχο την εξαφάνιση των προηγούμενων θρησκειών. Πολλές φορές άνθρωποι φρίττουν με τα στυγνά εγκλήματα των Τζιχαντιστών αλλά και με τις πολιτισμικές καταστροφές μνημείων παγκόσμιας σημασίας και εγνωσμένης αξίας. 

ΤΟΜΑΣ ΤΕΪΛΟΡ - Η ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΤΩΝ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΩΝ (ΒΙΒΛΙΟ)

Απόσπασμα από το βιβλίο:

Όπως προαναφέραμε, η πυθαγόρεια σκέψη δομήθηκε μέ­σα από ένα κράμα θρησκευτικής πίστης και φιλοσοφίας. Κα­τά γενική ομολογία των μεταγενέστερων το πνεύμα του Ορ­φισμού διαπερνούσε την πυθαγόρεια φιλοσοφία. Ή, για να το πούμε με άλλα λόγια, η φιλοσοφία του Πυθαγόρα υπήρξε η φιλοσοφική πραγμάτωση της ορφικής πίστης. Το βασικότερο δόγμα του Πυθαγόρα ήταν η πίστη στην αθανασία της ψυχής, η οποία αναπτύσσεται διαρκώς και αλ­λάζει σώματα προκειμένου να λυτρωθεί τελικά από τη θνητή ζωή και καθαρή να λάβει τη θέση της μεταξύ των αθανάτων όντων. Δηλαδή, ήταν αποδεκτή η θεωρία της μετενσάρκωσης της ψυχής, η οποία μέσα από έναν κύκλο γεννήσεων απελευ­θερώνεται από το θνητό σώμα. 

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΗΛΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ ΤΗΣ

Πρόλογος του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Ο μύθος της Δήλου

Όταν η Ήρα έμαθε ότι η Λητώ ήταν έγκυος από το Δία, απαγόρευσε στη Λητώ να γεννήσει σε στεριά και σε οποιοδήποτε μέρος κάτω από τον ήλιο. Σύμφωνα με έναν μύθο, όχι και τόσο διαδεδομένο, η Λητώ ήρθε από τη γη των Υπερβορείων με τη μορφή λύκαινας, αναζητώντας τη «χώρα των λύκων», τη Λυκία. Ο πιο διαδεδομένος μύθος λέει ότι όταν η Λητώ έφτανε να γεννήσει, φάνηκε ένα μικρό νησί μέσα στη θάλασσα, η Δήλος, όπου κατάφερε να γεννήσει πρώτα την Άρτεμη κι έπειτα τον Απόλλωνα. Ο μύθος αυτός είναι η βάση για τον διαλογισμό στην ελληνική φιλοσοφία. Αποκωδικοποιώντας τον μύθο συνειδητοποιεί κανείς την διανοητική πορεία που κάνει ο ανθρώπινος νους από το αστρικό σκοτάδι (Λητώ = διπλή άγνοια) στο Ημίφως (Άρτεμη = απλή άγνοια) και από το ημίφως στο Φως (Απόλλων = αλήθεια).

ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - Ο ΡΟΥΣΣΩ ΚΑΙ Η ΑΡΧΑΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ο Rousseau αναφέρεται διαρκώς στην αρχαιότητα […] Κατ’ αυτόν η Αρχαιότητα δεν αποτελεί πάντοτε «πρότυπον» ή, εν πάση περιπτώσει, όχι το μόνο πρότυπο. Αν δεν κάνω λάθος, πρόκειται για τον πρώτο συγγραφέα που τονίζει – στο Κοινωνικό Συμβόλαιο – το ρόλο της άμεσης δημοκρατίας στον αρχαίο κόσμο και επιμένει στο γεγονός ότι δεν υπάρχει αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Γνωρίζετε την περίφημη παρατήρησή του για τους Άγγλους που νομίζουν ότι είναι ελεύθεροι επειδή εκλέγουν περιοδικά εκπροσώπους, ενώ είναι ελεύθεροι μόνο για μια φευγαλέα στιγμή, όσο διαρκεί δηλαδή η εκλογική διαδικασία.