ΜΙΑ ΕΓΕΛΙΑΝΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟ

Το ζητούμενο για τον νεοπλατωνισμό είναι πώς μπορεί ο άνθρωπος να αποσπαστεί από την απορρόφησή του μέσα στον κόσμο των αισθητών πραγμάτων και να αναχθεί στη μελέτη του υπεραισθητού και του νοητού κόσμου. Προς τούτο πρέπει να δια-μορφώνεται μέσα από τη γνώση και την άσκηση, έτσι ώστε να καταστεί ικανός να έλθει σε ενότητα με την αιώνια, τη μοναδική αρχή, τη θεότητα (Εν - Ενάδες), που αποτελεί την αρχέγονη πηγή και την αιτία κάθε αισθητού και υπεραισθητού όντος. Κατ’ αυτό τον προσανατολισμό, η νεοπλατωνική φιλοσοφία δομείται πάνω σε μια έντονα μεταφυσική βάση, ακολουθώντας γενικώς και τις επιταγές των καιρών για μια ενότητα πάνω από τα συντρίμμια του εμπειρικού-αισθητού κόσμου, χωρίς ο τελευταίος ως αισθητή πραγματικότητα να αγνοείται. Δικαιώνεται και πάλι ο Χέγκελ, που έλεγε για τη φιλοσοφία ότι είναι η σύλληψη της εκάστοτε εποχής της μέσα από τη γλώσσα της έννοιας, μια γλώσσα που ανα-συγκροτεί την ολότητα ως ολότητα της έννοιας σε εσωτερική ανταπόκριση με την ενεργό πραγματικότητα. Ακριβώς αυτό συμβαίνει και με τον νεοπλατωνισμό. Σημειωτέο πως ο Χέγκελ δέχτηκε σημαντικές επιδράσεις από την εν λόγω φιλοσοφία, ιδίως σε θέματα της φιλοσοφίας του πνεύματος.

     Η βασική σκέψη του νεοπλατωνισμού συνοψίζεται στα ακόλουθα: 

ΧΕΓΚΕΛ - ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

                   

Του Δημήτρη Τζωρτζόπουλου

Λόγος και πνεύμα

Σε κάθε εποχή μπορεί κανείς να συναντήσει εκείνο το πάθος της δημιουργίας, που γεμάτο θυμό αντιπαρατίθεται, μέσα στον κόσμο των φαινομένων, με την υφιστάμενη επικράτηση του χάους και τείνει να ανακτά, ως έπαθλο, τον εαυτό του με τη μορφή της απόλυτης εναρμόνισης: σκέψης και Είναι. Πρωτίστως λοιπόν αυτό εκτυλίσσεται ως ασυμφιλίωτη εναντίωση του ανθρώπινου πνεύματος στα δογματικά αδιέξοδα της κοινοτοπίας και ως αυθεντικός αγώνας, ως πόλεμος με το νόημα του Ηράκλειτου: αρχέγονη διάνοιξη του εν λόγω πνεύματος προς την ουσία του Είναι (του)· μια διάνοιξη που έχει τον χαρακτήρα της διαλεκτικής Είναι και μη-Είναι. Στη Φαινομενολογία του πνεύματος, ο Χέγκελ πυροδοτεί την έκρηξη του ως άνω πολέμου με όρους της φιλοσοφικής νεωτερικότητας: η φιλοσοφία πρέπει να αναπτυχθεί ως ο Λόγος που λέγει το Είναι, επιχειρώντας  να κατανοήσει το πραγματικό, λογικό πρόσωπο του κόσμου. Ένα τέτοιο λέγειν δεν έχει καμιά σχέση με την καθημερινή φλυαρία της μιας ή της άλλης αυθαίρετης υποκειμενικότητας, αλλά, πρώτα-πρώτα, είναι το γλωσσικό παίγνιο των πνευματικών μετασχηματισμών του ιστορικού Είναι του ανθρώπου ως ανθρωπότητας. Επομένως συνιστά ριζικές ανατροπές της σκέψης: δια-λογικές, ήτοι διαλεκτικές αναγωγές από τα άμεσα στα πιο περίπλοκα περιβάλλοντα ερμηνείας, κατανόησης και αντίστοιχων τρόπων του εντός του κόσμου υπάρχειν μας.

ΒΛΑΣΗΣ ΡΑΣΣΙΑΣ - ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΑΝΩ ΣΤΟΝ ΦΟΒΟ ΚΑΙ ΤΗ ΑΦΟΒΙΑ (ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΒΙΝΤΕΟ)

<< Η ψυχή είναι αθάνατη, αλλά και μη προσωπική και, κυρίως, δεν υπάρχει περί αυτής καμία απολύτως εκκρεμότητα για το εάν ή όχι θα… «σωθεί». Η μη προσωπική ουσία του θνητού ανθρώπου επιστρέφει μετά το βιολογικό τέλος του εκεί που ανήκει, δηλαδή στο Αιώνιο, το Τέλειο, το Μακάριο, το Φωτεινό, επιστρέφει  στους κόσμους των Θεών. >>

                                                                                                           Βλάσης Ρασσιάς (rassias.gr)

ΧΑΪΝΤΕΓΚΕΡ - Ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΜΑΣ ΟΔΗΓΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΧΑΟΣ ΣΤΟ ΦΑΟΣ

Του Δημήτρη Τζωρτζόπουλου

Ο Χάιντεγκερ αναγνωρίζει στον Ηράκλειτο την αρχέγονη απαρχή της ιστορίας του Είναι. Το ερώτημα συνακόλουθα που διατρέχει τη σκέψη του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου είναι: ποιος είναι ο Ηράκλειτος (GA 55, 5); Κατ’ αυτό τον τρόπο αποδέχεται το προ(σ)-κλητικό νεύμα που του απευθύνει ο στοχασμός του Ηράκλειτου και επιχειρεί να ανταποκριθεί, σχολιάζοντας πρωτίστως μια συμβολική «ιστορία» γύρω από τη ζωή και τη διδασκαλία του Εφέσιου σοφού. Περί αυτής μας λέει ο Αριστοτέλης:

«Λένε σχετικά με το τι είπε ο Ηράκλειτος σε κάποιους ξένους που ήθελαν να τον συναντήσουν. Όταν πλησίασαν και τον είδαν να ζεσταίνεται κοντά στο φούρνο, δίστασαν· τότε τους προέτρεψε να μπουν μέσα με θάρρος λέγοντάς τους πως κι εδώ υπάρχουν θεοί …» (Περί ζώων μορίων Α5. 645a 17).

ΧΑΪΝΤΕΓΓΕΡ - Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ

                        

Ο Σωκράτης και το ανθρώπινο Dasein

§1

Εισαγωγικές παρατηρήσεις

Στις παραδόσεις του στο Μάρμπουργκ (Marburg) –θερινό εξάμηνο 1926– ο Χάιντεγκερ εγκαινιάζει μια συνομιλία με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία: από τις στοχαστικές της πρωταρχές  μέχρι και τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη. Αν και δεν στοχεύει σε κάποια συστηματική πραγμάτευση παρά μόνο περιορίζεται σε μια επισκόπηση προγραμματικού χαρακτήρα και στην ανάδειξη βασικών αρχών της ως άνω φιλοσοφίας, εν τούτοις μας γνωρίζει με μια βαθυστόχαστη ερμηνευτική πράξη, με δεδομένο και το γεγονός ότι εκείνη την περίοδο επιστρατεύει όλη τη δυναμική της σκέψης του στην οριστική σύνταξη του μνημειώδους έργου του: Sein und Zeit [=Είναι και Χρόνος]. Κατά συνέπεια, όλες οι ερμηνευτικές απόπειρες κινούνται κάτω από τον αστερισμό αυτού του έργου. Έτσι, ο Χάιντεγκερ συνδέει την περιδιάβασή του στην ιστορία της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας με το ιστορικό πνεύμα, κατά κάποιο τρόπο, της φιλοσοφικής κατανόησης του Είναι και Χρόνος. Ενδιαφέρεται να σκεφτεί ξανά και ξανά την κρίσιμη απαρχή της δυτικής φιλοσοφίας, δηλαδή την ελληνική φιλοσοφία, ως την αεί ζωτική διεργασία που εκκινεί από το ον για να ανακαλύψει το Είναι. Αυτό δεν είναι άσχετο και με το ότι ο Χάιντεγκερ, της περιόδου του Είναι και Χρόνος,  ξεκινάει από το Dasein για να αναζητήσει το νόημα του Είναι. Οι εν λόγω παραδόσεις δημοσιεύτηκαν το 1993 στον τόμο 22 των απάντων του. Δίνουν βαρύτητα στο αρχαίο θεωρείν: στον λόγο, στην έννοια, στη σημασία· πράγμα που σημαίνει: Sein und Sinn (=Είναι και νόημα) . Με τούτο το νόημα του Είναι συνδέει ο Χάιντεγκερ και την ερμηνευτική προσέγγιση του Σωκράτη (GA22, 92).

ΧΕΓΚΕΛ - Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΩΣ ΑΠΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

                     

Του Τζωρτζόπουλου Δημήτρη

Πώς το Λογικό Είναι αυτοστοχάζεται;

§1

          Η Λογική του Είναι  δομείται πάνω στα θεμέλια του Είναι, το οποίο συνιστά τη φιλοσοφική απαρχή της σύμπασας επιστήμης της Λογικής.  Το Είναι ως ξεκίνημα της όλης Λογικής ανάπτυξης δεν μπορεί να έχει άλλον προσδιορισμό πέραν του ότι είναι· δηλαδή πέραν του ότι είναι απροσδιόριστο. Είναι απροσδιόριστο, γιατί είναι καθαρό, δηλαδή απαλλαγμένο από κάθε άλλο προσδιορισμό: είναι μια ολοκληρωμένη αφαίρεση, ένας εντελής χωρισμός, ένα απόλυτο ή αφηρημένο ξεκίνημα, με το νόημα ότι δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη η διαλεκτική μορφής και περιεχομένου. Ως ξεκίνημα της Λογικής, το Είναι διαφέρει ουσιωδώς από την καθαρή, την απόλυτη Γνώση της Φαινομενολογίας του πνεύματος. Εν τούτοις, Είναι και απόλυτη Γνώση προϋποτίθενται κατά αμοιβαίο τρόπο: Το Είναι συνιστά θεμέλιο της Λογικής επιστήμης συνολικά, συμπεριλαμβανομένης και της επιστήμης της εμπειρίας της συνείδησης. Ταυτόχρονα, η καθαρή ή απόλυτη Γνώση, που προκύπτει ως αποτέλεσμα αυτής της επιστήμης, συνιστά προϋπόθεση του Είναι. Η αμοιβαία προϋπόθεση ωστόσο αμφοτέρων δεν έχει τον ίδιο χαρακτήρα: η απόλυτη Γνώση δεν μπορεί να εξηγηθεί, να αιτιολογηθεί, με τους τρόπους και τα μέσα της Φαινομενολογικής της εκδίπλωσης. Μπορεί να θεμελιωθεί μόνο συστηματικά από την ίδια τη Λογική του Είναι, από αυτό δηλαδή που η ίδια είναι. Κανένας προσδιορισμός, καμιά κατηγορία, καμιά πρόταση της Λογικής του Είναι δεν μπορεί να κατανοείται στην αληθινή της ανάπτυξη, όταν εξετάζεται από μια σκέψη που σχετίζεται μόνο με εξωτερικό υλικό και  εξομοιώνει τα πάντα με τα πάντα.    

ΣΑΚΟΚΟΥ - Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΙΑΠΩΝΩΝ ΣΤΟΝ ΕΚΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ

                     

                    Ρεαλιστική προσωπογραφία του ηγέτη των τελευταίων Σαμουράϊ, Τακαμόρι Σαϊγκό 

(στοιχεία από την 2η επαυξημένη - διορθωμένη έκδοση του βιβλίου του Βλάση Ρασσιά, "Μία... Ιστορία Αγάπης. Η Ιστορία Της Χριστιανικής Επικρατήσεως". Σεπτέμβριος 2004)    

Το πώς επεκράτησε παγκοσμίως ο Χριστιανισμός είναι βεβαίως γνωστό σε όλους, εκτός βεβαίως από εκείνους που επιμένουν να μην παίρνουν χαμπάρι και αρέσκονται πολύ να εξαπατούν εαυτούς (αυτό είναι το χειρότερο !) και αλλήλους για το ότι τάχα όλα τα έθνη φωτίστηκαν με το εξ Ιουδαίας φως, άνευ ενστάσεων και οπωσδήποτε αιφνιδίως, αμέσως τάχα όταν ο πρώτος προσηλυτιστής τους έκανε την μεγάλη τιμή να επισκεφθεί τις χώρες τους και να... «τους αλλάξει την πίστη». Φωτιά και σπαθί, άγρια βασανιστήρια, παλούκια και κρεμάλες υπήρξαν οι αγαθές μέθοδοι με τις οποίες εξαπλώθηκε η Θρησκεία της... «Αγάπης» στα πέρατα της γης (λεπτομέρειες ο ελευθερόφρων αναγνώστης μπορεί να βρει στο εξαντλημένο και υπό επανέκδοση σε απαυξημένη μορφή βιβλίο του γράφοντος «Μία... Ιστορία Αγάπης. Η Ιστορία της Χριστιανικής Επικρατήσεως»). Αυτή η εξάπλωση αποδείχθηκε βεβαίως όχι μόνον άγρια αλλά και όλως αποτελεσματική, αφού πέτυχε τον στόχο του φορέως της, δηλαδή την καταστροφή της θαυμαστής, φυσικής πολυμορφίας της εθνόσφαιρας, κάνοντας όλους τους ανθρώπους που έπεσαν θύματά της, ίδιους και απαράλλακτους με όλους τους άλλους οι οποίοι βρέθηκαν ανάμεσα σε αυτούς και στην αρχική, την γεωγραφική πηγή της περιλαλήτου «Αγάπης», δηλαδή στην εκλεκτή του Θεού των μονοθεϊστών, Ιουδαία.  

Η ΠΑΝΑΡΧΑΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΣΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

                                                                         Μωμόγεροι

Σε καμία άλλη περιοχή της ελληνικής επικράτειας όσο στην Ανατολική Μακεδονία και πιο συγκεκριμένα στη Δράμα, οι κάτοικοι δεν κράτησαν τόσο ζωντανές παραδόσεις, ήθη και έθιμα που έχουν τις ρίζες τους στη λατρεία του θεού Διονύσου.

Η Διονυσιακή λατρεία και όλα τα παραδοσιακά δρώμενα που την ακολουθούν στο διάβα της μακράς ιστορικής διαδρομής των ορεινών περιοχών της ανατολικής Μακεδονίας σημάδεψαν την πολιτιστική ζωή των ντόπιων κατοίκων. Σήμερα, όλο και περισσότεροι νέοι άνθρωποι συνεχίζουν με πίστη αλλά και περηφάνια να τηρούν και να αναβιώνουν κάθε χρόνο όλα αυτά τα έθιμα που χαρακτήρισαν τις περιοχές τους.

Πρόκειται για πανάρχαια έθιμα με αρχαίες εθνικές θρησκευτικές διαστάσεις που κυρίως αναβιώνουν τις τελευταίες ημέρες του Δωδεκαημέρου, την περίοδο από 24 Δεκεμβρίου έως 7 Ιανουαρίου, την εποχή δηλαδή που τελειώνει ο χειμώνας και η γη φέρει νέους καρπούς, και πιο συγκεκριμένα το διήμερο (παραμονή και ανήμερα) των Θεοφανίων.

ΟΣΣΟ - ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΝΑΙ ΣΑΝ ΣΠΙΤΙΑ ΧΩΡΙΣ ΠΑΡΑΘΥΡΑ

<< Ο διάλογος εξαφανίζεται όταν είσαι φορτωμένος με συστήματα πεποιθήσεων. Πώς μπορεί να υπάρξει πραγματικός διάλογος; Είσαι ήδη τόσο γεμάτος με τις ιδέες σου και θεωρείς ότι αυτές είναι η απόλυτη αλήθεια. Όταν ακούς τον άλλον, ακούς απλώς από ευγένεια -δεν ακούς πραγματικά. Εσύ ξέρεις τι είναι το σωστό κι απλώς περιμένεις να τελειώσει αυτό που λέει, για να του ορμήξεις. Ναι, μπορεί να υπάρχει αντιπαράθεση, μα δεν υπάρχει κανένας διάλογος. Ανάμεσα σε δύο συστήματα πεποιθήσεων δεν υπάρχει καμία πιθανότητα διαλόγου. Οι πεποιθήσεις καταστρέφουν τη φιλία, οι πεποιθήσεις καταστρέφουν την ανθρωπιά, οι πεποιθήσεις καταστρέφουν την επικοινωνία.

Έτσι, αν θέλεις να δεις και να ακούσεις, τότε θα πρέπει να εγκαταλείψεις όλα τα συστήματα πεποιθήσεων. Όταν είσαι εγκλωβισμένος μέσα στο δικό σου σύστημα, δεν είσαι διαθέσιμος στον άλλο κι ο άλλος δεν είναι διαθέσιμος σ’ εσένα.

Ο ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ ΚΑΙ Ο ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΩΝ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΩΝ

Η Ιατρική είναι ταυτόχρονα μια πλατιά επιστήμη και μια προσωπική τέχνη, που εξελίχθηκε από τις μαγικές επικλήσεις του πρωτόγονου ανθρώπου προς τις ανώτερες δυνάμεις και το δέος του απέναντι στην αρρώστια, μέσα από διαρκή παρατήρηση των λειτουργιών του σώματος και του νου, σε μια συστηματική επιστημονική μεθοδολογία που έχει στόχο την αποκατάσταση της ισορροπίας ανάμεσα στο εξωτερικό και το εσωτερικό περιβάλλον του ανθρώπου. Οι βάσεις της σύγχρονης ιατρικής σκέψης, όπως εξάλλου και των περισσοτέρων επιστημονικών κατευθύνσεων, τέθηκαν στην αρχαία εποχή, μέσα στα πλαίσια της ανήσυχης Ελληνικής σκέψης, που πλούτισε τη μέχρι τότε εμπειρική γνώση των ανθρώπων με τη θεωρητική στήριξη και την εφαρμογή του ορθολογισμού, επιτρέποντας έτσι στην Ιατρική να εξελιχθεί σε πραγματική επιστήμη.

ΟΣΣΟ - Η ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ (ΒΙΝΤΕΟ)

 

Ο Όσσο σε αυτό το βίντεο ουσιαστικά μας δείχνει έναν τρόπο προκειμένου να μάθουμε να ελέγχουμε τον νου μας ώστε να μην φλυαρεί και, το κυριότερο, να "παρατηρήσουμε" αυτό που είμαστε, η νοητή ουσία που χαρακτηρίζει την ύπαρξή μας.Είναι η επιστροφή προς τον έσω κόσμο μας. Όπως νιώθουμε χαρά όταν είμαστε εγκρατείς από τα πολλά φαγητά και την λαιμαργία, έτσι πρέπει να μάθουμε να συγκεντρωνόμαστε και να μην αφήνουμε το νου μας να "γυρίζει" ως αλήτης από εδώ και από εκεί, για να βιώνουμε αυτήν τη χαρά που μας περιγράφει στο βίντεο. 

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΩΝ ΣΤΩΙΚΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥΣ

Εισαγωγικά

Κατά τους στωικούς, η ανθρώπινη φύση είναι τμήμα της παγκόσμιας φύσης, η οποία καθοδηγείται και κυβερνάται από τον συμπαντικό νόμο της Λογικής. Ο άνθρωπος, ως έλλογο ον, συγγενεύει όχι μόνο με τα άλογα ζώα αλλά και με τους Θεούς και πέραν του ενστίκτου διαθέτει και ηθική αίσθηση.

Κύριο ζητούμενο του βίου είναι συνεπώς το να ζει κάποιος σύμφωνα με την φύση του, η οποία για τον άνθρωπο, μέσω της λογικότητάς του (στα λατινικά ratio), ωθεί προς την Αρετή, άρα το «κατά Φύσιν ζήν» σημαίνει «κατ’ Αρετήν ζήν». Η Αρετή είναι το μόνο αγαθό και μόνο από αυτήν εξαρτάται η ευημερία. Όλα τα υπόλοιπα πράγματα, ευχάριστα ή δυσάρεστα, στερούνται αξίας, είναι «αδιάφορα».

ΒΛΑΣΗΣ ΡΑΣΣΙΑΣ - ΜΗΝ (ΞΑΝΑ)ΠΥΡΟΒΟΛΕΙΤΕ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ

Από τις τρεις κατηγορίες ανθρώπων που επετέθησαν και εξακολουθούν να επιτίθενται με μανία στην, δειλή και μερική, απόπειρα εξανθρωπισμού του Νέου Ελληνισμού που επεχείρησαν ανεπιτυχώς πριν από δύο περίπου αιώνες οι λεγόμενοι Έλληνες Διαφωτιστές (Κοραής, Φαρμακίδης, Καϊρης, κ. ά.), δηλαδή από

τους λαϊκιστές δημοτικιστές, 
τους ρωμιούς μαρξιστές, και 
τους ορθοδόξους βυζαντινιστές πασών των τάσεων και λαϊκισμών,

καμία δεν μπορεί να αθωωθεί από την κατηγορία του δεδηλωμένου μίσους προς τον προχριστιανικό κόσμο και κυρίως τον Ελληνικό εκείνο. Υπό αυτή την γωνία, θα απαντήσω  με αρκετή δόση στωικής γαλήνης και κατανοήσεως στον συγγραφέα του εξωφρενικού ενθέτου του περασμένου τεύχους “Η τύχη του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Μία συνωμοσία αποσιώπησης”, ο οποίος, ούτε λίγο ούτε πολύ, εξυμνεί την βυζαντινή μούμια ως.. θεματοφύλακα και.. “κορυφωτή” (!!!.., σελ. 1) της αρχαιοελληνικής Παραδόσεως και Φιλοσοφίας και, την ίδια ώρα, κατηγορεί ευθέως τους ελάχιστους Έλληνες που προσεπάθησαν την στοιχειώδη επανασύνδεσή μας με τους πραγματικούς Έλληνες της Αρχαιότητος (και των οποίων το έργο, επιπροσθέτως διεστρεβλώθη και έγινε αντικείμενο χυδαίας εκμεταλλεύσεως για τη δόμηση του εθνικιστικού και ουχί εθνικού ιδεολογικού συνονθυλεύματος  (1)  του Νεοελληνικού Κράτους, που παραδόξως παρέμεινε δίχως διαμαρτυρία ο παραγιός της βυζαντινής τερατωδίας), τάχα ως.. σπορείς συγχύσεως στο Νεοελληνισμό και ως.. νεροκουβαλητές υπέρ της επαράτου Δύσεως ενάντια στην αγία μας, λαϊκή, μεσαιωνική και ανατολίτικη τουρκοϊουδαϊκή “Παράδοση”.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ - ΕΠΙΝΟΩΝΤΑΣ ΞΑΝΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ (ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΜΑΡΞ)

   

      Ο εικοστός αιώνας έκλεισε με την παταγώδη αποτυχία των μαρξιστικών ιδεολογιών, των αριστερών κομμάτων και των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων που χαρακτηρίζονταν από πλήρη απουσία ελευθερίας και δημοκρατίας. Ο εικοστός πρώτος ξεκίνησε την μεγάλη οικονομική κρίση του καπιταλισμού, η οποία δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και πολιτική, με την έννοια ότι αυτό που ευθύνεται κυρίως είναι το αντιπροσωπευτικό πολίτευμα που υποβαστάζει και ευνοεί το καπιταλιστικό σύστημα. Η κρίση αυτή ανέδειξε την αδυναμία και την αναξιοπιστία του αντιπροσωπευτικού πολιτεύματος. Ευλόγως λοιπόν τίθεται το ερώτημα: Υπάρχει εναλλακτική πορεία στις δύο αποτυχημένες πρακτικές; Το έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη μας επιτρέπει να προσανατολιστούμε στα σημερινά αδιέξοδα και στην θλιβερή ένδεια της πολιτικής και φιλοσοφικής σκέψης.

ΠΡΟΚΛΟΣ - Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΩΝΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ

                      

Πρώτο κεφάλαιο στο ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΠΛΑΤΩΝΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ του Πρόκλου

14,15

Ο Πρόκλος αναφέρει ότι υπάρχουν οι πρόοδοι των Ενάδων.

Πρόοδος νοείται η κατάβαση του νου από το Εν μέχρι το υλαίο σώμα ενώ η επιστροφή είναι η αντίστροφη διαδικασία δηλαδή η ανάβαση από το υλαίο πεδίο μέχρι το Εν.

Επιστροφή στο Εν τελούν όσοι χρησιμοποιούν την νόηση η οποία είναι όχι η απλή σκέψη αλλά η πράξη του νου σε διαλογισμό ή ενδοσκόπηση ή σε ουρανοδρομία της ψυχής που επιστρέφει πίσω στο Εν μετά τον θάνατο.

ΤΑ "ΜΑΓΙΚΑ" ΔΕΝΤΡΑ ΣΤΙΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Τα δέντρα κινούνται.

Ποια είναι αυτή η αόρατη παρουσία που κατοικεί μέσα στα δάση της νύχτας; Έχουν τα δέντρα χέρια που λυγίζουν σαν κλαδιά για ν’ αρπάξουν τον ανύποπτο ταξιδιώτη; Ποιος θα αποκρυπτογραφήσει την μουσική του θροϊσματος των φυλλωμάτων των δέντρων; Τα δέντρα κινούνται. Προς τα πάνω. Οδηγούν στον ουρανό και σε διαφορετικές σφαίρες ανάλογα με το κλαδί πάνω στο οποίο ταξιδεύεις. Υπάρχει κι ένα δέντρο ανάποδο, που οδηγεί στον Κάτω Κόσμο. Τα δέντρα μιλούν, φτιάχνουν άνεμο, παντρεύονται, κρύβουν τις ψυχές των προγόνων, είναι φύλακες-άγγελοι, γεννούν μέσα από τα πουλιά, και μετρούν τον χρόνο με ομόκεντρους κύκλους στον κορμό τους. Τα δέντρα είναι μαγικά.

Πίσω από τους σκελετούς των κλαδιών αιωρούνταν μια περίεργη σκιά. Όλα έπαυαν μετά το δειλινό. Πέρα από τον άνεμο, που φυσώντας παρέσυρε τα φυλλώματα των δέντρων κάνοντάς τα να μοιάζουν με μαλλιά που ανεμίζουν, δεν ακουγόταν τίποτα. Κανένα ίχνος ζωής, εκτός από το τρεχούμενο νερό, που κυλούσε στο ρυάκι και ήταν το μόνο προσιτό πράγμα αυτήν την ώρα, που όλο και σκοτείνιαζε, όλο και σκοτείνιαζε. Το δειλινό χανόταν μέσα στο πυκνό σκοτάδι που κατάπινε κάθε μπλε ή κόκκινη απόχρωση ψηλά στον ουρανό, ενώ λιγότερο ψηλά, πλησιάζοντας, άρχιζαν αργά να κάνουν την εμφάνισή τους οι σκελέτινοι κορμοί του δάσους. Υπήρχε ή δεν υπήρχε κίνηση, δεν θα μπορούσες να διακρίνεις στα σίγουρα.

ΜΑΡΤΙΝ ΧΑΪΝΤΕΓΓΕΡ - Η ΑΥΘΕΝΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ

Η φιλοσοφία του Χάιντεγκερ παρουσιάζεται κυρίως στην πρώτη της περίοδο ως ερμηνευτική περιγραφή της συμπεριφοράς του ανθρώπου. Το ενδιαφέρον της περιγραφής αυτής δεν στρέφεται προς τον άνθρωπο ως άνθρωπο, δεν προέρχεται από ανθρωπιστική διάθεση (την οποία μάλιστα ο Χάιντεγκερ αποκρούει), αλλά γεννιέται από το γεγονός ότι –ανάμεσα στα διάφορα όντα– ο άνθρωπος έχει το προνόμιο να είναι το μόνο ον που μπορεί να ερευνά και, επομένως, το μόνο που μπορεί να συλλάβει και να κατανοήσει την έννοια της ύπαρξης, που αποτελεί το πραγματικό αντικείμενο της φιλοσοφίας.

Έχοντας την δυνατότητα να στρέφεται ερευνητικά στην βάση της, η ύπαρξη ανήκει, κατά τον Χάιντεγκερ, μόνο στον άνθρωπο και δεν έχει καμιά σχέση με την απλή πλασματική πραγματικότητα ενός πράγματος ή ενός αντικειμένου του φυσικού κόσμου. Αν όμως η ύπαρξη ως δυνατότητα δημιουργίας μιας ερωτηματικής σχέσης με το Είναι, είναι μια προϋπόθεση που ανήκει αποκλειστικά στον άνθρωπο, μόνο ο άνθρωπος επίσης είναι προικισμένος από την μοίρα του να αποκτήσει συνείδηση της χρεοκοπίας και του αδύνατου της σχέσης αυτής.

Μεταξύ του Είναι και της ανθρώπινης ύπαρξης ανοίγεται ένα χάσμα.

Δεν υπάρχει άλλη πραγματικότητα από την πράξη.

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΜΟΙΡΕΣ - Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΕΝΣΑΡΚΩΣΗ

          

 Η Κλωθώ μαζί με τις αδελφές της, την Λάχεση και την Άτροπο συνιστούν την τριαδική εκδήλωση της μοίρας στην αρχαία ελληνική μυθολογία. Η μοίρα, μια έννοια κομβική για την εναγώνια πορεία του ανθρώπου πάνω στη γη, από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι σήμερα, έχει αποτελέσει τον πυρήνα ποικίλων μύθων, λαογραφικών παραδόσεων, εθίμων και παραμυθιών.

Ένας εξ αυτών των μύθων εντοπίζεται στον πλατωνικό διάλογο Πολιτεία στον οποίο ο Σωκράτης περιγράφει στον Γλαύκωνα την μεταθανάτια εμπειρία που βίωσε ο Ηρ ο Αρμένιος ο Πάμφυλος, αφότου πέθαινε στο πεδίο της μάχης μέχρι του χρονικού σημείου που μεταφέρθηκε στην πατρίδα του, δώδεκα μέρες αργότερα προκειμένου να πραγματοποιηθεί η ταφή του.  Εκεί πάνω στην νεκρική πυρά, αναστήθηκε και διηγήθηκε τα όσα ατένισε κατά την ουράνια περιδιάβαση του.

ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ - ΤΟ ΓΑΡ ΑΥΤΟ ΝΟΕΙΝ ΕΣΤΙΝ ΤΕ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ (ΚΑΙ ΔΥΟ ΒΙΝΤΕΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΓΚΑΝΑΣΟΥ)

<< Το γαρ αυτό νοείν εστίν τε και είναι >> : σκέψη και ύπαρξη είναι το ίδιο

  

Η φιλοσοφία του Παρμενίδη εμπεριέχεται σε ένα αποκαλυπτικό ποίημα, γραμμένο σε δακτυλικό εξάμετρο, από το οποίο ευτυχώς διασώθηκαν τα πιο σημαντικά μέρη. Στο ποίημα ένας νέος (ο ίδιος ο Παρμενίδης) διηγείται τη μύησή του στη φιλοσοφία από μια θεά, η οποία αναλαμβάνει να τον κρατήσει μακριά από τις κοινές αντιλήψεις των ανθρώπων, «όπου αληθινή εμπιστοσύνη δεν υπάρχει», και να τον οδηγήσει στην «ατρόμητη καρδιά της ολοστρόγγυλης αλήθειας».

ΜΑΝΟΣ ΔΑΝΕΖΗΣ - Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΣΤΡΟΦΥΣΙΚΗ ΑΚΥΡΩΝΕΙ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ "ΘΑΝΑΤΟΥ"

ΔΕ ΘΑ ΠΕΘΑΝΟΥΜΕ ΠΟΤΕ, ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΗ

Η γεωμετρία του Σύμπαντος

Όταν αναφερόμαστε σε μια γεωμετρία, θεωρούμε αυτονόητη την ύπαρξη ενός χώρου μέσα στον οποίο αυτή αναπτύσσεται και τις ιδιότητες του οποίου περιγράφει.

Στα μαθηματικά, στο μαθηματικό Κόσμο, η έννοια του χώρου είναι ιδεατή -νοητή και δεν έχει καμία μα καμία σχέση με την υλική πραγματικότητα. Ομοίως και τα γεωμετρικά σχήματα που μορφοποιούνται εντός του είναι ιδεατά – νοητά και άυλα και δεν έχουν καμία μα καμία σχέση με την υλική πραγματικότητα.

ΔΑΝΕΖΗΣ - ΤΟ ΜΠΟΖΟΝΙΟ ΤΟΥ ΧΙΓΚΣ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ

«Όταν λέμε ότι κάποιος γεννιέται ή πεθαίνει, εννοούμε επιστημονικά ότι χάνεται ή εμφανίζεται η δυνατότητα να τον αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις μας»

Πριν λίγα χρόνια έκανε το γύρο του κόσμου, κάνοντας λόγο για τη μεγαλύτερη επιστημονική ανακάλυψη των τελευταίων ετών: οι ερευνητές στο Cern εντόπισαν επιτέλους το πολυδιαφημιζόμενο Σωματίδιο του Θεού ή Μποζόνιο του Χιγκς, όπως είναι η επίσημη ονομασία του.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, πρόκειται για το πρωταρχικό στοιχείο ύλης που θα μας αποκαλύψει ό,τι δεν γνωρίζουμε για τη φύση της πραγματικότητας και το σύμπαν, από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του εως τώρα. Μια ανακάλυψη που αναμένεται να φέρει τα πάνω- κάτω στην εικόνα που έχουμε για τον κόσμο… Καθώς λοιπόν τα διθυραμβικά σχόλια για τη σπουδαία αυτή ανακάλυψη έδιναν και έπαιρναν, αποφασίσαμε να ζητήσουμε την άποψη ενός ειδικού, παλιού γνώριμου του ΑΒΑΤΟΝ, του επίκουρου καθηγητή αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μάνου Δανέζη.

Η "ΦΑΝΤΑΣΙΑ" ΣΤΗ ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΔΑΜΑΣΚΙΟΥ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΓΝΩΘΙ Σ΄ ΕΑΥΤΟΝ

Του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Στην γνωσιοθεωρία του ο Δαμάσκιος εισάγει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα στρατηγική. Ανατρέπει τη θεωρία της ταύτισης του ισομορφισμού που εισήγαγε ο Αριστοτέλης, σύμφωνα με την οποία η νόηση είναι τα ίδια τα αντικείμενά της και θεωρεί ότι στη φιλοσοφία του νεοπλατωνισμού βρίσκεται ενσωματωμένη η εξής θεωρία αντιστοιχίας της αλήθειας:

<< Η γνώση εναρμονίζεται απόλυτα με το αντικείμενό της, αλλά δεν είναι το αντικείμενό της. >>

ΚΙΟΥΠΚΙΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ - ΓΙΑ ΤΑ ΚΟΙΝΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ (ΒΙΒΛΙΟ)

                           

            Του Κιουπκιολή Αλέξανδρου, Επίκουρου καθηγητή πολιτικών επιστημών στο ΑΠΘ

Από το ομώνυμο βιβλίο

Τα «κοινά», οι συλλογικοί φυσικοί και πολιτισμικοί πόροι που διαχειριζόμαστε από κοινού με συμμετοχικές πρακτικές, αναδεικνύονται σήμερα στην κριτική θεωρία και πράξη ως ένας από τους βασικούς κόμβους της αυτόνομης πληθυντικής ανοικοδόμησης. Η ενδυνάμωσή τους δεν πλουτίζει μόνο την εμπειρία της κοινωνικής αυτοκυβέρνησης μέσα από αμεσοδημοκρατικούς θεσμούς και κοινότητες σε πολιτισμικούς χώρους, στην υγεία, στην εκπαίδευση, στο διαδίκτυο, στην κατανάλωση και στην παραγωγή. Κτίζει εδώ και τώρα τα μικροθεμέλια της καθημερινής επιβίωσης και συμβίωσης με τους όρους των άλλων κόσμων στους οποίους προσβλέπουμε, εξασφαλίζει τις υλικές και θεσμικές προϋποθέσεις της μετάβασης προς αυτούς και διαπλάθει την άλλη εξισωτική ηθική της κοινής αυτοδιεύθυνσης χωρίς την οποία οι κόσμοι αυτοί δεν θα μπορέσουν να εξαπλωθούν και να αναπαραχθούν.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ - Η ΔΙΑΨΕΥΣΗ ΤΟΥ ΜΑΡΞΙΣΜΟΥ ΚΑΙ Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΟΧΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Α. ΤΙ ΕΧΕΙ ΑΠΟΜΕΙΝΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ;

            Με την ευκαιρία των 200 ετών από την γέννηση του Καρλ Μαρξ, ενός από τους πιο γνωστούς στοχαστές και ταυτόχρονα από τους πιο αμφιλεγόμενους, δίνεται η ευκαιρία να εκτιμηθεί ο ρόλος του στην ιστορία των ιδεών και στην πολιτική πρακτική. Έχουν περάσει άλλωστε αρκετές δεκαετίες από τότε που ο Γερμανός στοχαστής ήταν στο επίκεντρο των συζητήσεων και των εμβληματικών κινημάτων ανά τον κόσμο. Οι ιδέες του έχουν υποστεί κριτική από ποικίλες πλευρές ενώ τις τελευταίες δεκαετίες η αίγλη του έχει υποχωρήσει. Το μεγαλύτερο πλήγμα δόθηκε μετά την κατάρρευση των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων και την εμφανή αμηχανία και αδυναμία των απανταχού μαρξιστών να δώσουν μία αξιοπρεπή απάντηση.   

ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΑΝΤΙΚΗ ΣΤΟ ΙΕΡΟ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ

Της Eλένης Παρτίδας

Αρχαιολόγος Ma, PhD I΄ Eφορεία Π. – K. Αρχαιοτήτων

Η έναρξη της μεγάλης ανασκαφής στους Δελφούς αντιδόνησε τον παλμό μιας αρχαίας κοινωνίας με καταλυτικό ρόλο στην ιστορία του πολιτισμού. Συνδυάζοντας τη συγκλονιστική ομορφιά του φυσικού τοπίου με την καλλιτεχνική δημιουργία και τα χειροπιαστά ανασκαφικά ευρήματα, που αποτελούν σταθμό στην ιστορία τέχνης και τεχνολογίας, το ιερό του Φοίβου Απόλλωνα και της Αθηνάς Προναίας κηρύχθηκε από την UNESCO Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Όμως στην καθιέρωση των Δελφών ως παγκόσμιου προσκυνήματος συνετέλεσε και το ιδεολογικό υπόβαθρο τού εκεί Απολλώνειου μαντείου, δηλαδή η καλλιέργεια εννοιών που παραμένουν επίκαιρες: η πάλη των αντιθέσεων για να επικρατήσουν η αρμονία, η τάξη και η κοσμική ισορροπία, ο αέναος αγώνας του καλού ενάντια στο κακό. Εξίσου διαχρονική και έμφυτη είναι η αγωνία του ανθρώπου για όσα τού επιφυλάσσει το μέλλον, η επιθυμία να προγνώσει τη μοίρα του και να επέμβει ώστε να μην καταλήξει έρμαιο των συγκυριών ή του πεπρωμένου. Έτσι οι αρχαίοι Έλληνες κατέφευγαν στους χαρισματικούς εκείνους διάμεσους, τους προφήτες και μάντεις που μπορούσαν να αφουγκραστούν τη θέληση των θεών και να ζητήσουν τη συμβουλή ή καθοδήγησή τους.