ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ - Η ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΙΚΟΥ ΜΕ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟ

Ο  δημοκρατικός κοινοτισμός διαφέρει  ποιοτικά και ουσιαστικά από μορφές κοινοτισμού που συναντάμε τόσο στη δύση όσο και στην ανατολή. Ο δημοκρατικός κοινοτισμός δεν αλλοτριώνει τα προτάγματά του υιοθετώντας νεωτερικά πολιτικά πρόσημα (αριστερά ή δεξιά) ούτε λαμβάνει χαρακτηριστικά κλειστού πολιτικού συστήματος. Ο  κοινοτισμός  είναι αυτός που είναι και δεν επιδέχεται στην πολιτική του θεώρηση και πράξη κανένα ιδεολογικό υποστηρικτικό δεκανίκι θεωριών που θέλησαν να τον εμπλέξουν με κλειστά συστήματα και ιδεολογήματα της νεωτερικής εποχής. Ο αυθεντικός  κοινοτισμός που προωθεί την αληθινή πολιτική κοινότητα αντιτίθεται τόσο  σε κολεκτιβιστικές θεωρήσεις και στρατηγικές (σοσιαλισμός-κομμουνισμός, αναρχισμός ή νεομαρξικού τύπου αμεσοδημοκρατικές αντιλήψεις) που στόχο έχουν την κατάργηση κάθε ισχνής έννοιας κεντρικής κρατικά οργάνωσης και κάθε έννοιας  αγοράς όσο  και σε  ατομικιστικές θεωρήσεις. Όλες οι προσεγγίσεις κολεκτιβιστικού χαρακτήρα ενστερνίζονται στα θεμέλιά τους  την προσήλωση στον διαλεκτικό μαρξιστικό υλισμό και αναρχισμό που είναι  κατασκευάσματα της νεωτερικής  πολιτικής αντίληψης. 

ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ - ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ

Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας υπήρξε ένας  σπάνιος τεχνοκράτης των σύγχρονων καιρών μας. Η  πολιτική ιδιοφυία του ανδρός  αποτυπώνεται και στον μεστό  έντεχνης μορφής λόγο του με τους αξιόλογους σπουδαίους νεολογισμούς και την παραγωγή λεκτικών επιστημονικών όρων.

Αποσπάσματα από τις σελίδες 207-209 του βιβλίου ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΣ του Μελετόπουλου Μελέτη: 

.......Ο κοινοτισμός, επειδή  δεν είναι κάτι εκ των άνω δοτό, ούτε όργανο ρυθμίσεως και διοικήσεως, όπως είναι το θετικό δίκαιο, αλλά αντιθέτως "πολύμορφος βίωσις", άμεση που παραλλάσσει μαζί με την καθημερινή ζωή - υπάρχει μέσα στα έθιμα και στην ψυχή των ομάδων. Η έννοια της πατρίδας, για  αυτόν τον λόγο, δεν θεωρητικοποιείται, στα πλαίσια του κοινοτισμού, σε αφηρημένες λέξεις, αλλά ενσαρκώνεται πρώτιστα στο φυσικό τοπίο και, μερικότερα, στα καθέκαστα έργα και γεγονότα που συνέβησαν στον κάθε τόπο και λειτούργησαν ενωτικά για το σύνολο. Έτσι, ο κοινοτικός πατριωτισμός δεν αποτελεί μια κάποια ηθική επιταγή που έρχεται απ΄έξω ή μια μεταφυσικού περιεχομένου παράδοση, αλλά πραγματικό και συνεχές γεγονός, όρο ύπαρξης, που αθλοθετείται από το παράδειγμα των πατέρων αλλά και ανανεώνεται αδιακόπως υπό τις ίδιες πάντοτε συνθήκες των καταστάσεων ανάγκης.

ΑΡΧΑΙΟ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΦΑΝΤΑΣΙΑΚΟ ΣΤΟΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ

Συλλογικό φαντασιακό και δημοκρατία

 Στην πολιτική φιλοσοφία του ο Καστοριάδης, προσπαθώντας να πλησιάσει ένα δημοκρατικό πολίτευμα που θα αποτελεί πρότυπο, στρέφεται στην αρχαία Ελλάδα. Συγκεκριμένα, συγκρίνει το αρχαίο ελληνικό φαντασιακό, με το νεότερο πολιτικό και καταλήγει στο να πλέξει ένα εγκώμιο για το δημοκρατικό πολίτευμα της αρχαίας Ελλάδας. Για ποιο λόγο όμως «φαντασιακό»; Γιατί ο Καστοριάδης δίνει τόση ιδιαίτερη σημασία στην «φαντασιακή θέσμιση» της κοινωνίας;

ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - ΟΙ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ

Απόσπασμα από τον "Θρυμματισμένο κόσμο" (σελίδες 120-122) του Κορνήλιου Καστοριάδη

[....Ο Πλατων ειναι εκεινος που εγκαινιαζει την εποχη των φιλοσοφων που αποσπωνται απο την πολη, αλλα ταυτοχρονως, κατοχοι της αληθειας, θελουν να της υπαγορευσουν νομους παραγνωριζοντας τελειως τη θεσμιζουσα δημιουργικοτητα του λαου, και οι οποιοι φιλοσοφοι, αδυναμοι πολιτικα, εχουν ως υψιστη φιλοδοξια τους να γινουν συμβουλοι του πριγκηπα (φιλοδοξια που δεν επαυσε εκτοτε)…

ΟΡΘΟΣ ΛΟΓΟΣ (RATIO) ΚΑΙ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑ ΠΡΟΤΑΣΗ

Ο όρος "μεταμοντερνισμός" αναφέρεται  στο πεδίο της τέχνης και της αισθητικής και αποτέλεσε  την αντίδραση στον μοντερνισμό που αποτέλεσε την κορύφωση των μοντέρνων καιρών. Η  αντίστοιχη αντίδραση στη νεωτερικότητα στο πολιτικό πεδίο αναφέρεται ως μετανεωτερικότητα. Οι δύο όροι μεταμοντέρνο και μετανεωτερικό έχουν διαφορετικές σημασιολογικές ποιότητες  και  προσιδιάζουν μόνο  ως στάσεις (αισθητική ή πρώτη - πολιτική η δεύτερη) αντίδρασης στη νεωτερικότητα. Ενώ  δηλαδή  η νεωτερικότητα μετέρχεται τη ratio, ο μεταμοντερνισμός και η μετανεωτερικότητα θεωρούν ότι η ratio  δεν αποτελεί καθολική πηγή  αλήθειας και έκφρασης, αλλά  αποσπασματική με αποτέλεσμα να  χάνεται  η ουσία  σύλληψης ενός συνολικού νοήματος για την τέχνη ή για την κοινωνία.

Η ΠΑΓΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟ

Όταν προσλαμβάνει κανείς  τον "ορθό λόγο" ως τον αληθή  ΛΟΓΟ, τον λόγο των σχέσεων που  έχουν τα πράγματα μεταξύ τους, περιπίπτει σε μεγάλη πλάνη. Είναι τελείως διαφορετικά πράγματα αυτά τα δύο. Ως  ορθός λόγος  εννοείται η μηχανιστική  λογική μέσα από την αποδεικτική  τυποποιητική συγκρότηση  ενός  νοήματος για τον κόσμο. Αυτό  το είδος σκέψης απορρέει από τον αποκομμένο λειτουργικά από το περιβάλλον (παντοίων ειδών) ανθρώπινο νου, την ratio, την νοητική σκέψη που πρώτιστο στόχο δεν έχει την σύλληψη ενός καθολικού νοήματος αλλά την ανακάλυψη των νόμων που διέπουν τον κόσμο με όρους επιβεβαιωτικής κυριαρχίας-ποδηγέτησης  σε οτιδήποτε αντίκειται έξω από αυτήν. Η  χώρα γένεσης όμως του αληθούς λόγου δεν είναι αποκλειστικά η κλειστή  εγκεφαλική σφαίρα  του ανθρώπου που λειτουργεί ξεχωριστά  από την λειτουργία της υπόλοιπης  φύσης (ratio), αλλά  η θεωρητική  και βιωματική  κοινότητα  σύμπνοιας φύσης και ανθρώπινης σκέψης. Είναι σοφό, λοιπόν, να διακονούμε  τον Λόγο, αλλά όχι να  καθιστούμε  όλον του νοείν ένα μέρος του, όπως τη ratio.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ - Η ΠΑΛΙΑ ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΘΕΟΤΗΤΑ

Πολύ πετυχημένα ο Παναγιώτης  Κονδύλης  επισημαίνει  ότι  η συγκροτημένη εννοιολογική δομή  που κομίζει κάθε  κοσμοθεωρία ή ιδεολογία έχει διαμορφωθεί  ασυνείδητα  από αυτούς  που την δημιούργησαν και ότι παράλληλα αυτού του είδους η δομή ταυτίζεται με τη δομή που είχαν τα προηγούμενα θρησκευτικά κυριαρχικά συστήματα. Αναδεικνύεται ομολογουμένως ένα ουσιαστικό ζήτημα στο οποίο υπεισέρχονται ανθρωπολογικοί ψυχολογικοί παράγοντες που αγνοούνταν μέχρι τώρα. Η  ανθρωπολογική διάσταση και η υπόσταση του ρόλου του υποκειμένου παίζει κομβικό ρόλο στην κοινωνική οντολογία  και τη φιλοσοφία πλέον.  

Η  εννοιολογική δομή που  χαρακτηρίζει, λοιπόν, την κοσμοθεωρία του αθεϊστικού νεωτερικού  ανθρωπισμού είναι  αντικατοπτρική  μίμηση  της  δομής  που είχε  η παλιά θρησκευτικού τύπου μεταφυσική. Δε θα μπορούσε  να πετύχει διαφορετικά μια ολοκληρωτική  αντικατάσταση της παλιάς θεότητας με μια νέα. Η παλιά θεότητα ήταν έξω από τον κόσμο, αλλά  δεν έπαυε  να είναι μια ανθρώπινη πρόσληψη του υπερβατικού. Στην ανθρώπινη αντίληψη η παλιά θεότητα προσλαμβανόταν ως πηγή όλων των όντων και ο άνθρωπος  παραδινόταν στην παντοδυναμία της. Στην ουσία μέσα από αυτή  συλλαμβανόταν μια επαγωγικοαπαγωγική συγκρότηση  δημιουργίας  του κόσμου. Η νέα θεότητα της νεωτερικής  εποχής  είναι ο ανθρώπινος λόγος και νους. Οι λειτουργικές  συνιστώσες  της νέας  θεότητας  ασυνείδητα  ταυτίζονται  με τις αντίστοιχες  της παλιάς θεότητας προκειμένου να θεμελιώσει η πρώτη  τη δική της  μεταφυσική αφήγηση  για την φύση, τον κόσμο και τον άνθρωπο. Διαφορές διακρίνει κανείς ως προς την εργαλειακή  μεθοδολογία  που κομίζουν και όχι ως προς τους στόχους πολιτιστικής  κυριαρχίας που επιδιώκουν. Η παλιά  μετέρχεται  την τελετουργική  λατρεία, ενώ η νέα  την ιδεολογία. Ο θρόνος δεν είναι κενός. Μια νέα  βασιλεία αντικαθίσταται από τη βασιλεία του ανθρώπινου λόγου.

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ - ΜΙΑ ΚΑΙΡΙΑ ΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟ

Για να ορίσουμε ένα πραγματιστικό περιεχόμενο στην πολιτική, να συγκροτήσουμε μια αληθινή πολιτική πρόταση, θα πρέπει να μας ενδιαφέρει το ουσιαστικό δημοκρατικό πρόταγμα, η σύλληψη ενός κοινωνιοκεντρικού πραγματικού δημοκρατικού οράματος και όχι οι ιδεολογικές ταμπέλες με αριστερό ή δεξιό πρόσημο. Αποδείχτηκε ιστορικά ότι αυτοί οι όροι περισσότερο κομίζουν στη σύγχρονη πολιτική τον πολιτικό οπαδισμό και τον κομματισμό παρά την πολιτική διαλεκτική που απαιτούν οι καιροί.

ΒΙΒΛΙΟ - ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΜΑΖΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ (ΑΝΤΟΡΝΟ, ΛΟΒΕΝΤΑΛ, ΜΑΡΚΟΥΖΕ, ΧΟΡΚΧΑΙΜΕΡ)

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα μας, ο δυτικός "πολιτισμένος" κόσμος, ο κόσμος της υλικής αφθονίας και της ιδεολογικής αποτελμάτωσης, χαρακτηρίζεται και στηρίζεται στην εμφάνιση της μαζικής κουλτούρας. Η μαζική κουλτούρα, που συμβαδίζει με την εξάλειψη του λαϊκού πολιτισμού της υπαίθρου και των πόλεων και που έβαλε στο περιθώριο τη γνήσια, την αυθεντική τέχνη, κατασκευάστηκε για να γεμίσει τον ελεύθερο χρόνο του σύγχρονου ανθρώπου. Όλοι σήμερα, ανεξάρτητα από την κοινωνική ή εθνική τους προέλευση, ανεξάρτητα από την κοινωνική κατηγορία στην οποία ανήκουν και από τις ιδεολογικές πεποιθήσεις τους, είναι αφοσιωμένοι μανιακά στην ανάγνωση βιβλίων μπεστ σέλλερ, εφημερίδων και περιοδικών ποικίλης ύλης, στην ακρόαση αμφίβολων ραδιοφωνικών προγραμμάτων και μουσικών τεχνοτροπιών "της μόδας", στην παρακολούθηση τηλεοπτικών προγραμμάτων, τηλεταινιών, σήριαλ και κακόγουστων κινηματογραφικών ταινιών. 

JEAN VERNANT - ΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΣΥΜΠΑΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Προλογικές σημειώσεις

Στα ομηρικά χρόνια  ο προφορικός λόγος ήταν κυρίαρχο όργανο της πόλεως. Η αφήγηση  με την επιχειρηματολογία και την πειθώ αποτελούσαν μια ζωντανή πρόσωπο με πρόσωπο  λογοκρατική παράσταση που λάμβανε χώρα μέσα  στην πολιτική  κοινότητα. Αργότερα, στα κλασσικά χρόνια, ο λόγος  ήταν απόλυτα συνυφασμένος με την πολιτική τέχνη, τον επιδέξιο χειρισμό  της γλώσσας στο δημόσιο χώρο. Αυτό  φανερωνόταν ουσιαστικά  στη συνέλευση και στα δικαστήρια. Η θεσμοθέτηση  του δικαίου στα δικαστήρια, η δικαιοσύνη, ήταν η μεγάλη κοινωνική ρήξη και καινοτομία του ελληνικού πνεύματος, προκειμένου  να υμνηθεί το πνεύμα του ανθρωπισμού και να προωθηθεί  μια έλλογη σύνταξη της κοινωνίας. Η  ανάδυση του λόγου ως θεμελιακού εργαλείου για την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας, ως ατομικής και συλλογικής  αυτονομίας, διαφάνηκε στη φιλοσοφία  και την αρχαιοελληνική επιστήμη. Ο Αριστοτέλης, για παράδειγμα, άνοιξε  το δρόμο στις έρευνές του με την χρήση της πειθούς καθορίζοντας  τους κανόνες της απόδειξης  και θεμελιώνοντας έτσι μια λογική του αληθούς.

ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΒΑΘΟΣ ΤΗΣ "ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ"

Η αρχαία  ελληνική τραγωδία  "Αντιγόνη" θέτει  τα θεμέλια  του κοινοτικού πνεύματος που αποτελεί  τον ύψιστο  πολιτικό όρο για την συγκρότηση μιας δημοκρατικής πόλης, μιας  αληθινής πολιτείας σχέσεων προσώπων.  Στην εν λόγω τραγωδία  καθίσταται  μέγιστο κατόρθωμα της πόλης  η  υποχώρηση  του εγωτισμού  με την παράλληλη επικράτηση του διαλεκτικού πνεύματος που  θεμελιώνει  την συγκρότηση  κοινοτικών δημοκρατικών θεσμών. Έτσι αίρεται  στο δημόσιο χώρο  κάθε  άτεγκτη, άκαμπτη και αδιάλλακτη θέση και θεσμοθετείται ως πρώτιστη  πολιτική και κοινωνική αξία  ο  διαρκής  διάλογος, η ισηγορία, η ορθολογική επιχειρηματολογία και η πειθώ. Ο λόγος είναι το καθολικό στοιχείο που διέπει κάθε πτυχή του πολιτεύματος.  

ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (ΒΙΝΤΕΟ) - ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ

Η ανθρώπινη γλώσσα, αυτός  ο συγκεκριμένος με τα αποτυπωμένα σύμβολα  λόγος,  αποτελεί  την αντιστοίχιση κάθε λεξικού φωνήματος με ένα αντίστοιχο νόημα  για τον κόσμο. Για την κβαντική πραγματικότητα που επιβεβαιώνεται  από όλους πλέον τους επιστήμονες είναι  πιο επιτήδεια μια άλλη χρήση της γλώσσας που υπερβαίνει την ίδια  καθ΄εαυτήν λειτουργία  της. Όσο δεν υπάρχουν ακόμα λέξεις  που να κομίζουν ένα νέο μήνυμα ή μια νέα γνώση για τον κόσμο, η ποιητική φιλοσοφική χρήση της είναι ο μόνος τρόπος  σε  αρχικό επίπεδο  όχι να συλλάβει κανείς τα  στοιχειώδη για τον κόσμο τούτο, αλλά μόνο να επιτυγχάνει κανείς  να αρθρώνει ουσιαστικές υποθέσεις που διανοίγουν τον νοερό  ορίζοντά μας για κάθε τι υπερβατικό της αντίληψής  μας. Πάντοτε  οι υποθέσεις, η αμφιβολία, ο θαυμασμός και ο προβληματισμός θα προηγούνται της γέννησης κάθε  επιστητού. 

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ - ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΛΑΟΚΟΟΝΤΑ, ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ

Ο  Λαοκόων ήταν ιερέας  του Απόλλωνα ή  Ποσειδώνα στην Τροία και συμβούλευσε τους  Τρώες  να μη δεχτούν στην πόλη  τους  τον Δούρειο Ίππο. Τότε η Αθηνά  έστειλε από την Τένεδο δύο φίδια  που βγήκαν από τη θάλασσα και τον θανάτωσαν με τους δύο γιους  του. Τη στιγμή αυτή  του θανάτου  των δύο γιων με τον πατέρα τους έκαναν  άγαλμα  οι  Ρόδιοι γλύπτες Αγήσανδρος, Πολύδωρος  και Αθηνόδωρος γύρω στο 200 π.Χ. Το σύμπλεγμα του Λαοκόωντα  βρέθηκε το 1506 κοντά  στη Ρώμη και αγοράστηκε από τον Πάπα Ιούλιο τον Β΄ που  το τοποθέτησε στο Βατικανό, όπου και βρίσκεται μέχρι σήμερα. Το περίφημο αυτό άγαλμα  εκφράζει την ύψιστη ακμή της ελληνικής τέχνης. Ο Μιχαήλ Άγγελος το ονόμασε "το αιώνιο θαύμα της τέχνης".

Ο ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΗ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ

Οι περισσότεροι  ένθερμοι υποστηρικτές  της αληθινής  δημοκρατίας και των ιδεωδών του ανθρωπισμού  προσπαθούν να αποδομήσουν τον τρόπο που το νεωτερικό  αντιπροσωπευτικό κοινοβουλευτικό  σύστημα  ασκεί  την εξουσία  του στους πολίτες μονοδιάστατα  μέσω της  πολιτικής  και της οικονομίας. Όμως  είναι  φανερό   ότι  το σύγχρονο  νεωτερικό  οικονομικό σύστημα  εδραιώνεται  και  διαιωνίζεται  μετερχόμενο  πολλά  πολιτιστικά εργαλεία  ελέγχου  του σύγχρονου ανθρώπου. Ένα τέτοιο  θεμελιακό  εργαλείο  είναι  η σύγχρονη μουσική βιομηχανία, η οποία  κατασκευάζει  μουσικά έργα  που απλά αναπαράγουν  τα ανάλογα  πολιτικά ήθη, προκειμένου  να προκρίνονται  ως ιδανικά  όχι  η πνευματικότητα, ο στοχασμός και η συλλογική  σκέψη, αλλά  η  ιδιωτεία, ο άκρατος ατομικισμός  και ο υπέρμετρος καταναλωτισμός. Στην ουσία  ο σύγχρονος  άνθρωπος χειραγωγείται, χωρίς  να το αντιλαμβάνεται, καθιστάμενος δούλος  συστημάτων. Ο  μηδενισμός  δεν είναι  παρά  λογική νομοτέλεια των καιρών.

ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΟΥ ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ (Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΔΙΑΙΤΕΡΌΤΗΤΑ)

Ο  Κορνήλιος Καστοριάδης γνώριζε  επισταμένα  ότι  η συγκρότηση  μιας  δημοκρατικής πολιτείας  της κοινότητας  είναι  αποτέλεσμα  απαραίτητης  σύνδεσης  της πολιτικής  με  το κοινωνιογεωγραφικό  περιβάλλον κάθε  πολιτιστικού χώρου. Στην πραγματική  δημοκρατία  πρέπει  οι κοινωνικές και οργανωτικές  δομές  των πόλεων  να  είναι εναρμονισμένες  με τη φιλοσοφία  της μικτής  γείωσης η οποία  περιλαμβάνει  τη σύζευξη  του άστεος  με τον αγρό  και τους παράλιους χώρους. Ασφαλώς πρόκειται  για  την αστοχωρική διάρθρωση  διοικητικής  οργάνωσης  μιας  πόλης  με χαρακτηριστικά  διαρκώς  φυόμενης πολιτικής  κοινότητας. Για  αυτό  και  η  πολιτική πρακτική   του Κλεισθένη  είχε  λάβει  πολύ  σοφά υπόψη  μια σύλληψη  αισθητικής  αρμογής  του αττικού τοπίου  με όλες  τις  γεωμορφολογικές  συνιστώσες  που  μπορούν να θεμελιώσουν μια ολιστική  πολιτική   αντίληψη  διάταξης  ενός  ενιαίου χώρου  προσδιορισμένου  με  πολιτιστικές αντιστοιχίες  ανάδειξης  κάθε  ετερότητας.  

ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ - Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΤΟΑ ΤΗΣ ΚΩ ΚΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

α. Η  πραγμάτωση  της  φιλοσοφίας  ως τέχνη του βίου

Μπορούμε  να φανταστούμε  πώς  συνδέονται  η φιλοσοφία και η θεραπευτική ιατρική  σε  ένα ενιαίο  πλαίσιο  ολιστικού  τρόπου  ζωής;   Το  ότι  αγνοούμε  στη νεωτερική εποχή  τι είναι  η φιλοσοφική  ιατρική  διαφαίνεται  από τον τρόπο  που έχουμε  υιοθετήσει  τον σύγχρονο τρόπο  του βίου μας. Έχουμε  αναπτύξει  έναν αφύσικο  τεχνικό  πολιτισμό  που   μεγεθύνει  το παροδικό  και το εφήμερο,  ενώ αγνοεί  άκων ή εκών το  διαχρονικό και το ποιοτικό  στοιχείο  ζωής. Ας κοιτάξουμε  ποιο είναι  το  έκδηλο αποτέλεσμα. Το αφύσικο  της κατοικίας, το αφύσικο της εργασίας, το αφύσικο της αναπνοής (γρήγοροι ρυθμοί), το αφύσικο  της κίνησης, το αφύσικο της  αγωγής και της  ψυχαγωγίας. Όλες  αυτές οι δραστηριότητες  πραγματοποιούνται  στο περιθώριο  του χρόνου, γρήγορα, ανώφελα, άσκοπα  ως παραπεταμένα συμπληρώματα  κομματιών  ενός  τυχάρπαστου βίου. Η  αιτία  που  προκαλεί  στους  ανθρώπους  τον καρκίνο  είναι  ο τρόπος του βίου που ζούμε. Σύγχρονες  τσουβαλιασμένες  εδώ και κει  απάνθρωπες  τσιμεντουπόλεις  έχουν αποκοπεί  από τον φυσικό τρόπο  ζωής  ταξιδεύοντας  στο πέλαγος των σκουπιδιών, όλων των ειδών, την σύγχρονη ανθρώπινη μοίρα.

Ο ΝΕΟΣ (ΠΙΟ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΣ) ΓΕΝΕΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ

Κατάγονται από τρεις και όχι δύο αρχαίες «φυλές»

Οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι προέρχονται από τουλάχιστον τρεις μεγάλες ομάδες («φυλές») προϊστορικών ανθρώπων και όχι από δύο, όπως θεωρείτο έως τώρα, σύμφωνα με μια νέα μεγάλη διεθνή γενετική έρευνα με ελληνική συμμετοχή.

ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ

Η  πολύπλοκη  καταλυτική  σχέση  ψυχής-σώματος  στην  ψυχοπαθολογία

Στην προκείμενη περίπτωση  γίνεται  λόγος  για  δύο έννοιες: για την φυλογένεση και την οντογένεση. Προκειμένου να  κατανοήσουμε  βασικές εργαλειακές συνιστώσες θεμελίωσης  της  ψυχοπαθολογίας και της  ψυχιατρικής επιστήμης, είναι  ανάγκη να αναλυθούν αυτοί οι δύο όροι. 

Ως  φυλογένεση  εννοούμε την εξελικτική  πορεία  ενός  είδους  ή πολλών ειδών οργανισμών. Στην ουσία  συλλαμβάνουμε εκείνες  τις διαδικασίες σύμφωνα με τις οποίες διαφοροποιούνται  και εξελίσσονται  όλοι οι οργανισμοί  σε  σχέση  με  προγονικούς  ή συγγενικούς τους οργανισμούς. Η  οντογένεση  είναι  η μελέτη των αλλαγών που συμβαίνουν σε έναν οργανισμό από την γέννησή  του μέχρι το βιολογικό τέλος του. 

ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ

                 Christian Meier

Πρόλογος

Η πολύ ιδιαίτερη διαλεκτική της συνείδησης που συνοψιζόταν στη μορφή της αρχαίας τραγωδίας, αποτελούσε ούτε λίγο ούτε πολύ αποκωδικοποίηση, με γνωσιακά μέσα, εκδραμάτιση του αρχέγονου βιώματος της ύβρεως. Οι ύβρεις που διαπράττουν τα όντα - το γεγονός και μόνον πως υπάρχουν (Αναξίμανδρος), βαθιά συναίσθηση ευθύνης του ανθρώπου απέναντι στη φύση και στις κοσμικές δυνάμεις, καθώς και όρος της ανθρώπινης σκέψης που επιβιώνει καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας ως ενοχή και παράπτωμα απέναντι στον Δημιουργό, αποκωδικοποιείται μέσα από την αρχαία τραγωδία ως γνωσιακό ενέργημα, μα και ως πράξη του αθηναίου πολίτη. 

Η ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΚΑΙ Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΞΕΥΤΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ

Οι Έλληνες δεν μάχονταν για «ιδέες», «ιδανικά» και άλλες ιδεολογικοποιημένες (αυτ)απάτες, αλλά για απόλυτα καθορισμένες και χειροπιαστές σημασίες, όπως  η πόλη – πατρίδα. Η τελευταία σε πλήρη αντίθεση με τον σημερινό συσκοτισμό της (βλ. «έθνος – κράτος») δεν ήταν μια ιδεολογική αφαίρεση· ήταν πρωταρχικά μια αυτοκυβερνώμενη ανθρώπινη κοινότητα, η οποία αυτοπροσδιοριζόταν  βιολογικά (κοινός γεννήτορας και πρόγονοι), χρονικά (κοινή ιστορική διαδρομή), συνειδησιακά (κοινά έθιμα, θεσμοί, σημασίες  κ.λπ.) και,  μόνο δευτερευόντως, γεωγραφικά.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

                Bruno Snell

Προλογικά

Η  επιστήμη, η θρησκεία  και η τέχνη  είναι τρεις  αυτόνομοι τρόποι αντίληψης  του κόσμου και της πραγματικότητας. Είναι  παγκοίνως  αποδεκτό  ότι  ο επιστημονικός  λόγος  είναι αυτόχθων μόνο  στην Ελλάδα, είναι αποκλειστικά ελληνική δημιουργία  και σύλληψη. Επίσης, η διεθνή  επιστημονική  κοινότητα  ομολογεί  ότι  οι επιμέρους επιστήμες  δημιουργούν νέες  λέξεις  και αναπλάθουν  νέους λεκτικούς  όρους που επιτελούν τη λειτουργία  των επιμέρους αντικειμένων  τους  σχηματίζοντάς  τες  με βάση την αρχαία  ελληνική γλώσσα.

Η ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΑ ΣΧΟΛΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Α΄ΜΕΡΟΣ

Περί  του Πυθαγόρειου βίου

Πυθαγόρας ο Σάμιος 

Ο Πυθαγόρας, γιος του Μνήσαρχου και της Πυθαΐδας, γεννήθηκε στη Σάμο. Η γέννηση του πιθανολογείται ανάμεσα στο (592 και το 572 π.Χ.). Σημαντικός αριθμός ιστορικών ισχυρίζεται ως σίγουρη χρονολογία γέννησης του Πυθαγόρα το (585 π.Χ.). Το όνομα Πυθαγόρας, του το έδωσαν οι γονείς του προς τιμήν της Πυθίας που προφήτευσε την γέννηση του. Ο Πυθαγόρας, υπήρξε σημαντικός Έλληνας φιλόσοφος, μαθηματικός, γεωμέτρης, θεωρητικός της μουσικής και ιδρυτής της Πυθαγόρειας σχολής.

Είναι ο κατεξοχήν θεμελιωτής των Ελληνικών μαθηματικών και δημιούργησε ένα άρτιο σύστημα για την επιστήμη των ουρανίων σωμάτων, που κατοχύρωσε με όλες τις σχετικές αριθμητικές και γεωμετρικές αποδείξεις. Ο Πυθαγόρας είναι ο πρώτος που ονόμασε τον εαυτό του "φιλόσοφο" και ο πρώτος που ανακάλυψε τα μουσικά διαστήματα από μία χορδή. Ο Πρόκλος (Νεοπλατωνικός φιλόσοφος 410 - 485 π.Χ.) λέει πως πρώτος ο Πυθαγόρας ανύψωσε την γεωμετρία σε ελεύθερη επιστήμη, γιατί θεώρησε τις αρχές της από πάνω προς κάτω και όχι με βάση τα υλικά αντικείμενα. 

BRUNO SNELL - Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

 

«…τόσο ὁἩρόδοτος ὅσο και ὁ Θουκυδίδης μᾶς διδάσκουν αὐτό πού οἱ Ἕλληνες ἔμαθαν ἀπό τά ἐρείπια ταῶν άρχαίων ἀκροπόλεων: να εἶναι μετριόφρονες στην περηφάνια τους και περήφανοι για τη μετριοφροσύνη τους.» 

Αποσπάσματα από το 2ο κεφάλαιο στο έργο του συγγραφέα 

«Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ»

            Ὁ ὅ­ρος Ἱ­στο­ρί­η – ἔτ­σι ὀ­νο­μά­ζει ὁ Ἡ­ρό­δο­τος το ἔρ­γο του – ση­μαί­νει ἔ­ρευ­να· ὁ ὅ­ρος αὐ­τός ὅ­μως δεν χα­ρα­κτη­ρί­ζει μό­νον την ἀν­θρώ­πι­νη πνευ­μα­τι­κή προ­σπά­θει­α πού ὁ­δη­γεῖ στην εὕ­ρε­ση τῆς ἀ­λή­θει­ας, ἀλ­λά και την ἔκ­θε­ση αὐ­τῆς τῆς ἀ­λή­θει­ας σ’ ἕ­να σύγ­γραμ­μα, δη­λα­δή τη γρα­πτή ἱ­στο­ρί­α. Ἡ ἱ­στο­ρί­α πε­ρι­ε­λάμ­βα­νε ἀρ­χι­κά και τη γε­ω­γρα­φι­κή ἔ­ρυ­να. Αὐ­τή τη συ­στη­μα­τι­κή δι­ε­ρεύ­νη­ση τοῦ γνω­στοῦ κό­σμου την ἐγ­και­νί­α­σε λί­γο πρίν ἀ­π’ τον Ἡ­ρό­δο­το ὁ Ἑ­κα­ταῖ­ος…

            Με­θο­δο­λο­γι­κά δι­α­φο­ρο­ποι­εῖ ὁ Ἡ­ρό­δο­τος τις πλη­ρο­φο­ρί­ες τοῦ ἔρ­γου του σε   τρεῖς κα­τη­γο­ρί­ες: (α) σ’ αὐ­τό πού ὁ ἴ­δι­ος εἶ­δε, (β) σ’ αύ­τό πού πλη­ρο­φο­ρή­θη­κε ἀ­πό αὐ­τό­πτες μάρ­τυ­ρες, και (γ) σ’ αὐ­τό πού γνω­ρί­ζει μό­νο ἀ­πό φῆ­μες. Αὐ­τή ἡ με­θο­δι­κή ἀ­φε­τη­ρί­α ἔ­κα­νε την ἱ­στο­ρί­α ἐ­πι­στή­μη με τη ση­με­ρι­νή ἔν­νοι­α τῆς λέ­ξης…

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ - ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ

Η  παρμενίδεια  οντολογία  για το αμετάβλητο, αγέννητο,  άφθαρτο, αναλλοίωτο, ομοιογενές, συμπαγές και  αδιαίρετο  ον είναι ο διαλεκτικός  φιλοσοφικός  άξονας  γύρω από τον οποίο  περιστρέφεται  η προσωκρατική σκέψη. Όλοι  οι προσωκρατικοί,  διακείμενοι  θετικά ή  αρνητικά  απέναντι  στην  παρμενίδεια ιδέα  ότι  "τίποτα  δεν προέρχεται  από το μη ον",  εγκαινιάζουν  τις  απαρχές  σύλληψης  του επιστημονικού λόγου.

Η  φιλοσοφική  θέση   ότι  "τίποτα  δεν μπορεί  να προέλθει, να γεννηθεί από  κάτι μη υπαρκτό" γίνεται  αντικείμενο  ενασχόλησης  όλων των μεταγενέστερων φυσικών ή  μη φιλοσόφων  και  συναντάται  πρώτα   στον Εμπεδοκλή,  με  την  υιοθέτηση  των τεσσάρων αρχέγονων  ριζωμάτων (γη, ύδωρ, αήρ, πυρ)  ως πρωταρχική ουσία  όλων των όντων. Μην προσλάβουμε τα στοιχεία  του  Εμπεδοκλή  όπως τα λαμβάνουμε σήμερα (στο ύδωρ κατά τον Εμπεδοκλή συγκαταλέγονται  και είδη μετάλλων). Σε  καμιά περίπτωση  δεν ήταν αυθαίρετη  η σύλληψη του τελευταίου. 

ΤΑ ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΟΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗ

Προλογικά

Τα Ελευσίνια Μυστήρια  αποτέλεσαν για τον ελληνικό  τρόπο  του βίου κατά  τα  αρχαϊκά χρόνια  το αθέατο δημιουργικό  δίχτυ ενός  πλαισίου  κοινών σχέσεων  μεταφυσικής προέλευσης  που λειτουργούσε  ενοποιητικά προκειμένου  οι  πρώτοι Έλληνες  να διατηρήσουν στο ακέραιο  την  ζωτική  διαρκή  τους σχέση  με το οργανικό όλον, τον  κατά φύση  βίο. Όποιος  θεωρεί  ότι  τα δρώμενα  που  λαμβάνουν χώρα  στα Ελευσίνια  μυστήρια  έχουν μόνο θρησκευτική χροιά, γνωρίζει μόνο  την επιφανειακή  λειτουργία  τους. Τα Ελευσίνια μυστήρια  ορίζουν  τα πρώτα όρια  μεταξύ  του  ανθρώπινου και του υπερβατικού. Σε  αυτά  το  εκστατικό  διονυσιακό  στοιχείο  εμπλέκεται  κυκλικά  με  το  λογικό, κάτι  που μαρτυρείται  και στο  αρχαίο δράμα.