ΕΤΙΚΕΤΕΣ

ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ - Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΚΛΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΤΕΛΕΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ

                   Σχετική εικόνα

Απόσπασμα από το βιβλίο ΠΕΡΙ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ του Ιαμβλίχου, εκδόσεις Κάκτος (39.16 - 42.20, σελίδες 113 - 117):

Οι δυνάμεις των ανθρώπινων παθών που υπάρχουν μέσα μας, όταν εμποδίζονται εντελώς, καθίστανται σφοδρότερες. Όταν, όμως, μπαίνουν σε ενέργεια λίγο και όσο επιτρέπει το μέτρο, χαίρονται με μέτρο και ικανοποιούνται, και αφού καθαίρονται με αυτόν τον τρόπο, σταματούν με την πειθώ και όχι με τη βία. Γι΄αυτό και, όταν στην κωμωδία και στην τραγωδία παρακολουθούμε ξένα πάθη, σταματούμε, μετριάζουμε και αποκαθαίρουμε τα δικά μας. Και στις ιερές τελετές, με κάποια θεάματα και ακούσματα άσχημων πραγμάτων, λυτρωνόμαστε από τη βλάβη που προκαλούνται από αυτά στην πράξη.

Αυτά, λοιπόν, προσφέρονται για θεραπεία της ψυχής που βρίσκεται μέσα μας, για μετριασμό των κακών που προσκολλώνται σε αυτήν λόγω της γέννησης, για λύτρωση και απαλλαγή από τα δεσμά της. Γι΄αυτό ορθώς ο Ηράκλειτος τα χαρακτήρισα τούτα "φάρμακα", επειδή γιατρεύουν τα κακά και απαλλάσσουν την ψυχή από τις συμφορές του κόσμου της γένεσης.


Αλλά οι επικλήσεις, λέει, γίνονται προς τους θεούς σαν να είναι εμπαθείς, ώστε δεν είναι μόνο οι δαίμονες εμπαθείς αλλά και οι θεοί. Αυτό, όμως, δεν έχει έτσι, όπως το έχεις αντιληφθεί. Γιατί η φώτιση μέσω των επικλήσεων εμφανίζεται από  μόνη της και αυτοπροαίρετα και απέχει πολύ από το να προσελκυθεί. Έρχεται στο φως μέσω της θεϊκής ενέργειας και τελειότητας, και υπερέχει τόσο από την εκούσια κίνηση, όσο το θεϊκό  θέλημα του καθεαυτού Αγαθού υπερέχει από την εσκεμμένη ζωή. Με αυτό, λοιπόν, το θέλημα οι θεοί εκπέμπουν το φως γενναιόδωρα, καθώς είναι ευμενείς και ευνοϊκοί προς τους τελετουργούς και καλούν τις ψυχές τους κοντά τους εκεί ψηλά και χορηγούν σε αυτές την ένωση μαζί τους, συνηθίζοντάς τες, μολονότι αυτές βρίσκονται ακόμη στο σώμα, να απομακρύνονται από τα σώματα και να περιφέρονται στην αιώνια και νοητή αρχή τους.

Είναι φανερό και από τις ίδιες τις πράξεις πως αυτό το οποίο λέμε τώρα είναι σωτήριο για την ψυχή. Γιατί, όταν η ψυχή παρακολουθεί τα μακάρια θεάματα, προσλαμβάνει άλλη ζωή και πραγματοποιεί άλλη ενέργεια και τότε σωστά δεν πιστεύει καν ότι είναι άνθρωπος. Πολλές φορές, μάλιστα, αφού αποβάλει τη δική της ζωή, την ανταλλάσσει με τη μακαριότατη επενέργεια των θεών.  Αν λοιπόν η άνοδος μέσω των επικλήσεων παρέχει στους ιερείς κάθαρση των παθών, απαλλαγή από τον κόσμο της γένεσης και ένωση με τη θεϊκή αρχή, γιατί άραγε προσδίδει σε αυτήν πάθη; Γιατί αυτή δεν παρασύρει τους απαθείς και καθαρούς στο παθητικό και το ακάθαρτο, αλλά, αντιθέτως, εμάς που γίναμε εμπαθείς λόγω της γέννησής μας  μάς καθιστά καθαρούς και αμετάβλητους. 

Ούτε, όμως, και οι επικλήσεις συνδέουν τους ιερείς με τους θεούς μέσω κάποιου πάθους. Αντιθέτως, μέσω της θεϊκής φιλίας που συγκρατεί τα πάντα τούς φέρνουν σε επαφή με τον αδιάλυτο δεσμό των θεών. Και, τουλάχιστον κατά τη γνώμη μου, δεν προσελκύουν τον νου των θεών προς τους ανθρώπους, όπως το όνομά τους φανερώνει, αλλά σύμφωνα με την ίδια την αλήθεια, όπως αυτή θέλει να μας υποδεικνύει, καθιστούν τη σκέψη των ανθρώπων κατάλληλη για να μετάσχει στους θεούς, και την ανυψώνουν προς τους θεούς και τη συνδέουν μέσω μιας αρμονικής πειθούς.

Γι΄αυτό , λοιπόν, και τα ιεροπρεπή ονόματα των θεών και τα υπόλοιπα θεϊκά σύμβολα τα οποία είναι ανυψωτικά προς τους θεούς μπορούν να τη συνδέσουν μαζί τους.