ΕΤΙΚΕΤΕΣ

ΠΡΟΚΛΟΣ - ΟΙ ΘΕΪΚΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΨΥΧΕΣ



Εκ κατασκευής η ουσία με την οποία φτιάχθησαν οι θεικές και οι ανθρώπινες ψυχές είναι διαφορετικές. Οι θείες ψυχές  είναι ανώτερες ποιοτικά. Για αυτό και προσπάθειά μας είναι να "ομοιάσουμε" σε αυτές μιας και δεν μπορούμε να γίνουμε ίδιοι με αυτές.

Η Ψυχή μας δεν είναι ισάξια με την θεϊκή ή ομοούσια.
Πρόκλος-Σχόλια στον Τίμαιο Ε 245.20

ΠΡΟΚΛΟΣ - Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ




Σε δύο σημεία στον Τίμαιο ο Δημιουργός φέρεται να μιλάει. Την πρώτη φορά (Tim 41a) απευθύνεται στους νέους θεούς και τους εξηγεί τους νόμους της πρόνοιας, την δεύτερη φορά (Tim 41e) απευθύνεται στις ψυχές και τους εξηγεί τους νόμους της μοίρας, όπως έχουμε ήδη δεί σε προηγούμενη ανάρτηση.

Αυτές οι δύο δημηγορίες περιγράφονται ως να γίνονται προφορικά, που όμως είναι συμβολικό όπως μας εξηγεί ο Πρόκλος στα παρακάτω αποσπάσματα. Όπως μας εξηγεί, το πώς περιγράφεται κάποια δράση συμβολικά παίζει ρόλο αφ'ενός μεν ποιός την κάνει, αφ΄ετέρου δε σε ποιούς απευθύνεται.

ΣΟΠΕΝΑΟΥΕΡ - ΠΩΣ Ο ΝΟΥΣ, ΕΝΑΝΤΙΩΝΟΜΕΝΟΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗΣΗ, ΥΠΗΡΕΤΕΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

Αρθούρος Σοπενχάουερ: Πώς ο νους, εναντιωνόμενος στη βούληση, υπηρετεί την τέχνη

Τι σχέση οικοδομείται ανάμεσα στην ανθρώπινη νόηση και το καλλιτεχνικό έργο; Ποια η συμβολή της τέχνης στη ζωή των ανθρώπων; Πότε παράγεται ένα έργο τέχνης και πόσο διαρκεί η αισθητική απόλαυση; Τα παραπάνω συνιστούν ορισμένα από τα ερωτήματα που κατά καιρούς έχουν απασχολήσει - λίγο έως πολύ - όσους αγαπούν την τέχνη. Ανεξαρτήτως των απαντήσεων που έχει δώσει καθένας στα ερωτήματα αυτά, θα άξιζε, πιστεύω, τον κόπο να αναγνώσουμε τις σχετικές με τα ζητήματα που προανέφερα απόψεις του, οι οποίες συνοψίζονται στα παρακάτω:

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΩΝ ΛΑΩΝ




Οι Θεοί όλων των λαών, όλων των ανθρώπων, στον βαθμό που αυτοί ήταν ή είναι ένθεοι, στον βαθμό δηλ. που ανέρχονταν ή ανέρχονται όντως προς τους Θεούς και τα νοητά, είναι οι ίδιοι. Όμως οι άνθρωποι τους κατανοούν διαφορετικά, βλέπουν μια πλευρά του θείου λόγω αφενός διαφορετικού τρόπου μέθεξης αφετέρου λόγω πολλαπλών οντικών πτώσεως – βλ. Ησιόδεια γένη.

Έτσι ο κάθε λαός ή άνθρωπος – στην «χ» χρονική στιγμή ή Κοσμολογική περίοδο – έχει Θεό ή Θεούς ανάλογα με το αν “βλέπει” μόνο την υπερούσια & αμέθεκτη Ενάδα/Αγαθότητα/Θεό των υπερούσιων, μεθεκτών & αυτοτελών Ενάδων/Αγαθοτήτων/Θεών (την Ενάδα των Ενάδων, το Ένα ή Αγαθό : τον πρώτο Θεό) ή μόνο τις υπερούσιες, μεθεκτές αυτοτελείς Ενάδες/Αγαθότητες/Θεούς ή τον νου της εκάστοτε Ενάδας/Αγαθοτητας/Θεότητας ως οντική μονάδα της εκάστοτε θείας βαθμίδας και του εκάστοτε θείου πλήθους – π.χ. τον αμέθεκτο, νοητικό δημιουργό και πατέρα Ζεύς ως μονάδα τόσο των υπερκόσμιων όσο και των εγκόσμιων Θεών-, δίχως να βλέπει το πλήθος των Θεών, Αρχαγγέλων, Αγγέλων, Δαιμόνων, Ηρώων, υποσελήνιων αρχόντων ή Κοσμοκρατόρων, υλικών αρχόντων και ψυχών (άχραντες & ανθρώπινες) που δημιουργούνται από αυτή και συντάσσονται κάτω από αυτήν.

ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ - ΤΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΑ ΚΟΙΝΟΒΙΑ ΑΚΡΕΟΦΑΓΩΝ




[......Υπήρχαν και κείνοι, οι οποίοι απείχαν από την πράξη του φόνου των ζώων, ακόμη και αν και ήταν χρήσιμη για την προστασία της ζωής τους. Αυτοί έδιναν παράδειγμα προς μίμηση σε όποιον προσερχόταν στις συντροφιές τους έχοντας ως σκοπό, καθώς απέφευγαν να τρώνε τα συγγενή τους είδη, να διασώσουν την κοινότητά τους, η οποία συντελούσε στην επιβίωση καθ' ενός από αυτούς.

Κατ' εκείνους λοιπόν, δεν  ήταν χρήσιμο μόνον το να θέτουν διαχωριστικά όρια μεταξύ αυτών και των άλλων, των σαρκοφάγων ανθρώπων, και να αποχωρίζωνται από εκείνους και να μην διαπράττουν τίποτε που να έχει τον χαρακτήρα της βλάβης με σκοπό την εξολόθρευση των διαφορετικού είδους ζώων, τίποτε εναντίον κανενός από τα πλάσματα που ευρίσκοντο στην ίδια μ' εκείνους περιοχή, αλλά επεβάλλετο επίσης και το να μην προσβάλλουν ούτε και τους ανθρώπους που έφθαναν εκεί με εχθρικές διαθέσεις.

Η ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΘΑΡΤΗΡΙΟ ΥΔΩΡ


Το δακτυλίδι του "Μίνωα"που έχει ως
 θέμα του  τα μινωικά Θεοφάνεια.












H πίστη στην εμφάνιση του Θείου στους ανθρώπους, προκειμένου να τους βοηθήσει ή να τους νουθετήσει, ανήκει στις δοξασίες όλων των λαών. Ομοίως, και το νερό ως μέσο καθαρμού και εξαγνισμού απαντάται στη λατρευτική ζωή πολλών Θρησκειών. Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε n Επιφάνεια, n πεποίθηση για την εμφάνιση της θεϊκής δύναμης.

Η Επιφάνεια είναι n αποκάλυψη της θεότητας στα μάτια των θνητών με σκοπό την προστασία ή την καθοδήγηση των τελευταίων. H εδραία πίστη του αρχαίου ανθρώπου στην ύπαρξη της θεότητας τον οδήγησε στην απεικόνιση του Θείου με ποικίλες μορφές. Για το λόγο αυτό τα στοιχεία τα οποία διαθέτουμε για την Επιφάνεια προέρχονται κατά κανόνα από το χώρο της τέχνης, n οποία αρχικώς ανεπτύχθη για να απαθανατίσει τις Θρησκευτικές δοξασίες και τις λατρευτικές συνήθειες, όχι μόνον στην αρχαία Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο.

Η ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ






Η ανασύνθεση της αρχαίας ελληνικής μουσικής έτσι ώστε να την ακούμε για πρώτη φορά έτσι όπως ακριβώς ακουγόταν πριν από χιλιάδες χρόνια αποτελεί το αντικείμενο μελέτης που έχει ξεκινήσει από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ο επιστήμονας που έχει αναλάβει αυτό το έργο έδωσε ήδη ένα δείγμα του, συνοδεύοντας το σχετικό άρθρο που έγραψε για την ιστοσελίδα του BBC με ένα ηχητικό απόσπασμα το οποίο και μπορείτε να ακούσετε στο βίντεο.
Ο Αρμάν ντ’ Ανγκούρ, ερευνητής στο Jesus College του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και μουσικός, είναι γνωστός για τις μελέτες του στην ελληνική αρχαιότητα – έχει μάλιστα γράψει ποιήματα και ωδές στα αρχαία ελληνικά (ωδές του ακούστηκαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004 και του Λονδίνου το 2012) . Η μελέτη που έχει ξεκινήσει για να «ξαναζωντανέψει» την αρχαία ελληνική μουσική χρηματοδοτείται από τη Βρετανική Ακαδημία και διεξάγεται με τη συνεργασία ερευνητών και από άλλα βρετανικά πανεπιστήμια.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΨΕΥΔΟΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΠΩΣ ΤΗ ΔΙΑΚΡΙΝΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ




Η  κατάσταση δεν είναι άσπρη-μαύρη με την επιστήμη στη μια πλευρά του φάσματος και την ψευδοεπιστήμη στην άλλη. Υπάρχουν πολλές, πάρα πολλές αποχρώσεις του γκρι (μη πάει το μυαλό σας σε πρόσφατα βιβλία και ταινίες), δεν υπάρχει ξεκάθαρο σημείο διαχωρισμού και, σε πολλές περιπτώσεις, χρειάζεται να είσαι ειδικός σε ένα τομέα προκειμένου να καταφέρεις να διακρίνεις τα ψέματα από τις αλήθειες. Αλλά ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις, ο ειδικός πρέπει να μπει βαθιά στα στοιχεία που προσφέρει η ψευδοεπιστήμη για να διακρίνει το πρόβλημα. Αν λοιπόν υπάρχουν τόσες δυσκολίες ακόμα για τους ειδικούς επιστήμονες, φανταστείτε πόσο δύσκολο είναι για εμάς τους κοινούς θνητούς να ξεχωρίσουμε την ήρα από το στάρι. Δεν είναι περίεργο που συχνά πυκνά πέφτουμε στη παγίδα της καλά στημένης ψευδοεπιστήμης με άσχημα αποτελέσματα.
Το πλησιέστερο που μπορούμε να φτάσουμε σε ένα διαχωρισμό είναι η παρακάτω λίστα χαρακτηριστικών. Όταν βρείτε κάποιο από τα παρακάτω τότε μάλλον έχετε μια περίπτωση ψευδοεπιστήμης. Όσα περισσότερα βρίσκετε, τόσο πιο πολλές είναι οι πιθανότητες να έχετε μπροστά σας ένα καλοστημένο ψέμα.

ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΦΡΟΫΝΤ - ΨΕΥΔΗ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ























«Στην πραγματικότητα δεν είμαι καθόλου άνθρωπος των επιστημών, ούτε παρατηρητής, ούτε πειραματιστής, ούτε διανοούμενος. Είμαι εκ φύσεως κατακτητής- ένας άνθρωπος της περιπέτειας αν θέλετε- με όλη την περιέργεια, την τόλμη και το κουράγιο που χαρακτηρίζουν έναν τέτοιο άνθρωπο». (Φρόιντ, επιστολή προς τον Wilhelm Fliess , 1 Φεβ. 1900) 
«Μέχρι τη δεκαετία του '50 και '60, η προειδοποίηση του δασκάλου είχε πνιγεί σε έναν ορυμαγδό ενθουσιασμένων φωνών. Οι ψυχαναλυτές και οι ψυχίατροι, όπως ισχυρίζονταν, μπορούσαν να θεραπεύσουν ακόμα και τη σχιζοφρένεια, την πιο φοβερή πνευματική ασθένεια όλων των εποχών, και μπορούσαν να το κάνουν απλά συζητώντας με τους ασθενείς τους» ( Dolnick , 12) 
«Το καταλληλότερο άτομο να υποστεί ψυχανάλυση είναι κάποιο που ανεξάρτητα από το πόσο ανίκανο είναι τη δεδομένη χρονική στιγμή, είναι, γενικά ή εν δυνάμει, δυνατή προσωπικότητα. Αυτό το άτομο μπορεί να έχει ήδη επιτύχει σημαντικές ικανοποιήσεις- με φίλους, στο γάμο του, στη δουλειά ή μέσω ιδιαίτερων ενδιαφερόντων και χόμπι- αλλά παρόλα αυτά πλήττεται σημαντικά από μακροχρόνια συμπτώματα: κατάθλιψη ή άγχος, σεξουαλική ανικανότητα, ή σωματικά συμπτώματα χωρίς καμία εμφανή σωματική αιτία. Κάποιος μπορεί να βασανίζεται από προσωπικά εθιμοτυπικά ή εξαναγκασμούς ή από επαναλαμβανόμενες σκέψεις τις οποίες δεν γνωρίζει κανείς άλλος. Κάποιος άλλος μπορεί να ζει μια καταπιεσμένη ζωή απομόνωσης και μοναξιάς, ανίκανος να νιώσει κοντά σε οποιονδήποτε. Ένα θύμα παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης μπορεί να υποφέρει από ανικανότητα να εμπιστευθεί τους άλλους. Κάποιοι άνθρωποι αρχίζουν ψυχανάλυση εξαιτίας επαναλαμβανόμενων αποτυχιών στη δουλειά ή στις ερωτικές σχέσεις τους, οι οποίες δεν οφείλονται στην τύχη αλλά σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Άλλοι χρειάζονται ψυχανάλυση επειδή ο χαρακτήρας τους ουσιαστικά περιορίζει τις επιλογές τους και τις επιθυμίες τους.»(Αμερικάνικη Ένωση Ψυχαναλυτών)

ΠΡΟΚΛΟΣ - ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΠΛΑΤΩΝΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ, ΒΙΒΛΙΟ Α΄ (ΚΕΦ. Α-Ζ)





Α’) Προοίμιο, στο οποίο έχει προσδιοριστεί ο σκοπός της πραγματείας, μαζί με ένα έπαινο και του ίδιου του Πλάτωνα και των διδαχών του στη φιλοσοφία.

Β’) Ποιος είναι ο τρόπος των λογικών συλλογισμών στην παρούσα πραγματεία και ποια προετοιμασία πρέπει να προηγηθεί από όσους θα την παρακολουθήσουν.

Γ’) Ποιος είναι ο θεολόγος σύμφωνα με τον Πλάτωνα και από πού αρχίζει και μέχρι ποιες υποστάσεις ανεβαίνει και με ποια δύναμη της ψυχής ειδικά ενεργεί.

Δ’) Όλοι οι θεολογικοί τρόποι, σύμφωνα με τους οποίους ο Πλάτων διαμορφώνει τη διδασκαλία του για τους Θεούς.

ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ



(Κείμενο και συνέντευξη-βίντεο του καθηγητή φιλοσοφίας Ανδρέα Μάνου)

O όρος νεοπλατωνισμός χρησιμοποιείται από την ιστορία της φιλοσοφίας για να σηματοδοτήσει μια καινοτόμα χρονική περίοδο στη σκέψη και τις ιδέες του πλατωνισμού κατά την περίοδο της ύστερης αρχαιότητας (3ος - 6ος αιώνας). 

Ο νεοπλατωνισμός αποτέλεσε μεταφυσικήηθική και μυστικιστική φιλοσοφική σχολή και γι' αυτόν τον λόγο κατέχει, ανάμεσα στα άλλα, κεντρικό ρόλο στην ιστορία των θρησκειών και του αποκρυφισμού.

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘΑΡΣΗ ΚΑΙ ΤΕΛΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΖΩΗΣ




«Σε εκείνους που έμπαιναν στο τέμενος της Ελευσίνας η επιγραφή ανακοίνωνε να μην εισέρχονται στο άδυτο οι αμύητοι και οι ατέλεστοι, έτσι και στην είσοδο του δελφικού ναού το αναγεγραμμένο “Γνώθι σ’ αυτόν” δήλωνε τον τρόπο της ανοδικής πορείας προς την Θεότητα και της πιο ωφέλιμης και αποτελεσματικής οδού που οδηγεί στην κάθαρση, λέγοντας σχεδόν ολοκάθαρα σε όσους μπορούν να καταλάβουν, ότι αυτός που γνωρίζει τον εαυτό του, αρχίζοντας από την εστία του, μπορεί να έρθει σε επαφή με τον θεό ο οποίος αποκαλύπτει τη σύνολη αλήθεια και είναι αρχηγέτης της καθαρτήριας ζωής.  Αντίθετα, εκείνος που αγνοεί ποιος είναι, ατέλεστος και αμύητος όντας, είναι ακατάλληλος για να μετέχει στην πρόνοια του Απόλλωνα.» 



Πρόκλος «Εις τον Πλάτωνος πρώτον Αλκιβιάδη, βιβλίο Α’, 5.3– 5.12» 

ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΚΛΟ - "ΑΛΗΘΕΙΑ, ΑΝ ΔΕΝ ΕΡΧΟΣΟΥΝ ΘΑ ΕΚΛΕΙΝΑ"



Αλήθεια, αν δεν ερχόσουν θα έκλεινα».

Με τα λόγια αυτά απευθύνθηκε ο φύλακας της Ακρόπολης των Αθηνών στον Πρόκλο, όταν εκείνος ανέβηκε στην Ακρόπολη για να προσκυνήσει [1], την στιγμή που εκείνος επρόκειτο να κλειδώσει τις πόρτες λίγο πριν φύγει.

Και τα λόγια αυτά αποδείχθηκαν προφητικά μιας και ο Πρόκλος, ο οποίος έγινε και ο Διευθυντής της Πλατωνικής Ακαδημίας, αποτελεί μια μεγάλη μορφή της Ελληνικής Φιλοσοφίας, ο οποίος σε εποχές δύσκολες κατόρθωσε να καταγράψει και να διασώσει ένα σημαντικότατο έργο και να εκπληρώσει την αποστολή που, κατά τον βιογράφο του Μαρίνο, του είχε αναθέσει η ίδια η θεά Αθηνά.

Είτε αυτό είναι αλήθεια, είτε αυτό αποτελεί υπερβολή του βιογράφου του Μαρίνου, εκ του αποτελέσματος αποδεικνύεται ότι σίγουρα δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα, μιας και ο Πρόκλος μας παρέδωσε ένα σημαντικότατο έργο, το οποίο αποτελεί θησαυρό για τους μελετητές της Ελληνικής Φιλοσοφίας, και το οποίο μας δίνει την απόδειξη ότι η Ελληνική Φιλοσοφία αποτελεί επιστήμη και μάλιστα σε εκπληκτική ταύτιση με τις ανακαλύψεις και προσεγγίσεις της σύγχρονης Φυσικής μιας και εκεί αναγνωρίζουμε και ταυτοποιούμε, έκπληκτοι μάλιστα, έννοιες όπως τη θεωρία της σχετικότητας, την έννοια του χωροχρονικού συνεχούς, την φύση της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας, ότι το σύμπαν είναι ένα ολογραφικό φράκταλ, την λογική για την ύπαρξη των πολλαπλών συμπάντων και άλλα.

ΨΥΧΙΚΗ ΑΓΝΟΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΟΙ ΚΑΘΑΡΜΟΙ



Όπως λέγει ο Πρόκλος, στο «Εις τον Πλάτωνος πρώτον Αλκιβιάδη, βιβλίο Β’, 278.19 – 281.17», δεδομένου πως η άγνοια είναι για όλους κάτι ακούσιο, ιδίως η άγνοια του εαυτού μας και των τιμιότερων «ἐν τοῖς οὖσιν», οι παλαιοί σοφοί θεώρησαν ότι πιο αποτελεσματικός για την απαλλαγή μέσω των ελέγχων από την άγνοια αυτή είναι ο τρόπος που, παραβάλλοντας τα ψευδή δοξάσματα προς τα αλήθινά, παρουσιάζει τα πρώτα να τελούν σε διαφωνία προς τον εαυτό τους και δείχνει τις δεύτερες να τελούν σε συμφωνία. Όταν δηλαδή τα πάθη δείχνουν αφενός στη διαμάχη τους ενάντια στις δοξασίες, και αφετέρου στην εναντίων αλλήλων διαμάχη, κι όταν κατά τον ίδιο τρόπο καταδειχθεί η σύγκρουση στο πλαίσιο των ίδιων των δεδομένων των δοξασιών, τότε κατεξοχήν παρουσιάζεται η φαυλότητα της άγνοιας, και ο ίδιος ο αγνοών συνειδητοποιεί το πάθος του και ευχαριστιέται για την απελευθέρωση του από ένα τέτοιο κακό. 

ΣΥΝΕΧΗΣ ΚΑΙ ΜΕΡΙΣΤΗ ΟΥΣΙΑ - ΟΙ ΔΥΟ ΠΡΩΤΕΣ ΚΟΣΜΟΓΟΝΙΚΕΣ ΥΛΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΣΜΟΘΕΑΣΗ




Κατά τους Πυθαγορείους, οι αριθμοί χωρίζονται εις δύο μεγάλα γένη: το άρτιον και το περιττόν. Τον ορισμόν δίδει ο Πλάτων στον Διάλογο " Πολιτικός" (262Ε)

" Κάλλιον δε που και μάλλον κατ' είδη και δίχα διαιροίτ' άν, ει τονμέν αριθμόν αρτίω και περιττώ τις τέμνει, το δε αύ των ανθρώπων γένος άρρενι και θήλει. . . ".

(Καλύτερα νομίζω θά εγίνετο η διαίρεσις κατ' είδη και εις δύο μέρη, εάν εχώριζε τους αριθμούς εις αρτίους και περιττούς, αν εχώριζε επίσης και το ανθρώπινον γένος εις άρρεν και θήλυ. . . .).

ΟΜΗΡΟΣ - ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΑΠΟΛΛΩΝΑ




16. – Αποσπάσματα 115-126, 143-178, 281-304


Η συλλογή που φέρει τον τίτλο Ομήρου Ὕμνοι αποτελείται από τριάντα τρεις ύμνους ποικίλης έκτασης, γραμμένους σε διαφορετικές περιόδους της αρχαιότητας προς τιμήν διαφόρων θεοτήτων. Έχουν συντεθεί σε δακτυλικό εξάμετρο και εντάσσονται στην ραψωδική παράδοση, αλλά ήδη οι αρχαίοι θεωρούσαν ότι δεν μπορούν να αποτελούν ομηρικά δημιουργήματα. Πιθανώς οι Ύμνοι προτάσσονταν της απαγγελίας άλλων επικών ποιημάτων (ο Θουκυδίδης [3, 104, 4] χαρακτηρίζει προοίμιον τον σχετικό με τον Απόλλωνα ύμνο). Ο Ὕμνος εἰς Ἀπόλλωνα ανήκει στους αρχαιότερους (τέλος του 7ου ή αρχές του 6ου αιώνα π.Χ.) και στους εκτενέστερους (546 στίχοι). Αποτελείται από δύο σαφώς διακριτά μέρη: το πρώτο (1-178) περιστρέφεται γύρω από τη γέννηση του τοξοφόρου Απόλλωνα από τη Λητώ στη Δήλο και την εόρτια σύναξη των Ιώνων· στο δεύτερο μέρος κυριαρχεί ο Πύθιος Απόλλων με τη λύρα, ο οποίος αναζητώντας τόπο για το μαντείο, καταλήγει στους νότιους πρόποδες του Παρνασσού (δηλ. στους Δελφούς). Εκεί ιδρύει το ιερό του θεού και σκοτώνει τη δράκαινα δίπλα στην πηγή, ενώ στη συνέχεια μεταμορφωμένος σε δελφίνι πέφτει μέσα στο καράβι Κρητών που πλέουν για την Πύλο, το οδηγεί στο λιμάνι των Δελφών Κρίσα και, αφού φανερώνεται στους Κρήτες, τους πείθει να τον υπηρετήσουν στο ιερό του.

ΑΛΤΑΝΗ - Ο ΑΙΩΝΙΟΣ ΕΡΩΣ ΑΡΕΩΣ ΚΑΙ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ




Ε   Ρ   Ω   Σ

Α  +  Ρ   Ε   Ω   Σ

    πρός

Α Φ Ρ Ο Δ Ι Τ Η Ν

Α   Ρ     Η   Ν



Παράδειγμα κυκλικής περιφοράς των στοιχείων

Οι αναγραμματισμοί και αι επιλογή της Ελληνικής Γλώσσης συγκεκριμένων γραμμάτων, διά την εκπροσώπησιν εννοιών των ονομάτων των θεών, συνοδεύουν την σοφίαν των μυθολογουμένων.

Εις τον Ορφικόν ορίζοντα του Ολυμπιακού Πανθέου, η γνώσις των στοιχείων βοηθεί εις την κατανόησιν των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών των Θείων Οντοτήτων. 

Η ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΥ - ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ



Tο ζήτημα για το αν είναι ικανός ο άνθρωπος να σκεφτεί και να πράξει ελεύθερα, ξεκινά από πολύ παλιά. Ήδη από την Ελληνιστική εποχή αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα και σημασία για τη δυτική σκέψη και ειδικότερα στη σημερινή περίοδο της λεγόμενης μετανεωτερικότητας όπου η πίστη στην ικανότητα αυτή κλονίζεται.



Αυτή η ικανότητα στηρίζεται στην αρχή της αυτονομίας· μια έννοια ισχυρή, προικισμένη με τη δυνατότητα να παράγει τις δικές της μορφές αυτοκαθορισμού. Μπορούμε όμως να μιλήσουμε για αυτονομία του υποκειμένου; Υπάρχει η δυνατότητα αυτόνομης σκέψης και δράσης και αν ναι, ποιά είναι τα διακριτά όρια;

ΗΡΑΚΛΕΙΤΕΙΑ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ - ΠΥΡ, ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ ΣΤΟΝ ΑΙΣΘΗΤΟ ΚΟΣΜΟ



Ο Ηράκλειτος μίλησε και η σκέψη μορφώθηκε. «Η σκέψη αρθρώθηκε», γράφει ο Κώστας Αξελός, έγινε λόγος. Μέσα σ’ αυτό που καλείται αδιευκρίνιστα «περιέχον», υπάρχει ο άνθρωπος ∙ μα δεν υπάρχει μόνο αυτός. Τίποτα αποσπασματικό, τίποτα απομονωμένο και μερικό δε θα μας βοηθήσει να νοήσουμε τη μόνη αλήθεια που είναι αυτή:  όλα είναι ένα. 

«ουκ εμού, αλλά του λόγου ακούσαντες σοφόν έστιν εν πάντα είναι» (απ. 50)

Η αλήθεια ενυπάρχει στην ολότητα και είναι η ολότητα ∙ μέσα στο όλον που αλλιώς ονομάζεται Κόσμος, τα πάντα γίνονται, είναι, δημιουργούνται, αποκτούν νόημα. Ο Κόσμος αυτός είναι αιώνιος. Δεν έχει αφετηρία ούτε τέρμα χρονικό. Βασικό συστατικό του η αιώνια φωτιά που δεν είναι ξεκίνημα αλλά το ενεργειακό δυναμικό, μακριά από την ατάραχη ισορροπία που σημαίνει θάνατο. 

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΜΕ ΤΟ ΥΠΕΡΟΥΣΙΟ ΕΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΚΛΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΙΕΡΟΚΛΗ



Της  Άννας Μαρκοπούλου, δρ. φιλοσοφίας

Εισαγωγή


Ορισμός της φιλοσοφικής προσευχής 


Αντικείμενο του παρόντος άρθρου είναι η φιλοσοφική προσέγγιση της προσευχής, έτσι όπως αυτή παρουσιάζεται και αναλύεται από τους νεοπλατωνικούς φιλοσόφους Ιεροκλή και Πρόκλο. Σε αυτό το πλαίσιο, ο στόχος του παρόντος άρθρου είναι να αναδείξουμε ότι η φιλοσοφική προσευχή συνιστά το μέσο της συνολικής αναγέννησης της ψυχής και της περαιτέρω ένωσής της με το υπερούσιον εν. Πιο συγκεκριμένα, θα αναλύσουμε τον τρόπο με τον οποίον η συνολική αυτή αναγέννηση καθώς και η ένωση της ψυχής με το υπερούσιον εν πραγματοποιείται, μέσω της δύναμης της φιλοσοφικής προσευχής, εφόσον αυτή η τελευταία είναι η εικόνα, αφενός της πρώτης τριάδας των νοητών αρχών του νοητού πεδίου και, αφετέρου, των πέντε αιτίων, τα οποία συγκροτούν ολόκληρη τη δημιουργία του σύμπαντος. Τι είναι, όμως, η φιλοσοφική προσευχή και πώς ορίζεται; Την ουσία και τον ορισμό της φιλοσοφικής προσευχής μάς παραδίδει ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Ιεροκλής στο Υπόμνημα εις τα Πυθαγορικά Χρυσά έπη

ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - Η ΓΕΝΕΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ Ο ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ




Γιατί η ιστορία - η ιστοριογραφία - γεννάται από τους Έλληνες και όχι από άλλους λαούς; Μπορούμε να απαντήσουμε συνοπτικά, λέγοντας ότι από τη στιγμή κατά την οποία αμφισβητείται η παράδοση ως ανώτατη αρχή η οποία κρίνει το αληθές και το ψευδές, αρχίζει τόσο η πολιτική και φιλοσοφική δραστηριότητα, όσο και η ιστορική έρευνα, και ότι όλα αυτά απορρέουν από την ίδια κίνηση. Διότι αν η εικόνα του κόσμου την οποία δίνουν οι μύθοι της φυλής και οι ποιητές είναι ψεύτικη, αν οι νόμοι δεν είναι καλοί απλώς και μόνο επειδή προϋπήρχαν, τότε πρέπει να αναζητηθεί κάτι άλλο. Και αν το παρελθόν των Αθηνών είναι διαφορετικό απ’ ό, τι λέγεται, γιατί να μην προσπαθήσουμε να μάθουμε επίσης τι συμβαίνει με τους άλλους λαούς: Δεν είναι τυχαίο το ότι η ιστορία αρχίζει με τον Ηρόδοτο ταυτοχρόνως ως ιστορία και ως γεωγραφία-εθνογραφία, και το ότι η έρευνα για τη διαμάχη ανάμεσα σε Έλληνες και Πέρσες, ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ασία, είναι μια έρευνα όχι μόνο για το παρελθόν, αλλά επίσης, σε επίπεδο χώρου ή συγχρονικό επίπεδο, μια προσπάθεια περιγραφής των εθίμων και των θεσμών των άλλων λαών: Αιγυπτίων, Περσών κ.λπ. Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι αυτό γίνεται με τέτοια αμεροληψία, που μπορεί μεν κανείς να προσπαθήσει να τη φτάσει. αλλά όχι και να την ξεπεράσει. 

Ο ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ "ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΑ" ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΗ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ





«Όταν αντικρίζουμε τα των Θεών αγάλματα, ας μην τα νομίζουμε ως λίθους ή ξύλα, αλλά ούτε να θεωρούμε ότι είναι οι ίδιοι οι Θεοί. Και τις βασιλικές εικόνες (δηλ. τις εικόνες των Βασιλέων) δεν τις λέμε ξύλα ή λίθο ή χαλκό, ούτε, βέβαια, και βασιλείς, αλλά εικόνες των Βασιλέων. Όποιος, λοιπόν, αγαπά τον Βασιλέα (=φιλοβασιλεύς), ορά με ευχαρίστηση την του Βασιλέως εικόνα, όπως και όποιος αγαπά το παιδί του (φιλοπαίς) ορά με ευχαρίστηση την εικόνα του παιδιού του, και όποιος αγαπά τον πατέρα του (=φιλοπάτωρ), την εικόνα του πατέρα του∙ όποιος, λοιπόν, αγαπά τους Θεούς (=φιλόθεος) αποβλέπει με ευχαρίστηση τα αγάλματα και τις εικόνες των Θεών, νιώθοντας την ίδια στιγμή σεβασμό και ρίγος καθώς τον βλέπουν, αόρατοι, οι Θεοί

ΙΕΡΟΚΛΗΣ - ΠΕΡΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ




«Ο Πλάτων υποστηρίζει πως μόνο οι ανθρώπινες ψυχές μετενσωματώνονται, και μάλιστα όχι γενικά αλλά μόνο από ανθρώπους σε ανθρώπους. Και υποστηρίζει ότι εκείνος με κανένα τρόπο δεν πιστεύει τη μετάβαση από άλογα ζώα σε ανθρώπους ή από ανθρώπους σε άλογα ζώα.»

—Βλ. Ιεροκλής «Περί Πρόνοιας, 4». —

ΠΡΟΚΛΟΣ - ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΔΑΙΜΟΝΩΝ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΛΑΧΑΝ



Όπως εξηγεί ο Πρόκλος, στο «Εις τον Πλάτωνος πρώτον Αλκιβιάδη, βιβλίο Α’, 68.4 – 78.6», στους Δαίμονες έλαχε η πρώτη τους υπόσταση από την ζωογονική θεά και από εκεί, σαν θα έλεγε κανείς να απέρρεαν από κάποια πηγή, τους έλαχε η ψυχική τους ουσία : ουσία περισσότερο νοητική οι ανώτεροι και τελειότεροι ως προς την ύπαρξη τους. Κατώτερη και με λογοειδεστέρα οι ενδιάμεσοι που ο κλήρος τους είναι η δεύτερη βαθμίδα. Ουσία, τέλος,  ποικίλη και αλογωτέρα και ενυλοτέρα οι τρίτοι, αυτοί που συμπεραίνουν το τέλος της βαθμίδας των δαιμόνων (σχηματίζουν το πέρας της). Με τέτοιους είδους ύπαρξη ακολούθησαν τη διαίρεση των θεών, καθόσον τους έλαχε η υπουργική και υπηρετική δύναμη/ιδιότητα, με διαφορετικό τρόπο απέναντι στους ανεξάρτητους και πάνω από τον Κόσμο καθοδηγητές των πάντων, και με διαφορετικό τρόπο απέναντι στους εγκόσμιους, οι οποίοι και επιβαίνουν  άμεσα στις μοίρες (στα μέρη) του σύμπαντος. 

ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΘΕΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΗΣ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΛΑΤΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ




Οι επόμενες εργασίες είναι οι κυριότερες θεουργικές πράξεις της Πυθαγόρειας και Πλατωνικής θεολογικής φιλοσοφίας

1. Τελεστική ή εμψύχωση
2. Δεσμός και Έκλυσις
3. Σύστασις ή Liaison
4. Θεουργική Αναγωγή

1. Τελεστική ή εμψύχωση 

Η πρώτη θεουργική εργασία (πράξις) την οποία θα συζητήσουμε ονομάζεται Τελεστική ή εμψύχωση και σημαίνει την τοποθέτηση κάποιου πνεύματος σε ένα δοχέα. Ο δοχέας στην Τελεστική συνήθως είναι ένα άγαλμα, έτσι στα αγγλικά η τελετή αυτή ονομάζεται "animating a statue," όπου anima είναι μια Λατινική λέξη για την ψυχή και έτσι animation είναι η εμψύχωση ενός αντικειμένου. Έτσι ο θεουργός συμμετέχει στην δημιουργική δράση του Θεού Δημιουργού δηλαδή στην εμψύχωση του υλικού κόσμου. Η εργασία αυτή μπορεί να γίνει για την καθαγίαση αγαλμάτων για την χρήση σε ναούς ή σε ιερούς χώρους, επίσης χρησιμοποιείται και στην επικοινωνία ενός Θεού ή Δαίμονα μέσω του υλικού δοχέα με τον θεουργό για λόγους μαντικής αλλά και για την δημιουργία και καθαγίαση φυλακτών.