ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΥ ΣΤΟΝ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟ

Για τους θεωρητικούς του κοινοτισμού, οι κοινότητες χαρακτηρίζονται κυρίως από την, ως ένα βαθμό, αλληλεξάρτηση μεταξύ των μελών τους, την ύπαρξη κοινών αξιών που ενισχύουν την ιδιότητα του ενεργού πολίτη στο πλαίσιό τους, τη χρήση κοινών πρακτικών, κοινών πολιτισμικών παραδόσεων και κοινών κοινωνικών κατακτήσεων, καθώς και μια κοινά αποδεκτή αντίληψη περί «δίκαιου» και «αγαθού». Εισάγοντας ο κοινοτισμός, ως άξονα της κριτικής του, το αίτημα της προτεραιότητας του «αγαθού» έναντι του «ορθού», θέτει μεταξύ άλλων μια σειρά από ενστάσεις απέναντι στον φιλελευθερισμό, ο οποίος, όπως υποστηρίζεται, βλέπει την κοινωνία ως πηγή άντλησης οφέλους από το άτομο, υπερτονίζει τα δικαιώματα και όχι τις ευθύνες και προτάσσει τη δικαιοσύνη ως την πρώτιστη αρετή. 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ - ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ

— Τι περιμένουμε στην αγορά συναθροισμένοι;

Είναι οι βάρβαροι να φθάσουν σήμερα.

— Γιατί μέσα στην Σύγκλητο μια τέτοια απραξία;
Τι κάθοντ’ οι Συγκλητικοί και δεν νομοθετούνε;

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα.
Τι νόμους πια θα κάμουν οι Συγκλητικοί;
Οι βάρβαροι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν.

—Γιατί ο αυτοκράτωρ μας τόσο πρωί σηκώθη,
και κάθεται στης πόλεως την πιο μεγάλη πύλη
στον θρόνο επάνω, επίσημος, φορώντας την κορώνα;

ΒΛΑΣΗΣ ΡΑΣΣΙΑΣ - ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ (ΒΙΝΤΕΟ)

Ο Βλάσης Ρασσιάς αναλύει τι είναι η δημοκρατία (κράτος των δήμων = κυβερνούν οι πολίτες) και επισημαίνει ότι στα νεότερα και σύγχρονα χρόνια όλα τα κράτη στην υφήλιο περιγράφονται ως "δημοκρατίες" (π.χ Δημοκρατία της Γουατεμάλας, Δημοκρατία της Ιταλίας, Δημοκρατία της Αυστρίας κ.λπ). Αυτή η πολιτειακή περιγραφή μαρτυρά οπωσδήποτε μια εμμέσως και ομολογουμένως διαπίστωση: Ότι η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, η επινόηση των αρχαίων Ελλήνων, είναι το πολίτευμα που ταιριάζει στον αληθινό πολιτικό άνθρωπο, στον έλλογο πολίτη. Όμως αυτή η πραγματικότητα της περιγραφής όλων των κρατών ως δημοκρατίες (δήθεν)  κρύβει μια πραγματικότητα την οποία αγνοεί η συντριπτική πλειοψηφία των λαών της γης. Τα κράτη περιγράφονται ως δημοκρατίες χωρίς να έχει σχέση η πολιτικοοικονομική τους θέσμιση με τη δημοκρατία. Στις περισσότερες περιπτώσεις έχουμε ολιγαρχίες (κοινοβουλευτισμός) και αρκετές μοναρχίες. 

ΤΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ Ο ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΓΛΩΣΣΙΚΟΣ ΠΛΟΥΡΑΛΙΣΜΟΣ

Χαρακτηριστικά του λεξιλογίου

Οι γλώσσες δεν έχουν σταθερό και αμιγές λεξιλόγιο. Πιο συγκεκριμένα, το λεξιλόγιο, σαν την κινούμενη άμμο, υπόκειται σε έντονη γλωσσική μεταβολή, η οποία σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στον δανεισμό, δηλαδή σε επίδραση λεξιλογίου άλλης γλώσσας. Ακόμη, το λεξιλόγιο δεν είναι αμιγές, δηλαδή είναι πολυσυλλεκτικό: οι μονάδες που προέρχονται από πολλές πηγές, λ.χ. κληρονομιά από προηγούμενες φάσεις της ιστορίας της γλώσσας ή δανεισμό από άλλες γλώσσες.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ 19ΟΥ ΚΑΙ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ

α) από τον φθίνοντα ρομαντισμό στον Παρνασσισμό

Όπως και στην πεζογραφία, έτσι και στην ποίηση, τα θέματα, η τεχνοτροπία, η γλώσσα και οι στόχοι σταδιακά αλλάζουν. Η ρομαντική διάσταση φθίνει, ενώ συγχρόνως εμφανίζονται νέα στοιχεία ικανά να αναμορφώσουν την ποίηση. Βέβαια κάθε αλλαγή επιτελείται συνήθως βαθμιαία και γι' αυτό το λόγο τυχαίνει να συνυπάρχουν για κάποιο διάστημα αντιφατικές τάσεις και ποικιλία ειδών. Όμως η βασική κατεύθυνση και στην ποίηση είναι η προσγείωση των ρομαντικών ιδανικών σε μια καθημερινότητα πεζή, αλλά όχι απαραίτητα δυσάρεστη. Εγγύτερα στο ρομαντισμό βρίσκονται τα ποιήματα του Πέτρου Ζητουνιάτη και του Γεωργίου Στρατήγη. Στο μεταβατικό στάδιο απομάκρυνσης από το ρομαντισμό και ανάπτυξης της νέας ποιητικής βρίσκονται τα ποιήματα του Βιζυηνού «O Σοφιανός» και του Αριστομένη Προβελλέγγιου «Η ποίησις των ερειπίων» και «Ήταν ωραίες η στιγμές εκείνες».

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ 19ΟΥ ΚΑΙ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ

Η πεζογραφία είναι το λογοτεχνικό είδος του οποίου η διαμόρφωση αυτή την περίοδο προτάσσεται επιτακτικά ως απαραίτητο στοιχείο για τη ταυτότητα του έθνους. Έχουν επιλεγεί αρκετά χαρακτηριστικά κείμενα στα οποία μπορεί ο αναγνώστης να ανιχνεύσει τις ιστορικές, κοινωνικές και πνευματικές τάσεις της εποχής. Όπως αναφέρθηκε ήδη, ο Ψυχάρης, είχε τονίσει με άμεσο τρόπο σΤο Ταξίδι μου (1888) την ανάγκη ανάπτυξης της νεοελληνικής πεζογραφίας και μάλιστα σε μια γλώσσα που δε θα διέφερε από την καθημερινή ομιλία. Το Ταξίδι μου είναι ένα κείμενο που δύσκολα κατατάσσεται κάπου ειδολογικά, αλλά προσφέρει άλλοτε με χιούμορ, άλλοτε με λυρισμό και ενίοτε με σχολαστικότητα, τις απόψεις του συγγραφέα μεταξύ άλλων για τη γλώσσα και τους γλωσσολόγους, τη λογοτεχνία, την ομογένεια και την αρχαιοελληνική κληρονομιά. Το απόσπασμα από Το Ταξίδι μου που επιλέχθηκε παρουσιάζει τα παθήματα του αφηγητή, όταν τόλμησε να προκαλέσει τις διαδεδομένες απόψεις των Αθηναίων γλωσσολόγων, με χιουμοριστική και αυτοσαρκαστική διάθεση αντίστοιχη με αυτήν που διακρίνει για παράδειγμα, το εντελώς διαφορετικής θεματικής αφήγημα του Μπάμπη Άννινου Η οικογένεια διασκεδάζει.

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ "ΕΜΨΥΧΩΣΗΣ" ΑΓΑΛΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Πολλές είναι οι τέχνες που κατέχει ο αρχαίος Έλληνας ιερέας, τέχνες μαγικές και από καιρό ξεχασμένες. Η Σοφία χάνεται στα βάθη του χρόνου... Λέγεται πως τις αρχές της θεουργικής πράξης δίδαξαν στους Έλληνες ιερείς οι Αιγύπτιοι Ιεροφάντες, Μύστες οι ίδιοι... Κι αυτοί οι ιερείς, διασώζοντας μια αρχαία εσωτερική παράδοση, μας αφηγούνται τα παρακάτω:

Η ΘΕΟΥΡΓΙΑ ΣΤΗ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο όρος θεουργία κυριολεκτικώς δηλώνει «το του Θεού Έργον» και ορίζει την πρακτική τελετουργιών, κάποιες φορές μαγικής φύσης, οι οποίες τελούνται με σκοπό την επίκληση σε δράση ενός ή περισσοτέρων θεών, με ειδικότερο σκοπό την ένωση με το θείο και την τελειοποίηση του ατόμου. Κατ' επέκτασιν σημαίνει «την ενσυνείδητη συμμετοχή του ανθρώπου στο Θείο Έργο»^[1]. Κατά τον Μούνι Σάντχου (Mouni Sadhu) «Θεουργία είναι η τέχνη της αποτελεσματικής λατρείας».

ΜΙΑ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΛΛΗΓΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ

Το έβδομο βιβλίο της πλατωνικής Πολιτείας ξεκινά με μια εικόνα που, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Σωκράτη, αναπαριστά την ανθρώπινη φύση σχετικά με την παιδεία και την απαιδευσία.

Πρόκειται για το μύθο του σπηλαίου, αφήγηση την οποία θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως "περιπέτεια ψυχής", καθώς δραματοποιεί αυτό που ο Freud ορίζει ως παλινδρόμηση κατά την ψυχαναλυτική διαδικασία.

Διαβάζοντάς τον, γινόμαστε θεατές μιας επώδυνης πορείας, που με την αποπεράτωσή της μας οδηγεί ενώπιον μιας αποκάλυψης. Αποκάλυψη που επιβεβαιώνει την πεποίθηση του πατέρα της ψυχανάλυσης ότι : 

" ο ποιητής και ο φιλόσοφος ήταν πάντοτε πρόδρομοι της επιστήμης και της επιστημονικής ψυχολογίας, γιατί στρέφουν την προσοχή τους στο ασυνείδητο, παρακολουθούν άγρυπνα τις εξελίξεις του και προσφέρουν σ΄αυτές καλλιτεχνική έκφραση"

Ας παρακολουθήσουμε λοιπόν τον μύθο:

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΑ

Του Θεόδωρου Ιωσηφίδη,  Αναπληρωτή Καθηγητή Πανεπιστημίου Αιγαίου

H ερμηνευτική θεωρητική παράδοση ξεκινά από την παραδοχή ότι η πρόσβαση στην κοινωνική πραγματικότητα είναι δυνατή μόνο μέσω διαφορετικών κοινωνικών κατασκευών ή μέσων όπως είναι η γλώσσα, η ατομική και συλλογική συνείδηση ή τα κοινά νοήματα και αναπαραστάσεις (διυποκειμενικότητα). Η θεωρητική αυτή παράδοση περιλαμβάνει διαφορετικά ρεύματα σκέψης στο εσωτερικό της τα βασικότερα από τα οποία είναι η φιλοσοφική ερμηνευτική (hermeneutics) και η φαινομενολογία (phenomenology). H ερμηνευτική κοινωνική έρευνα προσπαθεί να κατανοήσει τα κοινωνικά φαινόμενα, τις κοινωνικές διαδικασίες και διεργασίες κυρίως από την σκοπιά των ατομικών και κοινωνικών υποκειμένων δίδοντας έμφαση στην πολυπλοκότητα και στο πολυδιάστατο της κοινωνικής εμπειρίας.

Ο ΝΤΙΛΤΑΪ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

Ο λόγος για το δοκίμιο Η γένεση της ερμηνευτικής του μεγάλου Γερμανού στοχαστή Βίλχελμ Ντιλτάυ (Wilhelm Dilthey). Το δοκίμιο αυτό του Ντιλτάυ αποτελεί σημαντική συμβολή στη λεγόμενη «Ερμηνευτική σχολή» αλλά και αξιόλογο τεκμήριο του έργου του Γερμανού φιλοσόφου. Το εν λόγω δοκίμιο είναι μια εξαιρετική εισαγωγή για τον Έλληνα αναγνώστη στο έργο του Ντιλτάυ, έργο με το οποίο δεν είναι εξοικειωμένος, αφού μέχρι τώρα κανένα έργο του Ντιλτάυ δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά. Ο Βίλχελμ Ντιλτάυ επιχειρώντας στο εν λόγω δοκίμιο μια συνοπτική έκθεση της ιστορίας της ερμηνευτικής από την αρχαιότητα ώς τη σύγχρονη εποχή και κάνοντας από την αρχή τη διάκριση μεταξύ κατανόησης και ερμηνείας επιτελεί μια τολμηρή στροφή στην ιστορική επιστήμη και κατ' επέκταση στις συστηματικές επιστήμες του πνεύματος, οι οποίες «προϋποθέτουν την κατανόηση» (Verstehen) του ψυχισμού άλλων ανθρώπων βάσει των εκδηλώσεών τους» (Βίλχελμ Ντιλτάυ, Η Γένεση της ερμηνευτικής, Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια: Δημήτρης Υφαντής, σ. 11) και διακρίνονται ουσιωδώς από τις φυσικές επιστήμες.

ΒΙΛΧΕΛΜ ΝΤΙΛΤΑΪ - Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Ο Βίλχελμ Ντίλταϋ (γερμ. Wilhelm Dilthey, IPA: /ˈdɪltaɪ/; 19 Νοεμβρίου 1833 – 1 Οκτωβρίου 1911) ήταν Γερμανός ιστορικός, ψυχολόγος, κοινωνιολόγος, μελετητής της ερμηνευτικής, και φιλόσοφος. Θα μπορούσε να θεωρηθεί ως εμπειριστής, σε αντίθεση με τον ιδεαλισμό που κυριαρχούσε στην Γερμανία την εποχή εκείνη, αλλά η αντίληψη του τι συνιστά το εμπειρικό και το πειραματικό διαφέρει από τον Βρετανικό εμπειρισμό και θετικισμό και στις κεντρικές του επιστημολογικές και οντολογικές του παραδοχές, που αντλούνται από την Γερμανική λόγια και φιλοσοφική παράδοση.

ΧΑΪΝΤΕΓΓΕΡ ΚΑΙ ΠΛΑΤΩΝΑΣ - ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ

Ο Χάιντεγκερ προσεγγίζει τον Πλάτωνα με κριτική διάθεση εντοπίζοντας αφενός μια ελλειμματικότητα της διαλεκτικής και αφετέρου μια κομβική θέση του φιλοσόφου στην εδραίωση της μεταφυσικής ως «λήθης του Είναι».

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ - ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ "ΝΟΕΙΝ" ΚΑΙ ΤΟΥ "ΟΡΑΝ" ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Μόνο όσοι γνωρίζουν από ελληνική φιλοσοφία μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι πρώτιστος σκοπός του ανθρώπου είναι η συνεχής εξέλιξη και γνώση της λειτουργίας του ΝΟΥ από τον ίδιο τον άνθρωπο και μετά η γνώση του καλού και του κακού. Δεν μπορούμε άμεσα να κρίνουμε τι είναι καλό ή όχι, αν πρώτα δε μάθουμε να λειτουργούμε το νοητικό μας όργανο που μας δόθηκε από το "ΣΥΜΠΑΝ".

Για να κατανοήσουμε το λεγόμενο, ας δούμε ένα παράδειγμα ερωτήσεων και προβληματισμών από την πρακτική ζωή:

ΒΛΑΣΗΣ ΡΑΣΣΙΑΣ - ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ

Στα “ορφικά” λεγόμενα fragmenta, ο Ορφεύς αποκαλείται κατ’επανάληψιν “θεολόγος” ή “ο θεολόγος ο παρά τοίς Έλλησιν”. Και ένας λόγος που αποκαλείται έτσι ο Ορφεύς είναι ότι, ανάμεσα στα τόσα άλλα, έδωσε στους Θεούς του εθνικού Πανθέου των προγόνων μας τα συμβατικά τους ονόματα. Δεν ξέρω αν εκπλήσσω τον αναγνώστη μιλώντας για συμβατικά ονόματα, αλλά μάλλον το κάνω, αν τουλάχιστον αναλογισθώ ότι οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως το πραγματικό όνομα του κάθε Θεού μας είναι εκείνο που αναγραφόταν κι εκφωνείτο στις καθημερινές φωνές και τα γραπτά των (πραγματικών) Ελλήνων της αρχαιότητος και ακόμη και στις ημέρες μας αναγράφεται κι εκφωνείται μαζικά, τόσο από Έλληνες και Νεοέλληνες όσο και από χατζηέλληνες και ανθέλληνες, στην τελευταία περίπτωση με, κατά πλειοψηφία, χυδαίο και βέβηλο τρόπο.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΦΡΟΝΕΣ - ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΚΕΨΗΣ (FREETHINKERS)

Ο πανσές, έμβλημα των σύγχρονων "Ελευθεροφρόνων" 

«Ελευθερόφρονες» («Freethinkers»). Κοινωνικό και πνευματικό ρεύμα με χρονική αφετηρία του τον μαρτυρικό θάνατο του Ιταλού πανθεϊστή φιλοσόφου Τζιορντάνο Μπρούνο, Philotheus Giordano Bruno Nolanus, 1548 – 1600) και προεκτάσεις έως τις ημέρες μας, προσανατολισμένο στην καταπολέμηση της χριστιανικής θεοκρατίας και θρησκοληψίας. 

ΚΥΡΙΕΣ ΑΡΧΕΣ

Οι «Ελευθερόφρονες» και το συγκροτημένο ρεύμα τους («Libre - Penseur», «Freethought»), ορίζουν ως κεντρική φιλοσοφική τους αρχή το ότι οι ανθρώπινες πεποιθήσεις πρέπει να διαμορφώνονται με βάση την επιστημονική γνώση και τους νόμους της Λογικής και όχι μέσω της επιβολής από την εξουσία και την εκάστοτε κυρίαρχη άποψη, ή μέσω της συναισθηματικής έντεχνης διέγερσης.

Η ΤΟΥΡΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΩΣ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΟ ΤΥΠΙΚΟ

Η τούρτα γενεθλίων συνοδεύει τον εορτασμό της ολοκλήρωσης ενός επιπλέον έτους ζωής εδώ και πάρα πολλούς αιώνες και είναι εφεύρεση των αρχαίων Ελλήνων. Η τούρτα στην αρχαία Ελλάδα ονομαζόταν «άμμιλος» .

Ο λόγος που τοποθετούσαν τα κεριά πάνω στη τούρτα γενεθλίων ήταν για να τιμήσουν τη θεά Άρτεμις. Οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν μια ιδιαίτερη τελετή, κατά την οποία έφερναν στο ναό της Αρτέμιδος ένα γλυκό στολισμένο με κεριά. Τα κεριά συμβόλιζαν τα αστέρια και το φεγγάρι, τα οποία συνδέονται με τη θεά του κυνηγιού. Τα κεριά άναβαν για να κάνουν το γλύκισμα να μοιάζει να φεγγοβολάει, σαν το φεγγάρι. 

ΒΛΑΣΗΣ ΡΑΣΣΙΑΣ - ΧΟΡΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ «ΛΕΥΚΟ ΑΝΘΡΩΠΟ»

Η λεηλασία ενός όμορφου κόσμου

Πεντακόσια χρόνια πριν, το ρυπαρό τσούρμο του τυχοδιώκτη Χριστόφορο Κολόμπο, πατούσε για πρώτη φορά το πόδι του σε εκείνη την απέραντη χώρα που αποκλήθηκε, από τον πολιτισμό του οποίου αποτελούσαν την εμπροσθοφυλακή, «Νέος Κόσμος». Ο ρημαγμένος από τα προϊόντα του και τα παιδιά του «δυτικός» χριστιανικός πολιτισμός κατάφερνε για πρώτη φορά στην -υπερχιλιόχρονη τότε- Ιστορία του, να πραγματοποιήσει τ’ όνειρό του εκείνο που μάταια πέντε αιώνες αργότερα θα επιχειρήσει να ανανεώσει στοχεύοντας αυτή τη φορά προς το αχανές διάστημα: να εξάγει την παραφροσύνη του, τη βία, την πλιατσικομανία του, το δουλεμπόριό του, την εξουσιομανία του, τη θεοκρατία και δεισιδαιμονία του, καθώς κι εκείνη την έμφυτη και χαρακτηριστική τάση του για οικοκτονία και γενοκτονίες προς ένα νεοανακαλυφθέν παρθένο «πέρα εκεί». Την πρώτη φορά πέτυχε ολοκληρωτικά. Την δεύτερη εισέπραξε μόνο ηχηρά χαστούκια.

Η ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΩΝ ΓΑΒΙΩΝ

H ονομασία Άρτεμις των Γαβίων (ιταλικά: Diana di Gabi, γαλλικά: Diane de Gabies) αναφέρεται σε άγαλμα της θεάς Αρτέμιδος το οποίο ανακαλύφθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα στα Γάβια της Ιταλίας (ιταλικά: Gabi), έγινε έκθεμα της συλλογής Μποργκέζε, και κατόπιν στεγάστηκε στο Λούβρο. Το άγαλμα χρονολογείται στις αρχές του 1ου αιώνα μ.Χ. και είναι ρωμαϊκό αντίγραφο από προγενέστερο ελληνικό, η δημιουργία του οποίου αποδίδεται στον Πραξιτέλη κατά τον 4ο αιώνα π.Χ., πιθανώς η Άρτεμις Βραυρωνία.

Η ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Πρόλογος του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Η κατασκευή ή η καταγωγή των θρησκειών έχουν τις βάσεις τους στην αντίληψη που σχηματίζουν ομάδες λαών ή εθνών σχετικά με τον τρόπο που υπάρχει ο κόσμος και το θείο στοιχείο. Όσο μεγαλύτερη ανάπτυξη των γραμμάτων, των τεχνών και της νόησης (σύμφωνα με την ορθολογική δόμηση που απορρέει από τη φυσική νομοτέλεια) παρουσιάζουν κάποιοι πολιτισμοί τόσο ποιοτικότερη και πιο αληθινή είναι η δομή των θρησκειών που αναπτύσσουν. Γιατί οι βάσεις, όπως είπαμε, της θρησκείας στηρίζονται στον τρόπο που κατανοούν οι λαοί την  ύπαρξη του κόσμου. Κανένας πολιτισμός δεν προσέγγισε τόσο επιστημονικά και ορθά τον τρόπο που υπάρχει ο κόσμος όσο ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός. Τόσο Έλληνες θεολόγοι (Πυθαγόρας, Ορφέας κ.λπ), με την μυθολογική χρήση δράσεων θεοτήτων, όσο και Έλληνες φιλόσοφοι (Πλάτων, Αναξαγόρας, Αριστοτέλης κ.λπ), με τη χρήση φιλοσοφικών όρων, περιέγραψαν και ανέλυσαν τον τρόπο που υπάρχει ο κόσμος, όπως ακριβώς τον βλέπουν και οι σύγχρονες επιστήμες της φυσικής και αστροφυσικής!

ΟΙ ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΧΕΙΜΕΡΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

Οι αρχαίοι Έλληνες κατά την χειμερινή τροπή του ήλιου γιόρταζαν την γέννηση του Διονύσου. Ο Διόνυσος αποκαλούταν «σωτήρ» και θείο «βρέφος», το οποίο γεννήθηκε από την παρθένο Σεμέλη. Ήταν ο καλός «Ποιμήν», του οποίου οι ιερείς κρατούν την ποιμενική ράβδο, όπως συνέβαινε και με τον Όσιρη. Τον χειμώνα θρηνούσαν το σκοτωμό του Διονύσου από τους Τιτάνες, αλλά στις 30 Δεκεμβρίου εόρταζαν την αναγέννησή του. Οι γυναίκες-ιέρειες ανέβαιναν στην κορυφή του ιερού βουνού και κρατώντας ένα νεογέννητο βρέφος φώναζαν «ο Διόνυσος ξαναγεννήθηκε. Ο Διόνυσος ζει» , ενώ σε επιγραφή αφιερωμένη στον Διόνυσο αναγράφεται:«Εγώ είμαι που σε προστατεύω και σε οδηγώ, εγώ είμαι το ‘Αλφα και το Ωμέγα».

Η ΧΕΙΜΕΡΙΝΗ ΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ - Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΤΕΛΕΙΩΣΗ

Χειμε­ρινή τροπή του Ηλίου­ έχουμε την 22α Δεκεμβρίου. Κατά την ημερομηνία αυτήν ο Ήλιος εισέρχεται στον αστερι­σμό του Αιγόκερω και έτσι εισερχόμα­στε αστρονο­μικά στην εποχή του χειμώνα.

Τι συμβολίζει η ­χειμερινή τροπή του Ηλίου

Η ­χειμερινή τροπή του ηλίου συμβολίζει στο πνευματικό επίπεδο την ανθρώ­πινη ψυχή η οποία έφθασε στα όρια της διανόησης. Τότε αυτή γίνεται ικανή να εκ­δηλώσει τις κατάλληλες δυναμικότητες που θα της επιτρέψουν να έλθει σε επαφή με τον Ουρανό ώστε με την επί­δραση του Ου­ρανού να εκ­δηλωθεί σ' αυτήν η ικα­νότητα προς από­κτηση μεγαλύτερης γνώ­σης. Η γνώση αυτή θα την φέρει σε κατάσταση να γνωρί­σει τα μέσα της πνευματικής της προόδου και ανόδου. Επίσης γίνεται ικανή να εκδηλώσει τα σπέρματα των Ιδεών στο αν­θρώπινο πνεύμα. Τα σπέρματα αυτά κυοφορούνται κατά τις διαδοχικές ενσαρκώσεις, με την επενέρ­γεια του νόμου της ειμαρ­μένης και κατόπιν με την βοήθεια των πνευ­ματικών οντοτήτων εκδηλώνο­νται. 

ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ

Η συγκεκριμένη συνέντευξη του Κορνήλιου Καστοριάδη δόθηκε στο ACTA Foundation (Fundació per a lesidees i les arts) και δημοσιεύθηκε στον συλλογικό τόμο “Europes: Els Intellectuals i la Qüestió Europea” (1993), σελ. 343-48. Μεταφράσθηκε, επιμελήθηκε και δημοσιεύθηκε στην Αγγλική ανώνυμα και δωρεάν στο Διαδίκτυο τον Μάρτιο του 2011.

Κ. Καστοριάδης: Πριν να απαντήσω στις ερωτήσεις που τέθηκαν από την ACTA, φαίνεται απαραίτητο να αποσαφηνιστούν 3 κεντρικές ιδέες, οι οποίες καθορίζουν ή έστω θα έπρεπε να καθορίζουν κάθε πολιτικό αναστοχασμό σχετικά με τη σημερινή Ευρώπη. Εντός των [χρονικών] ορίων που τίθενται, αυτό μπορεί να γίνει μόνο με έναν συνοπτικό –και γι’ αυτό δογματικό– τρόπο.

ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΙΑ ΣΤΟ ΦΩΣ - EX UMBRA IN SOLEM

Από την σκιά στο φως! Ποιος δεν επιθυμεί να ξεφύγει από την σκιά του σκότους, όταν εμφανιστεί το φως; Είναι μια διαδικασία πνευματικής κίνησης και έρχεται στο προσκήνιο στην πνευματική σφαίρα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Το παρατεταμένο σκοτάδι καθιστά την αυγή ακόμη πιο ευπρόσδεκτη. Η ανάδυση του φωτός, όταν απομακρύνονται σκιές και η θέρμη των ακτίνων του ήλιου που διεισδύουν στη ζωή, ανυψώνει ακόμη και την σκοτεινότερη διάθεση σε ένα πιο χαρούμενο και αισιόδοξο πνευματικό πλαίσιο. Η λάμψη του ηλιακού φωτός αγγίζει όλα τα πλάσματα που δεν το αποφεύγουν και δεν απομακρύνονται στην παρουσία του.

ΤΑ ΧΑΛΔΑΪΚΑ ΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΠΛΑΤΩΝ

Του Σπύρου Ράγκου, καθηγητή της φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών 

Συλλογή χρησμών με θεολογικό, κοσμολογικό και σωτηριολογικό περιεχόμενο που δημιουργήθηκε κατά τον ύστερο 2ο αι. μ.Χ., θεωρήθηκε ως αποκάλυψη που προήλθε από την ασώματη ψυχή του ίδιου του Πλάτωνα, και είχε τεράστια απήχηση στον ύστερο νεοπλατωνισμό.

Προέλευση