ΦΑΙΔΡΟΣ ΠΛΑΤΩΝΑ - ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ Ι. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

         

Πρόλογος του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Όλο το πλατωνικό έργο των διαλόγων θεμελιώνεται στη βάση της θεωρίας των Ιδεών. Από τη θεωρία των ιδεών απορρέουν τόσο  η γνωσιολογία όσο και  η οντολογία του Πλάτωνα. Η πλατωνική "ΙΔΕΑ" δεν αποτελεί την παράσταση κάποιου αντικειμένου που σχηματίζεται από τη νόηση όπως θεωρούν οι μη μυημένοι στην πλατωνική φιλοσοφία ούτε μια γενική μορφή που ενυπάρχει στη αισθητή πραγματικότητα, η οποία εξάγεται από τη αίσθηση διαμέσου της λογικής κρίσης. Η πλατωνική Ιδέα αποτελεί το υπερβατικό "Είναι" των πραγμάτων, αφού προηγείται από τα τελευταία, γιατί η ΙΔΕΑ είναι το πρότυπο των πραγμάτων που αντικρίζει η ψυχή πριν από την ένωσή της με το σώμα. Και όταν αναγορεύεται η ΙΔΕΑ ως πρότυπο από τον Πλάτωνα εννοείται ως η αρχική μήτρα του λόγου που ενεργοποιεί κάθε δυνατότητα της ψυχής να συλλαμβάνει τον νοητό κόσμο. Γιατί, κατά τον Πλάτωνα, το "νοείν"ταυτίζεται με το "είναι", την ΙΔΕΑ. Η ουσία της ψυχής βρίσκεται ακριβώς εκεί, στην ΙΔΕΑ, από την οποία συντίθεται η Συνείδηση η οποία αποτελεί συνάμα και την  ουσία της ψυχής. Η ουσία της ανθρώπινης ψυχής, λοιπόν, ταυτίζεται με τη συνείδηση, στην σύμπλευσή της με την Ιδέα.

Γράφει χαρακτηριστικά ο Χέγκελ:

<< Ο Πλάτων συνέλαβε στην αλήθειά της τη βασική αρχή του Σωκράτη, σύμφωνα με την οποία η ουσία ενοικεί στη συνείδηση, είναι η ίδια η συνείδηση: ότι το απόλυτο πρέπει να αναζητείται στη σκέψη, η σκέψη εκείνη που περικλείει σε μια ενότητα πραγματικότητα και "σκέπτεσθαι", η έννοια και η πραγματικότητά της στην κίνηση της επιστήμης, ως η Ιδέα ενός επιστημονικού Όλου.>>

Η ψυχή διαγράφει μια αέναη γνωστική και οντική κυκλική πορεία από το άχρονο προς το έγχρονο και από το έγχρονο πάλι στο άχρονο. Το συμπαντικό έργο της ατομικής ψυχής είναι το να βυθίζεται στον χωρόχρονο ως ενεργόν και πάσχον ον και στη συνέχεια να αναδύεται στον ανώτερο ουράνιο ή στον ανώτατο υπερουράνιο κόσμο. 

ΙΩΑΝΝΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ - ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Ό, τι ονομάζουμε τέχνη και το θαυμάζουμε ως ποικιλία μορφών μέσα στην ιστορία έχει ως πηγή του τη φαντασία του ανθρώπου. Τέχνη είναι κατά βάθος η δημιουργία μορφών, όπου μέσα ο άνθρωπος βάζει το νόημα της ζωής του. Τα έργα της τέχνης, αν και πηγή τους είναι η φαντασία, όμως είναι τόσο πραγματικά, όσον και τα άνθη, όπως λέγει ο Nietzsche.

Αρχικά η τέχνη μέσα στην ιστορία φαίνεται ότι υπηρετεί τη θρησκεία, δηλαδή εκφράζει το περιεχόμενο της θρησκείας. Έτσι η αρχαία ελληνική τέχνη παριστάνει κατ’ αρχήν τους θεούς των Ελλήνων, τα λατρευτά πρόσωπα των θεών. Στην περίοδο αυτήν η τέχνη διαπνέεται από τη γενική θρησκευτική συνείδηση και ο καλλιτέχνης ερμηνεύει με τη μορφή που πλάθει το γενικό θρησκευτικό συναίσθημα και συνήθως παραμένει άγνωστος, δεν γράφει το όνομά του.