ΕΤΙΚΕΤΕΣ

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΜΠΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

pobas


    Η εν πομπή τελετουργική είσοδος των θρησκευτών στον ιερό  χώρο τελέσεως αποτελεί το εναρκτήριο αλλά και κυρίαρχο δομικό συστατικό των θρησκευτικών δρωμένων της ελληνικής θρησκευτικής παραδόσεως. Η πομπή, κατ΄ ουσίαν, διαμορφώνει και εδραιώνει,  ως ισχυρό μέσον σχηματισμού τελεστικής ομάδος, την ψυχική εκείνη και άκρως απαραίτητη τελετουργική κατάσταση κατά την οποία  η όλη  συνείδηση του τελεστή επικεντρώνεται σε απόλυτο βαθμό στην επικείμενη απόδοση θεραπείας (λατρείας) των Θεών.

Σπανίως, άλλωστε, υπήρχε ελληνική εορτή χωρίς πομπική τελεσματική. Γενικότερα ήταν απαραίτητο συστατικό βασικό συστατικό της θρησκείας αυτής και επιτελούνταν  από την πιο μικρή θυσιαστική πράξη οικιακής λατρείας  μέχρι και τις πάνδημες μεγαλοπρεπείς τελετές(π.χ Παναθήναια). Ήταν δε τόσο συνυφασμένες οι εορτές  με την επιτέλεση της πομπής, ώστε, όταν ήθελαν οι Έλληνες Θρησκευτές να εννοιοδοτήσουν την ίδια την συμμετοχή τους σ’ αυτές, χρησιμοποιούσαν τον όρο «πομπάς πέμπειν», δηλαδή, οι λέξεις αυτές, αν και αναφέρονταν μόνο στο αρχικό στάδιο της τελετής,  λειτουργούσαν  στο υποσυνείδητό των τελεστών ως ταυτόσημες  με την ίδια την συνολική επιτέλεση της εκάστοτε εορτής.
Οι συμμετέχοντες εξέφραζαν την ιδιαιτερότητα της θρησκευτικής στιγμής με το να φορούν τα εορταστικά καθαρά τους ενδύματα, βάζοντάς  στεφάνια με άνθη στις  κεφαλές  τους  ή κρατώντας μάλλινες ταινίες και κλαδιά. Μετέφεραν δια μέσου της πομπής και τα ανάλογα καθορισμένα ιερά αντικείμενα (ιερεία) που ήταν απαραίτητα για το αντίστοιχο τέλεσμα.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονίσουμε εμφατικά το ότι  η πομπική πορεία σηματοδοτούσε την  μετάβαση  των θυσιαστών από το πρότερο κοσμικό πεδίο προς στο καθαγιασμένο και ιερό.  Η διαδρομή που ακολουθούσαν έως το σημείο τελέσεως θεωρούνταν και αυτή εξόχως ιερή. Το πέρας της πομπής ήταν πάντοτε ένας ιερός χώρος με τον βωμό  στον οποίον τελούνταν οι θυσίες. Κέντρο άλλωστε της λατρείας των Ελλήνων δεν υπήρξε ο Ναός, που στην ουσία αποτελούσε την κατοικία των θεών και πιο συγκεκριμένα ένα ιερό οικοδόμημα όπου στεγάζονταν το εκάστοτε  ιερό άγαλμα του θεού[1], αλλά ο ιερός Βωμός.
Θα πρέπει να επισημάνουμε το ότι το  πραγματικό κέντρο λατρείας ήταν ο υπαίθριος  βωμός και το βασικό συστατικό της η θυσιαστική πράξη. Ο συνήθης ελληνικός βωμός ήταν κατασκευασμένος με πλίνθους ή με λαξευμένους λίθους διακοσμημένους συνήθως με σπείρες και άλλα ιερά σύμβολά  επάνω στον οποίο τοποθετούνταν ο μεταλλικός δίσκος, όπου εκεί άναβε η πυρά. Άλλωστε θυσιαστικές πράξεις χωρίς την ύπαρξη ιεράς πυράς ήταν σπάνιες. Όταν οι θρησκευτές κατέληγαν την πομπή τους  γύρω από το βωμό, σχημάτιζαν ένα αμφιθεατρικό ημικύκλιο και τελούσαν με ιεροπρέπεια τα καθιερωμένα   θυσιαστικά τελετουργικά τους[2].

[1]  Βλ.Burkett, W., Αρχαία θρησκεία,σ.222-224.
[2] Όπ. αν. σ.199-200.
πηγή: hellenictheology.gr