ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ - Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Οι καιροί που διανύουμε, για όσους έχουν ιδιαίτερα απεμπολήσει τις νεωτερικές ιδεολογίες και στρέφονται προς την άμεση δημοκρατία, απαιτούν αποσαφήνιση των αμεσοδημοκρατικών προταγμάτων. Ολοένα και περισσότερο πληθαίνουν εκείνοι οι πολίτες που στρατεύονται με την άμεση δημοκρατία. Όμως είναι λίγοι αυτοί που έχουν κατανοήσει τι ακριβώς είναι η άμεση δημοκρατία και πώς μπορούμε να μεταβούμε σε αυτή από το σημερινό αντιπροσωπευτικό σύστημα και τη φιλοσοφία του που κυριολεκτικά λειτουργεί όπως οι ομηρικές σειρήνες, μαγνητίζει, θέλγει και αποπροσανατολίζει τον πολίτη αλλοτριώνοντας τις πολιτικές σχέσεις που πρέπει να συνάψει στο δημόσιο χώρο.

Ο ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΣΗ

“Μοι φαίνεται ως μία αίγλη φωτός, εν φαεινόν βήμα, εν εύηχον κήρυγμα προόδου, ευημερίας και αλληλεγγύης μεταξύ των ανθρώπων”! Με αυτά τα γεμάτα ενθουσιασμό και από καρδιάς λόγια ο υπέρμαχος του κοινοτισμού  Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης χαιρετίζει το 1908 την ίδρυση συνεταιρισμού άρτι συσταθείσας κοινότητας, προλογίζοντας το καταστατικό της.

Κοινότητες, συνεταιρισμοί, συντροφίες και άλλες συσσωματώσεις και ενώσεις προσώπων αποτελούν συναντήσεις ανθρώπων που αγωνιούν και αγωνίζονται για το κοινό καλό και την κοινή ευημερία. Και μάλιστα μάχονται για την επίτευξη στόχων που εδράζονται επί πραγματικών ζητημάτων που προκύπτουν από τον ζωτικό τους χώρο. Άλλωστε, για να θυμηθούμε πάλι τον μεγάλο Σκιαθίτη συγγραφέα και το επίκαιρο διήγημά του “Χαλασοχώρηδες”, που αναφέρεται στις εκλογές, “όπου γενικότης, εκεί και επιπολαιότης”.

ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΩΝ

Του Τάκη Φωτόπουλου (1993)

Με φανφάρες υποδέχθηκε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα τoν Νέο Χρόνο, ενόψει της Ενιαίας Αγοράς (πoυ μόλις τέθηκε σε εφαρμογή) η oποια υποτίθεται ότι αποτελεί τo σημαντικότερο βήμα στην δημιουργία μιας σύγχρονης πολυεθνικής »κοινότητας». Έτσι, στη γενική σύγχυση ιδεών και όρων, φθάσαμε σήμερα να θεωρούμε σαν βήμα για μια ευρύτερη διεθνή κοινότητα την διεύρυνση μιας αγοράς! Και αυτό, τη στιγμή πoυ τo όραμα τoυ κοινοτισμoύ (πoυ σε μια πρώτη, και αναγκαστικά ατελή, μορφή τoυ είχε αναπτύξει στην Ελλάδα ήδη από τoν μεσοπόλεμο o Κωνσταντίνος Καραβίδας[1] σήμερα αποτελεί μια συγκροτημένη πρόταση για ένα νέο τρόπο κοινωνικής οργάνωσης, πέρα από τoν «υπαρκτό καπιταλισμό» και τoν μόλις εκλείψαντα υπαρκτό σoσιαλισμό. 

Η ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΩΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Τον 21ο αιώνα δεν μπορεί να έχει νόημα καμιά συζήτηση για την αληθινή δημοκρατία χωρίς να εμπλέκεται σαν συνοδευτικός της θεσμός η διαβούλευση. Διαβούλευση και δημοκρατική λειτουργία αποτελούν έννοιες συμπληρωματικές και αδιαχώριστες μεταξύ τους. Δημοκρατία χωρίς διαβούλευση δεν υπάρχει, διαβούλευση χωρίς δημοκρατία πάλι δεν υφίσταται. Μετά το τέλος των νεωτερικών ιδεολογιών (φιλελευθερισμού και σοσιαλισμού) ακόμα και οι θεωρητικοί υποστηρικτές τους μιλούν για την έννοια της διαβούλευσης. Καθίσταται αίτημα των νέων καιρών η ιδιότητα του πολίτη, του ενεργού πολίτη που συμμετέχει στη διαβούλευση και στη λήψη των αποφάσεων για την πόλη του και την πατρίδα του. 

ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Μια προσέγγιση της στρατιωτικής ιστορίας της αρχαίας Ελλάδας μέσα από το πρίσμα της σύγχρονης οικονομίας

Όταν ο Ηράκλειτος διαπίστωνε ότι «πόλεμος πατήρ πάντων εστί», δεν εξέφραζε μία άποψη περιθωριακή ή ακραία. Μάλλον διατύπωνε αυτό που για τους περισσότερους Έλληνες ήταν δεδομένο: ο πόλεμος ήταν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς τους και η μάχη αναπόδραστη μοίρα της ζωής του μέσου πολίτη. Με δεδομένη αυτήν την αδιάρρηκτη σχέση της αρχαίας κοινωνίας και του πολέμου, φυσική συνέχεια θα ήταν μια διερεύνηση της σχέσης του πολέμου με την οικονομία των αρχαιοελληνικών πόλεων-κρατών.

Η ΕΓΓΕΙΟΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΗ

 

Η έγγειος ιδιοκτησία

Αν και οι οικονομικές πραγματικότητες του Ελληνικού κόσμου δεν μας είναι γνωστές, μπορούμε με κάποια σχετική άνεση να αντιληφθούμε την φύση του κοινωνικού περιβάλλοντος. Τα περισσότερα στοιχεία για την κοινωνική ανάλυση του περιβάλλοντος των αρχαίων Ελληνικών πόλεων γίνεται μέσω στοιχείων που μας έχουν αφήσει λογοτεχνικά κείμενα, από το θέατρο, τους λόγους των ρητόρων και τις διηγήσεις των ιστορικών που μας βοηθάνε να κατανοήσουμε το πώς ήταν δομημένες οι κοινωνίες στην Αρχαία Ελλάδα[1]. Στις αρχαίες Ελληνικές πόλεις κράτη υπήρχαν τρεις πληθυσμιακές ομάδες: οι πολίτες, οι μέτοικοι και οι δούλοι. Βέβαια στην Σπάρτη αυτή η δομή διαφοροποιούνταν μιας και εκεί υπήρχαν οι πολίτες, οι περίοικοι και οι είλωτες, ενώ στην Σπάρτη οι δούλοι εμφανίζονται τον 3^ο π.χ. αιώνα[2].

Ο ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ

Του Αλέξανδρου Κόντου

Βασικές αρχές: 1) Άμεση φορολογία, 2) Οι πενέστεροι είναι αφορολόγητοι.

Ο άνθρωπος είναι ζώο πολιτικό. Ο άνθρωπος δεν είναι ούτε ζώο θρησκευτικό, όπως θέλουν να τον παραστήσουν οι διάφορες θρησκείες, ούτε ζώο οκονομικο-παραγωγικό, όπως θέλουν να τον παρουσιάσουν οι διάφορες οικονομικές θεωρίες και ιδιαίτερα ο μαρξισμός. Δεν είναι καν ζώο εργαζόμενο. Δε ζει για να εργάζεται, όπως η μέλισσα, αλλά εργάζεται για να ζει. Ο άνθρωπος είναι ζώο πολιτικό κι εκείνο που κυρίως τον ενδιαφέρει δεν είναι τόσο η οικονομική ανάπτυξη, όσο η συμμετοχή στην πολιτική απόφαση. Γιατί η πολιτική απόφαση είναι εκείνη που θα ρυθμίσει και την οικονομική ανάπτυξη, αυτή, η πολιτική απόφαση, είναι η υποδομή των ανθρώπινων κοινωνιών και όλα τα άλλα, και η οικονομική ανάπτυξη μαζί, είναι το εποικοδόμημα και εξαρτώνται από το χαρακτήρα του πολιτεύματος.

211 ΑΥΤΟΝΟΜΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ!

Οι Αυτοδιαχειριζόμενοι Κοινωνικοί Χώροι είναι οι νέοι κόμβοι της Αλληλέγγυας - Κοινωνικής Οικονομίας. Οι περισσότεροι  από αυτούς τους χώρους δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Σ' αυτούς διοργανώνονται καθημερινά δεκάδες δραστηριότητες αλληλέγγυου, πολιτιστικού και επιμορφωτικού χαρακτήρα. Στεγάζονται: κινηματογραφικές λέσχες,  θεατρικές ομάδες, τοπικά μουσικά γκρουπ, παιδικοί σταθμοί και σε κάποιους υπάρχουν χώροι φιλοξενίας αστέγων και επισκεπτών. Λειτουργούν συλλογικές κουζίνες, καφενεία, δανειστικές βιβλιοθήκες. 

Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ

Από το βιβλίο του Κ.Καστοριάδη "Η ελληνική ιδιαιτερότητα" (Από τον Όμηρο στον Ηράκλειτο)

Το θέμα είναι, όπως είδαμε, εξαιρετικά σύνθετο· οι ερμηνείες πολυάριθμες, αντιφατικές, από την αρχαιότητα, από τον Ξενοφάνη και τον Πλάτωνα ήδη, και χαρακτηρίζονται ενίοτε από ακραία απλοϊκότητα, όπως είναι, φυσικά, η προβολή στο παρελθόν όσων φαίνονται αυτονόητα στον ερμηνευτή μίας ορισμένης εποχής, η άρνηση του να δει τη διαφορά και μάλιστα το αλλότριο που ενυπάρχει, στα έπη. Πρόκειται για μια απλοϊκή προσέγγιση, από την οποία όμως, όπως σας έλεγα στο πρώτο μας σεμινάριο, δεν μπορούμε ποτέ να απαλλαγούμε απόλυτα. Μιλάμε πάντα ξεκινώντας από κάτι, από την εποχή μας, από την κοινωνία όπου ζούμε. 

ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΣΜΟΣ

      

Η άμεση δημοκρατία είναι συνυφασμένη με την παραγωγική επάρκεια και την σχετική τουλάχιστον οικονομική ανεξαρτησία των δήμων

Είναι τεράστια η διαφορά αντίληψης μεταξύ της αρχαίας ελληνικής οικονομικής σκέψης και της σύγχρονης νεωτερικής οικονομοκρατίας ή οικονομισμού. Η οικονομία είναι πραγματική όταν εντάσσεται στο κοινωνικό υπόβαθρο των αναγκών των πολιτών και δεν αυτονομείται αποξενώνοντας τους ανθρώπους σε κάθε μορφή σχέσεων που αναπτύσσουν στο δημόσιο χώρο.

Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

 

Η Μουσική, όπως και ο Λόγος, έχουν την αρχήν απροσδιόριστον. Χάνονται εις τα βάθη των χιλιετιών. Η φύσις με τον άνεμον, το άσμα των πτηνών, τον θρούν των φύλλων έδωκεν εις τον άνθρωπον την ιδέαν του ήχου. Ασφαλές είναι, ότι το πρώτον μουσικόν όργανον ήτο η φωνή του ανθρώπου. Σήμερον με την λέξιν μουσική εννοούμε γενικώς την τέχνην των ήχων. Κατά τους αρχαίους χρόνους έδιδαν τον όρον αρμονική. Μουσική εσήμαινε πάσαν τέχνην, της οποί­ας προστάτιδες ήσαν αι Μούσαι, ήτοι ό,τι είχε σχέσιν με την ψυχοπνευματικήν αγωγήν, την διανόησιν, τας καλάς τέχνας, τα γράμματα (εν γένει την παιδείαν) και κυρίως την λυρικήν ποίησιν. Αι Μούσαι ήσαν αι θεαί κάθε πνευματικής παραγωγής, της ωδής, της μουσικής και της ποιήσεως. Η πεφιλημένη έδρα τους ήτο ο Ελικών (Ελικωνιάδες). Η λέξις Μούσα η Μοίσα η δωριστί Μώσα προέρχεται εκ του ρήματος μώ (μυέω = διδάσκω, κατηχώ, εισάγω εις τα μυ­στήρια, μύω = κλείνω, είμαι κρυφός).

ΓΙΩΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ - ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΑΙ ΣΕΙΣΑΧΘΕΙΑ

Με την έλευση της γενικευμένης χρεοκοπίας έγινε πολύς λόγος για την ανάγκη μίας σημερινής «σεισάχθειας», κατά τα πρότυπα των μεταρρυθμίσεων του Αθηναίου νομοθέτη Σόλωνα, όταν στις αρχές του 6^ου π.Χ. διαγράφηκαν τα χρέη και απαγορεύθηκε εφεξής η υποδούλωση των ανθρώπων ένεκα χρεών. Αυτό όμως που δεν συζητήθηκε ήταν το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο εντός του οποίου έγιναν αυτές οι μεταρρυθμίσεις, καθώς επίσης το σύνολο των μεταρρυθμίσεων αυτών. Χωρίς αυτό το ευρύτερο πλαίσιο η «σεισάχθεια» μένει μετέωρη, όπως πολλά πράγματα στην Ελλάδα, ακόμη και η ίδια η χώρα.

ΜΑΞ ΒΕΜΠΕΡ - Ο ΑΕΡΑΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Ο Γερμανός κοινωνιολόγος Μαξ Βέμπερ υπήρξε ο σημαντικότερος στοχαστής του εικοστού αιώνα στον χώρο τον κοινωνικών επιστήμων. 

Η ιστοριογραφία, η ανθρωπολογία, η πολιτική επιστήμη, μ’ όλα τους τα σημαντικά επιτεύγματα τον τελευταίο αιώνα, δεν έχουν να περηφανευτούν για ένα πνεύμα που να συνδύαζε σε τέτοιο βαθμό την συνθετική και αναλυτική ικανότητα με την στέρεη κατοχή ενός απέραντου -και για τα σημερινά μέτρα- εμπειρικού υλικού. Ακόμη και η οικονομική επιστήμη, της οποίας οι πρόοδοι στον εικοστό αιώνα πιθανότατα ξεπερνούν εκείνες όλων των υπόλοιπων κοινωνικών επιστημών μαζί, δεν έχει να επιδείξει έναν τόσο οικουμενικό στοχαστή. 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ - ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ

Aπό το φθινόπωρο του 2008, η ανθρωπότητα ζει μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις στην ιστορία της: την κρίση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού-οικονομικού συστήματος μετά από την πανθομολογούμενη αποτυχία της παγκοσμιοποίησης και του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού.

Όμως η κρίση αυτή είναι βαθύτερη, είναι κρίση του φιλελεύθερου καπιταλισμού και της ιδεολογίας του, αφού όπως αποδείχθηκε ο νεοφιλελευθερισμός είναι η αναγκαστική επέκταση ή το ανώτατο στάδιο του φιλελευθερισμού. Είναι κυρίως κρίση κοινωνική, κρίση δομών, αξιών και σημασιών. αφορά και το λεγόμενο αντιπροσωπευτικό πολίτευμα, όπως έχει αποκρυσταλλωθεί στη Δύση εδώ και δύο αιώνες. Αυτό διαπιστώνεται εδώ και μερικά χρόνια από πολλές πλευρές. οι διαγνώσεις και οι αιτιολογίες όμως ποικίλλουν αναλόγως της οπτικής του εκάστοτε ερευνητή.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΞΕΝΟΦΑΝΗ

   

Προλογικά για τον Ξενοφάνη

Ο Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος (570 – 480 π.Χ.) ήταν φιλόσοφος και ποιητής που γεννήθηκε στην μικρασιατική Κολοφώνα και έζησε σε διάφορα μέρη του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Η Ιστορία τον θυμάται για την κριτική που άσκησε στον θρησκευτικό ανθρωπομορφισμό, για την ώθηση που έδωσε με τη σκέψη του στο μονοθεϊσμό και ορισμένες πρωτοποριακές ιδέες του σε τομείς της γνώσης. Πολλοί ύστεροι συγγραφείς, ίσως επηρεάστηκαν από δύο μικρούς χαρακτηρισμούς του Ξενοφάνη στον Πλάτωνα (Σοφιστής 242c-d) και τον Αριστοτέλη(Μετά τα φυσικά 986b18-27), που τον προσδιόριζαν ως ιδρυτή της ελεατικής φιλοσοφίας.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ - ΜΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Του Δημήτρη Τζωρτζόπουλου, διδάκτορα φιλοσοφίας

ΠΡΟΣΩΠΟ - ΣΧΕΣΗ - ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ - ΓΛΩΣΣΑ - ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

    Είναι κοινώς παραδεκτό ότι οι βασικοί άξονες της σκέψης του Σωκράτη εντάσσονται στο πνευματικό κίνημα του σοφιστικού διαφωτισμού. Η ενδότερη συγγένειά του με τους σοφιστές είναι περισσότερο αισθητή σε θέματα που σχετίζονται με την κριτική του μύθου, τη φιλοσοφική κατανόηση του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους της κοινότητας, την καλλιέργεια πολιτικών και παιδαγωγικών ενδιαφερόντων, την παιδευτική σημασία του λόγου και του έλλογου πράττειν. Αλλά και η πρακτική όψη της φιλοσοφικής του δραστηριότητας παρουσιάζει τα ίδια σχεδόν γνωρίσματα με εκείνα των σοφιστών: η διδασκαλία του συνδέεται με τις έγνοιες και τους προβληματισμούς των νέων ανθρώπων, οι συζητήσεις με τους συμπολίτες του, όπως π.χ εκείνη με τον Ευθύφρονα, λαμβάνουν συχνά διαφωτιστικό χαρακτήρα, η κριτική διάθεση της σκέψης του τείνει να αυτοθεμελιώνει τον διαπαιδαγωγητικό της ρόλο, η θεωρητική του βλέψη αμφισβητεί ευθέως την προσήλωση σε εδραιωμένα δόγματα και αναζητεί νέα παιδευτικά πρότυπα.

J.P.VERNANT - Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΜΗΘΕΑ

Από το βιβλίο "Μύθος και Σκέψη στην Αρχαία Ελλάδα", Μελέτες ιστορικής ψυχολογίας

«Ένα άλλο χαρακτηριστικό του ησιοδικού Προμηθέα το ξαναβρίσκουμε στον αισχυλικό και τον πλατωνικό Προμηθέα. Ο Προμηθέας φαίνεται ότι εί­χε αναλάβει ειδικότερα να μοιράσει τους κλήρους, να δώσει στον καθέναν το μερίδιο του. Στον Ησίοδο, σαν διαιτητής της φιλονεικίας ανάμεσα στους ανθρώπους και στους θεούς, έχει για καθήκον να καθορίσει το μερίδιο του καθενός. Στον Αισχύλο, όταν ο Δίας μοιράζει τα διάφορα προνόμια στους διά­φορους θεούς και καθορίζει τη θέση τους στο βασίλειο του, ο Προμηθέας εί­ναι ο μόνος που σκέφτεται το ανθρώπινο γένος κι αντιτάσσεται στα σχέδια του Δία. Στον Πλάτωνα, οι θεοί δίνουν εντολή στον Προμηθέα και στον Επι­μηθέα να μοιράσουν σ’ όλα τα πλάσματα της δημιουργίας τις Ιδιότητες (δυ­νάμεις), στο καθένα όπως πρέπει. Και η ιστορία συνεχίζεται, στον Πλάτω­να, με αρκετά σαφή τρόπο, έτσι που να μας φωτίζει σχετικά με το νόημα που πρέπει πιθανότατα ν” αποδοθεί σ’ αυτή τη λειτουργία του μοιραστή. 

ΖΑΚΛΙΝ ΝΤΕ ΡΟΜΙΓΥ - ΟΙ ΣΟΦΙΣΤΕΣ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΗΤΟΡΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

Της Ζακλίν Ντε Ρομιγύ

«Τι ακριβώς ήθελαν να κάνουν οι σοφιστές;

Ήθελαν πρώτα να διδάξουν πώς να μιλά κανείς δημόσια, πώς να υπερασπίζεται τις ιδέες του στην εκκλησία του δήμου ή στο δικαστήριο» πρώτος τους στόχος ήταν λοιπόν η διδασκαλία της ρητορικής. Σε μιαν εποχή, όπου όλα -οι δίκες, η πολιτική επιρροή, οι κρατικές αποφάσεις- εξαρτιόνταν από το λαό και ο ίδιος ο λαός εξαρτιόταν από τον προφορικό λόγο, ήταν ουσιαστικό το να ξέρει κανείς να μιλήσει δημόσια, να προβάλει επιχειρήματα, να συμβουλέψει τους συμπολίτες του στο πεδίο της πολιτικής. Όλα αυτά αποτελούσαν σύνολο και πρόσφεραν το κλειδί για μιαν αποτελεσματική δράση.

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΟΝ ΠΡΩΤΑΓΟΡΑ

Η μεγάλη αντίφαση των υποστηρικτών του αντιπροσωπευτικού συστήματος συλλαμβάνεται στην εξής συλλογιστική: ενώ ευθέως, με απόλυτη βεβαιότητα, διατείνονται ότι δεν είναι ικανοί οι πολίτες να αποφασίσουν για τα πολιτικά ζητήματα και προτείνουν να επιλέγουν αντιπροσώπους για να παίρνουν αυτοί τις αποφάσεις, δεν μας λένε πώς είναι δυνατόν να έχουν οι πολίτες τη δυνατότητα να επιλέγουν τους σωστούς πολιτικούς προκειμένου να τους αντιπροσωπεύουν. Κατά την θεώρησή τους οι πολίτες είναι ικανοί να επιλέγουν μόνο άτομα και όχι να αποφασίζουν για το μέλλον τους. Δύο μέτρα και δύο σταθμά. Σε αυτήν την αντίφαση είχε υποπέσει και ο Πρωταγόρας.

Η ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ

       

      Κυριότεροι σκεπτικοί φιλόσοφοι

1. Αρκεσίλαος : Αμφιβάλει για τη δυνατότητα του ανθρώπου να φτάσει στην έγκυρη γνώση. Την αμφιβολία του στηρίζει :

α. Αισθήσεις : αποτελούν αναξιόπιστους φορείς πληροφοριών, αφού στον κόσμο των αισθητών κυριαρχεί η ρευστότητα και η διαρκής αλλαγή. ( αυτό υποστήριζε και ο Πλάτωνας).

β. Νους : Με τους συλλογισμούς που επιτρέπει να γίνονται δεν μπορεί να εξασφαλίσει έγκυρη και ασφαλή γνώση.( διαφορετική άποψη από τον Πλάτωνα).

Σωρείται (<σωρός) επιχειρήματα : Με αυτά υποστηρίζει την άποψή του για αδυναμία του νου να φτάσει την αλήθεια. Ένας κόκκος σταριού δεν αποτελεί σωρό, αντίθετα είναι αμελητέα ποσότητα, ισοδύναμη με το μηδέν. Αν στον ένα κόκκο προσθέσουμε άλλον έναν πάλι δεν έχουμε σωρό, αφού μηδέν+μηδέν=μηδέν. Αν συνεχίσουμε με τον ίδιο τρόπο δεν μπορούμε ποτέ να δεχτούμε ότι έχει σχηματιστεί σωρός. Το επιχείρημα ισχύει και αντίστροφα : αν αφαιρέσουμε έναν κόκκο από το σωρό, επειδή αυτός είναι αμελητέα ποσότητα ο σωρός θα παραμείνει σωρός. Το ίδιο θα συμβεί ακόμα και αν αφαιρέσουμε χιλιάδες κόκκους.

ΤΖΟΡΤΖ ΟΡΓΟΥΕΛ - ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ

Η ποιότητα του πολιτικού λόγου και των κοινωνικών πολιτικών συνθηκών  που σοβούν σε μια κοινωνία είναι συνάρτηση του κατεστημένου τρόπου χρήσης της γλώσσας και του λεξιλογικού βάθους που μετέρχεται η ίδια η κοινωνία και των βεβαιωμένων φαντασιακών "πίστεων" που απορρέουν από τους δημόσιους μύθους που συγκροτούνται ασυνείδητα μέσα στην κοινωνία. Είναι προφανές γεγονός ότι οι σύγχρονοι Έλληνες πολιτικοί δεν πλάθουν τον πολιτικό τους λόγο με όρους κοινωνικής αντιστοιχίας με την πραγματικότητα, αλλά εξ ολοκλήρου θεμελιώνουν κάθε κομβική του δυναμική με βάση επικοινωνιακά τεχνάσματα. Η ουσία του πολιτικού λόγου αντικαθίσταται στο νεωτερικό πλαίσιο κατά κανόνα από μια μεθοδευμένη ρητορική. Την ουσία του φιλοσοφικού λόγου αντικατέστησε η επικοινωνιακή σημειολογία, το σπουδαιότερο, δηλαδή,  εργαλείο διαμόρφωσης της κοινής γνώμης που δεν είναι τίποτα άλλο παρά οι χειραγωγημένοι πολίτες.

ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - Η ΑΥΤΟΘΕΣΜΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

     

Η αληθινή άμεση δημοκρατία δεν εδραιώνεται με ιδεολογικές κατασκευές υποκειμενικού χαρακτήρα ούτε με ατέρμονες αράδες συγκεκριμένων πολιτικών θέσεων από μια κλειστή ομάδα πολιτικών που στρώνουν ιδιοτελώς επιτηδευμένα το δικό τους μονήρες στημένο πολιτικό υφαντό μέσα στους κόλπους της κοινωνίας. Κάτι τέτοιο λειτουργεί διαιρετικά για τη συγκρότηση της κατά φύση πολιτικής κοινωνίας. 

Η άμεση δημοκρατία πραγματώνεται ως πολίτευμα μόνο στην περίπτωση που προσφέρεται η δυνατότητα στους πολίτες  να αποφασίσουν αυτοί οι ίδιοι τις προϋποθέσεις  και τον τρόπο που θα συζητηθούν, θα διαμορφωθούν και θα κατοχυρωθούν συνταγματικά θεσμοί άμεσης δημοκρατίας (δημόσια διαβούλευση, δημοψήφισμα, συνέλευση) με τον χρυσό πολιτικό όρο της αέναης (ες  αεί) αυτοθέσμισης από την λαϊκή βούληση. 

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Η ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Αρχαιότερη Παλαιολιθική Εποχή

Ο Obermeier (1926) αναφέρει την παρουσία εργαλείου που δεν σώζεται σήμερα και το οποίο ανακαλύφθηκε στη Μακεδονία. Ωστόσο, η πρόσφατη ανεύρεση από Γάλλους γεωλόγους στην περιοχή της λίμνης Κορισίων στην Κέρκυρα ενός χαλικόμορφου -πιθανόν- εργαλείου, του οποίου η ηλικία προσδιορίστηκε με τη μέθοδο του παλαιομαγνητισμού ανάμεσα στα 950.000 και στα 750.000 χρόνια, επεκτείνει κατά πολύ τα μέχρι σήμερα γνωστά όρια της προϊστορίας του ελληνικού χώρου.

ΜΙΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ - ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΡΑΓΙΚΟ

Το άκρως ατομικιστικό και ματαιόδοξο χαρακτηριστικό στοιχείο που κομίζει ο δυτικός πολιτισμός, ο δυτικός άνθρωπος, κατά περίεργο τρόπο αποτυπώνεται και στην τέχνη. Πέρα από την προφανή μαρτυρική παρουσία του ματαιόδοξου της ύβρεως που κομίζει το ανεικονικό στοιχείο στην εικαστική τέχνη, στην αρχιτεκτονική φανερώνεται το τραγικό στοιχείο που χαρακτηρίζει τον δυτικό άνθρωπο. Τον άνθρωπο που έχει φθάσει στα όριά του.

Του Χάρη Φεραίου, διδάκτορα αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ

Είναι καθιερωμένη Αρχή στη φιλοσοφική αισθητική, ότι από τις έξι αισθητικές κατηγορίες (Ωραίο Υψηλό, Τραγικό, Κωμικό, Χαριτωμένο και Άσχημο) η τέχνη τής Αρχιτεκτονικής μπορεί να εκφράσει το Ωραίο (Παρθενώνας) το Υψηλό (Αγια-Σοφιά) το Χαριτωμένο (Ερέχθειο, Γοργοεπήκοος) και ενδεχομένως το Άσχημο, (κυρίως σε έργα τού Μπαρόκ), αλλά όχι το Τραγικό. Λοιπόν με την νεανική τόλμη ως όπλο του, τελειόφοιτος της Αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ το 1965, ο γράφων παρουσίασε στην τελική φροντιστηριακή του εργασία έτους, στο μάθημα τής Αρχιτεκτονικής Μορφολογίας και Ρυθμολογίας τού Π. Α. Μιχελή, μια μελέτη (52 σελίδων) όπου υποστήριζε το καινοφανές, ότι η γοτθική αρχιτεκτονική δεν είναι μόνο το Υψηλό που εκφράζει, αλλά σε κάποιο μέτρο, και το Τραγικό.

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣΩΠΩΝ - ΕΘΝΟΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ - ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΕΘΝΩΝ

Ο ελληνικός τρόπος θεώρησης του κόσμου

Κοινότητα Προσώπων - Έθνος Κοινοτήτων - Κοινότητα Εθνών. Σε αυτό το πολιτισμικό σχήμα που έχει συλλάβει ο Θεόδωρος Ζιάκας συμπυκνώνεται ο ελληνικός τρόπος θεώρησης του κόσμου, όπως έχει διαμορφωθεί στη μακραίωνη ιστορική του πορεία, από τις λαϊκές συνελεύσεις των μυκηναϊκών πόλεων και την κλασσική Εκκλησία του Δήμου, μέχρι την βυζαντινή ενορία και την κοινότητα της Τουρκοκρατίας.

Ο κοινοτισμός εδραιώνεται μόνο μέσα από την αμεσοδημοκρατική συγκρότηση των κοινοτήτων. Δεν νοείται πολιτική κοινότητα που δεν έχει δομές με βάση την Άμεση Δημοκρατία. Η έννοια του "κοινού", της "κοινότητας", στην νεωτερική περίοδο της ιστορίας εξισώθηκε με την έννοια της "κοινωνίας".  Είναι τελείως διαφορετικές οι προσλήψεις των δύο εννοιών. Διαφέρουν ποιοτικά, γεωοικονομικά και γεωπολιτικά.