Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

«Το της “Ψυχῆς βάθος” είναι τριμερές. Το ακρότατο μέρος της, που είναι ενωμένο με τα νοητά λέγεται νόηση. Το έσχατο, που γνωρίζει τα αισθητά δια της κοινής αίσθησης, λέγεται δόξα (δοξασία). Το δε μεσαίο, που εκ φύσεως πορεύεται άλλοτε ψηλά και άλλοτε χαμηλά, λέγεται διάνοια. Και μέχρι τούτα είναι ο άνθρωπος, δηλ. μέχρι τον νου, την διάνοια και την δόξα(σια). Μετά από αυτά βρίσκεται το ζώο (=το ζωώδες μέρος). Γιατί η φύση του ζωώδους μέρους είναι πολυποίκιλη, ενώ η φύση του ανθρώπου (=του ανθρώπινου μέρους) ανήκει στη θεϊκή περιοχή. Και η μεν επιθυμία είναι πολυκέφαλο θηρίο, ο δε θυμός λεοντώδης, ενώ ο Λόγος (=η λογική) είναι ο αληθινός άνθρωπος. Υπάρχει όμως και άλλος άνθρωπος θεϊκότερος, ο νοητικός, τον οποίον “αυτοάνθρωπο” (=καθαυτό άνθρωπο) λέγουν οι των Ειδών φιλοθεάμονες. Είναι λοιπόν τριών ειδών οι άνθρωπος. Άλλος είναι νοητικός και μονοειδής (ενιαίος), άλλος λογικός τριμερής και τριδύναμος, ο δε αισθητικός πολυειδής (πολύμορφος) και παντοδαπός (=ποικίλος). Και αυτό που (συ)λογίζεται και στοχάζεται είμαστε εμείς.»[1]

Ο ΘΟΛΩΤΟΣ ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΑΤΡΕΑ

Πατώντας εδώ δείτε στον χάρτη τον θολωτό τάφο του Ατρέα

Ο θολωτός τάφος του Ατρέως δέσποζε στη δυτική πλαγιά της ράχης της Παναγίτσας, στα νοτιοδυτικά της ακρόπολης των Μυκηνών και επάνω στον οδικό άξονα, που συνέδεε τις Μυκήνες με το Ηραίο του Άργους. Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους και τελειότερους μυκηναϊκούς θολωτούς τάφους και τον πιο εντυπωσιακό από τους εννέα, που συνολικά έχουν βρεθεί στις Μυκήνες. Χρονολογείται μεταξύ του 1350 και του 1250 π.Χ. και θεωρείται ως ένα από τα ωριμότερα δείγματα του τύπου. Είναι βέβαιο ότι χρησιμοποιήθηκε για την ταφή κάποιου σημαντικού μέλους της βασιλικής οικογένειας των Μυκηνών. Ήδη από την εποχή του περιηγητή Παυσανία (2ος αι. μ.Χ.) οι κάτοικοι της περιοχής γνώριζαν το μνημείο ως «θησαυρό», δηλαδή ως θησαυροφυλάκιο του ιδρυτή της μυθικής μυκηναϊκής ακρόπολης, του Ατρέως. Μέχρι σήμερα ο τάφος είναι γνωστός και ως «θησαυρός του Ατρέως» ή «τάφος του Αγαμέμνονα». 

Ο ΖΕΥΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΟΥΡΗΤΕΣ ΣΤΑ ΧΡΥΣΑ ΕΠΗ ΤΩΝ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΩΝ

             

Οι δύο πρώτοι στίχοι των Πυθαγορικών «Χρυσών Επών» αναφέρουν τα κάτωθι:       

«Αθανάτους μὲν πρῶτα θεούς, νόμῳ ὡς διάκεινται, τίμα· καὶ σέβου ὅρκον.»

Δηλαδή:  «Πρώτα, τους Αθανάτους Θεούς, όπως έχουν ορισθεί από το νόμο να τιμάς· και να σέβεσαι τον όρκο«.

 Σχολιάζοντας, ο Ιεροκλής, για τον τι είναι ο νόμος αυτός που έχει ορίσει τους Αθανάτους Θεούς, μας λέει ότι νόμος είναι ο δημιουργός νους και η θεία βούληση η οποία παράγει τα πάντα αιωνίως και τα διατηρεί.

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΘΕΟΤΗΤΕΣ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Η Μυθολογία είναι διακριτός επιστημονικός κλάδος που ασχολείται με τη μελέτη των μύθων, δηλαδή των ιστοριών που ένας ιδιαίτερος πολιτισμός θεωρεί αληθινές και χαρακτηρίζουν ένα ιδιαίτερο θρησκευτικό ή πίστη.

Πίνακας εθνικών μυθολογιών στον οποίο αποτυπώνονται αντιστοιχίες θεοτήτων:

ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΩΝ

1. Πολίτευμα

Με τον όρο πολίτευμα ή πολιτικό σύστημα εννοείται το σύνολο των θεσμών, σύμφωνα με τους οποίους κυβερνάται ένα κράτος ή μια πολιτεία. Σε ό,τι αφορά το συνταγματικό δίκαιο είναι η ιδιάζουσα τάξη, σύμφωνα με την οποία η εκάστοτε πολιτεία ρυθμίζει την οργάνωση της εξουσίας και την θέση των πολιτών μέσα σε αυτή την τάξη. Ένας κάπως διαφορετικός -αλλά ισχύων- ορισμός για το πολίτευμα είναι πως πρόκειται για το σύνολο των κανόνων που καθορίζουν ποια είναι τα άμεσα όργανα της πολιτείας, τον τρόπο εκλογής τους, τις μεταξύ τους σχέσεις και τον κύκλο αρμοδιότητάς τους, όπως επίσης και την σχέση των ατόμων προς την πολιτική εξουσία.

ΠΕΡΙ ΣΥΜΒΟΛΩΝ - Ο ΑΠΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΟΜΗΡΙΚΩΝ ΕΠΩΝ

Τα Ομηρικά Επη δεν είναι απλώς μια αφηγηματική παρουσίαση κάποιων γεγονότων, πραγματικών ή φανταστικών, αλλά είναι μια πολύ καλά κωδικοποιημένη αποτύπωση βαθιών μυστηριακών θεμάτων.

Παρότι μπορούμε να βρούμε διάσπαρτα στα Φιλοσοφικά κείμενα επεξηγηματικές αναφορές που μας αποκαλύπτουν τι κρύβεται πίσω από τις αφηγήσεις του Ομήρου, μπορούμε να πάρουμε την κεντρική ιδέα από τα Σχόλια του Ερμεία στον Φαίδρο του Πλάτωνα.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ - ΑΠΟ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ

1. “ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥ”

Όσο ξεκάθαρη είναι η ετυμολογία του όρου τραγῳδία, τόσο αβέβαιη είναι η ερμηνεία του και η ταύτιση των ιστορικών του αναφορών. Τραγῳδία σημαίνει προφανώς τράγου (ή τράγων) ᾠδή. Οι φιλόλογοι όμως έχουν αναπτύξει διάφορες θεωρίες για το ακριβές περιεχόμενο του όρου.

Η παλαιότερη αντίληψη είναι ότι ο όρος τράγοι αναφερόταν στους σατύρους, αυτούς τους παιγνιδιάρηδες, ερωτύλους, ζωόμορφους δαίμονες-ακολούθους του Διονύσου. Η αντίληψη όμως αυτή αποδείχθηκε ανακριβής, όταν διαπιστώθηκε ότι κατά την αρχαϊκή και την κλασική περίοδο οι σάτυροι δεν απεικονίζονταν με τραγίσια αλλά με αλογόμορφα χαρακτηριστικά.

ΑΡΧΑΙΑ ΤΡΑΓΩΔΙΑ "ΤΡΩΑΔΕΣ" ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ (ΚΕΙΜΕΝΟ - ΒΙΝΤΕΟ)

                               

Οι Τρωάδες είναι τραγωδία που έγραψε ο Ευριπίδης. Γραμμένη το 415 π.Χ. κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, συχνά θεωρείται σχολιασμός στην κατάληψη της Μήλου και την εν συνεχεία σφαγή και υποταγή του πληθυσμού της από τους Αθηναίους νωρίτερα τον ίδιο χρόνο. To 415 π.Χ. ήταν επίσης η χρονιά της σκανδαλώδους βεβήλωσης των ΄ερμών΄ και της δεύτερης εκστρατείας των Αθηναίων στη Σικελία, γεγονότα που επίσης μπορεί να επηρέασαν τον συγγραφέα.

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ - ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ

Διαλεκτική  εσωτερικής και εξωτερικής τραγωδίας του ανθρώπου

§1. Ποιος είναι ο Ευριπίδης; Είναι ο δημιουργικός ποιητής, που παραγνωρίστηκε στην εποχή του, για να αρχίσει αμέσως μετά τον θάνατό του να τυχαίνει καθολικής αναγνώρισης. Συνέβη ό,τι συμβαίνει συνήθως με τα πρωτοπόρα και ρηξικέλευθα μυαλά. Σχεδόν ποτέ δεν αναγνωρίζονται εν ζωή καθ’ όλη τη λάμψη του έργου τους, διότι ο κοινός νους –ήτοι η κοινή γνώμη– κατευθυνόμενος από θεσμικές μετριότητες του εκάστοτε παρόντος, δεν επιτρέπει ή δεν ανέχεται αμφισβήτηση της κυρίαρχης συμβατικότητας.  Ο Ευριπίδης έχει να επιδείξει ένα έργο, που ακούει με μεγάλη προσοχή την εποχή του: εισδύει στην επικαιρότητα, τη μεθερμηνεύει στοχαστικά και επιχειρεί να την αναζωογονήσει με μια ποιητική γλώσσα, κατ’ εξοχήν τραγική, ικανή να διαλύει τη μοιρολατρική αντιμετώπιση των πολλαπλών αδιεξόδων της εποχής του και να αίρεται δυναμικά πάνω από τα συντρίμμια. 

ΣΑΛΛΟΥΣΤΙΟΣ - ΠΕΡΙ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΥ (ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ)

Πώς πρέπει να είναι ο Ακροατής, και περί κοινών Εννοιών

Όσοι επιθυμούν να ακούσουν για τους Θεούς πρέπει από παιδιά να έχουν καλή καθοδήγηση, και να μην συνηθίσουν ανόητες δοξασίες. Πρέπει να έχουν καλή και λογική ιδιοσυγκρασία, προκειμένου να κατανοήσουν σωστά τη διδαχή.

Και ακόμh οφείλουν να γνωρίζουν και τις Κοινές Έννοιες. Κοινές Έννοιες είναι εκείνες τις οποίες ομολογούν όλοι οι άνθρωποι όταν ερωτηθούν. Για παράδειγμα, ότι ο Θεός είναι αγαθός, χωρίς πάθος, αμετάβλητος. Διότι ό,τι μεταβάλλεται είναι ή προς το χειρότερο ή προς το καλύτερο. Αν είναι προς το χειρότερο, γίνεται κακό. Αν είναι προς το καλύτερο, πρέπει αρχικά να ήταν κακό. 

ΜΑΝΟΣ ΔΑΝΕΖΗΣ - ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ

Συνεχίζοντας την αναζήτηση των αιτίων, που οδήγησαν μια σειρά διαπρεπών διανοούμενων σε όλο τον κόσμο, όπως αυτών της Λέσχης της Ρώμης, της Ομάδα Φουτουριστών στο Stanford Research Institute και των ιστορικών Χιού Κέρνυ, Μπακμίνστερ Φούλετ, Τζον Στροχμάιμερ και Πήτερ Γουέστμπρουκ, να αναγνωρίσουν ως βάση ενός νέου δυτικού πολιτισμικού ρεύματος την επιστημονική κι κοινωνική σκέψη της αρχαίας ελληνικής διανόησης, δεν μπορούμε παρά να αναφερθούμε και στην σκέψη του μεγάλου Έλληνα φιλοσόφου Ηράκλειτου.

ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΟΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ - Η ΚΟΣΜΙΚΗ ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΘΕΙΑ

Ο Ποσειδώνιος ο Ρόδιος ή ο Απαμεύς (περ. 135 π.Χ. – 51 π.Χ.) ήταν Έλληνας πολυμαθής Στωικός φιλόσοφος, αστρονόμος,γεωγράφος, πολιτικός, ιστορικός και δάσκαλος που γεννήθηκε στην Απάμεια της Συρίας. Τον θεωρούσαν τον πολυμαθέστερο άνθρωπο του κόσμου για την εποχή του. Τίποτα από το τεράστιο έργο του δεν έχει σωθεί ως ολότητα σήμερα, αλλά μόνο αποσπάσματα. Ο Ποσειδώνιος, γνωστός και με το προσωνύμιο «ο Αθλητής» ήταν γόνος μιας ελληνικής οικογένειας της Απαμείας, μιας ελληνιστικής πόλεως πάνω στον ποταμό Ορόντη, στη βόρεια Συρία. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του όμως το έζησε στη Ρόδο και πέθανε είτε στη Ρόδο είτε στη Ρώμη.

ΟΙ ΘΑΥΜΑΤΟΠΟΙΟΙ ΤΗΣ ΑΛΛΗΓΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ ΚΑΙ Η ΜΟΝΟΘΕΪΣΤΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ (ΒΙΝΤΕΟ)

Ο Πλάτων μας είχε γράψει ξεκάθαρα στον μύθο του Σπηλαίου ότι ο κόσμος που "βλέπουμε" δεν είναι ο αληθινός, αλλά απείκασμα στοιχείων του αληθινού. Η χριστιανική θρησκεία είναι ένα κατασκεύασμα των θαυματοποιών της αρχαίας Ρώμης. Όλα τα γεγονότα της Βίβλου δεν είναι πραγματικά, αλλά αποτελούν την ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ, την οποία εκλαμβάνουν ως ΙΣΤΟΡΙΑ οι χριστιανοί. Δείτε τι σημαίνουν οι τρεις μάγοι με τα δώρα, τι σχέση έχει ο Σείριος με τον Πατήρ στη χριστιανική μυθολογία, αλλά και πώς προέκυψε το σύμβολο του σταυρού μέσα από αστρονομικές παρατηρήσεις, το οποίο είναι προχριστιανικό σύμβολο.

ΚΑΘΑΡΜΟΣ ΚΑΙ ΙΕΡΟΥΡΓΙΑ

Στα ομηρικά έπη συχνές είναι οι σκηνές καθαρμού πριν από την προσευχή, τη σπονδή, τη θυσία. Στην Ιλιάδα κυριαρχούν οι αναφορές που αφορούν στο λουτρό νεκρών και ακολουθούν οι αναφορές στον καθαρμό πριν τη σπονδή, την προσευχή και τη θυσία.

Στην Ιλιάδα το πλύσιμο είναι συνυφασμένο και με τη σπονδή, την προσευχή, τον όρκο, τη θυσία (Γ 268-270. Ι, 171-178. Κ 569-579. Ω 299-307).

ΠΛΑΤΩΝ - ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ

Πρόλογος του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Ο φωτισμός της λογικής ψυχής και η ανάβασή της στον νοητό κόσμο, στην πλατωνική φιλοσοφία, γίνεται ξαφνικά, ως κεραυνός εν αιθρία. Για να μπορέσει η ψυχή να φωτιστεί είναι προϋπόθεση η συνεχής ενασχόληση με τη φιλοσοφία και την αναζήτηση της αλήθειας ως τρόπος ζωής του πνεύματος. Αυτή η ενασχόληση με το φιλοσοφείν είναι ενδοσκόπηση, είναι έσω σκάψιμο, η εύρεση του ίδιου του αληθινού εαυτού μας, ο οποίος, σαν άλλος θησαυρός, φέρει στη δομή του το αποτύπωμα του Παντός, τον τρόπο που υπάρχει ο κόσμος, ορατός ή αόρατος. Η εύρεση αυτού του θησαυρού συμβαίνει σε ανύποπτο χρόνο, απροσδόκητα. Καθώς η ψυχή βιώνει τον φιλοσοφικό αυτό βίο, χωρίς να το συνειδητοποιεί η ίδια ανέρχεται, δηλαδή εξελίσσεται διαρκώς πνευματικά πλησιάζοντας την ΙΔΕΑ του ΑΓΑΘΟΥ. Και όταν η ψυχή πλησιάσει στο κρίσιμο σημείο την ΙΔΕΑ του ΑΓΑΘΟΥ, η οποία αποτελεί το ΝΟΗΤΟ ΠΥΡ, τον πνευματικό ΗΛΙΟ, ξαφνικά μέσα στη ζέση της ανάβει φωτιά  λάμποντας με τη φλόγα της στον αιθέρα. Η ευτυχία και η χαρά που βιώνει η ψυχή είναι ανείπωτη, γιατί το πεπερασμένο προσεγγίζει το άπειρο...

Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

‘’η γαρ αληθής πατρίς των ψυχών ο νοητός εστί κόσμος’’

  –Ερμείας. Σχόλια στον Πλατωνικό «Φαίδρο»-

Εάν θέλουμε να κατανοήσουμε ποιες ενέργειες και ποιος τρόπος ζωής βρίσκονται σε συμφωνία με την φύση μας, πρέπει πρώτα να εξετάσουμε ακριβώς ποια είναι η φύση μας. Τι είμαστε και τι σημαίνει άνθρωπος.

Για να το καταλάβουμε αυτό πρέπει να συλλογιστούμε τι είναι αυτό που είναι πάντοτε αμετάβλητο σε μας και μας καθιστά ξεχωριστές οντότητες με συγκεκριμένες αναμνήσεις εμπειρίες, ιδέες και σκέψεις. Προφανώς αυτό δεν μπορεί να είναι το διαρκώς μεταβαλλόμενο υλικό μας σώμα, αφού κανένα μέρος του δεν παραμένει ίδιο από την γέννηση ως τον θάνατό μας, παρά όλα τά μέρη του –κάθε κύτταρο- διαρκώς πεθαίνουν και άλλα δημιουργούνται στην θέση τους. Ως εκ τούτου δεν υπάρχει τίποτα υλικό που να παραμένει ίδιο, ώστε να δικαιολογείται το γεγονός ότι μπορούμε να αναγνωρίζουμε ως εαυτό μας το ον πού είμαστε από τα παιδικά μας χρόνια.

ΠΕΡΙ ΚΟΣΜΟΥ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥ ΑΙΤΙΟΥ ΚΑΙ ΙΔΕΩΝ Ο ΛΟΓΟΣ

Αν τούτος εδώ ο Κόσμος είναι αυθυπόστατος τότε συμβαίνουν πολλά παράλογα πράγματα. Επί της ουσίας δεν μπορεί να είναι αυθυπόστατος ο Κόσμος. Και εξηγούμε αναλυτικά.

 

Κάθε αυθυπόστατο είναι ανάγκη να είναι αδιαίρετο, διότι κάθε δημιουργικό και γεννητικό αίτιο είναι ασώματο. Μιας και τα σώματα δημιουργούν με ασώματες δυνάμεις που τις ονομάζουμε ποιότητες. Επί παραδείγματι το πυρ δια της θερμότητας.

ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΧΙΟΥΜ - Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΩΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Η ΣΥΝΗΘΕΙΑ

Αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο Βρετανό Φιλόσοφο, καθώς η επίδρασή του υπήρξε τεράστια χάρη στο βάθος των προβλημάτων που έθεσε.

Η ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΩΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Τα  φυσικά αντικείμενα αποτελούν συλλογή & διαδοχή στον χρόνο ποιοτήτων που προσλαμβάνονται μέσω των αισθήσεων.

ΜΩΡΙΣ ΜΕΡΛΩ-ΠΟΝΤΥ - Η ΕΝΣΑΡΚΩΜΕΝΗ ΥΠΑΡΞΗ

Η περιγραφή της ζωντανής και αμφίδρομης σχέσης που μας ενώνει με τον κόσμο. Οσα βιώνουμε με το σώμα μας και σκοπεύουμε με το βλέμμα μας. Οι θέσεις του Μωρίς Μερλώ-Ποντύ

Ο Μωρίς Μερλώ-Ποντύ (Maurice Merleau-Ponty, 14 Μαρτίου 1908 – 3 Μαΐου 1961) ήταν Γάλλος φαινομενολόγος. Στον πυρήνα της φιλοσοφίας του Μερλώ-Ποντύ βρίσκεται ένα διαρκές όρισμα για τον θεμελιώδη ρόλο που παίζει η αντίληψη στην κατανόηση του κόσμου, όπως επίσης και στην διάδραση με αυτόν. Όπως και άλλοι φιλόσοφοι φαινομενολόγοι, ο Μερλώ-Ποντύ εξέφρασε τις φιλοσοφικές του αναζητήσεις σε γραπτά κείμενα για την τέχνη, τη λογοτεχνία, τη γλωσσολογία, και την πολιτική· ωστόσο ο Μερλώ-Ποντύ ήταν ο μόνος σπουδαίος φαινομενολόγος του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα που ασχολήθηκε εκτενώς με τις επιστήμες, και ειδικότερα με την περιγραφική ψυχολογία.

Ο "ΝΟΥΣ" ΤΟΥ ΑΝΑΞΑΓΟΡΑ - ΔΙΕΞΟΔΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Του  Kurt von Fritz

Όταν πριν από πολλά  χρόνια εξέταζα, μέσα σε μια σειρά μελετών(1), την εξέλιξη της σημασίας της λέξης Νους και των παραγώγων της από την εποχή του Ομήρου ως το Δημόκριτο και τους σοφιστές, παρέλειψα τον Νου του Αναξαγόρα, γιατί δεν ήθελα να ενταχθεί μέσα σ’ αυτή την ιστορία της εξέλιξης της σημασίας. Μάλιστα, δεν ταιριάζει καθόλου μέσα σ’ αυτή την ιστορία εξέλιξης, ακριβώς χάρις στην ιδιαιτερότητά του. Πολύ σπουδαία όμως εμφανίζεται η εξέταση αυτού του ιδιόμορφου γεγονότος, όπως επίσης και η προσπάθεια για την εξεύρεση απάντησης στο ερώτημα: «ποια είναι η προέλευση εκείνου του στοιχείου στην αναξαγόρεια έννοια του Νου, το οποίο τον κάνει να έχει έναν εξέχοντα ρόλο μέσα στη γενική εξέλιξη, η οποία συνεχίζεται με κάποιο γνωστό τρόπο ως τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη;»

ΑΝΑΞΑΓΟΡΑΣ Ο ΚΛΑΖΟΜΕΝΙΟΣ

Ο Αναξαγόρας γεννήθηκε στις Κλαζομενές το 500 περίπου π.Χ. Πηγαίνει στην Αθήνα γύρω στο 462 π.Χ. και γίνεται ο πρώτος της φιλόσοφος· έτσι η φιλοσοφία, χάρη σ’ αυτόν, περνά από την Ιωνία στην Ελλάδα. Ο Σωκράτης πρέπει να παρακολούθησε τα μαθήματά του και γνωρίζουμε, μάλιστα, από τον Φαίδωνα (97β), πως τον είχαν απογοητεύσει. Προκαλούσε τη γενική δυσπιστία και επονομαζόταν ο Νους. Ο Περικλής, ωστόσο, του στάθηκε φίλος και προστάτης, όπως άλλωστε κι ο Αρχέλαος κι ο Ευριπίδης. Όταν ξεσπά ο Πελοποννησιακός Πόλεμος κι ο Περικλής αρχίζει να δέχεται σφοδρές κριτικές, ο Αναξαγόρας κατηγορείται πως δεν πιστεύει στους θεούς της πόλης. Θα εγκαταλείψει τότε την Αθήνα για να εγκατασταθεί στη Λάμψακο, όπου και θα πεθάνει, γύρω στο 428 π.Χ. Είχε μαθητές τον Μετρόδωρο και τον Αρχέλαο· ο τελευταίος μάλιστα ίσως ήταν κι ο διάδοχός του στη Λάμψακο.

ΠΕΡΙ ΣΥΜΒΟΛΩΝ - ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

Όπως είδαμε στην  ανάρτηση σχετικά με τους εσωτερικούς πλανήτες της ψυχής μας, η σύνδεση μας δεν μπορεί να γίνει απευθείας με το νοητό διότι η ουσία μας είναι κατώτερης ποιότητος, τρόπον τινά, άρα θα πρέπει να συνδεθούμε μέσω των ηγεμονικών (υπερκοσμίων) θεών.

Αμεσο αποτέλεσμα αυτής της σύνδεσης είναι και να γνωρίσουμε τον Ποιητή και Πατέρα, τον Δημιουργό δηλαδή για τον οποίο ο Πλάτων στον Τίμαιο (28c) μας λέει ότι είναι δύσκολο να τον βρούμε («τoν μεν ουν ποιητήν και πατέρα τουδε του παντός ευρείν τε έργον και ευρόντα εις πάντας αδύνατον λέγειν») πράγμα αληθές μιας και μόνο όταν αποκαταστήσουμε την επαφή μας με το νοητό μπορούμε να τον γνωρίσουμε.

ΜΠΡΟΥΝΟ ΣΝΕΛΛ - ΟΛΥΜΠΙΟΙ ΘΕΟΙ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΝΕΥΜΑ

Αποσπάσματα από το 2ο κεφάλαιο στο έργο του συγγραφέα 

«Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ» 

Ὁ ἄν­θρω­πος ἀν­τι­με­τω­πί­ζει το φό­βο καί τό μυ­στή­ρι­ο ἀρ­χι­κά με τη μορ­φή τοῦ θε­ϊ­κοῦ και δαι­μο­νι­κοῦ στοι­χεί­ου, πού οἱ πρω­τό­γο­νοι προ­σπα­θοῦν να το θέ­σουν ὑ­πό ἔ­λεγ­χο και να το ἐ­ξορ­κί­σουν με τη θρη­σκεί­α. Ὑ­περ­νί­κη­ση τοῦ φό­βου ση­μαί­νει συγ­χρό­νως και με­τα­βο­λή τῶν θρη­σκευ­τι­κῶν πα­ρα­στά­σε­ων. Με την πί­στη στους ὀ­λύμ­πι­ους θε­ούς, ὅ­πως πα­ρου­σι­ά­ζε­ται στην Ἰ­λι­ά­δα και την Ὀ­δύσ­σει­α, πραγ­μα­το­ποι­εί­ται αὐ­τή ἡ με­τα­βο­λή, και μά­λι­στα τό­σο ρι­ζι­κά, ὥ­στε δυ­σκο­λευ­ό­μα­στε να κα­τα­νο­ή­σου­με αύ­τή τη θρη­σκευ­τι­κό­τη­τα, ἀ­πό την ὁ­ποί­α λεί­πει σε με­γά­λο βαθ­μό ὁ φό­βος γι­α τις μυ­στη­ρι­α­κές δυ­νά­μεις…

Γι­α τον Ἕλ­λη­να οἱ θε­οί εἶ­ναι κά­τι τό­σο φυ­σι­κό και αὐ­το­νό­η­το, ὥ­στε πο­τέ του δεν ἀ­να­ρω­τή­θη­κε ἄν ἄλ­λοι λα­οί θα μπο­ρού­σαν να ἔ­χουν δι­α­φο­ρε­τι­κή πί­στη ἤ δι­α­φο­ρε­τι­κούς θε­ούς…

ΟΙ ΕΠΤΑ ΣΟΦΟΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ

1. ΧΙΛΩΝ Ο ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟΣ

Ο Χίλων ή Χείλων o Λακεδαιμόνιος, γιος του Δαμαγέτου, ήταν πολιτικός, νομοθέτης, φιλόσοφος και ελεγειακός ποιητής, που έζησε κατά τον στ' π.Χ. αιώνα και αναφέρεται ως ένας από τους Επτά Σοφούς της Aρχαίας Ελλάδας.

Γεννήθηκε το 600 π.Χ. στη Σπάρτη και πέθανε το 520 π.Χ. στην Πίσσα της Σικελίας. Κατά την παράδοση (και τον Έρμιππο) πέθανε σε ηλικία 80 ετών κατά τα προλεχθέντα, από τη μεγάλη του συγκίνηση και την υπερβολική χαρά του, όταν αγκάλιασε το γιο του, που μόλις είχε επιστρέψει Ολυμπιονίκης στο αγώνισμα της «πυγμής» (πυγμαχίας), οπότε και κηδεύτηκε με μεγάλες τιμές, ενώ στον τάφο του γράφτηκε η φράση: «Υιός Χίλωνος, πυγμή χλωρόν έλεν κότινον / Είδ΄ο πατήρ στεφανούχον ιδών τέκνον ήμυσεν ησθείς ού νεμεσητόν. Εμοί τοίος ίτω θάνατος» [«Μακάρι να είχα κι εγώ ένα τέτοιο θάνατο»]. Σύμφωνα με τον Διογένη το Λαέρτιο που τον βιογράφησε (Α’ 3,68-73), οι Σπαρτιάτες ανήγειραν και άγαλμα προς τιμή του, με το επίγραμμα «Τόνδε δορυστέφανος Σπάρτα Χίλων, εφύτευσεν, ός των Επτά Σοφών, πρώτος, έφυ Σοφός» [περ. «Η πολεμόχαρη Σπάρτη γέννησε αυτόν εδώ τον Χίλωνα, που ήταν ο πρώτος, δηλαδή ο μεγαλύτερος, Σοφός από τους επτά Σοφούς»].

ΑΡΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

«Αρμονία είναι η μίξις και ο συγκερασμός των αντιθέτων» Πυθαγόρειοι. (Αρμονία δε πάντων εξ εναντίων γίνεται. Εστί γαρ αρμονία πολυμιγέων ένωσις και δίχα φρονεόντων συμφρόνησις. Νικόμαχος ο Γερασηνός ~140 μ.χ. Περί αριθμών.

Ναι σήμερα μπορούμε να έχουμε στον κήπο μας, στο κτήμα μας ή ακόμη και στην ταράτσα ή το μπαλκόνι μας, αρμονικές καλλιέργειες με 100% φυσικό τρόπο ανάπτυξης, χωρίς λιπάσματα, χωρίς κοπριά, χωρίς ορμόνες, χρησιμοποιώντας παλαιούς ντόπιους σπόρους, που έχουν εμψυχωθεί κατάλληλα για αύξηση της βλαστικής ικανότητός των και απόδοσης και απολαμβάνοντας απαράμιλλη γεύση, και ταυτόχρονα μεγάλη ανάπτυξη. Αυτό επιτυγχάνεται με την ενίσχυση των χρωματισμών του αιθερικού πεδίου των φυτών χρησιμοποιώντας νερό υψηλής ενεργοποίησης.

Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΛΕΑΣ ΑΘΗΝΑΣ ΣΤΗΝ ΤΕΓΕΑ

 Πατώντας εδώ δείτε στον χάρτη τον Ναό της Αλέας Αθηνάς

Ο ναός της Αλέας Αθηνάς ήταν ο μεγαλύτερος της Πελοποννήσου μετά τον ναό του Ολυμπίου Διός στην Ολυμπία και από τα σημαντικότερα ιερά κτίσματα της αρχαιότητας. Βρίσκεται στην Τεγέα στο χωριό Αλέα, 10 χλμ. από την Τρίπολη. Το σημαντικότερο μνημείο του αρχαιολογικού χώρου είναι το Ιερό της Αλέας Αθηνάς.

ΑΛΤΑΝΗ - ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ ΦΩΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΕ ΤΑ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΑ ΧΡΥΣΑ ΕΠΗ

Ο όρος Ελληνικός Διαλογισμός είναι καταχρηστικός, γιατί στην ουσία πραγματοποιούμε δύο νοητικές διαδικασίες, διαλογιζόμαστε και μετά συλλογιζόμαστε. Αυτό φανερώνεται στο όνομα του Θεού Δία: Ο ΖΕΥΣ - ΤΟΥ ΔΙΟΣ, ΤΩ ΔΙΪ, ΤΟΝ ΔΙΑ, Ω ΖΕΥ. Δηλαδή ξεκινάμε με συναγωγικούς συλλογισμούς (ονομαστική: ζεύξη), συνεχίζουμε με διαιρετικούς συλλογισμούς (γενική, δοτική, αιτιατική: διάσταση) και τελειώνουμε πάλι με συναγωγικούς συλλογισμούς (κλητική: ζεύξη). Ουσιαστικά κάνουμε Ενδοσκόπηση.

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΛΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΜΕ ΟΠΛΟ ΤΗΝ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Πρωτοποριακή μέθοδος που συνδυάζει τη σύγχρονη ιατρική και την αρχαία πυθαγόρεια τεχνική

Οι στατιστικές λένε ότι περίπου το 70% των ασθενειών που ταλαιπωρούν τον πληθυσμό του πλανήτη έχουν άμεση σχέση με το στρες. Διαβήτης, άγχος, υπέρταση, κατάθλιψη, αυτοάνοσα νοσήματα (όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας), καρδιαγγειακά κ.ά. είναι απότοκα του εντελώς εσφαλμένου τρόπου ζωής που έχουν επιβάλει οι συνθήκες της υλιστικής φρενίτιδας και του πνευματικού αποπροσανατολισμού των σύγχρονων κοινωνιών και σχετίζονται με το έντονο στρες το οποίο βιώνουν οι πολίτες κατά τη διάρκεια του «κυνηγιού» του επιούσιου, της καταξίωσης και της ευτυχίας.

ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ - Η ΖΩΗ ΚΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ

Ηράκλειτος θα πει Ηρα-κλειτός, δηλαδή αυτός που χρωστά τη δόξα του στην Ήρα.

 «Ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος, ο επονομαζόμενος σκοτεινός, κατέχει μια κεντρική θέση στο σύνολο της ελληνικής φιλοσοφίας και σε ολόκληρη την παγκόσμια ιστορία της σκέψης».

Ο Ηράκλειτος είναι ένας στοχαστής. Αυτός για πρώτη φορά στοχάζεται μέσα από τα πλαίσια του Λόγου τι είναι Κόσμος. Η σκέψη του παραμένει ανοιχτή και πολυδιάστατη, ερωτηματική και αινιγματική, αποσπασματική και ποιητική. Δεν κατασκευάζει κάποιο σύστημα. Ο Ηράκλειτος στοχάζεται πριν ακόμα συσταθεί η μεταφυσική και διαμορφωθούν οι φιλοσοφικές σχολές. Ήταν το σπέρμα της δικής του σκέψης που έθρεψε όλη τη φιλοσοφία και μάλιστα πριν τη διαμόρφωσή της σε Μεταφυσική, Θεολογία, Λογική, Φυσική και Ηθική.

ΠΛΑΤΩΝ - Η ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΤΟΥ ΤΗΝ 7η ΘΑΡΓΗΛΙΩΝΟΣ (21η ΜΑΪΟΥ)

«και Αθηναίοι δε την γενεθλιακήν αυτού ημέραν επιτελούντες επάδοντες φάσκουσιν· ‘ήματι τωδε Πλάτωνα θεοί δόσαν ανθρώποισιν’.»

  

(Και οι Αθηναίοι κατά την ημέρα των γενεθλίων του, γιορτάζοντας τραγουδούσαν: 

«Την ημέρα αυτή οι θεοί έδωσαν τον Πλάτωνα στους ανθρώπους»)

Επ’ευκαιρία της 7ης Θαργηλιώνος, η οποία συμπίπτει με την 21η Μαίου του συγχρόνου ημερολογίου, θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια πολύ σύντομη αναφορά στον Πλάτωνα, εστιάζοντας σε σημεία τα οποία λίγο-πολύ είναι άγνωστα. Για μια πλήρη βιογραφία του Πλάτωνα, μπορούμε να ανατρέξουμε σε οποιοδήποτε σχετικό βιβλίο. 

ΒΛΑΣΗΣ ΡΑΣΣΙΑΣ - Η ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

Μια Αναγκαιότητα για το Σύγχρονο Κόσμο μας

«Η διαχρονική σύγκρουση στους κόλπους της ανθρωπότητας είναι η σύγκρουση μεταξύ ποιοτικών και χυδαίων ανθρώπων»

Η ΘΕΑ ΑΡΤΕΜΙΣ

H Άρτεμις (λατινικά Diana) είναι μια από τις παλαιότερες, πιο περίπλοκες αλλά και πιο ενδιαφέρουσες μορφές του ελληνικού πανθέου. Κόρη του Δία και της Λητούς, δίδυμη αδερφή του Απόλλωνα, βασίλισσα των βουνών και των δασών, θεά του κυνηγιού, προστάτιδα των μικρών παιδιών και ζώων. Η Εστία, η Αθηνά και η Άρτεμη, ήταν οι μόνες Θεές που πάνω τους δεν είχε δύναμη η Αφροδίτη (που είχε υποτάξει το σύνολο Θεών και ανθρώπων). Αντίστοιχη της Άρτεμης στη ρωμαϊκή μυθολογία είναι η Ντιάνα, ενώ στην ετρουσκική μυθολογία η θεότητα Αρτούμες.

ΝΟΥΣ - ΜΙΑ ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΘΕΣΗ

Ο νους πιστεύεται ότι είναι η έδρα της αντίληψης, της συνείδησης του εαυτού, της σκέψης, της πίστης, της μνήμης, της ελπίδας, της θέλησης, της κρίσης, της ανάλυσης, της συλλογιστικής κλπ. Οι δυϊστές θεωρούν πως ο νους είναι μια άυλη ουσία, ικανή να υπάρχει σαν μια συνειδητή και αντιλαμβάνουσα οντότητα ανεξάρτητα απ' οποιοδήποτε φυσικό σώμα. Ο δυϊσμός είναι δημοφιλής σε αυτούς που πιστεύουν στη μετά θάνατον ζωή. Ο εγκέφαλος μπορεί να φθείρεται, ν' αποσυντίθεται και να εκμηδενιστεί για πάντα, αλλά ο νους (ή ψυχή) δεν εξαρτά την ύπαρξή του από το σώμα οπότε και μπορεί να συνεχίζει να ευδοκιμεί σε έναν άλλο κόσμο. Αυτή η πεποίθηση πως ο νους είναι μια ουσία που υπάρχει ανεξάρτητα απ' τον εγκέφαλο, όσο αστήριχτη και αν είναι, φαίνεται να απαιτείται απ' τα περισσότερα θρησκευτικά δόγματα όπως επίσης και από πολλές New Age ιδέες και θεραπείες. Αν και οι δυϊστές φιλόσοφοι πασχίζουν εδώ και αρκετό καιρό με το λεγόμενο πρόβλημα σώματος-νου, οι γκουρού του New Age προτρέπουν για αρμονία σώματος-νου στην ιατρική, στη θεραπεία και στην επιστήμη. 

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ - ΓΙΑΤΙ ΕΚΛΕΙΣΑΝ ΤΑ ΜΑΝΤΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΧΡΗΣΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Σε σχέση με τους κατά θέση Δαίμονες να τι λέγει ο Πλούταρχος ο Χαιρωνεύς – ο εν Δελφοίς Ιερεύς:

Η ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΟΥ ΜΑΝΤΕΙΟΥ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ

Του Πάνου Bαλαβάνη

Αν. καθηγητή Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο ρόλος του Δελφικού Μαντείου στον αρχαίο κόσμο ήταν πολυδιάστατος. Από το τέλος του 9ου αι. π.Χ. τουλάχιστον, που εμφανίζονται οι πρώτες ενδείξεις της λατρείας του Απόλλωνος στους Δελφούς και της έναρξης της μαντικής διαδικασίας, μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ., που δόθηκε ο πολύ γνωστός, τελευταίος, συμβολικός ψευδοχρησμός στον αυτοκράτορα Ιουλιανό, για περισσότερο δηλαδή από 1.200 χρόνια, το δελφικό μαντείο εξέδιδε χρησμούς και σε ιδιώτες και σε πόλεις-κράτη, επηρεάζοντας, όσο κανένας άλλος θεσμός, ολόκληρη τη μικρή και τη μεγάλη αρχαία ελληνική ιστορία.

ΚΝΩΣΣΟΣ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Η Αθήνα είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας. Είναι από τις παλαιότερες πόλεις του κόσμου, με την καταγεγραμμένη ιστορία της να φθάνει ως το 3.200 π.Χ. Η Αρχαία Αθήνα, μια περιτοιχισμένη πόλη, ήταν μία πανίσχυρη πόλη-κράτος, που αναπτύχθηκε παράλληλα με το λιμάνι της, το οποίο αρχικά ήταν το Φάληρο και αργότερα ο Πειραιάς. Κέντρο των τεχνών, της γνώσης και της φιλοσοφίας, έδρα της Ακαδημίας του Πλάτωνα και το Λυκείου του Αριστοτέλη, αναφέρεται ευρέως ως λίκνο του Δυτικού πολιτισμού και γενέτειρα της δημοκρατίας, κυρίως λόγω της επίδρασης των πολιτιστικών και πολιτικών επιτευγμάτων της κατά τους 5ο και 4ο αιώνες π.Χ. στο υπόλοιπο της τότε γνωστής Ευρωπαϊκής ηπείρου.

ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Με την πραγματική δημοκρατία, την άμεση, δεν συνάδει η ανεξιθρησκεία αλλά η ελευθερία λατρείας. Οι δύο όροι διαφέρουν ποιοτικά.

Ο όρος ΑΝΕΞΙΘΡΗΣΚΙΑ εισήχθη από τον Ευγένιο Βούλγαρη ως απόδοση του γαλλικού tolérance (religieuse) «θρησκευτική ανοχή», από τον μέλλοντα "ανέξομαι" του ρήματος ανέχομαι+θρήσκος. Επειδή η λέξη δεν είναι σύνθετο του απλού θρησκεία, αλλά (παρασύνθετο) παράγωγο σε -ία του ήδη συνθέτου ανεξίθρησκος, γράφεται με -ι: ανεξιθρησκία, όπως άνανδρος>ανανδρία (αλλά απλό ανδρεία), αεροπόρος>αεροπορία, πρωτοπόρος>πρωτοπορία (αλλά πορεία) κ.ο.κ.

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ - ΔΕΛΦΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ

Τὸν κιθαρίσει κλυτὸν παίδα μεγάλου Διὸς
ἐρῶ σ᾿ ἄτε παρ᾿ ἀκρονιφῆ τόνδε πάγον ...