Μια πτυχή της σύνθετης και πανάρχαιας σχέσης της φιλοσοφίας με τη λογοτεχνία (ο Πλάτων, ως γνωστόν, εξορίζει με κριτήριο τον ορθό λόγο τη δραματική ποίηση από την Ιδανική Πολιτεία του· βλ. περισσότερα στο Νεχαμάς 2000) αφορά την αξιοποίηση φιλοσοφικών στοιχείων σε κείμενα που δημιουργήθηκαν με καλλιτεχνική πρόθεση και λειτουργούν ως λογοτεχνική έκφραση.
ΕΤΙΚΕΤΕΣ
- ΑΓΑΛΜΑΤΑ - ΜΝΗΜΕΙΑ - ΤΟΠΟΙ
- ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ
- ΑΙΣΧΥΛΟΣ
- ΑΛΒΙΝΟΣ
- ΑΛΤΑΝΗ
- ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΣ
- ΑΜΜΩΝΙΟΣ
- ΑΝΑΞΑΓΟΡΑΣ
- ΑΝΑΞΙΜΑΝΔΡΟΣ
- ΑΝΤΙΣΘΕΝΗΣ
- ΑΝΤΙΦΩΝ
- ΑΝΤΟ ΠΙΕΡ
- ΑΝΤΟΡΝΟ
- ΑΞΕΛΟΣ
- ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ ΠΕΡΓΑΙΟΣ
- ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ ΤΥΑΝΕΑΣ
- ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ Ρ.
- ΑΡΙΣΤΙΠΠΟΣ
- ΑΡΙΣΤΟΞΕΝΟΣ
- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΕΡΓΑ
- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
- ΑΡΧΑΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
- ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
- ΑΥΡΗΛΙΟΣ
- ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ
- ΒΕΓΚΕΤΙ
- ΒΕΜΠΕΡ
- ΒΕΡΝΑΝΤ
- ΒΙΑΣ ΒΟΡΥΣΘΕΝΙΤΗΣ
- ΒΙΒΛΙΟ
- ΒΙΤΓΚΕΝΣΤΑΪΝ
- ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ
- ΓΑΙΓΚΕΡ
- ΓΕΜΙΣΤΟΣ-ΠΛΗΘΩΝ
- ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΣ ΙΔΕΑΛΙΣΜΟΣ
- ΓΙΑΣΠΕΡΣ
- ΓΙΟΥΝΓΚ
- ΓΚΑΝΤΑΜΕΡ
- ΓΛΩΣΣΑ
- ΓΟΥΑΪΤΧΕΝΤ
- ΔΑΜΑΣΚΙΟΣ
- ΔΑΝΕΖΗΣ
- ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
- ΔΙΟΓΕΝΗΣ
- ΕΛΕΑΤΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ
- ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ
- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
- ΕΛΥΤΗΣ
- ΕΜΠΕΔΟΚΛΗΣ
- ΕΜΠΕΔΟΤΙΜΟΣ
- ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ
- ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ
- ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ
- ΕΠΙΜΕΝΙΔΗΣ
- ΕΠΙΣΤΗΜΗ
- ΕΠΤΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΟΦΟΙ
- ΕΡΜΕΙΑΣ
- ΕΥΔΟΞΟΣ
- ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ
- ΕΦΙΑΛΤΗΣ
- ΖΗΝΩΝ ΕΛΕΑΤΗΣ
- ΖΗΝΩΝ ΚΙΤΙΕΥΣ
- ΖΙΜΜΕΛ
- ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
- ΗΡΟΔΟΤΟΣ
- ΗΣΙΟΔΟΣ
- ΗΦΑΙΣΤΟΣ Π.
- ΘΑΛΗΣ Ο ΜΙΛΗΣΙΟΣ
- ΘΕΑΓΗΣ
- ΘΕΑΙΤΗΤΟΣ
- ΘΕΑΤΡΟ
- ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ
- ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
- ΘΕΟΛΟΓΙΑ
- ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ
- ΘΕΩΝ
- ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ
- ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ
- ΙΑΤΡΙΚΗ
- ΙΕΡΟΚΛΗΣ
- ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ
- ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ
- ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ
- ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ
- ΚΑΒΑΦΗΣ
- ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
- ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΣ
- ΚΑΜΥ
- ΚΑΝΤ
- ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ
- ΚΑΡΝΕΑΔΗΣ
- ΚΑΡΤΕΣΙΟΣ
- ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ
- ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ
- ΚΕΛΣΟΣ
- ΚΙΚΕΡΩΝ
- ΚΛΕΑΝΘΗΣ
- ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ
- ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ
- ΚΟΙΝΩΝΙΑ-ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ
- ΚΟΝΔΥΛΗΣ
- ΚΟΥΝ ΤΟΜΑΣ
- ΚΡΙΣΝΑΜΟΥΡΤΙ
- ΚΥΝΙΚΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ
- ΛΑΪΜΠΝΙΤΣ
- ΛΑΚΑΝ
- ΛΕΒΙ ΣΤΡΟΣ
- ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ
- ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ
- ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
- ΛΟΚ
- ΜΑΡΚΟΥΖΕ
- ΜΑΡΞ
- ΜΕΛΙΣΣΟΣ
- ΜΕΡΛΩ-ΠΟΝΤΥ
- ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
- ΜΟΝΤΕΣΚΙΕ
- ΜΠΕΪΚΟΝ ΦΡΑΝΣΙΣ
- ΜΠΕΡΚΛΕΫ
- ΜΠΕΡΞΟΝ
- ΜΠΕΤΟΒΕΝ
- ΜΠΛΑΒΑΤΣΚΥ
- ΜΠΟΥΚΤΣΙΝ
- ΜΠΡΟΥΝΟ
- ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
- ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ
- ΝΕΟΠΥΘΑΓΟΡΙΣΜΟΣ
- ΝΙΤΣΕ
- ΝΤΕ ΡΟΜΙΓΥ
- ΝΤΙΛΤΑΪ
- ΝΤΟΝΤΣ ΕΡΙΚ
- ΞΕΝΟΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ
- ΞΕΝΟΦΑΝΗΣ
- ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ
- ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
- ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ
- ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ
- ΟΛΥΜΠΙΟΔΩΡΟΣ
- ΟΜΗΡΟΣ
- ΟΡΓΑΝΩΣΗ
- ΟΡΦΕΑΣ
- ΟΣΣΟ
- ΠΑΙΔΕΙΑ
- ΠΑΛΑΜΑΣ
- ΠΑΝΑΙΤΙΟΣ
- ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ
- ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΣ
- ΠΑΡΑΔΟΣΗ
- ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ
- ΠΑΤΑΝΖΑΛΙ
- ΠΕΝΡΟΟΥΖ
- ΠΛΑΤΩΝ
- ΠΛΑΤΩΝΑ ΕΡΓΑ
- ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ
- ΠΛΩΤΙΝΟΣ
- ΠΟΙΗΣΗ
- ΠΟΛΙΤΙΚΗ
- ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
- ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ
- ΠΟΠΠΕΡ
- ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ
- ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΟΣ
- ΠΡΟΚΛΟΣ
- ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ
- ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ
- ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
- ΠΥΡΡΩΝ
- ΡΑΪΧ ΒΙΛΧΕΜ
- ΡΑΣΕΛ
- ΡΑΣΣΙΑΣ
- ΡΙΤΣΟΣ
- ΡΟΥΣΣΩ
- ΣΑΛΛΟΥΣΤΙΟΣ
- ΣΑΝΤΕΛ
- ΣΑΡΤΡ
- ΣΒΟΡΩΝΟΣ
- ΣΕΛΛΙΝΓΚ
- ΣΕΝΕΚΑΣ
- ΣΕΞΤΟΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ
- ΣΕΦΕΡΗΣ
- ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ
- ΣΙΛΛΕΡ
- ΣΙΜΠΛΙΚΙΟΣ
- ΣΙΜΩΝΙΔΗΣ ΚΕΙΟΣ
- ΣΚΕΠΤΙΚΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ
- ΣΝΕΛΛ
- ΣΟΠΕΝΑΟΥΕΡ
- ΣΟΦΙΣΤΕΣ
- ΣΟΦΟΚΛΗΣ
- ΣΠΕΥΣΙΠΠΟΣ
- ΣΠΙΝΟΖΑ
- ΣΤΩΙΚΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ
- ΣΩΚΡΑΤΗΣ
- ΤΕΧΝΗ
- ΤΖΩΡΤΖΟΠΟΥΛΟΣ
- ΥΠΑΡΞΙΣΤΕΣ
- ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΑ
- ΦΕΓΕΡΑΜΠΕΝΤ
- ΦΕΡΕΚΥΔΗΣ
- ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ
- ΦΙΛΟΛΑΟΣ
- ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ
- ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
- ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΣ
- ΦΙΧΤΕ
- ΦΟΪΕΡΜΠΑΧ
- ΦΡΟΜ
- ΧΑΪΛΝΤΕΡΛΙΝ
- ΧΑΪΝΤΕΓΓΕΡ
- ΧΑΜΠΕΡΜΑΣ
- ΧΕΓΚΕΛ
- ΧΙΟΥΜ
- ΧΟΛΜΠΑΧ
- ΧΟΜΠΣ
- ΧΟΡΚΧΑΪΜΕΡ
- ΧΟΥΣΕΡΛ
- ΧΡΥΣΙΠΠΟΣ
- ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΟΥΤΟΠΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Της Άννας Κελεσίδου - Γαλανού, διευθύνουσας του ΚΕΕΦ της ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ
«Κάθε ἰδέα ἔρχεται σὰν ἕνας μακρινὸς ξένος, καὶ στὴν ἀρχὴ τῆς πραγμάτωσής της εἶναι δυσκολο νὰ τὴν ξεχωρίσεις ἀπὸ τή φαντασία καὶ τη φαντασιοκοπία»
(Goethe)
«ζητοΰμεν… ἀεὶ δή τί τῶν τιθεμένων πρὸς ἀρετὴν φέρει»
(Πλάτων)
Ἡ οὐτοπία – σύμφωνα μ’ ἕνα σύγχρονο ὁρισμὸ της – εἶναι εἶδος κοινωνικῆς κριτικῆς πού ἀσκείται μέσα ἀπὸ κάποιο κοινωνικὸ σύστημα, ιδανικό, δίχως δηλ. ἐπιστημονικὴ θεμελίωση – γνώση τῶν κινητηρίων κοινωνικῶν δυναμεων – ἤ σύστημα πού περιέχει ἀπραγματοποίητα σχέδια κοινωνικῶν ἀλλαγῶν.
ΚΙΚΕΡΩΝ - Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΕΙ ΤΗΝ ΔΥΣΤΥΧΙΑ ΜΑΣ
Πάντως, αυτό βάλ’ το καλά στο μυαλό σου: η δυστυχία μας δεν πρόκειται να πάρει τέλος αν δεν θεραπευθεί πρώτα η ψυχή μας, κι αυτό μόνο με τη φιλοσοφία μπορούμε να το πετύχουμε. Αφού κάναμε λοιπόν την αρχή, ας αφεθούμε στα χέρια της για να μας θεραπεύσει. Θα γίνουμε σίγουρα καλά, αρκεί να το θέλουμε.
Εγώ μάλιστα θα επεκταθώ περισσότερο: δεν θα ασχοληθώ απλώς με το θέμα της θλίψης, αν κι αυτό θα είναι το πρωτεύον ζητούμενο μας, αλλά με το σύνολο των διαταραχών, όπως τις λέω εγώ – ή «ασθενειών», όπως προτιμούν να τις ονομάζουν οι Έλληνες.
Και, πρώτα απ’ όλα, αν δεν έχεις αντίρρηση, θα συνοψίσω τα επιχειρήματά μου, κατά το σύστημα των Στωικών. Ύστερα θα αφήσω τη συζήτηση να κυλήσει ελεύθερα, όπως κάνω πάντα.
ΘΕΑΓΗΣ - ΠΕΡΙ ΑΡΕΤΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ
Η σύσταση της ψυχής χωρίζεται σε λογική, θυμικό και επιθυμητικό. Η λογική κυβερνάει τη γνώση, το θυμικό σχετίζεται με την παρόρμηση και το επιθυμητικό κυβερνάει τα συναισθήματα της ψυχής.
Όταν αυτά τα τρία μέρη ενώνονται σε μια πράξη, εκδηλώνοντας μια σύνθετη ενέργεια, τότε η ψυχή φθάνει σε ομολογία και αρετή. Όταν ο στασιασμός τα χωρίζει, τότε εμφανίζεται κακία και δυσαρμονία.
Η αρετή συνεπώς περιέχει τρία στοιχεία: γνώση, δύναμη και προαίρεση.
ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
H φιλοσοφία δεν είναι μια δραστηριότητα εκτός χρόνου. Παρότι πολλά φιλοσοφικά ερωτήματα τα βλέπουμε να αναπαράγονται μέσα στην ιστορία, μπορούμε να παρατηρήσουμε μια εξέλιξη στη φιλοσοφία:
■ Στις απαρχές της δυτικής φιλοσοφίας (7ος – 6ος αιώνας π.Χ.) οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι έθεσαν πρώτοι μεταφυσικά και οντολογικά ερωτήματα.
■ Στην εποχή των σοφιστών και του Σωκράτη (5ος αιώνας π.Χ.) είχαμε μια στροφή προς την πρακτική φιλοσοφία και την ηθική.
Η ΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΩΣ ΖΩΗ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ
Του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου
Ίσως το πλέον δύσκολο τόλμημα είναι να γνωρίσει κανείς γιατί ζει και ποιο σκοπό επιτελεί η παρουσία του στον γήινο κόσμο. Εγώ θα έλεγα πρώτα να θέσουμε τα ζητήματα απλά και με φυσικό τρόπο. Και τονίζω τον φυσικό τρόπο, γιατί η Φύση (την προσλαμβάνω ακαθόριστη για να την νοήσει κανείς όπως επιθυμεί) είναι ο οδηγός μας. Τα πάντα όσα προδίδουν εμάς και τον τρόπο ζωής μας είναι εκεί έξω, στα φυσικά παρατηρούμενα, στους φυσικούς νόμους που συνεχώς ανακαλύπτουμε. Νέους φυσικούς νόμους ανακαλύπτουμε που αλλάζουν παράλληλα τόσο τη δομή της επιστημολογικής σκέψης, όσο και την προοπτική των επιστημών και το εύρος ή την ποιότητα της εξέλιξής τους.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)