ΑΛΒΙΝΟΣ - ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΚΟΣ, Η ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΩΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (ΒΙΒΛΙΟ)

Ο Αλβίνος υπήρξε ένας από τους σημαντικότε­ρους πλατωνικούς σχολιαστές του 2ου αιώνα μ.Χ. Ήταν μαθητής του Γάιου Πλατωνικού, ερμηνευτή του Πλά­τωνα (πρώτο μισό του 2ου αιώνα μ.Χ.) και του Θέωνα του Σμυρναίου, δίδα­ξε στη Σμύρνη και είχε μεταξύ των μαθητών του τον ευρέως γνωστό γιατρό Γαληνό από την Πέργαμο. Δυστυχώς, δεν έχουν διασωθεί πε­ραιτέρω πληροφορίες σχετικά με τη ζωή του Αλβίνου και έτσι, από τις ελάχιστες αναφορές στο όνομα του, η χρονολογία γέννησης του ει­κάζεται πως είναι περίπου το 100 μ.Χ. Δύο μικρές πραγματείες είναι τα μοναδικά έργα του Αλβίνου που σώζονται ακέραια έως τις μέρες μας. Το πρώτο είναι η Εισαγωγή ή Πρόλογος, που, όπως δηλώνει και ο τίτλος, πρόκειται για μια εισαγωγή στους διάλογους του Πλάτωνα, αποτελούμενη από έξι σύντομα κεφάλαια. Στον «Πρόλογο» αυτό, αφού πρώτα επεξηγεί τη φύση του πλατωνικού διαλόγου, συγκρίνοντας τα έργα αυτά με μικρά δράματα, ο Αλβίνος υποδιαιρεί τους πλατωνικούς διαλόγους σε 4 κατηγορίες (τάξεις): τους λογικούς, τους κριτικούς, τους φυσικούς και τους ηθικούς. Αναφέρει επίσης μία άλλη ταξινόμησή τους σε τετραλογίες, σύμφωνα με τα θέματά τους. Συμβουλεύει ότι οι διάλογοι Αλκιβιάδης, Φαίδων, Πολιτεία και Τιμαίος πρέπει να διαβάζονται σε σειρά. 

Το δεύτερο είναι ο Διδασκαλικός ή Επιτομή του Πλάτωνος Δογμάτων, όπως κατα­γράφεται σε παλαιότερα χειρόγραφα. Πρόκει­ται για μια περίληψη της ερμηνείας του Αλβί­νου στην πλατωνική θεωρία, αποτελούμενη από τριάντα έξι κεφάλαια ποικίλου μήκους. Εκτός από αυτά τα δύο έργα, δεν αποκλείεται να συ­νέγραψε ο Αλβίνος σχόλια σε αρκετούς από τους διάλογους του Πλάτωνα, όμως οι σπορα­δικές μαρτυρίες δεν επαρκούν για να αποδεί­ξουν πέραν πάσης αμφιβολίας κάτι τέτοιο.

Η δομή του "Διδασκαλικού" 

Όπως καταγράφει ο ίδιος ο Αλβίνος (κεφά­λαιο 36), σκοπός του Διδασκαλικού είναι να χρησιμεύσει ως εισαγωγή στη διδασκαλία του Πλάτωνα και ως βοήθημα για όποιον ενδια­φέρεται να εντρυφήσει στο νόημα της φιλο­σοφίας του. Το έργο είναι χωρισμένο σε τέσ­σερα μέρη ως εξής: 

α. Κεφάλαια 1-3: Εισαγωγή (τι διακρίνει το φιλόσοφο, με τι ασχολείται) 

β.Κεφάλαια 4-6: Διαλεκτική (ποιο είναι το βασικό έργο της, σε ποια μέρη χωρίζεται, ποιοι είναι οι τρόποι της ανάλυσης και τα είδη των προτάσεων) 

γ.Κεφάλαια 7-26: Θεωρητική φιλοσοφία (μα­θηματικά, θεολογία, φυσική) 

δ.Κεφάλαια 27-34: Ηθική (ύψιστο Αγαθό, αρετές, ηδονή και πόνος, φιλία, πολιτική αρετή και είδη πολιτειών) 

Ο Διδασκαλικός δεν αποτελεί πρωτότυπο έργο. Σκοπός του Αλβίνου είναι να παρου­σιάσει την ουσία της πλατωνικής σκέψης αξιόπιστα, γεγονός που καταδεικνύει το σε­βασμό που έτρεφε για τη διάνοια του μεγά­λου φιλοσόφου. Το γεγονός όμως αυτό δεν μειώνει την αξία του έργου του, καθώς είναι το μοναδικό πλήρως σωζόμενο έργο του Πλατωνισμού έως την εποχή του Πλωτίνου και έτσι αποτελεί ένα σημαντικό έργο για την κατανόηση της ιστορίας του μετά το θά­νατο του Πλάτωνα.  

Ο Αλβίνος παρουσιάζει μια τάση ταύτισης της πλατωνικής διδασκαλίας με την περιπα­τητική και τη στωική. Όπως αναφέρει ο R. Τ. Wallis:1 «Η κύρια επιρροή του Αλβίνου είναι αριστοτελική αυτή τον οδηγεί να απο­δώσει στον Πλάτωνα (ανομολόγητα) το σύ­νολο της λογικής αυτού του φιλοσόφου. Βρί­σκεται επίσης στη βάση της ταύτισης που έθεσε ο Αλβίνος ανάμεσα στη δική του Υπέρτατη Θεότητα και τον αυτοσυνείδητο αριστοτελικό Νου (ο οποίος στη συνέχεια ταυτίζεται με το Θείο Δημιουργό του Πλά­τωνα και με την ιδέα του Αγαθού). Υπαι­νίσσεται επίσης ότι ο Θεός ενδέχεται πράγματι να υπερβαίνει το Νου.

Η στωική επιρ­ροή στη σκέψη του, μολονότι δευτερεύουσα, εκφράζεται, για παράδειγμα, στη στωικίζουσα γλώσσα με την οποία παρουσιάζει την πλατωνική θεώρηση της γνώσης ως Ανάμνησης». Και συμπληρώνει: «Ο Αλβίνος περιγράφει την Υπέρτατη Θεότητα ως αυτήν που ρυθμίζει την Ψυχή του Κόσμου εγείρο­ντας την να θεαθεί τη δική της τελειότητα. Όπως και οι περισσότεροι Μεσοπλατωνικοί, αρνείται ότι ο Θεός δημιουργεί την Ύλη και την Ψυχή του Κόσμου, όμως προλαμβάνει το Νεοπλατωνισμό όταν αρνείται ότι ο κό­σμος έχει μια έναρξη στο χρόνο». Εν κατα­κλείδι, τα συγγράμματα του Αλβίνου μας επιτρέπουν να διακρίνουμε τη διείσδυση ενός Πλατωνισμού που προβάλλει το Δημι­ουργό ως αρχή ανώτερη από τις ιδέες, οι οποίες είναι μόνο συναίτιες του όντος, χρη­σιμοποιεί το εννοιολογικό ζευγάρι δύναμις- ενέργεια και εισάγει στο πλατωνικό σύστη­μα τη διαβάθμιση της θεότητας. 

Η ανάγνωση και η μελέτη του Διδασκαλι­κού αποκαλύπτει στον αναγνώστη ένα κείμε­νο πολύτιμο για την κατανόηση της ιστορίας του Πλατωνισμού, που προϊδεάζει για τη μυ­στική θεολογία των μετέπειτα αιώνων. Ο Αλβίνος, με πλήρη αφοσίωση σε ό,τι πιστεύει πως είναι οι θεμελιώδεις διδασκαλίες του Πλάτωνα, τις μεταδίδει με το έργο του και επιχειρεί έτσι να μυήσει και άλλους στον ιδε­ολογικό κόσμο του μεγάλου φιλοσόφου.

ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΑΛΒΙΝΟΥ ΕΔΩ: 

ΑΛΒΙΝΟΣ - ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΚΟΣ (ΒΙΒΛΙΟ)

Υ.Γ
(Τρόπος ανοίγματος του βιβλίου: δεξί κλικ πάνω στον σύνδεσμο, αντιγραφή του συνδέσμου και επικόλληση σε νέο παράθυρο)