ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ - ΗΘΙΚΗ, Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

Σκέψεις για το μέλλον και το παρελθόν μας απορροφούν συχνά, με αποτέλεσμα να χάνουμε τα όμορφα, απλά, μικρά και καθημερινά πράγματα  που βιώνουμε. Η εκτίμηση των μικρών  καθημερινών πραγμάτων συμβάλλει σημαντικά στη προσωπική μας ευτυχία.

Ένα τηλεφώνημα από έναν φίλο-η, ένα ηλιοβασίλεμα, η μυρωδιά του φρεσκοψημένου ψωμιού, ένα αγαπημένο μουσικό κομμάτι , ένα ωραίο βιβλίο , μπορούν να αποτελέσουν αφορμές βίωσης θετικών συναισθημάτων. Με τα θετικά συναισθήματα , οι άνθρωποι είναι περισσότερο ανθεκτικοί απέναντι στις αντιξοότητες της ζωής και της οικονομικής ανέχειας και βιώνουν λιγότερο άγχος.

O ΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΒΩΜΟΣ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΘΕΩΝ

Το 522 με 521 π.α.χ.χ. ο Πεισίστρατος, υιός του Ιππίου κι εγγονός του πασίγνωστου Πεισιστράτου (που επί της «τυραννίδος» του πραγματοποιήθηκε με την φροντίδα του η συλλογή και καταγραφή των Ομηρικών Επών), έστησε στην αθηναϊκή Αγορά το Ιερό των Δώδεκα Θεών, για να τιμηθεί έτσι από τους Αθηναίους το δωδεκαμελές Ολύμπιο Ελληνικό Πάνθεον, το οποίο για τους γνωρίζοντες σχετίζεται άμεσα με όλες τις πνευματικές και πολιτικές συλλήψεις των προγόνων μας. Όλες τις συλλήψεις από την μινωϊκή θεσμοθέτηση (όπου ο Μίνως παρελάμβανε από τους μάντεις του Ιδαίου Διός τους νόμους, ως «προτάγματα» του ίδιου του Θεού, «διδασκόμενος υπ’ αυτού τα πολιτικά») μέχρι την μυκηναϊκή πολιτική οργάνωση στο όνομα των Αρκάδων / Λυκαίων Ολυμπίων (U-ru-pa-ja-jo στην αναγνωσθείσα γραμμική γραφή της Πύλου).

ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΓΝΩΡΙΖΑΝ ΤΗΝ ΑΠΟΛΥΤΗ ΑΛΗΘΕΙΑ - ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΒΙΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟΣ

Ο άνθρωπος βρίσκεται συνεχώς σε μια αέναη αναζήτηση για να κατανοήσει τι πραγματικά είναι, ποια είναι η σχέση του με όλα τα άλλα που απαρτίζουν τον ορατό και αόρατο κόσμο, τι απογίνεται μετά το θάνατό του και τόσα άλλα θεμελιώδη ερωτήματα. 

Πρόσφατα μέσα από τις εξελίξεις της κβαντικής κυρίως φυσικής ο άνθρωπος έχει αρχίσει να κατανοεί πράγματα που για τα περισσότερα χρόνια της μακράς πορείας του φαίνονταν αδιανόητα, όπως ότι αυτός «δημιουργεί» αυτό που κατανοεί ως πραγματικότητα και ότι εντέλει αυτή είναι μία ψευδαίσθηση ουσιαστικά και συνεπώς «υφίσταται» «κάτι άλλο» που δεν υπακούει στις γνωστές χωροχρονικές συντεταγμένες… Και όμως αυτήν ακριβώς την θεώρηση για την ύπαρξη είχαν, απ” ότι έχει εκφρασθεί από πολλές πλευρές, και οι αρχαίοι Έλληνες σοφοί. Οι αρχαίοι αυτοί διανοητές, λοιπόν, έβλεπαν το φυσικό σώμα του ανθρώπου όχι ως κάτι ξεχωριστό, όπως λανθασμένα κάνει η επιστήμη έως τώρα, αλλά πάντοτε σε σχέση με την ψυχή που εδρεύει σε αυτό. Γι” αυτούς το σώμα είναι απλά το όργανο που αυτή χρησιμοποιεί και σώμα χωρίς ψυχή είναι κάτι αδιανόητο. 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ - ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

Του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

"Ελληνισμός- Ιουδαϊσμός! Μεταξύ αυτών των δύο σημείων επιρροής κινείται ο κόσμος μας", μας λέει ο φιλόσοφος Ζακ Ντεριντά.

Στην ελληνική αντίληψη ο νους είναι ελεύθερος και ανακαλύπτει την αλήθεια στη βάση της δικής του λογικής θεώρησης είτε από μόνος του με ενδοσκόπηση, είτε μέσα από την διαλεκτική με έναν συνομιλητή, είτε μέσα από την μελέτη και τον στοχασμό.

ΠΕΡΙ ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗΣ - ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΚΑΙ ΑΘΗΝΑ, ΟΤΑΝ Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΗΤΑΝ "ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΗ"

Αν ακολουθήσετε τον σύνδεσμο που έχω εδώ [ΑΝΑΚΑΛΥΦΘΗΚΕ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗ (ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟ) ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΟΧΑΣΜΟ], θα δείτε πως πρόσφατα Βρετανοί μελετητές ανακάλυψαν τον τομέα του εγκεφάλου που ελέγχει τη διαδικασία της ενδοσκόπησης και του  στοχασμού, δηλαδή την ικανότητα του ανθρώπου να συλλογίζεται σχετικά με αυτά που σκέφτεται και νιώθει.  Την (αυτο)συνείδηση. Πότε όμως ενεργοποιήθηκε η ικανότητα αυτή στον άνθρωπο; Τα ομηρικά έπη είναι πολύ διδακτικά σ' αυτό το σημείο.

ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΣ - ΤΑ ΕΣ ΤΟΝ ΤΥΑΝΕΑ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟ Α΄, Β΄, Γ΄ (ΒΙΒΛΙΟ)

Ο Φιλόστρατος (160/170 - 244/249 μ.Χ.) γεννήθηκε στη Λήμνο, και έζησε στα τέλη του 2ου αι. και στο α΄ μισό του 3ο αι. μ.Χ., εν συνεχεία πήγε στην Αθήνα για να σπουδάσει και αργότερα εγκαταστάθηκε στη Ρώμη, την εποχή που βασίλευε ο Σεπτίμιος Σεβήρος, όπου απέκτησε την εύνοια της γυναίκας του αυτοκράτορα και μητέρας του Καρακάλλα Ιουλίας Δόμνας. Μετά το 217, οπότε βρήκαν τραγικό τέλος η Ιουλία Δόμνα και ο Καρακάλλας, γύρισε στην Αθήνα (κατά άλλη όμως εκδοχή πήγε στην Τύρο, όπου του δόθηκαν πολιτικά δικαιώματα) για να δραστηριοποιηθεί ως δάσκαλος της σοφιστικής Στη Ρώμη έδρασε ως σοφιστής, όπου και εντάχθηκε στον κύκλο της Ιουλίας Δόμνας, συζύγου του αυτοκράτορα Σεπτιμίου Σεβήρου. 

ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ ΤΥΑΝΕΑΣ - ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΙΝΔΟ ΓΙΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΖΩΕΣ

Συνομιλία του φιλόσοφου Απολλώνιου με έναν Ινδό, τον Ιάρχα.

X I X . «Σχετικά με την ψυχή, τι γνώμη έχετε;» ρώτησε στη συνέχεια ο  Απολλώνιος τον Ινδό Ιάρχα. «Ό,τι ο Πυθαγόρας έχει παραδώσει σε σας και εμείς στους Αιγυπτίους». Είπε ο Απολλώνιος: «Θα μπορούσες λοιπόν να πεις ότι, όπως ακριβώς ο Πυθαγόρας έλεγε πως ήταν ο Εύφορβος, έτσι και συ, προτού έρθεις σ' αυτό το σώμα, ήσουν κάποιος από τους Τρώες ή τους Αχαιούς ή οποιοσδήποτε;» 

ΚΡΗΤΗ - ΤΟΠΟΣ, ΙΣΤΟΡΙΑ , ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ

Η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας και το πέμπτο μεγαλύτερο της Μεσογείου μετά τη Σικελία, τη Σαρδηνία, την Κύπρο και τη Κορσική. Ευλογημένο από τους θεούς, μοναδικό στον πλανήτη, χάρη στα απλόχερα δώρα της φύσης και της ιστορίας. Ανέγγιχτη και εύφορη φύση, υπερήφανα βουνά με μακραίωνο ποιμενικό πολιτισμό, επιβλητικά φαράγγια, σπήλαια, οροπέδια, πεδιάδες με χιλιάδες ελαιόδεντρα, απέραντοι αμπελώνες, την πιο πλούσια χλωρίδα της Ευρώπης, χίλια χιλιόμετρα ακτές, την Κρητική Κουζίνα, την πιο υγιεινή και νόστιμη κουζίνα του κόσμου, η Κρήτη αποτελεί το λίκνο του Ευρωπαϊκού πολιτισμού.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ - ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΩΝ

Κατάλογος αρχαίων ολυμπιονικών σε πάπυρο, 

3ος αιώνας μ.Χ., Βρετανική Βιβλιοθήκη

Οι Ολυμπιακοί αγώνες ήταν μία σειρά αθλητικών αγώνων μεταξύ εκπροσώπων των πόλεων-κρατών και ένας από τους πανελλήνιους αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα. Oι Ολυμπιακοί αγώνες ήταν η πιο σημαντική διοργάνωση της αρχαίας Ελλάδας και διεξάγονταν στην Αρχαία Ολυμπία κάθε τέσσερα χρόνια, από το 776 π.Χ.. Στα Ολύμπια έπαιρναν μέρος αθλητές από όλη την Ελλάδα (και αργότερα από άλλα μέρη) και σταδιακά απέκτησαν ιδιαίτερη αίγλη. Η διοργάνωσή τους γινόταν μέχρι το 393 όταν ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος απαγόρευσε την διεξαγωγή τους. Από το 1896, αναβίωσαν με την ονομασία Ολυμπιακοί Αγώνες και διεξάγονται ως διεθνείς αγώνες, γνωστοί και ως Θερινοί Ολυμπιακοί.

ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

     Έχουμε τονίσει κατ’ επανάληψη ότι η λειτουργία του εκπαιδευτικού έχει πολλές αβεβαιότητες και δύσκολα καλουπώνεται η άσκηση του επαγγέλματός του. Ωστόσο με τη φοβερή εξέλιξη της παιδαγωγικής επιστήμης τις τελευταίες δεκαετίες,  υπάρχουν πλέον αρκετές «σταθερές παράμετροι» στη λειτουργία του σχολείου και της σχολικής αίθουσας.

      Παράλληλα με αυτές τις «σταθερές» υπάρχουν και μικρά «μυστικά», τα οποία συνήθως τα κατακτά ο εκπαιδευτικός από μόνος του και γι’ αυτό έχουν και ιδιαίτερη σημασία γι’ αυτόν. Ποια μπορεί να είναι αυτά τα «μυστικά», τα οποία επηρεάζουν και διαμορφώνουν σε σημαντικό βαθμό τα διδακτικά και παιδαγωγικά δρώμενα; Ας σταχυολογήσουμε τα πιο ενδεικτικά κατά την προσωπική μου γνώμη.

ΡΟΤΖΕΡ ΠΕΝΡΟΟΥΖ - ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΩΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Πρόλογος του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Ο κορυφαίος φυσικός Ρότζερ Πένροουζ διακρίνει στην πραγματικότητα τρεις κόσμους, τον κόσμο των ιδεών, τον φυσικό κόσμο και τον νοητικό κόσμο. Στον κόσμο των ιδεών ο πλατωνικός φυσικός συλλαμβάνει όχι μόνο τις καθ΄εαυτού ιδέες, αλλά και τα μαθηματικά ή γεωμετρικά αντικείμενα. Τα μαθηματικά αντικείμενα διαφέρουν όχι μόνον από αυτά που συναντάμε στον φυσικό κόσμο - τον κόσμο του “γίγνεσθαι” - αλλά και από τα νοητικά - αυτά που επινοούμε (γενικότερα αυτά που αποκαλούνται ψυχικά ενεργήματα, πάθη και παραστάσεις). Υπάρχει όμως μια βαθιά σχέση ανάμεσα στο φυσικό και νοητικό κόσμο. Ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του Σύμπαντος είναι το πως ο φυσικός κόσμος εξηγείται με τόσο θαυμαστή ακρίβεια από τον νοητικό. Το μυστήριο βαθαίνει αν αναλογιστούμε ότι τα μαθηματικά (πιθανώς) δεν εξηγούν μόνο τα φυσικά φαινόμενα, αλλά και τις πράξεις μας, τα αισθήματά μας και τη συμπεριφορά μας. Αν φτάσουμε ποτέ σε μια "Θεωρία των Πάντων", ίσως δραματικά διαπιστώσουμε ότι είμαστε μέρος μια εξίσωσης. Τους τρεις αυτούς κόσμους - Ιδεών, Φυσικό, Νοητικό - και τη διασύνδεσή τους αναπαριστά ο Penrose με το κατωτέρω σχήμα. Στο “The Road to Reality ” το σχήμα αυτό σχολιάζεται αρκετά και τροποποιείται στην πορεία διευρυνόμενο, κάτι που θα παραλείψουμε εδώ. Αξίζει πάντως κανείς να "διαλογιστεί" πάνω σ’ αυτήν την πλατωνικής προέλευσης ιδέα του σπουδαίου μαθηματικού και φυσικού. Να σημειώσουμε επίσης ότι ο Πλατωνικός Κόσμος των Ιδεών περιλαμβάνει εκτός από τις μαθηματικές ιδέες, αλλά και αυτές του ωραίου του αγαθού της δικαιοσύνης, της αρετής, της ευσέβειας κ.α.

ΑΓΕΩΜΕΤΡΗΤΟΣ ΟΥΔΕΙΣ ΕΙΣΙΤΩ

Έξωθεν της Πλατωνικής Ακαδημίας, υπήρχε η επιγραφή «ἀγεωμέτρητος μηδεὶς εἰσίτω», δηλαδή κανείς αγεωμέτρητος να εισέλθει. Πολλά έχουν ειπωθεί και γραφτεί για την ερμηνεία της εν λόγω επιγραφής, αλλά από όσα έχω διαβάσει, ουδείς κάνει αναφορά στο τι έλεγαν οι ίδιοι οι Αρχαίοι Έλληνες για τον λόγο υπάρξεως και σημασίας της επιγραφής και ούτε το τι λέει ο ίδιος ο Πλάτων περί αυτού!

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ - ΙΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΑΖΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Απόσπασμα από το βιβλίο του Παναγιώτη Κονδύλη Η παρακμή του αστικού πολιτισμού, σελίδες 194-200. 

Κείμενο: Παναγιώτης Κονδύλης

[...] Βεβαίως δεν είναι δυνατόν να λεχθεί ότι στη μαζική δημοκρατία, όπως τη γνωρίζουμε, έχει ήδη πραγματοποιηθεί η ισότητα με την υλική έννοια του όρου. Όμως η πραγματικότητα της ισότητας είναι για τη λειτουργία της μαζικής δημοκρατίας πολύ λιγότερο σημαντική από τη δυνατότητα της ισότητας. 

ΠΩΣ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΝΕΟ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΤΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΝΕΥΡΟΕΠΙΣΤΗΜΗ

Αν εξακολουθείτε να πιστεύετε πως ο εγκέφαλος είναι μια μηχανή που με την πάροδο του χρόνου χάνει λάδια, έχετε μείνει πίσω. Σύμφωνα με πρόσφατες ανακαλύψεις εξελίσσεται και αυτοβελτιώνεται διαρκώς.

Ένα από τα πιο αναπάντεχα ευρήματα των νευροεπιστημόνων τα  τελευταία χρόνια ήταν ότι οι νευρώνες σε ένα ενήλικο μυαλό δεν σταματούν ποτέ να αναπτύσσονται  -λειτουργία γνωστή ως νευρογένεση — στη διάρκεια της ζωής μας.

ΟΙ ΔΥΟ ΤΡΟΠΟΙ ΓΝΩΣΗΣ

Κατά μία έννοια (κάτι που το βλέπουμε όλοι μας) έχουμε δύο μυαλά: ένα που σκέφτεται κι ένα που αισθάνεται.

Αυτοί οι δυο θεμελιακά διαφορετικοί τρόποι γνώσης αλληλεπιδρούν στη δόμηση της διανοητικής μας ζωής. Ο ένας, ο λογικός νους, είναι ο τρόπος κατανόησης του οποίου έχουμε επίγνωση: πιο ενσυνείδητος, πιο στοχαστικός, πιο ικανός να ζυγίζει και να συλλογίζεται. Αλλά δίπλα σ’ αυτόν υπάρχει και ένα άλλο σύστημα γνώσης, παρορμητικό και πανίσχυρο, αν και μερικές φορές παράλογο: ο συγκινησιακός νους.

ΑΛΤΑΝΗ - Η ΑΝΑΓΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ, ΤΗΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ (ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΒΙΝΤΕΟ)

Ποιος είναι ο κομβικός ρόλος της Ανάγκης κατά την πορεία της ψυχής μέσα στην αιωνιότητα; Ποιο ρόλο παίζουν οι τρεις μοίρες ως κόρες της (Λάχεσις, Κλωθώ, Άτροπος) για την ψυχή; Όλες οι θεότητες στην ελληνική θεολογία είναι ίσες μεταξύ τους και κάθε μία δρα στο δικό της πεδίο, στο οποίο καμιά άλλη δεν δύναται να επέμβει. Οι νόμοι της Ανάγκης και των μοιρών είναι συμπαντικοί και υπερβαίνουν θεούς και ανθρώπους.... 

Ο ΠΛΑΤΩΝΙΚΟΣ "ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ" ΚΑΙ Ο "ΤΊΜΑΙΟΣ" ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ

Όπως μας λέγει ο Πρόκλος, στο «Εις τον Τίμαιο Πλάτωνος, βιβλίο Α’, 12.26 – 14.4», σύμφωνα με τον Πλάτωνα η Φύση είναι «οὐσία ἀσώματος, ἀχώριστος σωμάτων, λόγους ἔχουσα αὐτῶν», η οποία δεν μπορεί να κοιτάξει στον εαυτό της, και από αυτά είναι φανερό με ποία έννοια είναι «φυσικός» ο «περὶ τῆς ὅλης κοσμοποιίας ἀναδιδάσκων» διάλογος. Καθώς, λοιπόν, ολόκληρη η φιλοσοφία είναι χωρισμένη στην μελέτη των νοητών και στην μελέτη των εγκόσμιων, και μάλιστα ορθά, επειδή και ο Κόσμος είναι διττός, «ὁ μὲν νοητός, ὁ δὲ αἰσθητός», όπως θα πει και ο ίδιος στον «Τίμαιο, 30.c», ο «Παρμενίδης» έχει συμπεριλάβει τη μελέτη των νοητών και ο «Τίμαιος» τη μελέτη των εγκόσμιων. Γιατί ο πρώτος παραδίδει όλες τις θεϊκές βαθμίδες, και ο δεύτερος όλες τις προόδους των εγκόσμιων. 

Η ΚΑΘΑΡΣΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ

Με τον ελληνικό όρο κάθαρση, (καθαρεύουσα: η κάθαρσις, της καθάρσεως), χαρακτηρίζεται η πράξη ή το αποτέλεσμα του ρήματος καθαίρω, που σημαίνει απαλλαγή από κάτι ξένο ή βλαβερό. Συνώνυμες έννοιες είναι ο καθαρμός και ο εξαγνισμός. Ο όρος αυτός απαντάται με διαφορετική σημασία στην ιατρική, την υγιεινή, το θέατρο και συγκεκριμένα στην τραγωδία, και σπουδαιότερα όλων στις διάφορες θρησκείες. Σημειώνεται όμως ότι τόσο στο θέατρο όσο και στις θρησκείες η κάθαρση αποτελεί μια ψυχοθεραπευτική διαδικασία.

Ο αναφερόμενος σε κάθαρση λέγεται γενικά “καθαρτήριος” ο δε τόπος που επιχειρείται συνηθέστερα αυτή, λέγεται “καθαρτήριο” (στην υγιεινή λοιμοκαθαρτήριο) ενώ το μέσον δια του οποίου επιχειρείται αυτή, ονομάζεται “καθαρτήρας” ή “καθαρτικό” (στην ιατρική) και στην αρχαιότητα «κάθαρμα».

ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ - Ο ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ

beatae conjugis additum stellis honorem *

Δέκα μυριάδες ορισμούς μπορείς να δώσεις στον έρωτα. Και οι ποιητές όλοι, από τον Όμηρο ως τον Καβάφη, δουλεύοντας ετούτο το μεταλλείο της άνοιξης, μας δείχνουν κάθε φορά κι από μια του όψη. Ο καθένας με τον τρόπο του.

Όμως ο έρωτας επιμένει να είναι αόριστος. Και αλίμονό μας, εάν γεννιόταν ο υπερποιητής που θα πετύχαινε να τον ορίσει. Τι θα γινότανε!

ΤΟ ΑΓΑΘΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΛΗΘΕΣ - Η ΟΥΣΙΟΚΡΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ

Μια κριτική θεώρηση –ιστορική, φιλοσοφική, γνωσιολογική, αλλά και αρετολογική, υπό την αρχαιοελληνική της πρωταρχική σημασία– των προβεβλημένων αρχών και αξιών του Δυτικού Πολιτισμού, από τις απαρχές του μέχρι τη μετανεωτερική μας εποχή, σαφέστατα καταδεικνύει μια σταδιακή και ολοκληρωμένη στις μέρες μας μετάβαση από μια ουσιοκρατική κοσμοθεώρηση σε μια αξιακά σχετικιστική και επιφανειακά ωφελιμιστική και πραγματιστική σκέψη και πράξη, που στο πλαίσιο του καλπάζοντος νεοφιλελευθερισμού και με το πρόσχημα μιας ατέρμονης και ευεργετικής δήθεν για την ανθρωπότητα ανάπτυξης καταστρέφει πλέον, μέρα με τη μέρα, ολόκληρο τον πλανήτη.

Το βασικό χαρακτηριστικό του αρχαιοελληνικού πολιτισμικού «παραδείγματος», το αγαθό –όπως κυρίως αυτό εκφράζεται στη σωκρατική, την πλατωνική και την αριστοτελική φιλοσοφία– εξοστρακίστηκε, στη σύγχρονή μας εποχή, από το φαντασιακό μας και τη θέση του πήραν πλέον το ορθό και το επιστημονικά εδραιωμένο αληθές.

ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ - ΠΕΡΙ ΘΕΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΔΑΙΜΟΝΩΝ

Ο Ιάμβλιχος (250-330 μΧ) γεννήθηκε στην Χαλκίδα Κοίλης Συρίας το 250 μΧ. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους νεοπλατωνικούς φιλοσόφους. Καταγόταν από επιφανή οικογένεια. Μαθήτευσε πολλά χρόνια στην Απάμεια (όπου αργότερα εικάζεται ότι άνοιξε και την δική του σχολή) και συνέχισε την εκπαίδευσή του στην νεοπλατωνική σχολή της Συρίας. Υπήρξε μαθητής του Πλωτίνου, από τον οποίον επηρεάστηκε όσον αφορά τις μυστικιστικές αντιλήψεις. Αρκετοί θεωρούν ότι ήταν επίσης μαθητής του Πορφύριου (αν και αυτό αμφισβητείται από πολλούς), με τον οποίο είναι γεγονός ότι είχε αρκετές διαφωνίες κάνοντας τον Πορφύριο να γράψει την επιστολή «Η προς τον Ανέβω», στην οποία καταδικάζει δριμύτατα την θεουργία  του Ιάμβλιχου. Στην επιστολή αυτή απαντά ο Ιάμβλιχος με το έργο «Περί των Αιγυπτίων Μυστηρίων». Ο Ιάμβλιχος πιστεύει ακράδαντα στη δύναμη της ιεροπραξίας. Η βοήθεια του θεού είναι καταλυτική για την ανέλιξη του ανθρώπου. Θεωρούσε ότι οι διάφοροι τρόποι λατρείας στις ιερουργίες εξαγνίζουν το θείο κομμάτι που βρίσκεται ήδη μέσα μας και μας απελευθερώνει από τα αμαρτήματα μας, καθιστώντας μας με αυτόν τον τρόπο φιλικούς προς τις ανώτερες φύσεις. Οι θεοί λοιπόν συσχετίζονται μόνο με αγαθούς ανθρώπους που είναι εξαγνισμένοι διά της ιερατικής τέχνης, προστατεύοντας τους συγχρόνως από τα πάθη και κάθε είδους δεινών.Κάποια άλλα έργα του είναι τα: «Βίος Πυθαγορίου», «Περί μυστηρίων», «Λόγοι προτρεπτικοί εις φιλοσοφίαν», και «Τα θεολογούμενα της αριθμητικής» με το οποίο θέλησε να ξαναδώσει έμφαση στην αριθμολογία του Πυθαγόρα. Σχεδόν θεοποίησε τους αριθμούς καθώς τους θεωρούσε την ψυχή του κόσμου.

ΤΟ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΓΙΟΥΝΓΚ

Πρόλογος του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Ολόκληρη  η φιλοσοφία/ψυχολογία του Γιουνγκ συνάδει με την αρχαιοελληνική αντίληψη για την ψυχή. Το ασυνείδητό μας ομοιάζει, θα λέγαμε, με την συνισταμένη των παρελθόντων ψυχικών βίων μας. Ο Γιουνγκ, βέβαια, κατορθώνει να υποστηρίξει επιστημονικά  όλο το έργο του για την ύπαρξη της ψυχής με τέτοιο τρόπο που όλοι τον προσλαμβάνουν ως έναν από τους πιο σπουδαίους επιστήμονες και διανοητές μετά τους Έλληνες κλασικούς.

Τι είναι γενικά το Ασυνείδητο κατά τον Jung;

ΠΑΡΡΗΣΙΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Σήμερα στο επίπεδο όπου οι πολίτες συνδιαλέγονται για τον εκδημοκρατισμό της κοινωνίας – δημιουργώντας πολιτικά σώματα – η διαύγαση του όρου «παρρησία» ως δημοκρατική αξία, είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα. Στο σύντομο κείμενο που ακολουθεί γίνεται μια προσπάθεια διαύγασης ενός όρου γύρω από τον οποίο περιστρέφεται αρκετή αμφισημία αλλά και σύγχυση.

Η παρρησία ως κεντρικός τρόπος έκφρασης της αλήθειας του υποκειμένου, από τον Foucault εκφράζεται ως: «το θάρρος για την αλήθεια από μέρος εκείνου που μιλά και διακινδυνεύει να πει ολόκληρη την αλήθεια την οποία έχει στο νου του, είναι όμως επίσης το θάρρος του συνομιλητή να αποδεχθεί ως αληθή την επώδυνη αλήθεια που ακούει». Εδώ η έννοια της παρρησίας έχει να κάνει με τη σχέση δασκάλου και μαθητή στα πλαίσια μιας παιδαγωγικής δραστηριότητας. Έτσι η παρρησία, ενώ θα μπορούσε να έχει, θεωρείται ότι δεν έχει κάποια πολιτική διάσταση.

ΘΕΩΝ Ο ΣΜΥΡΝΑΙΟΣ

Ο Θέων ο Σμυρναίος (ή Θέων ο Πλατωνικός) ήταν Έλληνας μαθηματικός και φιλόσοφος (70 μ.Χ. - 135 μ.Χ.). Γεννήθηκε στη Σμύρνη, όπου και πέθανε. Άκμασε κατά το τέλος του 1 αιώνα, και τις αρχές του 2 αιώνα μ.Χ. Οι σύγχρονοί του συγγραφείς δεν τον αναφέρουν, αλλά οι μεταγενέστεροι τον ονομάζουν «Θέων ο Πλατωνικός φιλόσοφος», επειδή ήταν οπαδός της πλατωνικής φιλοσοφίας και ασχολήθηκε ειδικά με τη σπουδή των πλατωνικών διαλόγων.

ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - ΑΙΣΧΥΛΕΙΑ ΑΝΘΡΩΠΟΓΟΝΙΑ ΚΑΙ ΣΟΦΟΚΛΕΙΑ ΑΥΤΟΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Τό ἐ­ρώ­τη­μα «τί εἶ­ναι ὁ ἄν­θρω­πος» εἶ­ναι πάν­τα, ἔμ­με­σα ἤ ἄ­με­σα, πα­ρόν στήν ἀ­θη­να­ϊ­κή τρα­γω­δί­α. Μέ ἰ­δι­αί­τε­ρη σα­φή­νεια καί ἔν­τα­ση τί­θε­ται — καί παίρ­νει ἀ­πάν­τη­ση — μέ­σα σέ δύ­ο ἀ­π’ τίς πιό ση­μαν­τι­κές, καί ἀ­ρι­στουρ­γη­μα­τι­κές, τρα­γω­δί­ες: τόν Προ­μη­θέ­α Δε­σμώ­τη τοῦ Αἰ­σχύ­λου (πι­θα­νό­τα­τα ἕ­να ἀ­π’ τά τε­λευ­ταί­α ἔρ­γα τοῦ ποι­η­τῆ, γύ­ρω στά 460) καί τήν Ἀν­τι­γό­νη τοῦ Σο­φο­κλέ­ους (σχε­δόν βέ­βαι­α χρο­νο­λο­γη­μέ­νη τό 442 ἤ 443).

Οἱ ἀ­πάν­τη­σεις πού δί­νουν στό θε­με­λια­κό αὐ­τό γιά ὅ­λον τόν ἑλλη­νι­κό πο­λι­τι­σμό ἐ­ρώ­τη­μα οἱ δύ­ο τρα­γω­δί­ες εἶ­ναι, ὅ­πως θά προ­σπα­θή­σω νά δεί­ξω, τε­λεί­ως ἀν­τί­θε­τες. Ἡ δι­α­φο­ρά αὐ­τή δέν μπορεῖ νά ἀ­πο­δο­θεῖ μό­νο στήν ἀ­το­μι­κή στά­ση τῶν δύ­ο ποι­η­τῶν. Πα­ρά τό μι­κρό χρο­νι­κό δι­ά­στη­μα πού χω­ρί­ζει τά δύ­ο ἔρ­γα —πε­ρί­που εἴ­κο­σι χρό­ναι — ἡ δι­α­φο­ρά ἐκ­φρά­ζει καί εἶ­ναι συ­νυ­πό­στα­τη μέ τόν ἀ­νή­κου­στο ρυθ­μό τῆς πνευ­μα­τι­κῆς δη­μι­ουρ­γί­ας στήν δη­μο­κρα­τι­κή Ἀ­θή­να, μέ τόν ὁ­λο­έ­να καί ρι­ζι­κό­τε­ρο πα­ρα­με­ρι­σμό τῶν πα­ρα­δο­σια­κῶν πα­ρα­στά­σε­ων καί μέ τήν ἐ­πέ­κτα­ση καί ἐμ­βά­θυν­ση τῆς ἀνθρώ­πι­νης αὐ­το­γνω­σί­ας. Εἶ­ναι κα­τά κά­ποι­ο τρό­πο ἀ­νά­λο­γη μέ τήν δι­α­φο­ρά Ἡ­ρο­δό­του-Θου­κυ­δί­δη καί τήν προ­α­ναγ­γέλ­λει εἴ­κο­σι - τριά­ντα χρό­νια πρίν.