Του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου
Πρώτο βίντεο
Κατά τον Πλάτωνα, η ψυχή του ανθρώπου διακρίνεται σε τρία μέρη: α) το « λογιστικόν» που σχετίζεται με τον νου και τις λειτουργίες του, β) το «θυμοειδές» που σχετίζεται με την ανδρεία, την δόξα και τις τιμές (συναισθηματικό μέρος της ψυχής) και γ) το «ἐπιθυμητικόν», το οποίο επιδιώκει την εκπλήρωση των βασικών σωματικών αναγκών.
Αυτή η τριμερής διάκριση της ανθρώπινης ψυχής που έκανε ο Πλάτων, όμως, εντοπίζεται και στον Όμηρο και, συγκεκριμένα, στο προοίμιο της «Ὀδυσσείας», όπου ο μεγάλος ποιητής κάνει αναφορά: i) στον «πολύτροπον» Οδυσσέα ο οποίος γνώρισε τον «νόον» πολλών ανθρώπων, ii) στα πολλά πάθη που σημάδεψαν τον «θυμόν» του και iii) στους «νηπίους» συντρόφους του, οι οποίοι έφαγαν τα βόδια του Ηλίου και, γι’αυτό, τιμωρήθηκαν.
Παρακολουθήστε αυτό το πολύ ενδιαφέρον απόσπασμα και ανακαλύψτε τον συσχετισμό των ομηρικών στίχων με την πλατωνική φιλοσοφία.
Δεύτερο βίντεο
Κατά τον φιλόσοφο λοιπόν, ο άνθρωπος είναι δισυπόστατος: αποτελείται από ψυχή (λογική και άλογη) και σώμα. Η ψυχή μας υπήρχε πριν γεννηθούμε. Με την γέννησή μας όμως αυτή εισήλθε στο σώμα μας και δεσμεύθηκε μέσα του. Το σώμα είναι το σήμα, που στα αρχαία ελληνικά σημαίνει τάφος – ο τάφος της ψυχής μας. Μετά τον θάνατο και την καταστροφή του σώματος, η λογική ψυχή του ανθρώπου (νους) θα συνεχίζει να υπάρχει αιώνια ενώ η άλογη ψυχή (θυμικό-επιθυμητικό) είναι μακρόβια, όχι αιώνια. Όταν τελειωθεί η λογική ψυχή (νους), τότε παύει να ενσαρκώνεται και επιστρέφει στο Ένα, στο Αγαθό.
Στο ίδιο απόσπασμα γίνεται αναφορά στην ετυμολογία της λέξης «ἄνθρωπος», όπως αυτή παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα στον διάλογο «Κρατύλος»: προέρχεται από το «ἀναθρῶ» (παρατηρώ με προσοχή, εξετάζω) και το «ὄπωπα» (Παρακείμενος του ρήματος ὁράω-ῶ= βλέπω), δηλαδή ο άνθρωπος είναι εκείνο το όν το οποίο εξετάζει, συλλογίζεται αυτά που βλέπει.
Α' ΒΙΝΤΕΟ
