Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας υπήρξε ένας σπάνιος τεχνοκράτης των σύγχρονων καιρών μας. Η πολιτική ιδιοφυία του ανδρός αποτυπώνεται και στον μεστό έντεχνης μορφής λόγο του με τους αξιόλογους σπουδαίους νεολογισμούς και την παραγωγή λεκτικών επιστημονικών όρων.
Αποσπάσματα από τις σελίδες 207-209 του βιβλίου ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΣ του Μελετόπουλου Μελέτη:
Έτσι, σύμφωνα με τον Καραβίδα, οι κοινοτικοί θεσμοί και όχι το έδαφος αποτέλεσαν ανέκαθεν το αντικείμενο του ελληνικού πατριωτισμού. Ο πατριωτισμός, λοιπόν, για τον Καραβίδα, δεν είναι κενή λυρική λέξη, αλλά η πλέον σύνθετη κοινοτική αρετή, που εξασφαλίζει την άμυνα των πατρίων κοινοτικών θεσμών, άρα την μακροπρόθεσμη επιβίωση της ομάδας. Για αυτό και η ένταση της ανώτερης αυτής αρετής υπήρξε πάντοτε αντίστοιχη προς την ταχύτητα της "γυμνής πέτρας", δηλαδή του χώρου......
.....Η κοινότητα, σύμφωνα με τον Καραβίδα, προϋπήρξε του κράτους, δεν είναι παράγωγό του. Αντιθέτως, το κράτος, η θρησκεία, το έθνος, ο πολιτισμός είναι παράγωγα της κοινότητας και οφείλονται μάλιστα σε δευτερεύουσες κοινοτικές λειτουργίες. Όταν ο Κωστής Μπαστιάς έγραψε τον Σεπτέμβριο του 1929 στην εφημερίδα "Πρωία" ότι η κοινότητα ήταν φορέας του εθνισμού και της θρησκείας επί τουρκοκρατίας, ο Καραβίδας απάντησε ότι, αντιστρόφως, οι κοινότητες δημιούργησαν το νεοελληνικό έθνος και τη θρησκεία, εξελληνίζοντας το πολυεθνικό οικουμενικό πατριαρχείο. Αντιθέτως, η Ορθόδοξη Εκκλησία και το τουρκικό κράτος επικοινωνούσαν με τις κοινότητες μέσω του τζορμπατζή, του "φεουδαρχικού παράσιτου", που - αν και συχνά έδινε τη ζωή του για την ελευθερία - δεν έπαυε να είναι ένα ολιγαρχικό όργανο επιβολής εκ των άνω μιας εκφυλισμένης και άγονης οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και πνευματικής ιεραρχίας.
Για να αντιληφθεί ο αναγνώστης του την ουσία του κοινοτισμού, ο Καραβίδας του προτείνει να σκεφτεί τι θα ήταν και πώς θα λειτουργούσε ένα χωριό από μόνο του, χωρίς τους νόμους και τα όργανα της κεντρικής διοίκησης, καθώς και ποιες άμεσες και απαραίτητες λειτουργίες θα δημιουργούνταν αυθορμήτως.......
.....Ο κοινοτισμός, λοιπόν, σύμφωνα με τον Καραβίδα, δεν είναι διοικητικό εργαλείο της κεντρικής εξουσίας, αλλά αυθύπαρκτο γεγονός, που σπανίως έλαβε νομική μορφή. Μπορεί να εξυπηρετηθεί από οποιοδήποτε πολίτευμα: στην αρχαιότητα, ακόμη και η τυραννία χρησίμευσε ως μεταβατική οδός προς τον κοινοτισμό. Το εκάστοτε κρατούν πολιτικό καθεστώς αντιμετώπισε διαφορετικά τον κοινοτισμό, αχρήστευσε κάποιες λειτουργίες του, ενώ χρησιμοποίησε άλλες για τους δικούς του σκοπούς. Σε εποχές που το πολιτικό καθεστώς τον ευνοούσε, ο κοινοτισμός ανθούσε. Έτσι, ο κοινοτισμός επεβίωσε υπό την ρωμαιοκρατία και την τουρκοκρατία, ενώ η βυζαντινή μοναρχία συμμάχησε με τις ελεύθερες κοινότητες εναντίον των γαιοκτημόνων. Όλα τα συστήματα περιόρισαν ή εκμεταλλεύτηκαν τον κοινοτισμό. Μόνον ο καπιταλισμός τον αποδιάρθρωσε, με βασικούς μοχλούς την συγκεντρωτική διοίκηση και το τραπεζικό σύστημα.......
......Η έννοια του πολίτη στον κοινοτισμό είναι διαφορετική από ότι στα άλλα συστήματα: προηγείται η ένταξη σε μια παραγωγική εργασία, σε ένα είδος πλαισίου, αμείλικτου για "τους τεμπέληδες, τους έξυπνους (ιδιοτελείς-ατομιστές) και τους ψευτοεγωιστές".
Ο κοινοτισμός αποδέχεται την σύσταση εξουσίας και την ανάγκη του κύρους της ως ταυτόσημα με την ύπαρξη της πολιτικής κοινωνίας. Το ζήτημα γεννάται μόνον ως προς τον χαρακτήρα, την φύση και τον τρόπο σύστασης της πολιτικής εξουσίας. Κατ' αρχήν, ο κοινοτισμός, σημειώνει ο Καραβίδας, αποκρούει την ελέω θεού εξουσία, το κράτος δικαίου, την ασπόνδυλη, ανερμάτιστη και νεφελώδη σημερινή λαϊκή κυριαρχία και γενικά κάθε μονομερή επί του πολιτικού επιπέδου ιδεοληψία, ακόμη δε περισσότερο τις μεταφυσικές κατασκευές που φανατίζουν το λαό και τον μεταβάλλουν σε όχλο. Αντιθέτως, ο κοινοτισμός αναφέρεται στην υπεύθυνη κοινωνική προσωπικότητα του κάθε ατόμου, που βιοτικά και πνευματικά εντείνεται και αξιολογικά ιεραρχείται μέσα στην συντροφική ομάδα.........
.....Ο Καραβίδας υπογραμμίζει ότι η δική του προσπάθεια εμπνεόταν όχι από θεωρητικά λήμματα κοσμοδιορθωτικά, αλλά από μια παρατήρηση που αναφέρεται στα χαρακτηριστικά του "ξηρού και δύσκολου βράχου της Ελλάδας": ότι η ανεπιβούλευτη αλληλεγγύη, που επιβάλλεται από γεωοικονομικούς λόγους, αποτελεί εδώ έναν όρο βασικό και, θα έλεγε κανείς, σχεδόν το μοναδικό κεφάλαιο για την ομαλή συμβίωση και επιβίωση του πληθυσμού. Η παραγωγική δυστροπία της ιδιότυπης ξηροθερμικής χώρας μας επιβάλλει την κοινοπραξία μεταξύ του κεφαλαίου και τη; εργασίας και την δίκαιη κατανομή των αγαθών......
