ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ - ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ, Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Ο ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ

•  «Η αντίληψη της Αναγέννησης ότι η σωματική, η πνευματική και η ψυχική αγωγή του ανθρώπου πρέπει να στηρίζονται στη μελέτη της ελληνικής και της λατινικής αρχαιότητας. Σκοπό του έχει να μελετήσει τον αρχαίο κλασι­κό κόσμο πάνω στην ορθολογική και κριτική του διάσταση και να υψώσει με τις αξίες που εκείνος καλλιέργησε, το ανθρώπινο πνεύμα.

•   Τρόπος σκέψης που δίνει έμφαση στον άνθρωπο, στις αξίες του και στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του.

•    Είναι στάση ζωής που θεωρεί τον άνθρωπο πρώτη αξία.

•  Ο ανθρωπισμός είναι ένα σύνολο αντιλήψεων και συμπεριφορών / ενεργειών που δίνουν έμφαση και καλλιεργούν το σεβασμό στην αξία του ανθρώπου και τον τοποθετούν στο κέντρο του ενδιαφέροντος και κάθε δραστηριότητας (πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής, δημοσιογραφι­κής, καλλιτεχνικής, επιστημονικής, επαγγελματικής).

ΓΙΩΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ - ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ

Ι

Μία μεγάλη πολιτική σύγχυση που υπάρχει σήμερα, ιδιαιτέρως εν Ελλάδι, είναι σχετικά με την έννοια της δημοκρατίας. Εκτός από τους πολιτικούς και τα κόμματα, μία μεγάλη μερίδα των διανοουμένων θεωρεί ότι τα κοινοβουλευτικά ή αντιπροσωπευτικά πολιτεύματα είναι δημοκρατικά («αντιπροσωπευτική», «κοινοβουλευτική», «σύγχρονη», «αστική» δημοκρατία κ.λπ). Όμως κανείς δεν εξηγεί γιατί είναι δημοκρατικά, και ποια, εν πάση περιπτώσει, είναι ολιγαρχικά^. δεν έχουν καθόλου επιχειρηματολογία, oύτε επικαλούνται κάποια επιχειρήματα άλλων στοχαστών^. τα θεωρούν «δημοκρατίες» εξ ορισμού, εκ γενετής ή επειδή το είπαν κάποιοι. Αυτό λέγεται δογματισμός, που επιβλήθηκε από τη φιλελεύθερη ιδεολογία. Αν εξετάσουμε όμως - πράγμα που επιχειρώ αμέσως  πιο κάτω - τις απόψεις ορισμένων που προσφέρουν κάποιες εξηγήσεις για το θέμα αυτό θα διαπιστώσουμε ότι αυτές είναι λανθασμένες.

ΧΑ ΤΣΟΥΝ ΤΣΑΝΓΚ - ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΓΟΡΑ ( Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ) (ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ)

[ Μετά την αποτυχία και του νεοφιλελευθερισμού το 2008 και το αντικοινωνικό του πρόταγμα, στη νέα περίοδο που ανοίγεται τον 21ο αιώνα στην οικονομία δεν υπάρχει καμιά πλέον δογματική ιδεολογική συνταγή που να θεωρείται πετυχημένη. Δεν υπάρχει καμιά ιδεολογική συνταγή, αλλά συνδυασμός οικονομικών πρακτικών με τη δημοκρατία. Η οργάνωση της οικονομίας μιας χώρας είναι μια πολύπλοκη υπόθεση στην οποία εμπλέκονται πολλοί πολιτικοί, κοινωνικοί, γεωπολιτικοί, πολιτισμικοί παράγοντες αλλά και ποικίλες διαδικαστικοί παράμετροι. Το θρησκευτικού τύπου δόγμα των νεοφιλελεύθερων που ιδεολογικοποιούσαν και θεοποιούσαν την ελευθερία στην οικονομία κατέρρευσε παταγωδώς. Η "ελευθερία" που υιοθετούν είναι επιλεκτική και συμβατή με τον κοινωνικό δαρβινισμό.  Ενώ αρχικά με την δήθεν "ελεύθερη αγορά" ευνοείται κατά την εφαρμογή της η ατομική ελευθερία και δραστηριότητα στην οικονομία, σταδιακά αυτονομούνται από την κοινωνική σφαίρα οικονομικές επιχειρηματικές ελίτ και ακυρώνουν το δημοκρατικό πρόταγμα ποδηγετώντας την ίδια την οικονομική ελευθερία που πρεσβεύουν συστήνοντας μονοπώλια.

ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ - ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

"Με ακούτε τι λέω ή θέλετε να σας το επαναλάβω; λέω ότι ο καπιταλισμός και ο σοσιαλισμός, ως φαινόμενα ιστορικά, θα περάσουν και ότι ο κοινοτισμός, ως δεδομένο ζωικό, θα επιβίωση αυτών."

Κωνσταντίνος Καραβίδας ("Σοσιαλισμός και κοινοτισμός", 1930)

Η ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (ΕΚΤΕΝΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΕ PDF)

Η συνεταιριστική οικονομία ως βασικός άξονας της κοινωνικής οικονομίας αποτελεί σήμερα μοναδική λύση στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας φτώχειας. Σε μια οικονομία που κλονίζεται από την κρίση της οικονομίας της αγοράς με υπερχρεωμένα κράτη, η συνεταιριστική οικονομία αποτελεί βάση σταθερότητας. Το ερώτημα είναι πόσο συνειδητά αξιοποιείται ως εργαλείο για την αντιμετώπιση της κρίσης και ποια η γνώση γύρω από την κοινωνική οικονομία και τις πραγματικές της διαστάσεις στην Ευρώπη και ανά τον κόσμο.

ΜΑΝΟΣ ΔΑΝΕΖΗΣ - Η ΣΚΕΨΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΥΛΗ (ΒΙΝΤΕΟ)

Όπως όλοι έχουμε αντιληφθεί οι δυτικές κοινωνίες διέρχονται μια περίοδο δραματικά αυξανόμενης κοινωνικής κρίσης, η οποία συν τω χρόνω οδηγεί τον δυτικό πολιτισμό σε κατάρρευση.

Είναι πια φανερό σε όλους ότι η διεθνής οικονομική κατάρρευση που βιώνουμε σήμερα δεν είναι το αίτιο, αλλά το αποτέλεσμα μιας ολοκληρωτικής κατάρρευσης αξιών και ιδεών. Μιας ουσιαστικής, δηλαδή, αξιακής κατάρρευσης του δυτικού πολιτιστικού ρεύματος. Όμως, μια μεγάλη αλήθεια την οποία δεν έχουμε τολμήσει να διατυπώσουμε σθεναρά είναι η συνεισφορά της κλασικής επιστημονικής σκέψης, της μεγάλης επιστημονικής επανάστασης του 16ου και 17ου αιώνα στη διαδικασία της σημερινής κοινωνικής και πολιτισμικής κατάρρευσης.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ - ΠΟΛΙΣ, ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Α. ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Το «ελληνικό θαύμα» 

Για αρκετούς αιώνες, η ευρωπαϊκή φιλολογία και η ευρω­παϊκή ιστοριογραφία αντιμετώπιζαν το αρχαιοελληνικό παρελθόν ως «θαύμα». Η λα­μπρή περίοδος από τον 8ο περίπου έως και τον 4ο αιώνα -.Χ. θάμπωνε όσους έρχο­νταν σε επαφή με τα έπη του Ομήρου, τη λυρική ποίηση, τα τραγικά και κοσμικά έρ­γα της Αθήνας, με τη φιλοσοφία από τον Θαλή μέχρι και τον Αριστοτέλη, με τη γλυπτική και την αρχιτεκτονική, με τη ρητορική και την πολιτική σκέψη. Αυτό που κυρίως εξέπληττε δεν ήταν τόσο η ιδιοφυία του ενός ή του άλλου ποιητή, το ταλέντο του ενός ή του άλλου καλλιτέχνη, η βαθύνοια και η πρωτοτυπία της σκέψης του ενός ή του άλλου στοχαστή, όσο το ίδιο το γεγονός της ανάδειξης τρόπων σκέψης και έκφρασης μοναδικών μέχρι τη στιγμή εκείνη στην ιστορία της ανθρωπότητας, «θαύ­μα» όμως είναι κάτι που αδυνατούμε να ερμηνεύσουμε, ένα φαινόμενο του οποίου οι αιτίες θεωρούνται υπερφυσικές, ένα γεγονός πέρα από τα όρια της ανθρώπινης κατανόησης. 

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ - ΟΙ 9 ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΥ

Στην νεοτερική περίοδο της ιστορίας η έννοια της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ συνδέθηκε εσφαλμένα με την συγκεντρωτική άσκηση πολιτικής σε υπέρτερα σύνολα κοινωνιών, όπως το κράτος, τις  ομοσπονδίες κρατών, ή συμμαχίες κρατών. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ δεν είναι αυτό. ΔΗΜΟΣ + ΚΡΑΤΟΣ ή ΠΟΛΙΤΙΚΗ. Η δημοκρατία γεννιέται όταν μία κοινωνία είναι οργανωμένη κατά δήμους, δηλαδή όταν οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να ασκούν εξουσία κατ' αρχήν μέσα στις πόλεις τους (ΠΟΛΙΤΙΚΗ). Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί σε οποιαδήποτε μορφή επιπέδου μεγέθους μιας οργανωμένης κοινωνίας. Δηλαδή, ένα κράτος ή μια ένωση κρατών έχει δημοκρατία μόνο όταν οι πολίτες σε αυτές τις πολιτικές οντότητες έχουν δύναμη και εξουσία μέσα στις πόλεις τους, στους δήμους τους. Δηλαδή μέσα εκεί έχουν τη δυνατότητα να αποφαίνονται για όλα τα ζητήματα της καθημερινής ζωής τους, γιατί μέσα εκεί, στην δημοτική αγορά του λόγου, φανερώνεται ο ΠΟΛΙΤΗΣ και ο ίδιος ο ΛΟΓΟΣ.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ - ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ

[ Η άμεση δημοκρατία δεν έχει καμιά σχέση με τον κομμουνισμό. Ο δρ. φιλοσοφίας Γιώργος Οικονόμου αναλύει παραδειγματικά με επιχειρήματα τις θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ της άμεσης δημοκρατίας και του κομμουνισμού. Ο κομμουνισμός προωθεί μια κολεκτιβιστική θεώρηση της κοινωνίας που καταργεί αυτονόητες πολιτικές ατομικές ελευθερίες, σε αντίθεση με την άμεση δημοκρατία που προωθεί την πραγματική ελευθερία. ]

Aπό τις 25 Μαΐου 2011, που άρχισαν οι συγκεντρώσεις και οι συνελεύσεις στις πλατείες της χώρας και ιδιαιτέρως στην πλατεία Συντάγματος με αίτημα την  άμεση δημοκρατία, γράφτηκαν και ειπώθηκαν για την τελευταία τόσα όσα δεν είχαν γραφεί από συστάσεως νεοελληνικού κράτους. Γέμισαν ξαφνικά τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης από «ειδήμονες» και «ερμηνευτές» της άμεσης δημοκρατίας. Οι περισσότεροι δεν είχαν γράψει πριν κάτι σχετικό ούτε τους είχε απασχολήσει ποτέ το ζήτημα ή είχαν εκφρασθεί αρνητικά^. όμως επειδή η άμεση δημοκρατία βρέθηκε στην επικαιρότητα αναγκάσθηκαν να γράψουν γι’ αυτήν. Αρκετά από αυτά ήταν διαστρεβλωτικά, απαξιωτικά, γεμάτα παρερμηνείες, προέρχονταν δε και από τον αριστερό χώρο.

ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ο ανθρωπισμός είναι έννοια τόσο ατομική όσο και συλλογική. Αν και η ελευθερία των ανθρώπων να επιλέξουν τη δική τους πορεία είναι υψίστης σημασίας, οι ουμανιστικές αξίες αναγνωρίζουν την κοινωνική φύση του ανθρώπου και τη σημασία της σύνδεσης σε κοινότητες που βασίζονται στην κοινή ταυτότητα ή τα κοινά συμφέροντα. Αν και μοναχικές ιδιοφυΐες και οι επιχειρηματίες έχουν συμβάλει στην πρόοδο της ανθρωπότητας, τα μεγαλύτερα έργα της καλλιτεχνικής δημιουργίας και πνευματικής επίτευξης έχουν υλοποιηθεί παρά μόνο με σύνδεση σε ένα κοινό πνεύμα.

ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ - ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ ΧΩΡΙΖΟΝΤΑΙ

                            

    









        Καί οἱ δυό συλλαμβάνουν σάν ξεχωριστά το αἰσθητό καί νοητό στοιχεῖο, οὐσία καί φαινόμενο, ἄπειρο καί πέρας, μορφή καί ὕλη· δέν δέχονται ὅμως καί οἱ δυό πώς μπορεῖ νά ὑπάρξουν τά δύο αὐτά σάν ξεχωριστοί κόσμοι. Τό δέχεται ὁ Πλάτων· ὁ Ἀρι­στοτέλης τό ἀρνεῖται. Τό γενικό, ἡ μορφή, ἡ ἔννοια δέν ἔχουν ἄλλη πραγματικότητα παρά τά συγκεκριμένα φαινόμενα, πού εἶναι ὕλη τους καί περιεχόμενο τους. Ἡ ἰδέα δέν ἔχει αὐθυπαρξία, καθώς νομίζει ὁ Πλάτων, δεν ἔχει ἄλλη πραγματικότητα, παρά τό σύνολο τῶν συγ­κεκριμένων ὄντων, τῶν ὁποίων εἶναι ἡ οὐσία, ἡ μορφή. «Ἀδύνατον εἶναι χωρίς τήν οὐσίαν καί οὗ ἡ ουσία». (Μεταφ. 991 b 1). Εἶναι ἀδύνατον νά χωρισθῆ ἡ οὐσία ἀπό ἐκεῖνο τοῦ ὁποίου εἶναι οὐσία, ἡ ἰδέα ἀπό τό ὄν τοῦ ὁποίου εἶναι ἰδέα, τό εἶδος ἀπό τό ὄν, ἡ μορφή ἀπό τήν ὕλη. Ὁ Πλάτων χώρισε αὐτά τά δύο στοιχεῖα καί μάταια διπλασιάζοντας, κατά τόν Ἀριστοτέλη, τόν κόσμο, ἔπλασε τόν κόσμο τῶν ἰδεῶν πλάϊ στόν κόσμο τῶν συγκεκριμένων ὄντων. Ὕστερα προσπάθησε βέβαια να συνδέση αὐτούς τούς δύο κόσμους με τη μ έ θ ε ξ η των όντων στην ἰδέα.

ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΟΣ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΣ - Η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΤΑΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Πολιτική δημοκρατία

Μπορούμε να διακρίνουμε διάφορους τύπους κατανομής της πολιτικής δύναμης στην ιστορία, οι οποίοι, σχηματικά, θα μπορούσαν να ταξινομηθούν είτε ως δημοκρατικοί είτε ως ολιγαρχικοί. Στους πρώτους, η πολιτική δύναμη ισοκατανέμεται μεταξύ όλων αυτών που έχουν πλήρη πολιτικά δικαιώματα (τυπικό παράδειγμα αποτελεί η αθηναϊκή εκκλησία του δήμου), ενώ στους δεύτερους, η πολιτική δύναμη είναι συγκεντρωμένη, σε διάφορους βαθμούς, στα χέρια ποικίλων ελίτ.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΗΦΑΙΣΤΟΣ - ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Παναγιώτης Ήφαιστος

1. Επιστημολογικές και μεθοδολογικές επιλογές του Θουκυδίδη

Η ανάλυσή μου θα περιστραφεί γύρω από τρεις κυρίως θεματικές. Πρώτον, η σημασία της μεθοδολογίας και επιστημολογίας του Θουκυδίδη στον Πελοποννησιακό Πόλεμο (Θουκυδίδου Ιστορίαι), δεύτερον, η συνάφεια του Πελοποννησιακού Πολέμου με το σύγχρονο διεθνές σύστημα και τρίτον, οι προεκτάσεις των περιγραφών και ερμηνειών της ανάλυσης αυτής που αφορούν το καθεστώς του διεθνούς συστήματος της ύστερης εποχής. Δηλαδή,το διεθνές σύστημα που έχει ως αρχή και ως οργανωτικό πυρήνα την εσωτερική και εξωτερική κυριαρχία των κρατών και για το οποίο, η (εθνική) ανεξαρτησία-κυριαρχία των κρατών-μελών αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, κοινώς αποδεκτή (διεθνή) κοσμοθεωρία και κοινώς αποδεκτή και συμβατή με αυτή την κοσμοθεωρία (διεθνή) ηθικοκανονιστική δομή[1].

Ο «ΛΟΓΟΣ» ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

       
Σκοπός ή τέλος των πράξεων αλλά και αρχή τους ή αιτία, εκφράζει παράλληλα το μέσο, τη ρύθμιση ή το νόμο που τις διέπει, ενώ αποτελεί και το όνομα της πιο δημοφιλούς ανάμεσά τους, της ομιλίας: τέτοιο είναι το εννοιολογικό ξετύλιγμα του λόγου στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία.

Ο λόγος πρωτοεμφανίζεται ως όρος στα γραπτά προσωκρατικών φιλοσόφων, απ’ τους οποίους σώζονται ελάχιστα αποσπάσματα υπό μορφή ρητών σε έργα μεταγενέστερων συγγραφέων. Οι περισσότεροι από αυτούς συνέγραψαν σε ποιητικό λόγο κοσμογονίες και θείες…αποκαλύψεις σχετικές με την προέλευση αυτού του κόσμου. Στο έργο του Περί Φύσεως, ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος (535-475 π.Χ.) προτρέπει τους ανθρώπους οὐκ ἐμού ἀλλά τοῦ λόγου ἀκούσαντες ὁμολογείν σοφόν ἐστί ἓν τὰ πάντα εἶναι ‘είναι σοφό να συμφωνήσετε όχι ακούγοντας εμένα αλλά το λόγο ότι τα πάντα είναι ένα’. 

ΟΙ ΑΜΕΣΟΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Αν θέλουμε να αντλήσουμε νέες πολύτιμες εμπειρίες για την αμεσοδημοκρατική οργάνωση, να ανοιχτούν οι αμεσοδημοκράτες στην κοινωνία και να προτάξουν τη συγκρότηση ενός ποιοτικού πραγματικού αμεσοδημοκρατικού κινήματος, είναι ανάγκη να έρθουν σε επαφή και να αναπτύξουν επικοινωνία και συνεργασία με τις αμεσοδημοκρατικές οικοινότητες, με αυτοδιαχειριζόμενους κοινωνικούς χώρους, με δίκτυα συνεργατισμού, με αλληλέγγυα ανταλλακτικά δίκτυα, με τοπικά ανταλλακτικά νομίσματα, με δίκτυα συνεργατικότητας και ανάπτυξης καινοτομίας, με τράπεζες και ανταλλακτήρια σπόρων, με αυτόνομες αμεσοδημοκρατικές λαϊκές συνελεύσεις, με οικολογικές περιβαλλοντικές οργανώσεις-αειφορία, με τράπεζες χρόνου, με αγροτικούς συνεταιρισμούς, με συνεταιριστικές τράπεζες, με ταμεία αλληλεγγύης, με εναλλακτικές συλλογικότητες, με συλλογικότητες διαχείρισης κοινωνικών αγαθών, με αγορές απευθείας διάθεσης τροφής.....!!!!

Η ΑΜΕΣΟΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΕΛΑΙΘΡΙΟΝ - ΜΙΑ ΟΙΚΟΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΡΟΤΥΠΟ ΣΤΗΝ ΕΥΒΟΙΑ

Η κοινότητα Τελαίθριον στην Εύβοια

Το «Εγχείρημα Τελαίθριον» ευελπιστεί να δείξει ότι μία αυτάρκης κοινωνία αληθινών κινήτρων και ανιδιοτελούς προσφοράς, μπορεί να υπάρξει και να εφαρμοστεί «στην πράξη», και ότι θα μπορούσε να ευδοκιμήσει ακόμη και αν την υιοθετούσε όλη η ανθρωπότητα. Θέλουμε να μοιραστούμε όλες τις πρακτικές γνώσεις, τις πληροφορίες, τις τεχνολογίες και εν τέλει τις λύσεις τις οποίες θα ανακαλύψουμε, διερευνήσουμε και εφαρμόσουμε στο ταξίδι μας αυτό. Θα κάνουμε ότι μπορούμε για να εμψυχώσουμε, ενδυναμώσουμε, εκπαιδεύσουμε και εμπνεύσουμε όλους τους συνανθρώπους που θα συναντήσουμε ώστε να ακολουθήσουν το δικό τους μονοπάτι προς την όσο το δυνατόν περισσότερο ισορροπημένη συμβίωση των φυλών και των ειδών στον πλανήτη.

Ο "ΜΥΣΤΙΚΟΣ" ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ (Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ)

Η νόηση και κατά συνέπεια η γνώση που είναι το αποτέλεσμα της, αποτελεί το χαρακτηριστικό γνώρισμα του ανθρώπινου είδους, καθώς ο άνθρωπος είναι το μόνο ον που όχι μόνο υπερβαίνει τα άλλα έμβια όντα, αλλά είναι και σε θέση να τροποποιήσει και να διαχειριστεί το φυσικό περιβάλλον σύμφωνα με τις ανάγκες του. Ο άνθρωπος όχι μόνο διαθέτει νόηση και ελεύθερη βούληση, αλλά έχει συνείδηση της χρονικά περιορισμένης ύπαρξης του. Δεν επιβιώνει απλά κυριαρχούμενος μόνο από πάθη και ένστικτα όπως συμβαίνει στο υπόλοιπο ζωικό βασίλειο, αλλά τροποποιεί, δημιουργεί, και τελικά παρεμβαίνει καταλυτικά στην Φύση, δημιουργώντας εν τέλει την Ιστορία.

ΗΘΟΣ, ΛΟΓΟΣ, ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΜΑΡΚΙΔΗ

Μάριος Μαρκίδης

Εκλεκτικές συγγένειες: το ήθος, ο λόγος και η ψυχανάλυση στο έργο του Μάριου Μαρκίδη
Η ποιητική εμβέλεια της γλώσσας είναι σε θέση να επανασχεδιάζει την αρχιτεκτονική της υποκειμενικότητας και τον ορίζοντα των δυνατοτήτων της. Σ΄αυτό ακριβώς το σημείο ο Μ. Μαρκίδης εντοπίζει και αναδεικνύει με απαράμιλλη ευαισθησία και μοναδική πρωτοτυπία στην νεοελληνική γραμματεία την κοινή ρίζα της ποίησης και της ψυχανάλυσης.

ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ, ΑΡΧΕΤΥΠΑ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ (Η ΚΟΣΜΟΘΕΟΓΟΝΙΑ ΩΣ ΨΥΧΟΓΟΝΙΑ)

 

Καθιστοί: στα αριστερά ο Σίγκμουντ Φρόυντ, στο
κέντρο ο Στάνλεϋ Χωλ και δεξιά ο Καρλ Γιουνγκ

 


 Του Σπυρίδωνα Ράγκου, καθηγητή φιλολογίας πανεπιστημίου Πατρών

Ι. Ψυχανάλυση και αρχαία ελληνική θρησκεία

            Η συντριπτική πλειονότητα των 750 περίπου αναφορών που κάνει ο Freud στον κλασικό πολιτισμό αφορά μύθους ηρώων, δηλαδή ανθρώπων δοξασμένων και προ πολλού χρόνου νεκρών. Ο Freud δεν ενδιαφέρθηκε ούτε για τους θεούς ούτε για τις θρησκευτικές τελετουργίες τους. Η διπλή αυτή παράλειψη δεν μειώνει βεβαίως την αξία του έργου του ιδρυτή της ψυχανάλυσης, όπως και η φιλολογική απόδειξη ότι ο σοφόκλειος ήρωας δεν πάσχει από οιδιπόδειο[1] δεν μειώνει την σημασία που έχει η ανακάλυψη του συμπλέγματος. Ο Freud δεν προσποιήθηκε ότι ενδιαφέρεται για την ιστορική κατανόηση των ελληνικών μύθων. Ωστόσο, από την παράλειψη αυτή, σε συνδυασμό με την ναρκισσιστική αυτάρκεια που έδειχναν μέχρι πρόσφατα οι κλασικές σπουδές, είναι δυνατόν να ερμηνευθεί η μικρή σχετικά επίδραση που άσκησε η ψυχανάλυση στην μελέτη της αρχαίας ελληνικής θρησκείας.  

ΠΟΛΥΚΛΕΙΤΟΣ - ΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ

[ Ο «Δορυφόρος», (αυτός που φέρει το δόρυ), είναι ένα μαρμάρινο Ρωμαϊκό αντίγραφο του χαμένου χάλκινου πρωτοτύπου Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της ώριμης κλασσικής  γλυπτικής (480-323 π. Χ) Βρίσκεται στο αρχαιολογικό μουσείο της Νάπολης. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Πολύκλειτο από το Άργος. Ο «Δορυφόρος» χρονολογείται γύρω στο 440 π.Χ. Απεικονίζει έναν καλογυμνασμένο αθλητή ο οποίος φέρει βαρύ δόρυ. Το γλυπτό αυτό φέρει όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά της ώριμης κλασσικής περιόδου και θεωρείται σταθμός στην γλυπτική. Ο Δορυφόρος θεωρείται εφαρμογή της αισθητικής θεωρίας του Πολύκλειτου του «κανόνα». Ίσως ενσάρκωνε τον Αχιλλέα. Ταυτίζει την ιδέα της ανδρείας και της ομορφιάς με την ιδέα του ωραίου ήρωα. Ο Πολύκλειτος από το Άργος είχε εξειδικευτεί στην κατασκευή ανδριάντων αθλητών και απεικόνιζε στα αγάλματά του την χαλάρωση μετά τον αγώνα. Το σώμα του Δορυφόρου είναι δοσμένο με μαθηματική ακρίβεια στις αναλογίες και με στοιχεία αφαίρεσης. Επιδεικνύει το τέλος της εφηβείας. Η έμπειρη κατεργασία των μυών και το τριχωτό του ηβαίου επιτυγχάνουν την αποτύπωση της ωριμότητας του ανθρώπου (όπως και στην ώριμη κλασσική γλυπτική) της τέλειας ωριμότητας του ανθρώπου. Το ανθρώπινο ανδρικό σώμα παρουσιάζεται με ιδανικές αναλογίες χάρη σε ένα σύστημα που επινόησε ο Πολύκλειτος γνωστό ως «κανών» Ο Πολύκλειτος έγραψε και σχετική γραμματεία και κατασκεύασε το άγαλμα σύμφωνα με τον κανόνα. Φυσιοκρατία, τρισδιάστατη κάλυψη. Ιδανικό κάλλος, νηφάλιο πρόσωπο ,γυμνασμένο σώμα. ]

ΣΕΪΜΟΥΣ ΧΗΝΥ - Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ (ΑΡΧΑΙΟΙ ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ)

Σέιμους Χήνυ  (Ιρλανδός ποιητής, θεατρικός συγγραφέας)

Πρέπει να πω ότι στους Δελφούς νιώθω σαν στο σπίτι μου. Ο τόπος με βάζει στον πειρασμό να τον θεωρήσω γενέθλιο – ίσως γιατί ένας από τους πρώτους ήχους που άκουσα στη ζωή μου προερχόταν από μια παλιά νεραντλία που υπήρχε στην αυλή του σπιτιού μας. Κάθε φορά που κάποιος αντλούσε νερό, ανεβοκατεβάζοντας τη μανιβέλα, εγώ άκουγα την πανάρχαιη λέξη «ομ-φα-λός», «ομ-φα-λός».

ΚΩΝ/ΝΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ - ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΗΝ ΑΥΓΗ ΜΙΑΣ ΑΝΤΙΣΥΣΤΗΜΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ

Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς εκτιμά ότι στη σημερινή κατάσταση που βρισκόμαστε απαιτούνται μείζονες ανατροπές, καθώς ο καπιταλισμός έχει μετατραπεί σε ένα μετακανονιστικό σύστημα, το οποίο δεν μπορεί να λειτουργήσει προς όφελος όλων. Όσο για τη λύση; Όπως λέει, «το πρόβλημα σε τελική ανάλυση είναι πολιτικό. Είναι πρόβλημα ορισμού της συλλογικότητάς μας, της δυνατότητας των κοινωνιών να φανταστούν το μέλλον τους».

ΣΟΥΖΑΝ ΤΖΩΡΤΖ - ΠΩΣ ΠΗΡΑΝ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΟΙ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΕΣ

Η δοκιμιογράφος Σούζαν Τζωρτζ καταγγέλλει στο βιβλίο της την κυριαρχία των «δι-εθνικών» εταιρειών πάνω στο παγκόσμιο εμπόριο, πέρα από κάθε έλεγχο. Και κυρίως τον έλεγχο των πολιτικών, οι οποίοι έχουν περιέλθει σε κατάσταση πλήρους ανικανότητας.

Η Ντελφίν Μπατό πίστευε πως ήταν υπουργός Οικολογίας. Φανταζόταν ότι οι δημοκρατικές εκλογές, τα θεσμικά όργανα της Δημοκρατίας, της είχαν εμπιστευθεί την εξουσία να αναλάβει δημόσια δράση προς όφελος του κοινού συμφέροντος, όπως επιθυμούσαν οι ψηφοφόροι του 2012. Πίστευε πως, ενισχυμένη με αυτή τη νομιμοποίηση, θα μπορούσε να αντιταχθεί κυρίως στις καταστροφικές γεωτρήσεις προς αναζήτηση σχιστολιθικού αερίου στη Γαλλία. Η νεαρή γυναίκα κατέρρευσε ένα πρωί, τον Ιούνιο του 2013, ανακαλύπτοντας ένα άρθρο στην εφημερίδα Les Échos, από το οποίο μάθαινε, και η Γαλλία μαζί της, ότι, σύμφωνα με τα λόγια ενός μεγάλου επιχειρηματία, ήταν μια «πραγματική καταστροφή» και ότι η «επιρροή της στην κυβέρνηση πρόκειται να περιοριστεί».

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ - Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ

Παναγιώτης Κονδύλης

Στη συγκυρία εκείνη της ιστορίας των ιδεών, μέσα στην οποία το πρόβλημα της ισχύος τέθηκε για πρώτη φορά μ’ όλη του τη φιλοσοφική ένταση, διαγράφηκαν κιόλας ξεκάθαρα τόσο οι δυνατές βασικές τοποθετήσεις όσο και η θεμελιώδης δομή των αντίστοιχων επιχειρημάτων. Γι’ αυτό και η αντιπαράθεση ανάμεσα στη σοφιστική και στον Πλάτωνα κατέχει πρωτεύουσα θέση μέσα στη φιλοσοφική ιστορία του προβλήματος της ισχύος και μέσα στην ιστορία της φιλοσοφίας εν γένει. 

ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ - Η ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΛΑ ΣΑΡΑΚΙΑ

Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι

Απόσπασμα από το έργο "Υπόγειο" του Ντοστογιέφσκι:

[…] Ἡ λογική, κύριοι, εἶναι καλὸ πράγμα, ἀναμφίβολα, ἀλλὰ ἡ λογικὴ εἶναι ἁπλῶς λογικὴ καὶ ἱκανοποιεῖ μόνο τὴν κριτικὴ ἱκανότητα τοῦ ἀνθρώπου, ἐνῶ ἡ βούληση εἶναι ἐκδήλωση τοῦ συνόλου τῆς ζωῆς, δηλαδὴ τοῦ συνόλου τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, συμπεριλαμβανομένης καὶ τῆς λογικῆς καὶ ὅλων τῶν ἄλλων σαρακιῶν. Καὶ παρότι ἡ ζωή μας κατὰ τὴν ἐκδήλωσή της ἀποδεικνύεται ἐν μέρει χυδαία, εἶναι ὡστόσο ζωή, κι ὄχι μόνο ἡ εὕρεση μιᾶς τετραγωνικῆς ρίζας. Νά, ἐγώ, γιὰ παράδειγμα, ἐντελῶς φυσιολογικά θέλω νὰ ζήσω γιὰ νὰ ἱκανοποιήσω ὅλη τὴν ἱκανότητά μου γιὰ ζωή, κι ὄχι μόνο γιὰ νὰ ἱκανοποιήσω μόνο τὴν ἱκανότητά μου νὰ κρίνω λογικά, δηλαδὴ κάποιο ἕνα εἰκοστὸ τοῦ συνόλου τῆς ἱκανότητάς μου γιὰ ζωή. Τὶ ξέρει ἡ λογική; Ἡ λογικὴ ξέρει μόνο αὐτὸ ποὺ πρόλαβε νὰ γνωρίσει (ἄλλα, μᾶλλον, δὲν θὰ τὰ γνωρίσει ποτέ· αὐτό, δὲν εἶναι παρηγοριά, ἀλλὰ γιατὶ νὰ μὴν τὸ ποῦμε;), ἐνῶ ἡ ἀνθρώπινη φύση λειτουργεῖ καθ’ ὁλοκληρίαν, μὲ ὅλα ὅσα ὑπάρχουν μέσα της, συνειδητὰ ἢ ὑποσυνείδητα, καί, παρότι ψεύδεται, ζεῖ.

[…] ὅταν δὲν ὑπάρχει ἀγάπη δὲν ὑπάρχει καὶ λογική.

πηγή: Αδράχτι