Ενότητα 1ηΜετάφραση
[ Δύο λοιπόν, όπως είδαμε, είναι τα είδη της αρετής, η διανοητική και η ηθική. Η διανοητική αρετή χρωστάει και τη γένεση και την αύξηση της κατά κύριο λόγο στη διδασκαλία (γι” αυτό κι εκείνο που χρειάζεται γι” αυτήν είναι η πείρα και ο χρόνος), ενώ η ηθική αρετή είναι αποτέλεσμα του έθους (και το ίδιο της το όνομα, άλλωστε, μικρή μόνο διαφορά παρουσιάζει από τη λέξη έθος). Αυτό ακριβώς κάνει φανερό ότι καμιά ηθική αρετή δεν υπάρχει μέσα μας εκ φύσεως. Πραγματικά, δεν υπάρχει πράγμα εφοδιασμένο από τη φύση μι κάποιες ιδιότητες, που να μπορείς να το συνηθίσεις να αποκτήσει άλλες ιδιότητες.
Παράδειγμα η πέτρα: καμωμένη από, τη φύση να πηγαίνει προς τα κάτω, δεν είναι δυνατό να συνηθίσει να πηγαίνει προς τα πάνω, έστω κι αν χιλιάδες φορές προσπαθήσει κανείς να της το μάθει πετώντας την και ξαναπετώντας την προς τα πάνω· ούτε η φωτιά μπορεί να συνηθίσει να πηγαίνει προς. τα κάτω» γενικά δεν υπάρχει πράγμα καμωμένο από τη φύση να συμπεριφέρεται με έναν ορισμένο τρόπο, που να μπορεί να συνηθίσει να συμπεριφέρεται με άλλον τρόπο. Συμπέρασμα: οι
αρετές δεν υπάρχουν μέσα μας εκ φύσεως -ούτε όμως και είναι αντίθετη προς τη φύση μας η γένεση τους μέσα μας: η φύση μας έκανε επιδεκτικούς στις αρετές, τέλειοι όμως σ” αυτές γινόμαστε με τη διαδικασία του έθους.]
Παράδειγμα η πέτρα: καμωμένη από, τη φύση να πηγαίνει προς τα κάτω, δεν είναι δυνατό να συνηθίσει να πηγαίνει προς τα πάνω, έστω κι αν χιλιάδες φορές προσπαθήσει κανείς να της το μάθει πετώντας την και ξαναπετώντας την προς τα πάνω· ούτε η φωτιά μπορεί να συνηθίσει να πηγαίνει προς. τα κάτω» γενικά δεν υπάρχει πράγμα καμωμένο από τη φύση να συμπεριφέρεται με έναν ορισμένο τρόπο, που να μπορεί να συνηθίσει να συμπεριφέρεται με άλλον τρόπο. Συμπέρασμα: οι
αρετές δεν υπάρχουν μέσα μας εκ φύσεως -ούτε όμως και είναι αντίθετη προς τη φύση μας η γένεση τους μέσα μας: η φύση μας έκανε επιδεκτικούς στις αρετές, τέλειοι όμως σ” αυτές γινόμαστε με τη διαδικασία του έθους.]
ΣΧΟΛΙΑ
Αφού προηγουμένως ο Αριστοτέλης έχει αποδείξει ότι οι αρετές είναι δυο ειδών : διανοητικές και ηθικές, μας εξηγεί ότι η διανοητικές οφείλουν τη δημιουργία και την αύξησή τους στη διδασκαλία και στην εξάσκηση κυρίως , ενώ αντίθετα οι ηθικές αρετές είναι αποτέλεσμα συνήθειας και ότι καμιά από αυτές δεν υπάρχει μέσα μας από τη φύση. Για να αποδείξει την άποψη αυτή φέρνει δυο παραδείγματα από το φυσικό περιβάλλον : τη ρίψη της πέτρας προς τα πάνω και τη φωτιά . Και στις δυο περιπτώσεις αποδεικνύεται ότι καθετί φυσικό που έχει συνηθίσει να φέρεται με ένα συγκεκριμένο τρόπο ή να εκτελεί ορισμένες συγκεκριμένες πράξεις ,δεν είναι δυνατό να αλλάξει αυτή τη “συνήθεια” .
Έτσι, με βάση την επαγωγική μέθοδο ,καταλήγει ότι οι αρετές δεν υπάρχουν μέσα μας από τη φύση ,απλά εμείς είμαστε επιδεκτικοί στις αρετές και γινόμαστε τέλειοι με τη συνήθεια.
Το ήθος δεν είναι απλά συνυφασμένο με το έθος ,δηλαδή τη συνήθεια ,την άσκηση σε ένα συγκεκριμένο τρόπο συμπεριφοράς ,αλλά εξαρτάται σε απόλυτο βαθμό από αυτό . Στο τέλος των Ηθικών Νικομαχείων ,ο Αριστοτέλης υποστηρίζει ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να εγκαθιδρύσει ένα ευγενές ήθος στις ψυχές των νέων και καταλήγει να αποκλείσει τη φύση ,η οποία στο κάτω-κάτω δεν εξαρτάται από μας ,και τη διδαχή που δεν φέρνει αποτελέσματα σε όλους και να τονίσει τη σημασία που έχει να καλλιεργηθεί η ψυχή του νέου με σύστημα και υπομονή «τοις έθεσι».
Ο Αριστοτέλης είναι ο μοναδικός φιλόσοφος που κατάφερε να κάνει τα απλά παραδείγματα και τα απλά δεδομένα της εμπειρίας ,δηλαδή τα απλά δεδομένα της καθημερινότητας ,αφετηρία για τη σκέψη του. Συχνά, ένα μόνο εμπειρικό δεδομένο μπορεί να είναι για τον Αριστοτέλη η ικανοποιητική βάση ,για να προχωρήσει στη διατύπωση μιας θεωρίας με συνέπειες μεγάλης σημασίας.
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη , τέλεια λέμε αυτά που έχουν φτάσει στο τέλος τους ,που είναι η πιο αξιόλογη στιγμή τους .Τα λέμε τέλεια με την έννοια ότι έχουν εκπληρώσει το τέλος τους, δηλαδή το σκοπό τους.
Ο Αριστοτέλης χρησιμοποιεί δυο παραδείγματα ,για να αποδείξει την ισχύ των λόγων του και για να αποδείξει κατά τρόπο επαγωγικό την άποψη ότι οι ηθικές αρετές δεν είναι έμφυτες αλλά ούτε και αντίθετες ή έξω από την ανθρώπινη φύση. Στο πρώτο παράδειγμα υποστηρίζει ότι η πέτρα ,η οποία λόγω της βαρύτητας κινείται προς τα κάτω ,δεν μπορεί με τον εθισμό να αποκτήσει τη δυνατότητα να κινείται προς τα πάνω, όσο κι αν προσπαθήσει κανείς. Στο δεύτερο παράδειγμα αναφέρει ότι η φωτιά λόγω του θερμού αέρα κινείται προς τα πάνω ,όσο κι αν προσπαθήσει κανείς να τη “συνηθίσει” να κινείται προς τα κάτω.
Το ύφος που χρησιμοποιεί ο Αριστοτέλης είναι απλό και λιτό ,διακρίνεται για τη σαφήνεια και την επιστημονική του ακρίβεια ως προς τη χρήση των όρων και την έκφραση των διανοημάτων του. Απουσιάζουν τα επίθετα και τα λογοτεχνικά σχήματα λόγου. Στόχος του είναι η εκλαϊκευση των ιδεών του και η κατανόησή τους από όλους.
πηγή: Stratilio's Cloud
