Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΚΕΨΗ ΑΡΧΙΖΕΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ

Του W. E. H. Lecky

Η ιστορία μας λέει ότι όσο ο πολιτισμός προοδεύει, η συμπόνια των ανθρώπων γίνεται ταυτόχρονα θερμότερη και πιο εκτενής, η συνήθης συμπεριφορά τους γίνεται πιο ευγενική και πιο ήπια και η αγάπη τους για την αλήθεια πιο ειλικρινής. Αλλά η Ιστορία επίσης μας κάνει γνωστό ότι μέσα σε περιόδους μεγάλης διανοητικής διαφώτισης και μεγάλης κοινωνικής πνευματικής καλλιέργειας, οι ερωτικές σχέσεις των δύο φύλων συχνά είχαν καταστεί πάρα πολύ «αναρχικές», με την σημερινή έννοια της λέξης. Είναι αδύνατο να αρνηθούμε ότι η μορφή την οποία προσλαμβάνουν αυτές οι σχέσεις σήμερα έχει επηρεασθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από την ειδική θρησκευτική διδασκαλία του Χριστιανισμού, η οποία για καλό ή για κακό, ελαττώνεται τους τελευταίους αιώνες αρκετά γρήγορα, τουλάχιστον στην σφαίρα της διανόησης.

ΒΛΑΣΗΣ ΡΑΣΣΙΑΣ - ΠΕΡΙ «ΘΑΥΜΑΤΩΝ» ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΥΣΤΕΡΙΚΗΣ ΤΟΥΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ

«Όσο για τα θαύματά σας, δεν με εντυπωσιάζουν. Όλοι οι πονηροί έχουν κάνει θαύματα και όλοι οι ηλίθιοι τα έχουν πιστέψει. Για να πεισθώ για την αλήθεια ενός θαύματος, πρέπει προηγουμένως να πειστώ ότι το γεγονός που το αποκαλείτε έτσι είναι παντελώς αντίθετο με τους νόμους της Φύσεως, γιατί μόνο ό,τι είναι έξω από αυτήν μπορεί να περάσει για θαύμα. Και ποιος γνωρίζει την Φύση αρκετά καλά, ώστε να τολμήσει να βεβαιώσει σε ποιο ακριβώς σημείο αυτή ξεπερνιέται ή παραβιάζεται; Για να γίνει συνεπώς πιστευτό ένα θαύμα δεν απαιτούνται παρά δύο μόνον παράγοντες, ένας θαυματοποιός και μία δύο γυναικούλες. Έλα τώρα, μην ψάχνεις άλλα στηρίγματα για την πίστη σου. Όλοι οι ιδρυτές θρησκειών έκαναν αυτά που αποκαλείτε θαύματα και, τι περίεργο, όλοι τους βρήκαν ανόητους να τους πιστέψουν…Αχ φίλε μου, αν ο Θεός σου όντως υπήρχε, θα είχε τόση ανάγκη από θαύματα, μαρτύρια και προφητείες για να στήσει την αυτοκρατορία του;» 

(Μαρκήσιος ντε Σαντ, «Διάλογος ενός παπά με έναν μελλοθάνατο»)

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΜΑΝΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΑΝΤΕΙΑ

Το αίσθημα της προγνώσεως είναι ένα από τα πιο θαυμαστά ψυχικά φαινόμενα. Και εν πολλοίς ανεξήγητο. Ο άνθρωπος μάλιστα δεν έχει το μονοπώλιο. Ικανότητες προγνώσεως παρατηρούνται και στο ζωικό βασίλειο, οφείλεται δε στο ένστικτο και το ευαίσθητο νευρικό σύστημα των ζώων.

Η μαντική ήταν ευρύτατα διαδεδομένη στην αρχαία Ελλάδα και γενικότερα στον κόσμο της αρχαιότητας. Ο Σωκράτης πίστευε πως η μαντική μπορεί να γίνει κτήμα κάθε ανθρώπου μέσω της αυτογνωσίας. Για τους Στωικούς κάθε συμβάν συνδέεται με το σύνολο των γεγονότων, παρελθόντων, παρόντων και μελλόντων. Κατά τον Δημόκριτο οι ψυχές των προφητών και των τρελών έχουν διαφορετική σύνθεση από τις ψυχές των υπόλοιπων ανθρώπων.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΥ ΣΤΟΝ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟ

Για τους θεωρητικούς του κοινοτισμού, οι κοινότητες χαρακτηρίζονται κυρίως από την, ως ένα βαθμό, αλληλεξάρτηση μεταξύ των μελών τους, την ύπαρξη κοινών αξιών που ενισχύουν την ιδιότητα του ενεργού πολίτη στο πλαίσιό τους, τη χρήση κοινών πρακτικών, κοινών πολιτισμικών παραδόσεων και κοινών κοινωνικών κατακτήσεων, καθώς και μια κοινά αποδεκτή αντίληψη περί «δίκαιου» και «αγαθού». Εισάγοντας ο κοινοτισμός, ως άξονα της κριτικής του, το αίτημα της προτεραιότητας του «αγαθού» έναντι του «ορθού», θέτει μεταξύ άλλων μια σειρά από ενστάσεις απέναντι στον φιλελευθερισμό, ο οποίος, όπως υποστηρίζεται, βλέπει την κοινωνία ως πηγή άντλησης οφέλους από το άτομο, υπερτονίζει τα δικαιώματα και όχι τις ευθύνες και προτάσσει τη δικαιοσύνη ως την πρώτιστη αρετή. 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ 19ΟΥ ΚΑΙ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ

α) από τον φθίνοντα ρομαντισμό στον Παρνασσισμό

Όπως και στην πεζογραφία, έτσι και στην ποίηση, τα θέματα, η τεχνοτροπία, η γλώσσα και οι στόχοι σταδιακά αλλάζουν. Η ρομαντική διάσταση φθίνει, ενώ συγχρόνως εμφανίζονται νέα στοιχεία ικανά να αναμορφώσουν την ποίηση. Βέβαια κάθε αλλαγή επιτελείται συνήθως βαθμιαία και γι' αυτό το λόγο τυχαίνει να συνυπάρχουν για κάποιο διάστημα αντιφατικές τάσεις και ποικιλία ειδών. Όμως η βασική κατεύθυνση και στην ποίηση είναι η προσγείωση των ρομαντικών ιδανικών σε μια καθημερινότητα πεζή, αλλά όχι απαραίτητα δυσάρεστη. Εγγύτερα στο ρομαντισμό βρίσκονται τα ποιήματα του Πέτρου Ζητουνιάτη και του Γεωργίου Στρατήγη. Στο μεταβατικό στάδιο απομάκρυνσης από το ρομαντισμό και ανάπτυξης της νέας ποιητικής βρίσκονται τα ποιήματα του Βιζυηνού «O Σοφιανός» και του Αριστομένη Προβελλέγγιου «Η ποίησις των ερειπίων» και «Ήταν ωραίες η στιγμές εκείνες».

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ 19ΟΥ ΚΑΙ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ

Η πεζογραφία είναι το λογοτεχνικό είδος του οποίου η διαμόρφωση αυτή την περίοδο προτάσσεται επιτακτικά ως απαραίτητο στοιχείο για τη ταυτότητα του έθνους. Έχουν επιλεγεί αρκετά χαρακτηριστικά κείμενα στα οποία μπορεί ο αναγνώστης να ανιχνεύσει τις ιστορικές, κοινωνικές και πνευματικές τάσεις της εποχής. Όπως αναφέρθηκε ήδη, ο Ψυχάρης, είχε τονίσει με άμεσο τρόπο σΤο Ταξίδι μου (1888) την ανάγκη ανάπτυξης της νεοελληνικής πεζογραφίας και μάλιστα σε μια γλώσσα που δε θα διέφερε από την καθημερινή ομιλία. Το Ταξίδι μου είναι ένα κείμενο που δύσκολα κατατάσσεται κάπου ειδολογικά, αλλά προσφέρει άλλοτε με χιούμορ, άλλοτε με λυρισμό και ενίοτε με σχολαστικότητα, τις απόψεις του συγγραφέα μεταξύ άλλων για τη γλώσσα και τους γλωσσολόγους, τη λογοτεχνία, την ομογένεια και την αρχαιοελληνική κληρονομιά. Το απόσπασμα από Το Ταξίδι μου που επιλέχθηκε παρουσιάζει τα παθήματα του αφηγητή, όταν τόλμησε να προκαλέσει τις διαδεδομένες απόψεις των Αθηναίων γλωσσολόγων, με χιουμοριστική και αυτοσαρκαστική διάθεση αντίστοιχη με αυτήν που διακρίνει για παράδειγμα, το εντελώς διαφορετικής θεματικής αφήγημα του Μπάμπη Άννινου Η οικογένεια διασκεδάζει.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΦΡΟΝΕΣ - ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΚΕΨΗΣ (FREETHINKERS)

Ο πανσές, έμβλημα των σύγχρονων "Ελευθεροφρόνων" 

«Ελευθερόφρονες» («Freethinkers»). Κοινωνικό και πνευματικό ρεύμα με χρονική αφετηρία του τον μαρτυρικό θάνατο του Ιταλού πανθεϊστή φιλοσόφου Τζιορντάνο Μπρούνο, Philotheus Giordano Bruno Nolanus, 1548 – 1600) και προεκτάσεις έως τις ημέρες μας, προσανατολισμένο στην καταπολέμηση της χριστιανικής θεοκρατίας και θρησκοληψίας. 

ΚΥΡΙΕΣ ΑΡΧΕΣ

Οι «Ελευθερόφρονες» και το συγκροτημένο ρεύμα τους («Libre - Penseur», «Freethought»), ορίζουν ως κεντρική φιλοσοφική τους αρχή το ότι οι ανθρώπινες πεποιθήσεις πρέπει να διαμορφώνονται με βάση την επιστημονική γνώση και τους νόμους της Λογικής και όχι μέσω της επιβολής από την εξουσία και την εκάστοτε κυρίαρχη άποψη, ή μέσω της συναισθηματικής έντεχνης διέγερσης.

ΒΛΑΣΗΣ ΡΑΣΣΙΑΣ - ΧΟΡΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ «ΛΕΥΚΟ ΑΝΘΡΩΠΟ»

Η λεηλασία ενός όμορφου κόσμου

Πεντακόσια χρόνια πριν, το ρυπαρό τσούρμο του τυχοδιώκτη Χριστόφορο Κολόμπο, πατούσε για πρώτη φορά το πόδι του σε εκείνη την απέραντη χώρα που αποκλήθηκε, από τον πολιτισμό του οποίου αποτελούσαν την εμπροσθοφυλακή, «Νέος Κόσμος». Ο ρημαγμένος από τα προϊόντα του και τα παιδιά του «δυτικός» χριστιανικός πολιτισμός κατάφερνε για πρώτη φορά στην -υπερχιλιόχρονη τότε- Ιστορία του, να πραγματοποιήσει τ’ όνειρό του εκείνο που μάταια πέντε αιώνες αργότερα θα επιχειρήσει να ανανεώσει στοχεύοντας αυτή τη φορά προς το αχανές διάστημα: να εξάγει την παραφροσύνη του, τη βία, την πλιατσικομανία του, το δουλεμπόριό του, την εξουσιομανία του, τη θεοκρατία και δεισιδαιμονία του, καθώς κι εκείνη την έμφυτη και χαρακτηριστική τάση του για οικοκτονία και γενοκτονίες προς ένα νεοανακαλυφθέν παρθένο «πέρα εκεί». Την πρώτη φορά πέτυχε ολοκληρωτικά. Την δεύτερη εισέπραξε μόνο ηχηρά χαστούκια.

Η ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Πρόλογος του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Η κατασκευή ή η καταγωγή των θρησκειών έχουν τις βάσεις τους στην αντίληψη που σχηματίζουν ομάδες λαών ή εθνών σχετικά με τον τρόπο που υπάρχει ο κόσμος και το θείο στοιχείο. Όσο μεγαλύτερη ανάπτυξη των γραμμάτων, των τεχνών και της νόησης (σύμφωνα με την ορθολογική δόμηση που απορρέει από τη φυσική νομοτέλεια) παρουσιάζουν κάποιοι πολιτισμοί τόσο ποιοτικότερη και πιο αληθινή είναι η δομή των θρησκειών που αναπτύσσουν. Γιατί οι βάσεις, όπως είπαμε, της θρησκείας στηρίζονται στον τρόπο που κατανοούν οι λαοί την  ύπαρξη του κόσμου. Κανένας πολιτισμός δεν προσέγγισε τόσο επιστημονικά και ορθά τον τρόπο που υπάρχει ο κόσμος όσο ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός. Τόσο Έλληνες θεολόγοι (Πυθαγόρας, Ορφέας κ.λπ), με την μυθολογική χρήση δράσεων θεοτήτων, όσο και Έλληνες φιλόσοφοι (Πλάτων, Αναξαγόρας, Αριστοτέλης κ.λπ), με τη χρήση φιλοσοφικών όρων, περιέγραψαν και ανέλυσαν τον τρόπο που υπάρχει ο κόσμος, όπως ακριβώς τον βλέπουν και οι σύγχρονες επιστήμες της φυσικής και αστροφυσικής!

ΟΙ ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΧΕΙΜΕΡΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

Οι αρχαίοι Έλληνες κατά την χειμερινή τροπή του ήλιου γιόρταζαν την γέννηση του Διονύσου. Ο Διόνυσος αποκαλούταν «σωτήρ» και θείο «βρέφος», το οποίο γεννήθηκε από την παρθένο Σεμέλη. Ήταν ο καλός «Ποιμήν», του οποίου οι ιερείς κρατούν την ποιμενική ράβδο, όπως συνέβαινε και με τον Όσιρη. Τον χειμώνα θρηνούσαν το σκοτωμό του Διονύσου από τους Τιτάνες, αλλά στις 30 Δεκεμβρίου εόρταζαν την αναγέννησή του. Οι γυναίκες-ιέρειες ανέβαιναν στην κορυφή του ιερού βουνού και κρατώντας ένα νεογέννητο βρέφος φώναζαν «ο Διόνυσος ξαναγεννήθηκε. Ο Διόνυσος ζει» , ενώ σε επιγραφή αφιερωμένη στον Διόνυσο αναγράφεται:«Εγώ είμαι που σε προστατεύω και σε οδηγώ, εγώ είμαι το ‘Αλφα και το Ωμέγα».

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ

Το αδιέξοδο των ιδεολογιών της προόδου και της συντήρησης έγκειται άμεσα στην απόπειρά τους η μεν Πρόοδος να συντηρήσει τα προτάγματά της και η μεν Συντήρηση να αναπροσαρμόσει (προοδεύσει) τις προοπτικές της.

__________

Θεωρούμε ότι σήμερα είναι σκόπιμο να ανοίξουμε τη συζήτηση πάνω στην έννοια του συντηρητισμού και να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε χωρίς προκαταλήψεις, εμμονές και δογματισμούς την πραγματική του ιστορική διάσταση. Όχι μόνον με στόχο μια ορθή, εννοιολογικά και ορολογικά, απόδοση του όρου, ή προκειμένου να απαντήσουμε σε ένθεν κακείθεν αβάσιμες κριτικές και καταγγελίες, αλλά κυρίως για να αναζητηθεί, με γνώμονα τη δημοκρατία, την κοινή ευπρέπεια, η χρησιμότητα που μπορεί να έχει μια άλλη, ευρύτερη κατά τη γνώμη μας, οπτική στα αδιέξοδα της εποχής.

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ Η ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΝΟΣ ΚΟΙΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

John Constable – Flatford Mill (‘Scene on a Navigable River’) (1816–7)

Σε προηγούμενη ανάλυσή μας [1] διαπιστώσαμε ότι ο όρος «συντηρητικός» περισσότερο ταυτίζεται με συγκεκριμένους σύγχρονους φιλελεύθερους (πράγμα που είχε ισχυριστεί και ο Παναγιώτης Κονδύλης[2]), οι οποίοι το μοναδικό που καταφέρνουν να συντηρούν είναι οι ακραίες ανισότητες από οικονομική, πολιτική και πολιτισμική άποψη. To γεγονός αυτό είναι άμεσα συνδεδεμένο με την πλήρη αδιαφορία τους για τα κοινά και την προσκόλλησή τους στην ιδεολογία της προόδου, μια ιδεολογία που αποτελεί βάση της πολιτικής σκέψης του δέκατου όγδοου αιώνα, και ενθαρρύνει τη «βελτίωση» μέσω της επιστήμης και της τεχνολογίας, όπως αναφέρει η Hannah Arendt, η Simone Weil και ο Christopher Lasch [3].

Ο ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Η έννοια της δημοκρατίας  ως έννοια πολυσήμαντη και πολυδιάστατη έχει δεχθεί κατά καιρούς διάφορους ορισμούς.  Ένας από τους πιο γοητευτικούς  και ταυτόχρονα βαθύτατα ερμηνευτικούς  οφείλεται, κατά την γνώμη μου, στον Eugenio Scalfari καταξιωμένο Ιταλό δημοσιογράφο και επί μακρόν αρχισυντάκτη της εφημερίδας  LaRepubblica. «Δημοκρατία», είχε γράψει σε ένα άρθρο του στην ομώνυμη εφημερίδα το 1984, «είναι η θεσμοθέτηση του δικαιώματος της αμφισβήτησης». Αμφισβήτηση είναι η μη παραδοχή του κύρους ή της αξίας που έχει κάποιος κοινωνικός ή πολιτικός θεσμός, ιδεολογία γνώση πρόσωπο ή έργο.  Ξεκινάει από την πιο ανώδυνη της μορφή, που είναι η απλή έκφραση της διαφωνίας, μπορεί όμως να κλιμακωθεί και να φτάσει ως την απόρριψη τον μηδενισμό και τη ρήξη.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ - ΤΑ ΙΔΕΟΛΟΓΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΟΚΡΑΤΙΚΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Το βιβλίο της βυζαντινολόγου κυρίας Ελένης Αρβελέρ Γιατί το Βυζάντιο είναι, όπως γράφει η ίδια, «ένα κείμενο χωρίς επιστημονικές απαιτήσεις» και «απευθύνεται σε όσους από τους Νεοέλληνες ταλανίζονται με το πρόβλημα της ελληνικής ιστορικής συνέχειας» και σκοπό έχει να αναδείξει την ελληνικότητα, τα «επιτεύγματα» και το «πολιτιστικό μεγαλείο» του «ένδοξου βυζαντινισμού» (σ. 9-11), τα οποία, κατά τη γνώμη της, έχουν παραγνωρισθεί από Έλληνες και ξένους (σ. 97, 255). Δηλαδή από την αρχή η συγγραφέας είναι σαφής και ειλικρινής, διευκρινίζει ότι οι στόχοι του βιβλίου είναι κυρίως ιδεολογικοί, οπότε και το επιλεγμένο υλικό και η διαχείρισή του εξυπηρετούν τους στόχους αυτούς. Στο παρόν θα εξετάσουμε κριτικά μόνο αυτές τις ομολογημένες ιδεολογικές θέσεις του βιβλίου, όπως τις εκθέτει ρητώς η συγγραφέας.

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ

Για πρώτη φορά στην πολιτική θεωρία, αλλά και στην πολιτική εν γένει του 21ου αιώνα, δομείται μια πολιτική φιλοσοφική προσέγγιση ολιστικής θεώρησης με βάση την διαλεκτική. Η πολιτική βούληση είναι το διαλεκτικό στοιχείο που κινείται σε δύο πόλους, ανάμεσα στην πολλότητα (πολίτες) και την ενότητα (πολιτικοί λειτουργοί). Σε όλα τα προτάγματα της σύγχρονης εποχής (από την ίδρυση του ελληνικού κράτους) μέχρι και σήμερα η πολιτική βούληση  απόφασης έχει μια στατικότητα και βρίσκεται κατά κανόνα στους πολιτικούς λειτουργούς. Οι πολίτες δεν καθορίζουν, αλλά νομίζουν ότι καθορίζουν, γιατί όλα τα διακυβεύματα έχουν τεθεί εκ των προτέρων από τους πολιτικούς. Αντίθετα, θεμελιώνεται στον δημοκρατικό κοινοτισμό, που έχει στο υπόβαθρό του στοιχεία πολιτικού φιλελευθερισμού, μια αέναη κίνηση αυτής της βούλησης για απόφαση ανάμεσα σε αυτούς τους δύο πόλους (πολίτες-πολιτικούς). Η πολιτική βούληση των πολιτικών λειτουργών αναθεωρείται με βάση την πολιτική βούληση των πολιτών και το αντίστροφο. Η πολιτική απόφαση για κάθε ζήτημα του συνόλου των θεμάτων ολόκληρου του βίου της κοινωνίας είναι δημιούργημα της συνισταμένης  των δύο πολιτικών πόλων της καθολικής βούλησης. Το πρόταγμα του   δημοκρατικού κοινοτισμού κομίζει στοιχεία της πρόκλειας και εγελιανής διαλεκτικής στον τρόπο που αντιλαμβάνεται την ίδια τη ουσία της πολιτικής.

Πώς θα μπορούσαν να πάρουν οι πολίτες την εξουσία στα χέρια τους, σύμφωνα με τις αρχές και τις αξίες του ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΥ,  χωρίς να υποπίπτει το εν λόγω πρόταγμα σε οχλοκρατία:

Το πρώτο ελληνικό δημοκρατικό σύνταγμα ως δημιούργημα των πολιτών

Αρχικά, σε ένα ανθρωποκεντρικό πολίτευμα είναι ανάγκη να δομηθεί ένα νέο σύνταγμα που να συνάδει με τον αμεσοδημοκρατικό ανθρωποκεντρισμό. Οι πολίτες θα συμμετάσχουν στη δημιουργία του νέου συντάγματος και θα θεσμοθετηθούν τα όρια της κοινοτικής ελευθερίας από τους ίδιους με την παράλληλη συμβουλευτική συνδρομή των πολιτικών λειτουργών. Δηλαδή, οι ίδιοι οι πολίτες μετά από χρονοβόρα διαβούλευση στους δήμους, στις περιφέρειές τους και πανελλαδικά, θα συνδιαμορφώσουν με την πολιτεία τους κανόνες σύμφωνα με τους οποίους θα πρέπει να διεξάγονται τα δημοψηφίσματα και ο τρόπος σύνταξης των δημοψηφισματικών ερωτημάτων ακόμα και για τα σχετικά με τα ανθρωπιστικά θέματα και τις προτεραιότητες που δε θα πρέπει να τίθενται στη δοκιμασία των δημοψηφισμάτων (πολιτικές ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα). 

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ - Ο ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

Οι θεοί των προχριστιανικών φυσικών θρησκειών είναι οι ίδιοι σε όλους τους λαούς. Τα ονόματά τους σχετίζονται με θεϊκά σύμβολα και θεϊκές ενέργειες που αποτυπώνονται απλά διαφορετικά σε κάθε γλώσσα. Η ουσία του νοήματος είναι απολύτως ίδια για τους μυημένους ή τους φιλοσοφικά φωτισμένους.

Αποσπάσματα από Πλούταρχο:

Μάλιστα ο Πλούταρχος ο Χαιρωνεύς, ο διατελέσας ιερέας στον εν Δελφοίς ναό, στο έργο του «Περί Ίσιδας και Οσίριδος», όταν αναφέρεται περί των δυο αυτών θεών, λέγει εκτός των άλλων τα εξής αποκαλυπτικά – σχετικά με το ότι όλοι οι λαοί λάτρευαν τους ίδιους θεούς:

ΤΟ ΝΕΚΡΟΜΑΝΤΕΙΟ ΤΟΥ ΑΧΕΡΟΝΤΑ

Υπόγεια κρύπτη. Το νεκρομαντείο αποτελείται από συνεχείς διαδρόμους, υπόγειες αίθουσες και μια κρύπτη που είναι λαξευμένη στο βράχο. Τα παλαιότερα ευρήματα χρονολογούνται από τα μυκηναϊκά χρόνια... 

Το πρώτο γνωστό μαντείο της αρχαιότητας, που ήταν αφιερωμένο στον θεό του Κάτω Κόσμου βρίσκεται σε έναν λοφίσκο στο χωριό Μεσόποταμος και ανακαλύφτηκε τη δεκαετία του ’60. Ήταν χτισμένο κοντά στο σημείο που ενώνεται το ποτάμι Πυριφλεγέθων, ο Αχέροντας και ο Κωκυτός, που συμβόλιζαν τη θλίψη, τους στεναγμούς και τη στεναχώρια του θανάτου.

Η ΦΥΣΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΥΘΕΪΣΜΟΥ

Για κάθε υπόσταση (και κατ'επέκτασιν Οντική λειτουργία) πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον μια Ενάδα της οποίας η ενέργεια να είναι "ειδικευμένη" σε αυτή την υπόσταση.

Ο ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΤΑΓΜΑΤΑ ΤΟΥ

Είναι η πίστη στην αξία του ανθρώπου και η βιοθεωρία που αντιμετωπίζει τον άνθρωπο ως σκοπό και όχι ως μέσο. Αποδίδει στον άνθρωπο ύψιστη προτεραιότητα έναντι οποιουδήποτε άλλου έμβιου όντος ή υλικής αξίας και θέτει ως αυτοσκοπό την ικανοποίηση των βιολογικών και πνευματικών αναγκών του ανθρώπου. Το  ανθρωπιστικό ιδεώδες προασπίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και θέτει ως μέτρο των πάντων τον άνθρωπο ως υλική και ψυχοπνευματική υπόσταση.

ΟΙ ΑΝΤΙΣΗΠΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗ

Ο βασιλικός είναι φυτό της ανατολής, το οποίο έφερε ο Αλέξανδρος ο Στρατηλάτης από τις Ινδίες όπου ήταν ιερό φυτό αφιερωμένο στον Κρίσνα και τον Βισνού. Οι αρχαίοι Έλληνες δεν εκτιμούσαν το βασιλικό, καθώς πίστευαν ότι οι σκορπιοί προτιμούσαν να φωλιάζουν κάτω από τις γλάστρες του και ότι η έντονη μυρωδιά του ήταν είδος κατάρας. Τον θεωρούσαν λοιπόν σημάδι θανάτου. Τον χρησιμοποιούσαν σαν επίθεμα μετά από δάγκωμα εντόμου, σκορπιού ή και φιδιού. Αντίθετα οι Ρωμαίοι το θεωρούσαν ερωτικό φίλτρο, σημάδι αγάπης και φυλακτό. Οι Αιγύπτιοι τον χρησιμοποιούσαν μαζί με άλλα φυτά στις ταριχεύσεις λόγω ακριβώς των αντισηπτικών του ιδιοτήτων. Ο Διοσκουρίδης το συνιστούσε για τη δυσουρία, την ουρική επίσχεση και για πολλές άλλες αρρώστιες. Οι δραστικές του ουσίες είναι η ελαιορητίνη, η εστραγόλη, η Κινεόλη, καμφορά, λιναρόλη και η τανίνη. Χρησιμοποιείται κατά κόρον στην ομοιοπαθητική, έχει ιδιότητες τονωτικές, σπασμολυτικές, εμμηναγωγικές, και αντισηπτικές.