ΠΡΟΚΛΟΣ - ΤΟ ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟ, Ο ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΠΑΘΕΙΑΣ

Του Εμπεδότιμου Αθηναίου

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας πρόσφατης έρευνας (βλέπε συνημμένο σύνδεσμο: ΠΩΣ ΤΟ ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟΝ ΗΛΙΟ), η αιτία της περιστροφικής κίνησης των ηλιοτροπίων δεν είναι το φως του ηλίου, όπως ήταν αποδεκτό μέχρι σήμερα, καθώς ακόμα και αν τα ηλιοτρόπια τοποθετηθούν σε χώρο ο οποίος φωτίζεται τεχνητά συνεχώς, εκείνα εξακολουθούν την περιστροφή τους από την ανατολή προς την δύση και μετά επιστροφή πάλι προς ανατολάς.

Οι επιστήμονες αιτιολογούν αυτήν την κίνηση με βάσει τον ασύμμετρο πολλαπλασιασμό των κυττάρων τους ακολουθώντας τους βιορυθμούς τους.

Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΤΗΣ ΚΙΡΚΗΣ - Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΡΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ

Του Δημήτρη I. Κυρτάτα

Καθηγητή της Ύστερης Αρχαιότητας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

τχ. 109 ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Η διαχείριση της ερωτικής επιθυμίας απασχόλησε την ελληνική αρχαιότητα από τη λεγόμενη αρχαϊκή έως την ύστε­ρη εποχή. Με λιγοστές εξαιρέσεις, όπως τις περιπτώσεις που διάφορες υποθέσεις ακραίας ερωτικής συμπεριφο­ράς έφθαναν στα αθηναϊκά δικαστήρια, οι καλοί τρόποι δεν επέτρεπαν να τίθεται το ζήτημα με αναφορές στους ζώντες ή ακόμα και σε υπαρκτά πρόσωπα του παρελθόντος. O προβληματισμός γινόταν ευχερέστερος με όρους μυθολογικούς και με αναφορές σε μύθους. Οι περιπέτειες του Οδυσσέα, για παράδειγμα, γίνονταν συχνά αφορμή για σχολιασμό. Ιδιαίτερη έλξη ασκούσε το επεισόδιο της Κίρκης, το οποίο επικαλέστηκε αιώνες αργότερα και ο Πλούταρχος για να διατυπώσει τις απόψεις του γύρω από τις ηδονές και τους ερωτικούς πειρασμούς. Η ομηρική αφήγηση αφήνει άλλωστε περιθώρια για διαφορετικές ερμηνείες. Από τη μια πλευρά παρουσιάζει την Κίρκη ως απειλητική μάγισσα που μεταμόρφωνε τους επισκέπτες της σε ζώα και που κράτησε δέσμιο τον Οδυσσέα με τον έρωτά της για ένα χρόνο, ενώ από την άλλη προσκαλεί σε μια σύγκριση με την Πηνελόπη. Η συμπεριφορά της Κίρ­κης παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικά μιας οικοδέσποινας η οποία προσπαθεί να προστατέψει την τιμή της. Όσα φανερώνονται για την ερωτική της επιθυμία ενδέχεται να αντανακλούν αντιλήψεις για τις προβλεπόμενες συμπερι­φορές γυναικών. Η αναζήτηση μιας μόνιμης σχέσης και ενός γάμου αντιδιαστέλλεται προς τη λαγνεία και την ελευ­θεριότητα. Η προσφυγή στα μαγικά φίλτρα αποσκοπούσε, μεταξύ άλλων, στην ενδυνάμωση μιας σχέσης που την απει­λούσαν οι πειρασμοί του κόσμου.

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΘΕΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΗΣ ΑΥΘΥΠΟΒΟΛΗΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Όταν η δύναμη εκδηλώνεται στον άνθρωπο, μπορεί να πάρει πολλές όψεις, ανάλογα με το επίπεδο στο οποίο αναφέρεται. Ανάμεσα στους δυο άγνωστους και άπειρους κόσμους, των φυσικών δυνάμεων που εκδηλώνονται στον άνθρωπο σαν ένστικτα και του πνεύματος που εκδηλώνεται σαν βούληση, υπάρχει ο χώρος που ανήκει στον άνθρωπο, ο ανθρώπινος κόσμος, ο κόσμος που συλλαμβάνεται με το νου και εκεί η Δύναμη γίνεται γνωστή σαν "θέληση". Σε αυτόν τον κόσμο, ο άνθρωπος έχει άμεση πρόσβαση και είναι σε θέση να τον διαμορφώσει. Η "θέληση" του λοιπόν αναπτύσσεται, καλλιεργείται, υποβάλλεται και ελέγχεται μέσα από τεχνικές. Οι τεχνικές αυτές είναι οι λεγόμενες "τεχνικές αυθυποβολής", μέσα από τις οποίες αυτός που τις εξασκεί γίνεται κύριος της προσωπικότητας του μέσω του νου, μέσω της χρήσης της φαντασίας.

ΘΕΛΗΣΗ

Αναζητώντας τον ορισμό της θέλησης διαπιστώνει κανείς ότι είναι ένας από τους όρους που είναι πολύ δύσκολο να δοθούν. Στη βιβλιογραφία που υπάρχει, υπάρχουν κάποιοι λογοτεχνικοί ορισμοί, αλλά ελάχιστοι από αυτούς δίνουν το βάθος της ιδέας. Ίσως επειδή η αρχή των πραγμάτων δύσκολα μπορεί να μπει σε καλούπι, δύσκολα μπορεί ο δημιουργός να γίνει αντιληπτός από το ίδιο του το δημιούργημα. Και η θέληση, απ’ ότι φαίνεται είναι στο βάθος ο δημιουργός κάθε ανθρώπινης δράσης, κι ακόμα, αν μεγεθύνουμε τα πράγματα, είναι ο δημιουργός και η κινητήρια δύναμη του Σύμπαντος. Είναι η σπίθα εκείνη που πυροδοτεί τα αποθέματα ενέργειας, "καυσίμων", που χρειάζεται κάθε δράση για να εκδηλωθεί.

ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

Ο εγκέφαλος του ανθρώπου είναι μια από τις περισσότερο σύνθετες δομές της δημιουργίας. Οι μηχανισμοί του είναι τόσο μυστηριώδεις, όσο και οι μηχανισμοί του αστρικού μακρόκοσμου ή του ατομικού μικρόκοσμου. Με τον εγκέφαλο του ανθρώπου εμφανίζεται ένα τρίτο άπειρο, το άπειρο της πολυπλοκότητας. Παρά τις προόδους της επιστήμης αυτά τα άπειρα δεν μειώνονται και μαζί με αυτά αυξάνεται η επίγνωση της άγνοιάς μας. Χτισμένη στις παρυφές μιας ανεξερεύνητης  διανοητικής έκτασης  η γνωσιακή επιστήμη μοιάζει με θεόρατο πύργο που κλυδωνίζεται συθέμελα σε κάθε πρόοδο της επιστήμης  Στην κορυφή του πύργου βρίσκονται οι φιλόσοφοι, που εξετάζουν την νόηση από το υψηλότερο και πιο αφηρημένο επίπεδο, στους πιο κάτω ορόφους οι ψυχολόγοι, οι βιολόγοι και οι φυσικοί ερίζουν για την πατρότητα της έρευνας. Ωστόσο καμιά επιστημονική μεθοδολογία δεν μπορεί από μόνη της να κατευθύνει την πορεία της προόδου. Τα μυστήρια του εγκεφάλου προσεγγίζονται από τις πιο διαφορετικές ειδικότητες. Χρειάζεται να διανύσουμε ακόμα πολύ δρόμο. Αλλά ας δούμε αρχικά τον δρόμο που ήδη έχουμε βαδίσει.

 Η ΙΣΤΟΡΙΑ

Κατά την εξέλιξη των γνώσεών μας για τον εγκέφαλό δύο ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά:

1. Η προσπάθεια ερμηνείας του ανάλογα με την μόδα της επιστήμης σε κάθε εποχή. Έτσι την εποχή του ηλεκτρισμού ο εγκέφαλος γίνεται ένα πολύπλοκο ηλεκτρικό κύκλωμα, την εποχή της μικροβιολογίας  ένα σύνθετο χημικό εργαστήριο και τέλος στην εποχή των υπολογιστών ένας υπέρ-υπολογιστής.

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΛΑΪΜΠΝΙΤΣ ΚΑΙ Ο ΕΣΩΤΕΡΙΣΜΟΣ

Μικρό βιογραφικό του Λάιμπνιτς (1646-1716)

Ο Λάιμπνιτς (Gottfried Wilhelm Leibniz) γεννήθηκε στη Λειψία και πέρασε το πιο μεγάλο μέρος της ζωής του στην αυλή του Ανόβερο. Ήταν στην υπηρεσία των δουκών, από τους οποίους ο ένας αναγορεύθηκε βασιλιάς της Αγγλίας με το όνομα Γεώργιος ο Α΄. Τα ενδιαφέροντά του ήταν ακόμα πιο καθολικά από εκείνα των άλλων μεγάλων στοχαστών του αιώνα του. Οι γνώσεις και η φιλοσοφική του σκέψη εκτείνονταν στην ιστορία, στη θεολογία, στη γλωσσολογία, στη βιολογία, στη γεωλογία, στα μαθηματικά, στη διπλωματία και στην τέχνη των εφευρέσεων. Συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων που επινόησαν – ύστερα από τον Πασκάλ- υπολογιστική μηχανή. Συνέλαβε το σχέδιο λειτουργίας ατμομηχανών, μελέτησε κινέζικη φιλοσοφία και εργάστηκε για την προώθηση της ενότητας της Γερμανίας.

Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΙΝΔΙΑΝΩΝ - ΕΝΑ ΞΕΧΑΣΜΕΝΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ

Ο όρος γενοκτονία, καθιερώθηκε επίσημα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, για να περιγράψει εγκλήματα που αποβλέπουν στη συστηματική και επιδιωκόμενη εξόντωση ολόκληρης φυλής ή τμήματος αυτής σε ορισμένο γεωγραφικό τόπο. Κάτι τέτοιο επιτυγχάνεται είτε με διαδοχικούς ομαδικούς φόνους, είτε μέσω άλλων μεθόδων που συμβάλλουν στην μαζική εξόντωση ατόμων που ανήκουν σε συγκεκριμένη φυλή.

Μια από τις πιο χαρακτηριστικές γενοκτονίες που συναντά κανείς στην ανθρώπινη ιστορία είναι το Ολοκαύτωμα των Εβραίων από τους Γερμανούς Ναζί, το Holodomor της Ουκρανίας, τις θηριωδίες των αποικιοκρατικών καθεστώτων στην Ασία και την Αφρική, καθώς και η εξόντωση εκατοντάδων χιλιάδων Αρμενίων από τον Οθωμανικό στρατό.

ΚΑΝΤ - Η ΗΘΙΚΗ ΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΓΗΣ

Η καντιανή κριτική φιλοσοφία θεμελιώνεται στη διάκριση της αισθητής και της νοητής γνώσης. Έτσι η γνώση μπορεί να συλληφθεί και σε παραστάσεις του εμπειρικού κόσμου. Το ζητούμενο είναι η αυτοκριτική της γνωστικής ικανότητας που συνοψίζεται στο ερώτημα "τι μπορώ να γνωρίζω;". Ο Καντ, λοιπόν απαντά με μια ιεράρχηση. Μπορούμε να γνωρίζουμε αρχικά με τις αισθήσεις, στη συνέχεια με τη διάνοια και τελικά με το νου. Επίσης ζητούμενο είναι μια γνώση αποδεδειγμένη που να ισχύει γενικά.

Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΟΡΦΙΚΟΠΥΘΑΓΟΡΕΙΑ ΠΛΑΤΩΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Tαυτόχρονη ταυτιζόμενη κατάβαση στον Άδη και υπέρβαση/άνοδος στα άλση των Ελικωνίδων Μουσών, ή όπως λέγει ο θείος Ορφέας: “Διπλώσου ως το βάθος του εαυτού σου, για να υψωθείς στην Αρχή των πραγμάτων, στην Μεγάλη Τριάδα, που ακτινοβολεί μέσα στον Αιθέρα” : Αλλωστε  (κατά τον Ορφέα)  “μονὰς μὲν ὁ αἰθὴρ, δυὰς δὲ τὸ χάος, τριὰς δὲ τὸ ᾠὸν (τέλειον γάρ ἐστι), τετρὰς δὲ ὁ Φάνης“!

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗΣ

Όπως διαπιστώσαμε σε προηγούμενο άρθρο είναι πιθανό στην καθημερινή μας ζωή, να βρισκόμαστε σε μία κατάσταση «Διπλής Άγνοιας» και όχι μόνο να μην το γνωρίζουμε, αλλά ούτε καν να το υποπτευόμαστε!

Στην κατάσταση της διπλής άγνοιας βρισκόμαστε όταν, ενώ δεν γνωρίζουμε κάτι, δεν μπορούμε ή δεν θέλουμε να παραδεχτούμε ότι δεν το γνωρίζουμε!

Αυτός είναι ο λόγος που η Διπλή Άγνοια θεωρείται μια κατάσταση που μπορεί να γίνει ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΥΠΝΙΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΜΑΣ

Όπως γνωρίζουμε, σύμφωνα με την Ελληνική Κοσμοθεωρία υπάρχει άμεση σύνδεση του Μακρόκοσμου ή του Σύμπαντος και του Μικρόκοσμου ή του Ανθρώπου.

Δηλαδή της Φύσης του Σύμπαντος και τηςΦύσης του Ανθρώπου.

Όλες οι προσπάθειες των επιστημών και κυρίως της ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ έχουν σαν βασικό τους στόχο  να ανακαλύψουν και να κατανοήσουν την λειτουργία αυτών των φυσικών νόμηων.

Πρόκειται βεβαίως για μία εργασία εξαιρετικά δύσκολη και επίπονη, κατά την οποία ένας Άνθρωπος που θα ήθελε να αποκτήσει κάποια ασφαλή συμπεράσματα θα πρέπει,  χωρίς ίχνος αμφιβολίας, να αφιερώσει ολόκληρη την ζωή του.

Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΟΡΟΥ

Από τα πανάρχαια χρόνια ο χορός υπήρξε το σύμβολο της συνειδητής παρουσίας της ζωής. Το όργανο που χρησιμοποιεί ο χορός είναι το ανθρώπινο σώμα. Ο Χορός είναι τελετή, είναι συμμετοχή και όχι θέαμα. Είναι δεμένος στενά με τη θρησκεία με τη γιορτή, τη δουλειά, με τον έρωτα, με τον θάνατο.

Οι άνθρωποι χόρεψαν τον πόλεμο, την ειρήνη, το γάμο, το θερισμό, τη σπορά, χόρεψαν τη φύση.