ΠΩΣ Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

Σκοπός της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας είναι να ανέλθει πνευματικά ο άνθρωπος ως λογική ψυχή, να μάθει να λειτουργεί το νοητικό μέρος της ψυχής του, προκειμένου να ενεργοποιήσει τους ουσιώδεις λόγους που βρίσκονται σε λήθη μέσα του. Αυτοί οι ουσιώδεις λόγοι μαρτυρούν ότι η ψυχή είναι ένα αντίγραφο της δομής του σύμπαντος και συνιστούν τη συνειδητοποίηση της γνώσης για τον εαυτό μας, τον κόσμο και το θείο.

Αναμφισβήτητα κομβικό σημείο στην αρχαία Ελληνική σκέψη υπήρξε η εμφάνιση του Σωκράτη, καθώς για πρώτη φορά ο στοχασμός του ελληνικού πνεύματος στράφηκε από την παρατήρηση της φύσης στον εσωτερικό κόσμο του εξατομικευμένου ανθρώπου.

Έκτοτε τρεις αλληλοεξαρτώμενοι δρόμοι προσφέρονται για την προσέγγιση της γνώσης, και την συγκρότηση ενός πολιτισμικού ρεύματος.

Οι τρεις τρόποι του φιλοσοφείν

JOHN SCOTT - Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ, ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄(ΤΑ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ)

Εισαγωγικά

[Ο Wolf στο έργο του ασχολήθηκε αποκλειστικώς με τα εξωτερικά στοιχεία του Ομηρικού Ζητήματος και όχι με τα εσωτερικά, αυτά δηλαδή που προέρχονται από το ίδιο το ομηρικό κείμενο και αποδεικνύουν την ύπαρξη πολλών συγγραφέων. Το έργο αυτό ανέλαβαν οι συνεχιστές του, οι οποίοι ξεχώρισαν στην Ιλιάδα έναν αρχικό πυρήνα επάνω στον οποίο με τον καιρό προστέθηκαν καινούργιες ιστορίες από διαφόρους ποιητές. Κάθε μελετητής όμως (π.χ. Fick, Robert, Muelder, Bethe, Wilamowitz), ξεχώριζε τους στίχους που αυτός θεωρούσε σαν τον αυθεντικό πυρήνα, άλλος 1.300, άλλος 2.000 στίχους κ.ο.κ., ώστε δεν υπάρχει ούτε ένας στίχος ο οποίος να μην έχει απορριφθεί από τουλάχιστον δύο κριτικούς. Οι υπόλοιποι απορρίπτονταν σαν νόθοι ενώ οι μελετητές αυτοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα ομηρικά έπη αποτελούν, σε γενικές γραμμές, ποίηση χαμηλής ποιότητος. Στην αρχή του 20^ού αιώνος η άποψη των αναλυτικών είχε επικρατήσει σχεδόν απολύτως. Οι στίχοι οι οποίοι συνέθεταν την αυθεντική Ιλιάδα υποτίθεται ότι διέθεταν μερικούς σαφώς καθορισμένους γλωσσικούς τύπους. Για παράδειγμα, η «Δολώνεια» (Κ) διέθετε δεκαεπτά λέξεις οι οποίες απαντούν στην Οδύσσεια αλλά σε καμία άλλη ραψωδία της Ιλιάδος, επομένως οι αναλυτικοί έκριναν ότι η ραψωδία αυτή είναι μεταγενέστερη και σχετίζεται χρονικώς περισσότερο με την Οδύσσεια. Εν τούτοις, ο Scott διαπίστωσε ότι δεκαεπτά ραψωδίες της Ιλιάδος περιέχουν περισσότερες λέξεις οι οποίες απαντούν στην Οδύσσεια αλλά σε καμία άλλη ραψωδία της Ιλιάδος απ’ ό,τι η «Δολώνεια». Με την προσεκτική έρευνα τα περισσότερα στατιστικά στοιχεία των αναλυτικών κατέρρευσαν. Μάλιστα, συχνά οι κριτικοί παρέθεταν λάθος στοιχεία. Για παράδειγμα ανέφεραν ότι στην Ιλιάδα τριάντα εννέα και στην Οδύσσεια ογδόντα ένα αφηρημένα ουσιαστικά καταλήγουν σε –ίη, –τύς, –σύνη· ο Scott όμως, μέτρησε στην Ιλιάδα εβδομήντα οκτώ! Η σπουδαιότητα των παρατηρήσεων αυτών έγκειται στο ότι κατέστη σαφές πως δεν υφίσταται αξιόλογη γλωσσική απόκλιση από τη μια ραψωδία στην άλλη ενώ η γλώσσα της Οδύσσειας είναι ελαφρώς περισσότερο σύγχρονη αυτής της Ιλιάδος. Γλωσσικώς λοιπόν, κάθε έπος συντάχθηκε ολόκληρο την ίδια χρονική περίοδο ενώ η γλωσσική απόκλιση της Οδύσσειας είναι αυτή που αναμένουμε στη διάρκεια του βίου ενός ανθρώπου].

JOHN SCOTT - Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ, ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄(ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΤΟΥ WOLF)

Εισαγωγικά

[Ο πρώτος ο οποίος έθεσε το Ομηρικό Ζήτημα όπως το γνωρίζουμε σήμερα υπήρξε ο Wolf το 1795 στο έργο του Prolegomena VolumenI. Ο Wolf στήριξε τη θεωρία του σε τρία σημεία: α) δεν υπήρχε γραφή την εποχή του Ομήρου, β) τόσο μεγάλα ποιήματα δεν μπορούσαν να απαγγελθούν ολόκληρα ενώ δεν θα υπήρχε καμία κατάλληλη περίσταση για την απαγγελία τους, γ) τα ομηρικά έπη έλαβαν τη σημερινή τους μορφή την εποχή του Πεισιστράτου στην Αθήνα, όπου διάφορα τραγούδια ενώθηκαν σε επικά σύνολα από μια επιτροπή. Το πρώτο επιχείρημα (ήδη την εποχή του Scott) είχε καταρριφθεί από τα αρχαιολογικά ευρήματα. Για το δεύτερο επιχείρημα σημειώνει ότι, όπως στην εποχή του τα μυθιστορήματα δημοσιεύονταν σε συνέχειες σε περιοδικά, έτσι και τα έπη θα μπορούσαν να απαγγέλλονται σε συνέχειες. Επίσης, οι Αθηναίοι της κλασσικής εποχής παρακολουθούσαν τέσσερα θεατρικά έργα κάθε ημέρα επί τρεις ημέρες στα εν άστει Διονύσια, επομένως οι Έλληνες φαίνεται ότι ήταν εξοικειωμένοι με μακρές απαγγελίες. Την ανάλυση του τελευταίου επιχειρήματος τη διαιρεί σε δύο σκέλη. Στο πρώτο εξηγεί ότι σε κανένα μέρος των επών δεν εκθειάζεται η Αθήνα, ο ηγέτης της Μενεσθεύς μιλά μόνον μια φορά προκειμένου να ζητήσει τη βοήθεια του Αίαντος ενώ τον επιπλήττει ο Αγαμέμνων χωρίς να διαμαρτυρηθεί. Αν οι Αθηναίοι είχαν επιμεληθεί τα έπη, δεν θα παρουσίαζαν μια τόσο αδιάφορη εικόνα της πόλεώς τους. Στο δεύτερο σκέλος αναλύει ότι η Αθήνα την εποχή του Πεισιστράτου δεν αποτελούσε πολιτική ή στρατιωτική δύναμη ενώ στον πολιτιστικό τομέα ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Ποια πιθανότητα υπήρχε η πόλη αυτή να καταφέρει να επιβάλει την ιδική της έκδοση των ομηρικών επών σε ολόκληρο τον ελληνισμό; Ενώ οι λόγιοι της Αλεξανδρείας αναφέρεται ότι συμβουλεύθηκαν διάφορα χειρόγραφα (ακόμη από τη Σινώπη και τη Μασσαλία) δεν αναφέρεται ποτέ κάποιο αθηναϊκό. Η πληροφορία για τον Πεισίστρατο είναι πολύ μεταγενέστερη καθώς προέρχεται από τον Κικέρωνα. Η αρχαιότητα των ομηρικών επών πάντως, αποδεικνύεται από τη χρήση του δίγαμμα, το οποίο έπαψε να χρησιμοποιείται στην ιωνική διάλεκτο πολύ πριν από την εποχή του Πεισιστράτου. Αν είχε πράγματι συγκληθεί επιτροπή για την έκδοση των ομηρικών επών, τα μετρικά λάθη που προκαλούσε η χρήση του δίγαμμα θα είχαν διορθωθεί].

JOHN SCOTT - Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ, ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ (Ο ΟΜΗΡΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ)

Το απόλυτο γεγονός της αρχαίας Ελλάδος είναι η ποίηση του Ομήρου, η οποία αποτελούσε επίκεντρο της παιδείας, πηγή της μυθολογίας, κανόνα της λογοτεχνίας, έμπνευση των καλλιτεχνών· όλοι τη γνώριζαν και όλοι παρέπεμπαν σε αυτήν. Ο Όμηρος αποτελούσε πηγή τέτοιου κύρους, ακόμη και σε ζητήματα άσχετα με την ποίηση, ώστε αντίπαλα κράτη λέγεται ότι ρύθμισαν τις εδαφικές διαφορές τους ερμηνεύοντας τους στίχους του[1]. Περνώντας στη δύση, η δύναμη του ομηρικού στίχου μεταμόρφωσε τη λατινική γλώσσα, κάνοντας τους Ρωμαίους να εγκαταλείψουν τις δικές τους ποιητικές φόρμες και αναγκάζοντας τη γλώσσα αυτή, με τις μακρές καταλήξεις των πτώσεών της, να βαδίζει σε δακτυλικούς ρυθμούς. Το αρχαιότερο λατινικό κείμενο του οποίου έχει διασωθεί κάποιο απόσπασμα, είναι μια μετάφραση της Οδύσσειας[2] ενώ η σπουδαιότερη ποιητική δημιουργία της ρωμαϊκής Ιταλίας, η «Αινειάς» του Βιργιλίου, αποτελεί λογοτεχνικό αμάλγαμα και διασκευή της Ιλιάδος και της Οδύσσειας. Ο Όμηρος μπόρεσε έτσι να επηρεάσει στη συνέχεια τη μεγαλοφυΐα του Δάντη ενώ η εισαγωγή του Milton στον «Χαμένο Παράδεισο»: «Τραγούδα ουράνια μούσα», φανερώνει τη συγγένεια του ποιήματος αυτού με την ομηρική ποίηση.

JOHN SCOTT - Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ, ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄(ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΝΑΦΗ)

Το «αγγείο των πολεμιστών» όπως το ονόμασε ο Σλήμαν λόγω των έξι στρατιωτών που απεικονίζει. Πρόκειται για κρατήρα ο οποίος βρέθηκε στην ακρόπολη των Μυκηνών και χρονολογείται περί τον 13^ο αιώνα π.Χ. (Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο).

Εισαγωγικά

[Οι Finsler και Wilamowitz υποστήριξαν ότι τουλάχιστον δύο ποιητές συνέθεσαν την Οδύσσεια διότι το έπος διαδραματίζεται χρονικά σε διαφορετικές εποχές του χρόνου.  Οι σχετικοί υπολογισμοί τους όμως, αφορούσαν έναν σύγχρονο ταξιδιώτη στη Γερμανία και όχι στην ομηρική Ελλάδα. Στο τέλος του 19^ου αιώνος οι κριτικοί πίστευαν ότι η Τροία βρισκόταν σε κάποια προεξοχή του όρους Ίδη και όχι στην πεδιάδα κοντά στα Δαρδανέλια όπως περιγράφει ο Όμηρος. Ο Σλήμαν, αψηφώντας τις απόψεις αυτές, με οδηγό το κείμενο του Ομήρου, ανακάλυψε την Τροία. Ο Leaf, ο πλέον σφοδρός Βρετανός κριτικός, όταν επισκέφθηκε την Τροία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι κανένα σφάλμα ή αντίφαση δεν υπάρχει στην περιγραφή της περιοχής από τον Όμηρο. Οι Μυκήνες ήδη την κλασσική εποχή αποτελούσαν ένα ασήμαντο χωριό και κανείς δεν πίστευε ότι αποτελούσαν κάποτε την έδρα μιας αυτοκρατορίας. Ο Σλήμαν όμως, ανακάλυψε τέτοιο πλούτο στις ανασκαφές ώστε δικαιώθηκε ο ομηρικός χαρακτηρισμός «πολύχρυσες». Οι κριτικοί απέρριπταν χωρία επειδή περιέγραφαν αντικείμενα που θεωρούσαν ότι δεν υπήρχαν την ομηρική ή μυκηναϊκή εποχή, τα οποία όμως ανακαλύφθηκαν στις ανασκαφές. Ασχολείται επίσης με διάφορες εικασίες των αναλυτικών επισημαίνοντας ότι μόνη η σιωπή του Ομήρου δεν σημαίνει ότι δεν γνώριζε αυτό το οποίο δεν περιγράφει (π.χ. η ακρίδα απαντά μόνον στην Ιλιάδα και ο φοίνικας μόνον στην Οδύσσεια) ώστε κάποιες ραψωδίες ή το ένα από τα δύο έπη να μπορεί να θεωρηθεί ότι ανήκει σε διαφορετικό ή διαφορετικούς ποιητές. Εν συνεχεία εξηγεί γιατί στην Ιλιάδα συναντούμε περισσότερες παρομοιώσεις απ’ ό,τι στην Οδύσσεια (αντιπαραβάλλοντας τα έπη με τον Βιργίλιο) και γιατί απαντούν αοιδοί στην Οδύσσεια και όχι στην Ιλιάδα, δύο επιχειρήματα που χρησιμοποιούσαν οι αναλυτικοί προσπαθώντας να αποδείξουν τη διαφορετική πατρότητα των επών. Επίσης, σχολιάζοντας τη δομή των παρομοιώσεων, επισημαίνει τα κοινά σημεία της τεχνικής τους και στα δύο έπη].

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ ΚΑΙ Η ΑΘΕΑΤΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΦΟΙΝΙΚΑ

Φεβρουάριος 1821. Έναρξη της Επανάστασης. Στην ρομαντική απεικόνιση του Hess ο Μ. Σούτσος της Μολδαβίας  υποδέχεται τον προερχόμενο από την Ρωσία αρχηγό της Επανάστασης Αλ. Υψηλάντη. Φορά στολή ιερολοχίτη.  Ο σταυρός απουσιάζει στο σήμα του. Το χαμένο χέρι του είναι το αριστερό αντί για το δεξί. Η σημαία του είναι  παραλλαγμένη και ο Φοίνικας δυσδιάκριτος. (Μουσείο Μπενάκη)

ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΤΟ 1820 ΣΤΗΝ ΑΓ. ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ; ΠΩΣ ΦΤΑΣΑΜΕ ΣΤΙΣ 24-2-1821;

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ - Η ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ, Ο ΑΦΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΤΑΤΟΥΑΖ

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (3 Απριλίου 1770 - 4 Φεβρουαρίου 1843) ήταν αρχιστράτηγος και ηγετική μορφή της Επανάστασης του 1821, πολιτικός, πληρεξούσιος, σύμβουλος της Επικράτειας. Το ψευδώνυμό του ήταν Γέρος του Μοριά.

Προερχόταν από φημισμένη οικογένεια. Το επώνυμο της οικογένειάς του αρχικά ήταν Τσεργίνης, όπως αναφέρεται στα απομνημονεύματά του ευρίσκοντο 60 οικογένειες στην Μεσσηνία με το ίδιο επώνυμο.

Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΝΑΒΑΡΙΝΟΥ

Μετά την πτώση της Ακρόπολης (24 Μαΐου 1827) η Επανάσταση του '21 έπνεε τα λοίσθια. Στην Ηπειρωτική Ελλάδα είχε κατασταλεί και μόνο στο ανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου παρέμενε ζωντανή. Κι εκεί, όμως, απειλείτο από τον Ιμπραήμ, που σκόπευε να εκστρατεύσει κατά του Ναυπλίου και της Ύδρας.

Σε αυτή τη δύσκολη στιγμή για την Ελλάδα, η ευρωπαϊκή διπλωματία άλλαξε στάση και άρχισε να διάκειται ευμενώς προς την Επανάσταση. Συνέβαλε σε αυτό και ο νέος Υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας Γεώργιος Κάνινγκ, που έδωσε μια πιο φιλελεύθερη τροπή στην εξωτερική πολιτική της Γηραιάς Αλβιόνας. Έτσι, στις 24 Ιουνίου 1827 υπογράφτηκε στο Λονδίνο συνθήκη μεταξύ Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας, που καθόριζε τα της ανεξαρτησίας της Ελλάδας.

Ο ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ ΚΑΙ Η ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΜΑΝΙΑΚΙ

Στις αρχές του 1825 η Ελληνική Επανάσταση διέτρεχε μεγάλο κίνδυνο, όχι μόνο από τον Ιμπραήμ, αλλά και εξαιτίας του εμφύλιου σπαραγμού. Ο αιγύπτιος πολέμαρχος, μετά την κατάληψη του Νεόκαστρου (κάστρου της Πύλου), γρήγορα έγινε κυρίαρχος σχεδόν όλης της Μεσσηνίας και ετοιμαζόταν να βαδίσει κατά της Τριπολιτσάς, διοικητικού κέντρου της Οθωμανικής Πελοποννήσου, που κατείχαν οι Έλληνες από το 1822.

ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΧΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΣΤΑ ΔΕΡΒΕΝΑΚΙΑ ΚΑΙ Η ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΛΗ

Η μεγαλύτερη νίκη της ελληνικής επανάστασης

Μετά την πτώση της Τριπολιτσάς, καθώς και των φρουρίων της Μονεμβασιάς και του Νεοκάστρου, ο Κολοκοτρώνης πρότεινε στο πολεμικό συμβούλιο την άμεση πολιορκία της Πάτρας. Οι πρόκριτοι της Αχαΐας όμως, πρωτοστατούντων του Ανδρέα Ζαΐμη και του Παλαιών Πατρών Γερμανού, συνειδητοποίησαν ότι ο Κολοκοτρώνης αποκτούσε ολοένα μεγαλύτερη δύναμη και διεμήνυσαν στον Δημήτριο Υψηλάντη ότι δεν επιθυμούσαν τη βοήθεια του Κολοκοτρώνη αλλά μπορούσαν μόνοι τους να απαλλαγούν από τους Τούρκους της Πάτρας. Επειτα από πολλές αμφιταλαντεύσεις και διαφωνίες ανετέθη τελικά στον Κολοκοτρώνη η πολιορκία της Πάτρας, δίχως όμως ουσιαστική βοήθεια. Ο Κολοκοτρώνης, με μόλις 600 άνδρες και πικραμένος από τις συνωμοσίες που γνώριζε ότι υπήρχαν, παραιτήθηκε από την πολιορκία στις 23 Ιουνίου 1922.

Τότε ήταν όμως που φάνηκε ο πραγματικά μεγάλος κίνδυνος για τη νεαρή επανάσταση των Ελλήνων.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΞΕΝΟΥΣ ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΤΗΣ (ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ)

Η Ελλάδα δεν είναι “ξένη” ως προς τις οικονομικές κρίσεις,όπως η σημερινή. Η χώρα είναι χρεωμένη από την ανεξαρτησία της κι έχει περάσει από ένα κύκλο δανεισμού πολλές φορές. Οι ξένες δυνάμεις είχαν πάντα ενδιαφέρον για τη διατήρηση της σταθερότητας στην Ελλάδα και πάντα συμφωνούσαν στην αναχρηματοδότηση του χρέους της. Το μόνο νέο στοιχείο σ΄ αυτή τη κρίση είναι ότι η Ελλάδα δεν έχει πια τόσο μεγάλη στρατηγική σημασία,όπως είχε πριν από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Υπερχρεωμένο γεννήθηκε το σύγχρονο ελληνικό κράτος μετά από τον αγώνα ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (1821-1832).Χρειάστηκε η αποφασιστική δυτική επέμβαση το 1827 για να γείρει η πλάστιγγα υπέρ της Ελλάδας σ΄ αυτή τη σύγκρουση. Ο πόλεμος είχε διαταράξει το εμπόριο στην Ανατολική Μεσόγειο και η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο εξέφραζαν την ανησυχία τους ότι ένα κενό εξουσίας στην περιοχή θα έδινε τη δυνατότητα στη Ρωσική Αυτοκρατορία να βρει την πρόσβαση που πάντα επιθυμούσε στη Μεσόγειο.

ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Κατά τη μακρά περίοδο της Τουρκοκρατίας, η οποία άρχισε με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, η προοπτική να εξασφαλίσουν οι Έλληνες την ελευθερία τους έμοιαζε μακρινή. Μόνο προς τα τέλη του 18ου αιώνα άρχισαν να εκδηλώνονται τα πρώτα σκιρτήματα του εθνικού κινήματος, ενός αιώνα κατά τη διάρκεια του οποίου η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε αρχίσει να αποδυναμώνεται στρατιωτικά, εδαφικά και οικονομικά. H επιφανής ομάδα των Ελλήνων Φαναριωτών αλλά και η εύρωστη τάξη των εμπόρων ελληνικής καταγωγής και παιδείας που έφτασαν να κυριαρχούν στο εμπόριο της αυτοκρατορίας προσέφεραν την απαραίτητη υλική βάση για μια πνευματική αναγέννηση με σκοπό να τονωθεί το αίσθημα του απαράμιλλου εθνικού κληροδοτήματος, ενώ ο άνεμος που φύσηξε με το ξέσπασμα της πρόσφατης Γαλλικής Επανάστασης έπνεε ακόμη.

ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821

Κατεβάστε δωρεάν 20 βιβλία για την Επανάσταση του 1821 (PDF)


ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΑΘΑ - ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΕΛΛΑΣ (ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ)

ΤΡΙΚΟΥΠΗ - ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 1

ΤΡΙΚΟΥΠΗ - ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 2

ΤΡΙΚΟΥΠΗ - ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 3

ΤΡΙΚΟΥΠΗ - ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 4

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΡΔΑΤΟΣ - Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

ΦΩΤΑΚΟΥ - ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ

ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ

ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΠΕΡΡΑΙΒΟΥ - ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ

ΑΝΩΝΥΜΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΣ - ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑ

ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΠΕΡΡΑΙΒΟΥ - ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ

ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΠΕΡΡΑΙΒΟΥ - Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΟΥΛΙΟΥ

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΠΗΛΙΑΔΗΣ - ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ Α

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΠΗΛΙΑΔΗΣ - ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ Β

ΚΟΚΚΙΝΟΥ - Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ, ΤΟΜΟΣ 1

ΚΟΚΚΙΝΟΥ - Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΜΟΣ 2

ΚΟΚΚΙΝΟΥ - Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΜΟΣ 3

ΚΟΚΚΙΝΟΥ - Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΜΟΣ 4

ΚΟΚΚΙΝΟΥ - Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΜΟΣ 5

ΚΟΚΚΙΝΟΥ - Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΜΟΣ 6

Υ.Γ
(Σε περίπτωση που δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι - Τρόπος ανοίγματος του βιβλίου: δεξί κλικ πάνω στον σύνδεσμο, αντιγραφή του συνδέσμου και επικόλληση σε νέο παράθυρο)

πηγή: eranistis.net

ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ - Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΔΕΑΣ

Η μάχη του Μαντζικέρτ μεταξύ της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και των Σελτζούκων έλαβε χώρα στις 26 Αυγούστου του 1071, κοντά στο Μαντζικέρτ (σημερινό Μαλαζγκίρτ στην Τουρκία).

Ο Νίκος Σβορώνος (1911 – 26 Απριλίου 1989) υπήρξε σημαντικός Έλληνας ιστορικός με ιδιαίτερη επιρροή στην σύγχρονη ιστοριογραφία της Ελλάδας.

Κείμενο: Νίκος Σβορώνος*

Η νέα τούτη πορεία του Ελληνισμού αρχίζει να διαγράφεται καθαρά από το τέλος του 11ου και τις αρχές του 12ου αιώνα, για να διαρκέσει, περνώντας από διάφορα στάδια, ως τις αρχές του 19ου αιώνα. Είναι η περίοδος που ένας παλαιός λαός, με την προοδευτική του διαμόρφωση σε συντελεσμένο έθνος, ανανεώνεται και αποτελεί μια καινούργια ιστορική οντότητα, τον Νέο Ελληνισμό, δηλαδή το Ελληνικό έθνος.

ΑΡΙΣΤΟΞΕΝΟΣ - Ο ΘΕΜΕΛΙΩΤΗΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΑΣ

Ο Αριστόξενος (370 π.Χ - 304 π.Χ.), ήταν αρχαίος φιλόσοφος από τον Τάραντα, μαθητής του Αριστοτέλη. Η πιο σημαντική προσωπικότητα στον αρχαίο κόσμο στην μουσική θεωρία. Ήταν γνωστός στην αρχαιότητα ως ο ΄Μουσικός’. Ο Αριστόξενος μαθήτευσε αρχικά στον πατέρα του. Στην συνέχεια δίπλα στον Πυθαγόρειο φιλόσοφο Ξενόφιλο και μετά δίπλα στον Αριστοτέλη στο Λύκειο. Σύμφωνα με τις πηγές ανέμενε να διαδεχθεί τον Αριστοτέλη μετά τον θάνατο του στο Λύκειο αλλά η ανάληψη αυτών τον καθηκόντων από τον συνάδελφο του Θεόφραστο προκάλεσε την οργή του.

ΕΡΜΕΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΥΣ Ο ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΟΣ

Νεοπλατωνικός φιλόσοφος ο οποίος έδρασε στην Αθήνα και κυρίως στην Αλεξάνδρεια τον 5ο αιώνα μ.Χ. Το Yπόμνημά του στον Φαίδρο, στο οποίο καταγράφεται η διδασκαλία του Συριανού, αποτελεί το μοναδικό σωζόμενο αρχαίο Υπόμνημα στον συγκεκριμένο πλατωνικό διάλογο.

ΣΟΥΜΠΕΤΕΡ - Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ

Ο Γιόζεφ Αλόις Σουμπέτερ είναι αμερικανός οικονομολόγος, αυστριακής καταγωγής, γνωστός για τις θεωρίες του περί καπιταλιστικής ανάπτυξης και οικονομικών κύκλων, καθώς και για την εκλαΐκευση του μαρξικού όρου της «δημιουργικής καταστροφής» (του καπιταλισμού). Το πιο δημοφιλές έργο του είναι το πολυδιαβασμένο βιβλίο «Καπιταλισμός, Σοσιαλισμός και Δημοκρατία», που εκδόθηκε το 1942. Θεωρείται ένας από τους επιδραστικότερους οικονομολόγους του 20ου αιώνα.

Ο ΘΕΟΣ ΤΩΝ ΙΟΥΔΑΙΩΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΓΚΟΣΜΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Ο Πλούταρχος ο Χαιρωνεύς, στο έργο του Συμποσιακά Β’, στο 4ον Βιβλίο και συγκεκριμένα στο «Πρόβλημα Στ’» (στ.671e – 672c) και στο με τίτλο «Τίς ὁ παρ’ Ἰουδαίοις θεός» κεφάλαιο, λέγει ότι:

«Απορώντας με αυτό που λέχθηκε στο τέλος, ο Σύμμαχος είπε: “Επομένως, Λαμπρία, τον συμπατριώτη σου Θεό, τον Διόνυσο του Ευοί, που ξεσηκώνει τις γυναίκες και δέχεται τις τιμές που του αποδίδουν μέσα στη μανία τους, τον πολιτογραφείς και τον εισάγεις κρυφά στα απόρρητα δόγματα των Εβραίων; Ή μήπως υπάρχει όντως κάποια παράδοση που τον ταυτίζει με εκείνον;”. Ο Μοιραγένης όμως πήρε τον λόγο και είπε: “Άφησε τον Λαμπρία, διότι εγώ, που είμαι Αθηναίος, σου απαντώ και σου λέω πως δεν είναι διαφορετικός. Τα περισσότερα τεκμήρια για το θέμα αυτό είναι ρητά και διδάσκονται μόνο σε όσους μυούνται στα μέρη μας στην “Τριετηρική Παντέλεια”[1], ενώ όσα δεν απαγορεύεται να εκθέσει κανείς σε φίλους, τη στιγμή μάλιστα που βρισκόμαστε μπροστά στον οίνο και τα δώρα του Θεού, αν τούτοι μου το ζητήσουν, είμαι έτοιμος να σου τα πω“. 

ΠΡΟΚΛΟΣ - ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΘ΄ ΕΛΛΗΝΑΣ ΙΕΡΑΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

«Όπως ακριβώς οι ερωτικοί προχωρούν ξεκινώντας από το αισθητό κάλλος και καταλήγουν στην μία αρχή όλων των καλών και νοητών, έτσι ακριβώς και ιερατικοί, ξεκινώντας από την ομοιοπάθεια που έχουν όλα τα αισθητά και μεταξύ τους και με τις αόρατες δυνάμεις, κατανόησαν ότι όλα βρίσκονται μέσα σε όλα και έτσι συγκρότησαν την ιερατική, θαυμάζοντας που έβλεπαν ότι τα τελευταία βρίσκονται μέσα στα πρώτα, και τα πρώτα μέσα στα τελευταία, τα χθόνια εν ουρανώ κατ’ αιτία και ουρανίως, και εν τη γη τα ουράνια γηίνως. Αλλιώς πως τα ηλιοτρόπια κινούνται μαζί με τον ήλιο και τα σεληνοτρόπια μαζί με την σελήνη, συμπεριπολόντας όσο μπορούν τους φωστήρες; Γιατί όλα προσεύχονται σύμφωνα με την θέση που έχουν, και υμνούν τους ηγεμόνες ολόκληρων των σειρών είτε με νοητική τρόπο είτε με λογικό είτε με φυσικό είτε με αισθητό τρόπο. Γιατί και το ηλιοτρόπιο κινείται με το μέρος του που είναι ευκίνητο και, αν κανείς κατά την περιστροφή του μπορούσε να το ακούσει να κρούει τον αέρα, θα αντιλαμβάνονταν ότι με αυτόν το ήχο απευθύνει στον Βασιλιά ένα ύμνο τον οποίο μπορεί να απευθύνει ένα φυτό.

ΖΩΝΤΑΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟ HUBBLE ΤΗΣ NASA - ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΠΕΙΡΟΙ ΚΟΣΜΟΙ

ΠΕΡΙ ΦΥΣΕΩΣ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ - ΒΙΒΛΙΟ ΙΙ 1090-1105

9ο Απόσπασμα: Τίτος Λουκρήτιος Κάρος - Επικούρειος - Υπάρχουν άπειροι κόσμοι. 

Πρώτα πρώτα, παντού γύρω μας, απ' όλες τις μεριές, κι από το πλάι και πάνω και κάτω, το σύμπαν δεν έχει όρια σου το απόδειξα και πριν, μα και τα ίδια τα πράγματα το βροντοφωνάζουν και η φύση της αβύσσου το μαρτυρά. Αν το διάστημα απλώνεται δίχως όρια προς κάθε κατεύθυνση, και άτομα αναρίθμητα με χίλιους δυο τρόπους παρασυρμένα σε μια αδιάκοπη κίνηση πετούν σ' όλα τα μήκη και τα βάθη του σύμπαντος, με κανένα τρόπο μη το δεχτείς ως πιθανό πως η δική μας γη και ο δικός μας ουρανός είναι τα μόνα που έχουν δημιουργηθεί, και πως όλη η υπόλοιπη ύλη έξω από αυτά μένει αδρανής. Πόσο μάλλον που ο κόσμος μας είναι έργο της φύσης: τα άτομα από μόνα τους, αυθόρμητα και τυχαία προσέκρουαν μεταξύ τους και έσμιγαν με χίλιους δυο τρόπους στα τυφλά, μάταια και δίχως σκοπό, ώσπου ήρθε η στιγμή και σχημάτισαν εκείνες τις ενώσεις που στάθηκαν μια για πάντα οι απαρχές των μεγάλων πραγμάτων, της θάλασσας και τ' ουρανού, της γης κι όλων των έμβιων όντων. Γι' άλλη μια φορά, δε μπορείς παρά να ομολογήσεις ότι υπάρχουν και αλλού συσσωρεύσεις ύλης όμοιες μ' ετούτην εδώ που την αγκαλιάζει άπληστα ο αιθέρας.

ΤΟ ΤΡΟΦΩΝΙΟ ΑΝΤΡΟ - ΤΟ ΜΑΝΤΕΙΟ ΤΟΥ ΔΙΑ ΚΑΙ Η ΑΠΟΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΔΡΩΜΕΝΩΝ

Η Λιβαδειά είναι η αρχαία πρωτεύουσα της Βοιωτίας, και δεν ονομάζεται έτσι επειδή υπάρχουν εκεί λιβάδια. Στην βαθιά αρχαιότητα, όπως γράφει ο Παυσανίας υπήρχε εκεί μία πόλη με την ονομασία Μήδεια και ήταν χτισμένη στον «πράσινο λόφο». Αργότερα, σύμφωνα με την μυθολογική παράδοση, ο Αθηναίος Λέβαδος ίδρυσε μία πόλη στην πεδιάδα, η οποία πήρε το όνομα της από τον κτήτορα της και ονομάστηκε Λιβαδεία και πολύ αργότερα το τοπωνύμιο παραφράστηκε και έγινε «Λιβαδειά».

Στους ιστορικούς χρόνους η πόλη έγινε ευρύτερα γνωστή στον Ελλαδικό χώρο λόγω του μυστηριακού μαντείου του Τροφωνίου. Στο αρχαίο Τροφώνιο Άντρο ταξίδευαν από παντού και ζητούσαν μελλοντολογικούς χρησμούς πάρα πολλοί άνθρωποι και εκεί είχαν προσφύγει ζητώντας βοήθεια πολύ σπουδαίοι άντρες (ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι εκεί ζήτησε χρησμό ο πάμπλουτος βασιλιάς Κροίσος, ο αρχηγός του περσικού στρατού Μαρδόνιος, ο Ρωμαίος στρατηγός Αιμίλιος-Παύλος, κ.α.).

ΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ ΝΕΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ

Στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε την τραγωδία ως είδος πολιτιστικής δημιουργίας με τόσο και τέτοιο εύρος, οφείλουμε να αναχθούμε στην αρχική στιγμή σύλληψης, γένεσης και διαμόρφωσής της ως σκηνικής οντότητας, στην Αθήνα του 5^ου π.χ. αιώνα. Σ’ αυτή μας την προσέγγιση, διαπιστώνουμε ότι η ιστορική πραγματικότητα, τα αντικειμενικά δηλαδή γεγονότα για τα οποία ενδεχομένως άκουσαν κάποιοι να γίνεται λόγος μέσα από μυθολογικές αφηγήσεις ή από τις λογοτεχνικές εκδοχές τους και τα οποία συντελέστηκαν κάποτε στο απώτερο  παρελθόν, μετατράπηκαν μέσα στην αχλύ της ιστορίας σε θρύλο και στη συνέχεια, μορφοποιήθηκαν μέσα στο πέρασμα του χρόνου σε μύθο (Τρωικός πόλεμος, αργοναυτική εκστρατεία). Αυτά, με τη σειρά τους,  αποτέλεσαν το θεματικό πλαίσιο από το οποίο αντλήθηκαν οι υποθέσεις των έργων που γράφτηκαν αρκετά μεταγενέστερα από τους κορυφαίους έλληνες τραγικούς ποιητές, μετατρεπόμενα από μυθολογικές εξιστορήσεις σε δραματικές απεικονίσεις, παραστατικά μορφοποιημένες πάνω στη σκηνή από ηθοποιούς, απευθυνόμενες σε θεατές. Κατ’ αυτό τον τρόπο η τραγωδία προσφεύγει στον μύθο όχι με την αρχική μαγικο-θρησκευτική σημασία του, αλλά την μεταγενέστερη σημασιοδότησή του στο χώρο και το χρόνο της λογοτεχνίας, που τον μετατρέπει σε ένα δυναμικό σημειωτικό σύστημα συμβόλων και νοημάτων που συνιστούν ένα λογοτεχνικό πια κείμενο (J.P. Vernant-P. Vidal-Naquet 1981).

ΠΡΟΚΛΟΣ - ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΟΝ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗ 175

Έτσι και η ψυχή όταν συνταράσσεται από τις ψεύτικες υποκειμενικές γνώμες, την βοήθεια που της δίνει η γνώση την δέχεται σύμφωνα με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται, με αποτέλεσμα να την κάνει αρχή ακόμα μεγαλύτερης ψευδούς δοξασίας και απάτης.

Ούτω δη και ψυχή δια της ψευδούς οιήσεως επιταραττομένη και την της επιστήμης ενδιδομένην βοήθειαν οικείως της εαυτής έξει δεχομένη ποιείται μείζονος ψευδοδοξίας και απάτης αρχήν.