Οι πλατωνικοί διάλογοι ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ και ΤΙΜΑΙΟΣ εκθέτουν ολόκληρη την πλατωνική φιλοσοφία με τον μεν πρώτο να αναφέρεται στον νοητό υπεραισθητό κόσμο και τον δεύτερο να αναφέρεται στον αισθητό κόσμο.
Μόνο ο Πλάτωνας, ακολουθώντας τους πυθαγορείους, κάνει λόγο και για τα συναίτια των φυσικών πραγμάτων, δηλαδή για το είδος που δέχεται τα πάντα και για το είδος που είναι δεσμευμένο στην ύλη, τα οποία υπηρετούν τα πρωταρχικά αίτια στην γένεσιν των όντων. Πριν από αυτά όμως διερευνά τα πρωταρχικά αίτια, το δημιουργικό, το υποδειγματικό και το τελικό, και για τον λόγο αυτό τοποθετεί πάνω από το σύμπαν έναν δημιουργό Νου, μια νοητή αιτία, μέσα στην οποία υπάρχει πρωταρχικά τα σύμπαν, και το ύψιστο Αγαθό, το οποίο είναι τοποθετημένο πριν από τον δημιουργό Νου, στην θέση του ποθητού προτύπου. Γιατί, καθώς αυτό που κινείται από κάτι άλλο είναι εξαρτημένο από την δύναμη εκείνου που το κινεί, ως εκ τούτου δεν είναι στην φύση του να παράγει, να τελειοποιεί ή να σώζει τον εαυτό του, αλλά για όλα αυτά χρειάζεται την δημιουργική αιτία και από εκείνη συγκρατείται. Είναι φυσικό, λοιπόν, και τα συναίτια των φυσικών φαινομένων να είναι εξαρτημένα από τα αληθινά αίτια, από τα οποία έχουν παραχθεί, με βάση τα οποία έχουν δημιουργηθεί από τον πατέρα των πάντων, και για τα οποία έχουν γεννηθεί.
