ΣΟΠΕΝΑΟΥΕΡ - ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΒΟΥΛΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗ ΝΟΗΣΗ

 

Του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Όταν οι περισσότεροι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με ένα φιλοσοφικό κείμενο, όταν προβάλλεται μπροστά τους ένα τέτοιο κείμενο, δύσκολα θα εισέλθουν στη διαδικασία να εστιάσουν και να το διαβάσουν. Συνήθως αναγιγνώσκονται λίγες σειρές και όταν διαπιστώνεται η πρώτη δυσκολία κατανόησης του νοήματος, ο αναγνώστης παραιτείται. Στην προκείμενη περίπτωση θα γίνει λόγος για την υπόθεση του ερωτήματος και του νοήματος του Είναι στον Σοπενάουερ. Τι εννοούμε με τις έννοιες <<Είναι>>, <<Βούληση>>, <<πράγμα καθεαυτό>> ή <<ύπαρξη>> στη φιλοσοφική γλώσσα του Σοπενάουερ και όχι μόνο;

Στη φιλοσοφία αλλά και στην ίδια τη ζωή προβάλλουν πολλές φορές ερωτήματα σχετικά με το τι πραγματικά και αιώνια υπάρχει (θεός; πνεύμα; κάποια υλική ουσία; τίποτα; κλπ). Αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τον κόσμο, την ουσία του ανθρώπου, το νόημα και την αλήθεια καθιστούν τη μεγάλη πλειοψηφία των μη σκεπτόμενων ανθρώπων θρησκευόμενους, ψάχνοντας την εσωτερική ηρεμία, τη μεταφυσική ασφάλεια και την "αλήθεια" σε ένα σύνολο κωδικοποιημένων δογμάτων. Έτσι, πολλοί παραιτούνται από κάθε απόπειρα στοχαστικής διερεύνησης για να λάβουν απαντήσεις. Η σκέψη και η εσωτερική διεργασία, που αποτελούν τη μόνη διέξοδο για να ανακαλυφθούν απαντήσεις και ολοκληρωμένα νοήματα, αφήνονται στην άκρη. 

ΤΟ ΝΟΟΥΜΕΝΟ, ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΤΟ "ΠΡΑΓΜΑ ΚΑΘΕΑΥΤΟ" ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

 

Του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Νοούμενο και φαινόμενο. Αυτοί οι δύο όροι θα μπορούσαν να αποτελούν μια εννοιολογική  συμπερίληψη για τον ορισμό της ίδιας της φιλοσοφίας, γιατί εμπεριέχουν στον προσδιορισμό τους το σύνολο των σχετικών αναφερομένων πραγματικοτήτων και των εννοιών που αφορούν τη ζωή της φιλοσοφίας αλλά και τη φιλοσοφία της ζωής.

Την έννοια του φαινομένου  εισήγαγε συγκροτημένα ο Καντ, παρόλο που πρώτη φορά ο όρος αυτός αναφέρεται από τον Σέξτο Εμπειρικό. Τι εννοούμε ως φαινόμενο στη φιλοσοφία; Φαινόμενο, κατά τον Καντ αλλά και τον Χέγκελ, είναι το σύνολο των εμφανίσεων που προσλαμβάνει και συγκροτεί ένα "υποκείμενο" για εμπειρίες, γεγονότα, δημόσιες πράξεις, οπτικές, θεάσεις, ήθη, έθιμα, κλπ. Επέχουν δηλαδή θέση φαινομένου όλα εκείνα τα στοιχεία που σχετίζονται με την ίδια τη ζωή και τον κόσμο, γενικότερα. Το φαινόμενο είναι μια ιδρυτική χωροχρονική πρόσληψη του αντικειμενικού κόσμου που επιτυγχάνει κάθε υποκείμενο για οτιδήποτε συμβαίνει είτε στον εξωτερικό αισθητό κόσμο είτε εσωτερικά στην εμπειρία που βιώνει κάθε υποκείμενο. Το συστατικό περιεχόμενο του φαινομένου έχει καθιδρυθεί από δύο συνιστώσες, από μια ήδη συγκροτηθείσα διαμεσολαβημένη συνείδηση του υποκειμένου που οπτικοποιεί μεροληπτικά μια στατική πρόσληψη του αντικειμένου της γνώσης και από την δημόσια προβολή του ίδιου του αντικειμένου. 

ΠΕΡΙ ΧΡΟΝΟΥ, ΧΩΡΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΙΑΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟΝ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟ

Του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Προ-πάντων ο Εαυτός Είναι. Ο Εαυτός δεν έχει αρχή και τέλος, γιατί ο χρόνος και ο χώρος δεν σχετίζονται με αυτόν. Ο χρόνος και ο χώρος αποτελούν αλαβάστρινοι τροχοί της κρύφιας ουσίας του, φαινομενικές επικαλύψεις της που καθίστανται κατανοητές μόνο σε εκείνους που μετέχουν της επιστασίας του όντως Οράν. Οπότε, κάθε απόπειρα πραγμάτευσης για την ψηλάφιση του Εαυτού είναι μάταιη αν ερευνούμε στα δίχτυα του χρόνου ψάχνοντας τις ημέρες, τους μήνες, τα χρόνια, τις δεκαετίες, τις χιλιετίες ή τα δισεκατομμύρια έτη για να διακρίνουμε μια άκρη, ή αν ψάχνουμε κάποια αστρική γωνιά ή πλανητική στεριά για να παρηγορήσουμε την ακόρεστη φιλοψία μας.

Το Είναι, λοιπόν, είναι ο Εαυτός. Είναι η Γνώση-Αλήθεια πέρα και πάνω από κίνητρα, σκοπούς και κατηγορίες, η υπέρτατη αιώνια Νόηση. Αντίθετα, η κοινή σκέψη, ο εγκεφαλικός στοχασμός χαρακτηρίζεται από τα ενάντια κατηγορήματα του Εαυτού. Τι είναι ο Εαυτός; Είναι το καθεαυτό Ένα απροσδιόριστο σημείο, η τέλεια τελεία, η ατελής ατέλεια, η αιώνια ακινησία που εκδηλώνεται στο ίδιο το Είναι της ως κίβδηλη κίνηση που λογίζεται για τους πολλούς ως χωρόχρονος. Ο Εαυτός είναι η ενκίνητη αυτοδιάθετη αυτόβουλη υπερσυνείδηση, η αυτόστροφη αυτοκίνηση πέριξ του Ενός Κέντρου. Το απροσδιόριστο αυτό σημείο είναι ταυτόχρονα και ένας ακένωτος κύκλος. Ενώ το Εγώ είναι η φιλοσοφική διάνοια που εργάζεται με συν-εργάτη τον χωρόχρονο, ο Εαυτός είναι η ανεκδήλωτη ουσία από την οποία συνίστανται τα πάντα.