Ο Σπύρος Κουτρούλης είναι ένας από τους σύγχρονους Έλληνες που πρεσβεύουν τον κοινοτισμό. Μέσα από τα έργα του διατρανώνει τη μεγάλη οργανωτική παράδοση κοινοτισμού που χαρακτήριζε τον ελληνικό πολιτισμό μέσα από την οποία αναδεικνυόταν το μοναδικό και ιδιαίτερο στοιχείο που πλαισίωνε την ελληνική δημοκρατική παράδοση αιώνων.
Σχόλιο-κείμενο της Ange - ta:
[ Ο κόσμος μας είναι ένα πολύχρωμο χαλί με πυκνή ύφανση.
Θρησκείες, δοξασίες, γλώσσες, ήθη, έθιμα, συνήθειες, καταβολές, ιστορικότητες και ιστορίες, βουνά, λαγκάδια, θάλασσες και ποτάμια, αποτελούν τα κύρια υλικά αυτού του χαλιού.
Πολύχρωμο και δυνατό φαντάζει αιώνιο και άφθαρτο με όσες αλλαγές γίνονται πότε αργά από μεγάλες αποστάσεις ιδωμένο και πότε γρήγορα, όταν το κοιτάς από κοντά.
Όταν τα υλικά που δένουν αυτό το χαλί σκορπίσουν στους πέντε ανέμους, τότε άχρηστα κουρέλια θα απομείνουν που θα τα σβήσει ο χρόνος
Αυτή την αίσθηση αποκόμισα διαβάζοντας το βιβλίο του Σπύρου Κουτρούλη, «ο κόσμος ο μικρός ο μέγας». Δεν είναι ωστόσο η πρώτη φορά που περνάνε τέτοιες σκέψεις από το μυαλό μου. Πόσο μπορεί να διατηρείται ζωντανή η ανθρωπότητα στηριγμένη στην κουλτούρα της χυδαιότητας, της απομόνωσης και του ατομικισμού αλλά όχι ατομικότητας που δημιουργεί προσωπικότητες;
Τι διαφορετικό συνέβη τους τελευταίους αιώνες (ας πούμε μετά την διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η οποία συμπίπτει με την εξόρμηση της Δύσης) και που προβληματίζει σήμερα πολλούς διανοητές της εποχής μας;
Πολλά έχουν συμβεί, τόσα πολλά που η κατάταξη και η αναφορά τους θα χρειαζόταν δυο και τρεις φορές τους τόνους σε χαρτί που καταναλώθηκε από την εφεύρεση της τυπογραφίας και εντεύθεν για
να γραφτούν ή ίσως μπορεί να είναι και τραγικά σύντομη και απέριττη, κάτι δηλαδή σαν βράχος που πλακώνει κάθε λεπτομέρεια και αναφορά.
Ο Σπύρος Κουτρούλης σε λίγες σελίδες χρωματίζει την πορεία του Ρωμιού ξεκινώντας και ερμηνεύοντας την Μεγάλη Ιδέα μέχρι τις μέρες μας. Περιορίζεται δηλαδή σε ένα μέρος αυτού του χαλιού, που κάποιοι σήμερα πιστεύουν ότι έχει ήδη αρχίσει να ξηλώνεται και άλλοι μεταξύ αυτών και γω, ότι το ξήλωμα του χαλιού είναι – αλλοίμονο - παγκόσμιο φαινόμενο και όταν θα έχει σβήσει το κομματάκι που λέγεται Ελλάς τότε θα έχει ξηλωθεί ολόκληρο το χαλί και τα κομμάτια του θα τα σέρνουν μόνο τα σκυλιά.
Το βιβλίο είναι σπονδυλωτό και αναφέρεται σε μεγάλες προσωπικότητες της νεότερης Ελλάδας.
Η κυρίαρχη άποψη του βιβλίου είναι η διαφορετικότητα του ελληνικού πολιτισμού, σε σχέση με τις Αρχές εξουσίας οι οποίες πλησιάζουν κοινοτικά πρότυπα και όχι αυτά μια κεντρικής, καταπιεστικής και επιβλητικής εξουσίας αφ’ ενός, και η στενότερη σχέση που έχει αυτή η κουλτούρα με την Ρωσία ή γενικά με το ορθόδοξο σλάβικο στοιχείο αφ ετέρου. Άποψη (περί μοναδικότητας της Ορθοδοξίας) που συμμερίστηκε και ο πρόσφατα αποθανών Χάντιγκτον.
Η Ελληνική Επανάσταση επιδίωξε, με κύριο εκφραστή της το Ρήγα Φεραίο, αλλά και πολλούς άλλους, όπως ο Δραγούμης, ο Υψηλάντης, ο Σοκόλης, ο Καραβίδας, ο Μακρυγιάννης, την απελευθέρωση της Ελλάδας όχι σαν μια εθνική μονάδα, αλλά σαν μια ενότητα ενός γεωπολιτικού χώρου, όπου μετά την απελευθέρωση από την οσμανική κυριαρχία να μπορούν οι καταπιεσμένοι λαοί αυτού του χώρου να ασκήσουν εθνικά δικαιώματα, στη βάση ενός κοινοτισμού, μέσα στον οποίο όλοι αυτοί οι διαφορετικοί λαοί να είναι ελεύθεροι και κυρίαρχοι. Αυτή ήταν η Μεγάλη Ιδέα, η οποία έσβησε στη Σμύρνη με την εθνική κάθαρση και τις γενοκτονίες που ξεκίνησε ο Κεμάλ διακηρύσσοντας και επιβάλλοντας με το σπαθί και με ποταμούς αθώου αίματος την ακριβώς αντίθετη: «ένας λαός, μια θρησκεία, μια γλώσσα».
Η ιδέα της ένταξης ενός έθνους σε μια κοινότητα και άλλων εθνών, δεν είναι καινούργια. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, αυτή τη μορφή εξουσίας ενσάρκωνε η Βυζαντινή Αυτοκρατορία και γι αυτό το λόγο ήταν η μακροβιότερη Αυτοκρατορία όλων των εποχών. (Το ίδιο και η Αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλέξανδρου)
Καθρέφτης αυτής της ιδεολογίας είναι – πως θα μπορούσε να ήταν αλλιώς – και η Τέχνη.
Η εντυπωσιακά πλατιά μόρφωση του Σπύρου Κουτρούλη, μας ταξιδεύει από την Αρχιτεκτονική, στη ποίηση, τη λογοτεχνία, τη ζωγραφική. Είναι θαυμάσιο και εκπληκτικό, πως οι διανοούμενοι του περασμένου αιώνα πλησίασαν την ελληνική ψυχή με τόση καθαρότητα και ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι η ρηχότητα και ο ευτελισμός της σημερινής «διανόησης» ]
πηγή: Ange-ta
