ΠΟΛΥΚΛΕΙΤΟΣ - ΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ

[ Ο «Δορυφόρος», (αυτός που φέρει το δόρυ), είναι ένα μαρμάρινο Ρωμαϊκό αντίγραφο του χαμένου χάλκινου πρωτοτύπου Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της ώριμης κλασσικής  γλυπτικής (480-323 π. Χ) Βρίσκεται στο αρχαιολογικό μουσείο της Νάπολης. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Πολύκλειτο από το Άργος. Ο «Δορυφόρος» χρονολογείται γύρω στο 440 π.Χ. Απεικονίζει έναν καλογυμνασμένο αθλητή ο οποίος φέρει βαρύ δόρυ. Το γλυπτό αυτό φέρει όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά της ώριμης κλασσικής περιόδου και θεωρείται σταθμός στην γλυπτική. Ο Δορυφόρος θεωρείται εφαρμογή της αισθητικής θεωρίας του Πολύκλειτου του «κανόνα». Ίσως ενσάρκωνε τον Αχιλλέα. Ταυτίζει την ιδέα της ανδρείας και της ομορφιάς με την ιδέα του ωραίου ήρωα. Ο Πολύκλειτος από το Άργος είχε εξειδικευτεί στην κατασκευή ανδριάντων αθλητών και απεικόνιζε στα αγάλματά του την χαλάρωση μετά τον αγώνα. Το σώμα του Δορυφόρου είναι δοσμένο με μαθηματική ακρίβεια στις αναλογίες και με στοιχεία αφαίρεσης. Επιδεικνύει το τέλος της εφηβείας. Η έμπειρη κατεργασία των μυών και το τριχωτό του ηβαίου επιτυγχάνουν την αποτύπωση της ωριμότητας του ανθρώπου (όπως και στην ώριμη κλασσική γλυπτική) της τέλειας ωριμότητας του ανθρώπου. Το ανθρώπινο ανδρικό σώμα παρουσιάζεται με ιδανικές αναλογίες χάρη σε ένα σύστημα που επινόησε ο Πολύκλειτος γνωστό ως «κανών» Ο Πολύκλειτος έγραψε και σχετική γραμματεία και κατασκεύασε το άγαλμα σύμφωνα με τον κανόνα. Φυσιοκρατία, τρισδιάστατη κάλυψη. Ιδανικό κάλλος, νηφάλιο πρόσωπο ,γυμνασμένο σώμα. ]

Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

 

Η Μουσική, όπως και ο Λόγος, έχουν την αρχήν απροσδιόριστον. Χάνονται εις τα βάθη των χιλιετιών. Η φύσις με τον άνεμον, το άσμα των πτηνών, τον θρούν των φύλλων έδωκεν εις τον άνθρωπον την ιδέαν του ήχου. Ασφαλές είναι, ότι το πρώτον μουσικόν όργανον ήτο η φωνή του ανθρώπου. Σήμερον με την λέξιν μουσική εννοούμε γενικώς την τέχνην των ήχων. Κατά τους αρχαίους χρόνους έδιδαν τον όρον αρμονική. Μουσική εσήμαινε πάσαν τέχνην, της οποί­ας προστάτιδες ήσαν αι Μούσαι, ήτοι ό,τι είχε σχέσιν με την ψυχοπνευματικήν αγωγήν, την διανόησιν, τας καλάς τέχνας, τα γράμματα (εν γένει την παιδείαν) και κυρίως την λυρικήν ποίησιν. Αι Μούσαι ήσαν αι θεαί κάθε πνευματικής παραγωγής, της ωδής, της μουσικής και της ποιήσεως. Η πεφιλημένη έδρα τους ήτο ο Ελικών (Ελικωνιάδες). Η λέξις Μούσα η Μοίσα η δωριστί Μώσα προέρχεται εκ του ρήματος μώ (μυέω = διδάσκω, κατηχώ, εισάγω εις τα μυ­στήρια, μύω = κλείνω, είμαι κρυφός).

ΜΙΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ - ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΡΑΓΙΚΟ

Το άκρως ατομικιστικό και ματαιόδοξο χαρακτηριστικό στοιχείο που κομίζει ο δυτικός πολιτισμός, ο δυτικός άνθρωπος, κατά περίεργο τρόπο αποτυπώνεται και στην τέχνη. Πέρα από την προφανή μαρτυρική παρουσία του ματαιόδοξου της ύβρεως που κομίζει το ανεικονικό στοιχείο στην εικαστική τέχνη, στην αρχιτεκτονική φανερώνεται το τραγικό στοιχείο που χαρακτηρίζει τον δυτικό άνθρωπο. Τον άνθρωπο που έχει φθάσει στα όριά του.

Του Χάρη Φεραίου, διδάκτορα αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ

Είναι καθιερωμένη Αρχή στη φιλοσοφική αισθητική, ότι από τις έξι αισθητικές κατηγορίες (Ωραίο Υψηλό, Τραγικό, Κωμικό, Χαριτωμένο και Άσχημο) η τέχνη τής Αρχιτεκτονικής μπορεί να εκφράσει το Ωραίο (Παρθενώνας) το Υψηλό (Αγια-Σοφιά) το Χαριτωμένο (Ερέχθειο, Γοργοεπήκοος) και ενδεχομένως το Άσχημο, (κυρίως σε έργα τού Μπαρόκ), αλλά όχι το Τραγικό. Λοιπόν με την νεανική τόλμη ως όπλο του, τελειόφοιτος της Αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ το 1965, ο γράφων παρουσίασε στην τελική φροντιστηριακή του εργασία έτους, στο μάθημα τής Αρχιτεκτονικής Μορφολογίας και Ρυθμολογίας τού Π. Α. Μιχελή, μια μελέτη (52 σελίδων) όπου υποστήριζε το καινοφανές, ότι η γοτθική αρχιτεκτονική δεν είναι μόνο το Υψηλό που εκφράζει, αλλά σε κάποιο μέτρο, και το Τραγικό.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Η φωτογραφία είναι το πλέον διαδεδομένο μέσο του αιώνα μας. Αποτελεί ένα είδος «γλώσσας» που επιτρέπει την οπτική επικοινωνία ανάμεσα σε ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Ωστόσο, είναι δύσκολο δύο ή περισσότερα διαφορετικά άτομα να προσεγγίσουν το ίδιο ακριβώς θέμα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Αυτή η πολυπλοκότητα στην καλλιτεχνική απόδοση του θέματος στην τέχνη της φωτογραφίας, σε συνδυασμό με την «συγγένεια» της τέχνης με την τέχνη της ζωγραφικής, την έχει καταστήσει ένα από τα πιο διαδεδομένα σύγχρονα μέσα στον χώρο της τέχνης.

ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΜΟΥΣΗ ΜΟΥΣΙΚΗ (PROMISE - MICHAEL NYMAN)

Οι Μούσες: Κλειώ, Θάλεια, Ερατώ, Ευτέρπη, Πολύμνια,
Καλλιόπη, Τερψιχόρη, Ουρανία και  Μελπομένη
(Μουσείο Λούβρου, Παρίσι)


Παλαιότερα ο άνθρωπος εμπιστευόταν τη δημιουργία μουσικής στο ψυχικό του όργανο, δηλαδή στην ευαισθησία του. Σήμερα με το πρόσχημα του μοντέρνου, την εμπιστεύεται στο ηλεκτρονικό μουσικό όργανο, δηλαδή στη μηχανή. Και έτσι τη θέρμη του πάθους αντικατέστησε η ψυχρότητα των αριθμών. Τον μουσικό ανθρωπισμό αντικατέστησε η απανθρώπιση της μουσικής. Αποτέλεσμα υπήρξε το αδιέξοδο και η διάσταση κοινού και μουσικής. Στον ελληνικό χώρο ιδιαίτερα, οι "οπαδοί" της σοβαρής κλασσικής μουσικής όλο και ελαττώνονται ενώ τη μουσική διατροφή του μεγάλου κοινού την έχουν αναλάβει τα οργανωμένα κέντρα των πολυεθνικών μουσικών βιομηχανιών. Η μουσική της ζούγκλας των ενστίκτων και η μουσική της πόλης των καταγωγίων, αλλοτριώνουν καθημερινά το αισθητήριο και το ήθος του κοινού και ιδίως των νέων.

ΟΡΘΟΣ ΛΟΓΟΣ (RATIO) ΚΑΙ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑ ΠΡΟΤΑΣΗ

Ο όρος "μεταμοντερνισμός" αναφέρεται  στο πεδίο της τέχνης και της αισθητικής και αποτέλεσε  την αντίδραση στον μοντερνισμό που αποτέλεσε την κορύφωση των μοντέρνων καιρών. Η  αντίστοιχη αντίδραση στη νεωτερικότητα στο πολιτικό πεδίο αναφέρεται ως μετανεωτερικότητα. Οι δύο όροι μεταμοντέρνο και μετανεωτερικό έχουν διαφορετικές σημασιολογικές ποιότητες  και  προσιδιάζουν μόνο  ως στάσεις (αισθητική ή πρώτη - πολιτική η δεύτερη) αντίδρασης στη νεωτερικότητα. Ενώ  δηλαδή  η νεωτερικότητα μετέρχεται τη ratio, ο μεταμοντερνισμός και η μετανεωτερικότητα θεωρούν ότι η ratio  δεν αποτελεί καθολική πηγή  αλήθειας και έκφρασης, αλλά  αποσπασματική με αποτέλεσμα να  χάνεται  η ουσία  σύλληψης ενός συνολικού νοήματος για την τέχνη ή για την κοινωνία.

ΒΙΒΛΙΟ - ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΜΑΖΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ (ΑΝΤΟΡΝΟ, ΛΟΒΕΝΤΑΛ, ΜΑΡΚΟΥΖΕ, ΧΟΡΚΧΑΙΜΕΡ)

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα μας, ο δυτικός "πολιτισμένος" κόσμος, ο κόσμος της υλικής αφθονίας και της ιδεολογικής αποτελμάτωσης, χαρακτηρίζεται και στηρίζεται στην εμφάνιση της μαζικής κουλτούρας. Η μαζική κουλτούρα, που συμβαδίζει με την εξάλειψη του λαϊκού πολιτισμού της υπαίθρου και των πόλεων και που έβαλε στο περιθώριο τη γνήσια, την αυθεντική τέχνη, κατασκευάστηκε για να γεμίσει τον ελεύθερο χρόνο του σύγχρονου ανθρώπου. Όλοι σήμερα, ανεξάρτητα από την κοινωνική ή εθνική τους προέλευση, ανεξάρτητα από την κοινωνική κατηγορία στην οποία ανήκουν και από τις ιδεολογικές πεποιθήσεις τους, είναι αφοσιωμένοι μανιακά στην ανάγνωση βιβλίων μπεστ σέλλερ, εφημερίδων και περιοδικών ποικίλης ύλης, στην ακρόαση αμφίβολων ραδιοφωνικών προγραμμάτων και μουσικών τεχνοτροπιών "της μόδας", στην παρακολούθηση τηλεοπτικών προγραμμάτων, τηλεταινιών, σήριαλ και κακόγουστων κινηματογραφικών ταινιών. 

ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (ΒΙΝΤΕΟ) - ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ

Η ανθρώπινη γλώσσα, αυτός  ο συγκεκριμένος με τα αποτυπωμένα σύμβολα  λόγος,  αποτελεί  την αντιστοίχιση κάθε λεξικού φωνήματος με ένα αντίστοιχο νόημα  για τον κόσμο. Για την κβαντική πραγματικότητα που επιβεβαιώνεται  από όλους πλέον τους επιστήμονες είναι  πιο επιτήδεια μια άλλη χρήση της γλώσσας που υπερβαίνει την ίδια  καθ΄εαυτήν λειτουργία  της. Όσο δεν υπάρχουν ακόμα λέξεις  που να κομίζουν ένα νέο μήνυμα ή μια νέα γνώση για τον κόσμο, η ποιητική φιλοσοφική χρήση της είναι ο μόνος τρόπος  σε  αρχικό επίπεδο  όχι να συλλάβει κανείς τα  στοιχειώδη για τον κόσμο τούτο, αλλά μόνο να επιτυγχάνει κανείς  να αρθρώνει ουσιαστικές υποθέσεις που διανοίγουν τον νοερό  ορίζοντά μας για κάθε τι υπερβατικό της αντίληψής  μας. Πάντοτε  οι υποθέσεις, η αμφιβολία, ο θαυμασμός και ο προβληματισμός θα προηγούνται της γέννησης κάθε  επιστητού. 

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ - ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΛΑΟΚΟΟΝΤΑ, ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ

Ο  Λαοκόων ήταν ιερέας  του Απόλλωνα ή  Ποσειδώνα στην Τροία και συμβούλευσε τους  Τρώες  να μη δεχτούν στην πόλη  τους  τον Δούρειο Ίππο. Τότε η Αθηνά  έστειλε από την Τένεδο δύο φίδια  που βγήκαν από τη θάλασσα και τον θανάτωσαν με τους δύο γιους  του. Τη στιγμή αυτή  του θανάτου  των δύο γιων με τον πατέρα τους έκαναν  άγαλμα  οι  Ρόδιοι γλύπτες Αγήσανδρος, Πολύδωρος  και Αθηνόδωρος γύρω στο 200 π.Χ. Το σύμπλεγμα του Λαοκόωντα  βρέθηκε το 1506 κοντά  στη Ρώμη και αγοράστηκε από τον Πάπα Ιούλιο τον Β΄ που  το τοποθέτησε στο Βατικανό, όπου και βρίσκεται μέχρι σήμερα. Το περίφημο αυτό άγαλμα  εκφράζει την ύψιστη ακμή της ελληνικής τέχνης. Ο Μιχαήλ Άγγελος το ονόμασε "το αιώνιο θαύμα της τέχνης".

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ - Η ΑΡΜΟΝΙΑ ΚΑΙ Ο ΧΡΥΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ Φ

Η  αισθητική  γενικά 

Στη  νεωτερική τέχνη, στη  μοντέρνα  αισθητική,  επικρατεί  κυρίως  η υιοθέτηση  της ιδέας  ότι  ωραίο  είναι  "οτιδήποτε αρέσει  στον καθένα" που προκρίνει  το ατομικό γούστο και την ιδιαίτερη  προτίμηση. Αυτή  η ιδέα  αποτέλεσε  κανόνα  για τη σύγχρονη τέχνη. Αποτέλεσμα  αυτής  της στάσης  είναι  η εισχώρηση  στο δημόσιο χώρο και του άσχημου. Το "άσχημο" δεν έχει  κανένα  από τα γνωστά  κοινά  στοιχεία  όπως  το "Ωραίο". Αλήθεια, είναι  απόρροια  της ελεύθερης  ή  της ασύδοτης επιλογής; Μάλλον απόρροια  της  αχαλίνωτης  ατομικιστικής  διάθεσης  που αποκόπτει  τον σύγχρονο άνθρωπο  από κάθε  δυνατότητα  σύναψης  σχέσεων με  τον  άλλο. Έτσι, το "άσχημο"

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ - Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

α. Η  κωδικοποιημένη  αναφορά  του  Ελύτη  για  την ελληνικότητα  στην  τηλεπροβολή

Στην  ποίηση  του Οδυσσέα  Ελύτη  γίνεται λόγος  για  την ελληνικότητα. Τι είναι  η  ελληνικότητα  κατά  τον Ελύτη; Σε  καμιά  περίπτωση  δεν πρόκειται  για  ιδεολόγημα  ούτε  για  νοησιαρχικό  κατασκεύασμα, αλλά  για  ένα  άλλο  βίωμα, μια μοναδική  ιστορικά  διαπιστωμένη  αίσθηση  της  βιοτής. Στην τηλεπροβολή (βίντεο) που παρατίθεται  κάτωθι, ο  Ελύτης  τονίζει  ότι  "ελληνικότητα  είναι  ένας  τρόπος  να βλέπει  και  να  αισθάνεται  κανείς  τα πράγματα  είτε  στην κλίμακα  τη μεγάλη (π.χ Παρθενώνας)  είτε  στην ταπεινή (π.χ λυχνάρι)".  Λέει  χαρακτηριστικά  στην τηλεπροβολή  ότι  "μια  εσωτερική  αυλή  ενός  νησιώτικου σπιτιού  και ο περίβολος  ενός  μοναστηριού  είναι  σαν αντίληψη πιο κοντά  στο  πνεύμα  που έκανε  τους Παρθενώνες  και τις Θεομήτωρες".   Επισημαίνει  ότι  η ευρωπαϊκή  αναγέννηση   άντλησε  το  ελληνικό πνεύμα  με  διαφορετικό τρόπο, ότι δηλαδή  οι  Νεοέλληνες  αστοί  μιμήθηκαν  τους  Ευρωπαίους  που είχαν προσλάβει  την παραποιημένη αίσθηση  της ελληνικότητας.

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ - Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗ

Θεωρούν  πολλοί  ότι  ο  όρος  ελληνικότητα  αποτελεί ιδεολόγημα  και  κατασκευασμένη  κοινωνική  φαντασίωση  μιας  παράδοσης  χωρίς νόημα  και  ότι  δεν αντέχει  σε  μια  ορθολογική θεώρηση  των πραγμάτων  ούτε  την βάσανο  οποιασδήποτε  μορφής  της  κριτικής  σκέψης. Αγνοούν  μια  μοναδική σύλληψη  που  αποτέλεσε  τρόπο  του βίου  (όχι  εικασία, είναι  βίωμα ζωής)  και  δεν γνωρίζουν  ότι  ο  ελληνικός  κοινοτικός  τρόπος  είναι  η   πιο  συμβατή  με τον ανθρωπισμό  αφήγηση  για το  πώς  θα μπορούσε  να υπάρχει  ο κόσμος  και τα όντα.  Η  ελληνικότητα, ο  ελληνικός  κοινοτικός  δημοκρατικός  τρόπος  του βίου, μια  πολιτιστική παράδοση  περίπου  3500  χρόνων  αποτυπώνεται   ξεκάθαρα  σε  όλες  τις  κλασσικές  μορφές  της  ελληνικής τέχνης.

ΤΟ ΑΓΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

Η ''αλήθεια'' για όλα τα πράγματα και τον εαυτό μας σχετίζεται  με το κατά πόσο εμείς οι ίδιοι είμαστε σε θέση να ξεφύγουμε από την άγνοιά μας και να παραδεχτούμε ότι αυτά που μπορεί να πρεσβεύουμε διακρίνονται  από  αντιφάσεις, εγωκεντρικότητα και πλάνες. Ενώ σίγουρα υπάρχουν

ΜΑΡΤΙΝ ΧΑΪΝΤΕΓΓΕΡ: Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΕΧΝΗΣ (ΒΙΒΛΙΟ)

Στο  έργο  του,  "Η  προέλευση  του έργου της τέχνης", ο Χάιντεγγερ  σχολιάζει  αρχικά  έναν πίνακα  του Βαν  Γκογκ  που  εικονίζει  ένα  ζευγάρι παπούτσια, προκειμένου  να καταδείξει  ένα  θεμελιακό  ζήτημα  στην πρόσληψη  της  ίδιας  της τέχνης  που δεν είναι καθόλου αυτονόητο. Εκκινεί  με αυτό  το παράδειγμα  για  να φανερώσει  την  βαρύνουσα  αλλοιωτική φύση  της  "μεταφοράς  νοήματος"  σε  ένα  έργο  τέχνης  αποκαλύπτοντας  ανύποπτες  πλευρές  της  λειτουργίας  της. Το ίδιο δηλαδή  που μπορεί  να  συμβεί  και στη φιλοσοφία  και την αισθητική  της  πρόσληψη.

Το  μέγα  ζήτημα  που θέτει ο χαιντεγγεριανός στοχασμός  είναι  η  αλλοίωση  και η αναστροφή  της ελληνικής  φιλοσοφίας  στη δυτική  σκέψη  και  η σχέση  του ιερού  με την  τέχνη  και  της  τέχνης

ΒΙΒΛΙΟ GEORG SIMMEL- ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΨΥΧΗ - ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ

Φιλόσοφος αλλά και ένας από τους θεμελιωτές της κοινωνιολογίας, ο Γκέοργκ Ζίμμελ αποτελεί μια προσωπικότητα-κλειδί για την κατανόηση του σύγχρονου κόσμου. Η σκέψη του συνέλαβε τον σφυγμό μιας κοινωνίας με φυγόκεντρες τάσεις, πολλαπλά ερεθίσματα, αλλά και με βαθιά τραγικό χαρακτήρα αφού, ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα, οι δεσμευτικές αξίες της εμφάνιζαν έντονα τα σημάδια της φθοράς και της κόπωσης. Ο  Γκεοργκ  Ζίμμελ ήταν ο μόνος που ασχολήθηκε 

περισσότερο από οποιοδήποτε άλλον με τον χώρο, την  ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ  ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ,  με συστηματικό τρόπο.

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ - Η ΚΑΡΔΙΑ ΜΑΣ ΟΡΙΖΕΙ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΝΟΥ ΜΑΣ

Εμείς  οι  απλοί  πολίτες,  που  συναθροιζόμαστε  σε  τούτη τη μικρή γωνιά του κόσμου,  αγαπάμε πάνω από όλα  τη  δυνατότητα  να  κοινωνούμε  μεταξύ  μας  όλες  εκείνες  τις  ιδέες  και  τις εμπειρίες  που  μας  φέρνουν  πιο κοντά  και μας  προσφέρουν  αληθινή  χαρά. Αγαπάμε  τούτον  τον τόπο  και  τον  σπάνιο  ηλιόλουστο  γαλανό  ουρανό  που  φωτίζει  κάθε ακρογιαλιά, ραχούλα  και γωνιά  της  πατρίδας  μας. Η  "ελληνικότητα",  ο  κοινός  τρόπος  του βίου  που πρεσβεύουμε,  δεν αποτελεί  σε  καμιά  περίπτωση  μια  φορκλορική  και  επιφανειακή  εμμονή  που εδραιώνεται  πάνω σε  εθνικιστικά  παραληρήματα  και ανούσιες  κραυγές. Ο  κοινός  τρόπος  του βίου  που επιζητούμε είναι πάνω από όλα  οικουμενικός  και  ανθρωπιστικός, αγκαλιάζει  κάθε  πολίτη  του κόσμου.

Η  αίσθηση  κοινότητας  που  σοβεί  κάθε  φορά  μέσα  στο  νου και τις καρδιές  μας λειτουργεί απελευθερωτικά  για  την  ίδια  την υπόστασή  μας, λόγω  της  εξωστρέφειας  που  αναδύεται  στο είναι  μας, εξαιτίας  της  αγάπης  μας  για την  πατρίδα  και  τη  δημοκρατία,  για  τη συμμετοχή  στο  σύγχρονο  κοινωνικό  γίγνεσθαι. Η  αίσθηση  κοινότητας  μας κάνει  να  εξερχόμαστε από  τον πυρήνα  του εγωτισμού  και  να  βιώνουμε  τη  συνεύρεση, την  συμμετοχή,  νοερή  ή  μη,  σε  κοινωνία  σχέσεων  ως  αναπάντεχη  χαρά, κάτι  που  είναι αδύνατον να νιώσουμε  μόνοι  μας κλεισμένοι  στον εαυτό  μας.  

Έχετε  διακρίνει  ή  συνειδητοποιήσει  τη  χαρά  που  μπορεί  να  νιώσουμε  όταν  επιτυγχάνεται  ένας  συλλογικός  άθλος; Είναι  ασύγκριτη, μοναδική, γιατί  μέσα  από αυτή  εκδηλώνεται  και  ξεδιπλώνεται  και  η προσωπική  μας διάθεση  για  δημιουργία  και  αυτονομία.... 

Το  σύνολο  των  συναισθημάτων ( προσωπική  βίωση  της  κοινοτικής  αισθητικής)  που απορρέουν  από  την  κοινωνία  σχέσεων  μεταξύ  των ανθρώπων  ορίζει  κάθε  φορά  το  μέγεθος  της  έκτασης  και των ορίων  μέσα  στα οποία  εκδηλώνονται  και οργανώνονται  τα  ορθολογικά  ενεργήματα  του  συλλογικού  και ατομικού  μας  νου.     

ΜΙΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟ

Ο  ελληνικός  κοινοτισμός,  ως  πολιτική  και  κοινωνική  συνθήκη  για μια  οργανωμένη  δημοκρατική  κοινωνία,  αποτέλεσε  πρώτα  από  όλα πολιτιστικό  και  φιλοσοφικό  ρεύμα. Για  να  κατανοήσουμε  την  καίρια  πολύπλευρη  λειτουργία  του  κοινοτισμού,  όπως  τον συνέλαβαν  οι  παλιοί  Έλληνες,  στον  ουσιαστικό  καθορισμό  της ταυτότητας  που  είχε  ο  αρχαίος  ελληνικός  πολιτισμός,  και γενικότερα,  η  ελληνική  φιλοσοφία,  είναι  απαραίτητο  να επισημανθεί  και  η  αισθητική  του  θεμελίωση  στην  κλασσική  τέχνη. 

Έτσι,  ένα  παράδειγμα  αισθητικής  εφαρμογής  του  κοινοτισμού αφορά  την  μεθοδική  καλλιτεχνική  σύλληψη  ενός  έργου  τέχνης. Ας αναφερθούμε  στο  άγαλμα  στην  κλασσική  περίοδο. Το  άγαλμα,  την περίοδο  αυτή,  ως  αποτέλεσμα  υψηλής  καλλιτεχνίας,  καλαισθησίας,  πέρα  από  τις  γεωμετρικές δομές  του,  δεν  αποτελεί  απόρροια  νατουραλιστικών  στοιχείων,  ούτε  μίμηση ενός  συγκεκριμένου  ανθρώπινου  όντος. Το  άγαλμα,  ( αγάλλω = χαίρομαι  σε  βαθμό  ύψιστης  τελείωσης  από  τη  θέαση  ενός καλλιτεχνήματος)  είναι  δημιούργημα  και  σύνθεση  πολλών φαινομενολογικών  όψεων  της  πραγματικότητας που αποδίδουν το νόημα του αιώνιου, του υπεραισθητού και του  νοητού στην ανθρώπινη διάνοια. Στο  εν  λόγω  έργο, αποτυπώνονται  από  τον  καλλιτέχνη  σε  όλα  του  τα  σημεία,  όχι προσωπικές  του  προσομοιώσεις  και  καταβολές , αλλά  με συνδυαστικό  τρόπο,  στοιχεία  από  μύθους  που κωδικοποιούν τον τρόπο που είναι φτιαγμένος ο συμπαντικός κόσμος και στην ουσία αποτελούν  ένα  συλλογικό  δημιούργημα  του  συνόλου  των κατ' αλήθεια πολιτών. Οι  μύθοι  είναι  μια  κοινή  προγονική  μας  κατάκτηση  που περιγράφουν  έναν  άλλο  κόσμο,  τον  κόσμο  των  μορφών  και  των αρχέτυπων  ''ειδών'',  των  ιδεών,  όπως  συλλαμβάνονται  όχι  από  ένα άτομο,  αλλά  από  την  σύνθεση  που  έχει  προκύψει  από  την ''κοινότητα''  όλων  των  προσωπικών  αναφορών,  οπτικών, παρεμβάσεων  και  πεποιθήσεων  των  φιλοσοφούντων ενεργών πολιτών.

ΣΙΛΛΕΡ - Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΩΣ ΣΥΝΕΚΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΜΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

              

Tου Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Αναρωτιόμαστε  με  ποιον  τρόπο  θα  μπορούσαμε  να  αναδιατάξουμε  αναθεωρώντας, ως  επί  το  πλείστον,  εκ  θεμελίων  σε  μια  άλλη βάση   τους  όρους  για  μια  νέα κοινωνική   κουλτούρα  συγκρότησης  ενός  εννοιολογικού  πολιτικού  πλαισίου  για  μια  δημοκρατική  συλλογικότητα  ελευθερίας  και  δικαιοσύνης.

Αυτό  που  χαρακτηρίζει  τον  δημόσιο  πολιτικό  λόγο  είναι  η  ρηχότητα,  η μικροκομματική  υστεροβουλία  και  οι  κοντόφθαλμες  ελλειμματικού  κοινωνιοκεντρικού  περιεχομένου  "θέσεις  και  προτάσεις". Η  πολιτική  δεν  συνίσταται  σε  μια μονόπλευρη  αντιμετώπιση  των  κοινωνικών  προβλημάτων  αγνοώντας   την   καθοριστική  λειτουργία  ποικίλων εν  δυνάμει δεξιοτήτων  και   δυνατοτήτων  αισθητικού  χαρακτήρα  του  ανθρώπου  στην  ανασύσταση  μιας  άλλης  κοινωνίας.