Η εικόνα που βλέπετε είναι από την Ελβετία.Στην πλατεία μιας πόλης διεξάγεται ένα δημοψήφισμα (σχεδόν τρεις φορές το χρόνο) στο οποίο συμμετέχουν όλοι οι πολίτες και αποφασίζουν για τα πάντα (οικονομικά, κοινωνικά και εκπαιδευτικά θέματα της περιοχής τους). Οι πλατείες ως σημεία συνάντησης, συνάθροισης και επαφής των πολιτών δεν παίζουν διακοσμητικό ρόλο στην καθημερινή ζωή τους, αλλά εκεί θεμελιώνεται μια ουσιαστική πολιτική και κοινωνική σχέση μεταξύ των ανθρώπων ερχόμενοι ο ένας κοντά με τον άλλο.
Οι Ελβετοί μελέτησαν πολύ καλά αυτό που έκαναν κάποτε οι παλιοί Έλληνες στην αρχαία Ελλάδα μέσα στην εκκλησία του δήμου, στο Βυζάντιο και την περίοδο της τουρκοκρατίας (σε μικρότερο βαθμό) γύρω από την ενορία. Έτσι, υιοθέτησαν τον ελληνικό κοινοτισμό και τον προσάρμοσαν στα
δικά τους ελβετικά πρότυπα ως επικρατούν πολίτευμα δημοψηφισματικής άμεσης δημοκρατίας.
Μέσα στις ελβετικές κοινότητες, στα καντόνια, το άτομο μετουσιώνεται σε “πρόσωπο”, συνάπτοντας διαπροσωπικές σχέσεις με τους άλλους καθιστώντας την πόλη του με την πλατεία του χώρο κοινωνικής χειραφέτησης μεταμορφώνοντας την καθημερινότητά του με την ενεργή συμμετοχή και την δημιουργικότητα του ως τρόπο ζωής και διαρκούς δράσης. Εδώ δεν υπάρχει ο ατομικισμός, η αποκοπή του ατόμου από τους άλλους και η ιδιωτεία (πολιτικός αυτισμός) . Η αληθινή χαρά πηγάζει από τη σχέση με τον διπλανό του.
Οι παλιοί Έλληνες στις πλατείες αποφάσιζαν τα πάντα, από το ποιος θα είναι ο κοινοτάρχης ή ο δήμαρχός τους μέχρι το ύψος των φόρων, την δομή της εκπαίδευσης και της αγροτικής παραγωγής τους. Όλα αυτά σε ετήσια βάση τουλάχιστον. Σε όλες τις αρχαίες μηνιαίες εορτές των Αθηναίων, για παράδειγμα, που πραγματοποιούνταν σε πλατείες, σοκάκια, λεωφόρους, ιερούς οδούς και ναούς (Εκατομβιώνας, Μεταγειτνιώνας, Βοηδρομιώνας, Πυανοψιώνας, Μαιμακτηριώνας, Ποσειδεώνας, Γαμηλιώνας, Ανθεστηριώνας, Ελαφηβολιώνας, Μουνυχιώνας, Θαργηλιώνας, Σκιροφοριώνας) οι πολίτες έρχονταν πολύ κοντά μεταξύ τους και πολλές φορές αποφάσιζαν το περιεχόμενο των δημοψηφισμάτων που θα διεξάγονταν στην εκκλησία του δήμου ως προς τις καθημερινές τους πρακτικές και δράσεις στις οποίες συμμετείχαν όλοι.
Στα χρόνια του Βυζαντίου το ίδιο γινόταν γύρω από την χριστιανική πλατεία της ενορίας εκλέγοντας τους τοπικούς άρχοντες, αποφασίζοντας για τους φόρους και την κοινωνική και οικονομική πολιτική της κοινότητας ή της πόλης (Χριστούγεννα, Πάσχα, Δεκαπενταύγουστο). Αυτός είναι ο ελληνικός τρόπος του βίου, η ελληνικότητα, ως κοινότητα σχέσεων προσώπων, πέρα και πάνω από θρησκευτικά δόγματα που καταργήθηκε και επίσημα το 1833 από τον Όθωνα….
Όλα αυτά εκλείπουν σήμερα. Ο νεωτερικός ατομικισμός παρήγαγε έναν τύπο ανθρώπου κλεισμένου στον εαυτό του, έχοντας χάσει το αληθινό νόημα της ζωή.
Υ.Γ Αυτό που μας ενδιαφέρει να προσέξουμε στο ελβετικό κοινοτικό μοντέλο είναι ο τρόπος που παίρνονται οι πολιτικές αποφάσεις, οι πολιτικοί και κοινωνικοί θεσμοί που συγκροτήθηκαν από τους πολίτες και λιγότερο το οικονομικό σύστημα που προσήκει στην δυτική φιλοσοφία ζωής, κάτι που επέλεξαν πάλι οι ίδιοι Ελβετοί πολίτες.
