Ιστορικά
Ο Ελληνικός Κοινοτισμός είναι η μεγάλη πολιτική δημοκρατική παράδοση των Ελλήνων από τα αρχαϊκά ή κλασσικά χρόνια. Οι παλιοί Έλληνες, επειδή λάτρευαν τη Γαία, τη φύση που τη θεωρούσαν ως ζωντανό θείο οργανισμό συνέδεαν τα πάντα με τη γη και την ποικίλη ενασχόλησή μαζί της. Θεωρούσαν ότι κάθε δραστηριότητα του ανθρώπου έπρεπε να είναι εναρμονισμένη και σύμφωνη με τη φύση και το περιβάλλον, φυσικό ή γεωργικό.
Έτσι, αυτός ο υπεύθυνος οικολογικής και μεταφυσικής εμπνεύσεως βίος, τον οποίο είχαν υιοθετήσει, καθιστούσε αναγκαία τη συγκρότηση κοινωνιών στις οποίες θα έπρεπε να πρυτανεύει το κοινό καλό, το κοινό αγαθό. Δομούσαν λοιπόν πολιτείες, πολιτικές κοινότητες στις οποίες οι αποφάσεις, για τα ζητήματα που αφορούσαν τις σχέσεις μεταξύ τους, παίρνονταν συλλογικά. Γιατί έπρεπε όμως συλλογικά; Πίστευαν πώς μόνο έτσι θα εκπλήρωναν στο ακέραιο την υπηρεσία τους και το σεβασμό τους προς τη Γαία, η οποία θα τους εξασφάλιζε, σύμφωνα με το κοσμοσύστημα των μοιρών, με τον τρόπο του βίου τους επάρκεια αγαθών,ψυχική ισορροπία, κοινωνική ειρήνη και διαρκή μακροχρόνια κοινωνική εξέλιξη.
Σε μεγάλο βαθμό ο κοινοτικός τρόπος του βίου έλαβε χώρα στα χρόνια του 5ου αιώνα π.Χ. Η δημοκρατία, για τους αρχαίους, ταυτιζόταν με την συλλογική ενασχόληση των πολιτών αποκλειστικά με τα ζητήματα του δήμου, της πόλεως. Οι πόλεις-κράτη αποτελούσαν τις πολιτικές κοινότητες στις οποίες οι πολίτες δρούσαν. Μόνο μέσα εκεί συλλαμβάνονταν, κατά τους παλιούς Έλληνες, τα όρια και οι δυνατότητες δράσης των πολιτών. Οι αποφάσεις αφορούσαν όλα τα ζητήματα του βίου τους και έπρεπε να είναι αποτέλεσμα της συμμετοχής όλων στα κοινά. Αποφάσιζαν για όλα όλοι. Μια παρόμοια οργάνωση των κοινοτήτων με πολλές παραλλαγές κατά τόπους συναντήσαμε και κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Οι Έλληνες για χιλιάδες χρόνια δεν έπαψαν να είναι οργανωμένοι σε κοινότητες.
Σύγχρονα
Στη σύγχρονη περίοδο, αξιόλογοι Έλληνες στοχαστές και μελετητές του κοινοτικού φαινομένου, από τον Καραβίδα και το Δραγούμη μέχρι τον Καστοριάδη, τον Ζιάκα και τον Γιανναρά (στοιχεία και θεωρήσεις των οποίων φώτισαν ιστορικές πλευρές του κοινοτισμού που αγνοούσαμε), έπλασαν σύγχρονες πρακτικές πολιτικές εκδοχές του κοινοτισμού για το σήμερα. Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας έπλασε την πληρέστερη πολιτική θεώρηση, θεωρητικά και πρακτικά. Μας έδωσε ένα κεντρικό πολιτικό οδογραφικό περίγραμμα για το πώς μπορεί να επιτευχθεί η συγκρότηση μιας τέτοιας πολιτείας.
Στην σημερινή εποχή ο κοινοτισμός προκρίνει μια αυτόνομη πολιτεία, στην οποία κυρίαρχη είναι μόνο η λαϊκή βούληση, οι πολίτες. Μια νέα "εκκλησία του Δήμου". Δεν γίνεται λόγος απλά για λήψη κάποιων πολιτικών αποφάσεων από τους πολίτες σε επιμέρους ζητήματα για λαϊκή εκτόνωση, αλλά για την καθολική διαμόρφωση όλων των πολιτικών από τους πολίτες και στα τρία διοικητικά επίπεδα με λαϊκές συνελεύσεις και δημοψηφίσματα (δήμος, περιφέρεια, κεντρικό κράτος). Κάθε πόλη και περιφέρεια θα έχει τη δυνατότητα να αναπτύσσει τη δική της, ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες, πολιτική προσδεμένη στο άρμα του δημοκρατικού κορμού της κεντρικής πολιτείας (πολιτειακός κοινοτισμός). Η πολιτική ετερότητα είναι το γεωπολιτικό και γεωοικονομικό πλεονέκτημα μιας αστοχωρικής πολιτιστικής και πολιτικής ανάπτυξης. Ο πολίτης είναι ο πρωταγωνιστής του αρεταϊκού αθλήματος της πολιτικής. Σύνδεση της αγοράς με την πολιτική, του λόγου με το κοινό αγαθό.
Πολιτική ισότητα και οργανική αγορά, οικολογικός και πνευματικός ανθρωπισμός.
Υ.Γ.
Γιατί είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της έννοιας "Κοινοτισμός" ο επιθετικός προσδιορισμός "Ελληνικός"; Σε πλείστες περιπτώσεις συναντά κανείς στην Ευρώπη μορφές απόπειρων κοινοτισμού που δεν έχουν σχέση με τον ελληνικού τύπου κοινοτισμό. Η έννοια του "κοινού" των Ελλήνων, της κοινότητας, καθώς μεταπήδησε στον ευρωπαϊκό χώρο, ενσωματώθηκε στον κλωβό του φέουδου. Μέσα στο φέουδο, εκλείπει η πολιτική κοινότητα που συναντάμε στην ελληνική παράδοση. Στο φέουδο, το άτομο χάνει τα δικαιώματά του, γίνεται μάζα, δούλος του φεουδάρχη ή των κυρίαρχων συντεχνιών αργότερα με μορφή κολεκτιβισμού (Παρισινή Κομμούνα, κ.λ.π.). Αντίθετα, στην ελληνική περίπτωση, όχι απλά το άτομο είναι ελεύθερο, αλλά μεταμορφώνεται ο ρόλος του υπέρ της κοινότητας, εναρμονίζοντας τις δράσεις του στην κοινωνική πυξίδα του δήμου.
