Ο ήχος και η μουσική, ανάλογα με τη χρήση που γίνεται από τους δημιουργούς και τους χρήστες τους, έχουν τη δυνατότητα:
α) Να θεραπεύσουν την ψυχή
β) Να "μετακινήσουν" ταξιθετικά την ύλη
γ) Να "διαμορφώσουν", κατά περίπτωση (θετικά ή αρνητικά) την ανθρώπινη συμπεριφορά
δ) Να μεταμορφώσουν σε ορατή ύλη με μορφή την ενέργεια
ε) Να καθοδηγήσουν την συναισθηματική κατάσταση του ανθρώπου
στ) Να ελέγξουν την ανθρώπινη συνείδηση
Ο ήχος και η φωνή επικοινωνώντας άμεσα με τις υποσυνείδητες περιοχές του νου, θεωρείται ως το αρχαιότερο μέσο θεραπείας. Σήμερα είναι πλέον αποδεκτή η θεραπευτική δύναμη του ήχου. Από παλιά ιερείς, θεραπευτές, φιλόσοφοι και μουσικοί πίστευαν, ότι η δύναμη του ήχου και γενικά της μουσικής μπορεί να φέρει σε αρμονία σώμα και νου του ανθρώπου. Ο ήχος έχει πρόσβαση στις βαθύτερες καταστάσεις της συνείδησης.
Ερεθίσματα:
Τα εγκεφαλικά κύματα μπορούν να επηρεάσουν ταυτόχρονα τις διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου, μεταβάλλοντας ανάλογα την εγκεφαλική δραστηριότητα. Ένα εξωτερικό ερέθισμα με μια συγκεκριμένη συχνότητα μπορεί να συντονίσει τον εγκέφαλο, παρασύροντάς τον από την κατάσταση που βρίσκεται ήδη σε μια άλλη.
Ένα άτομο που είναι σε στάδιο επαγρύπνησης (κατάσταση Βήτα), αν δεχτεί ένα ερέθισμα από μια συχνότητα 10 Hz (κατάσταση Άλφα) για κάποιο χρονικό διάστημα, τότε η συχνότητα του εγκεφάλου μπορεί να αλλάξει προς το εφαρμοζόμενο ερέθισμα, με αποτέλεσμα να βρεθεί σε στάδιο χαλάρωσης. Όταν η κατάσταση του εγκεφάλου είναι πλησιέστερη προς αυτό το ερέθισμα, τότε η συχνότητα συντονισμού είναι πιο αποτελεσματική.
Οι εγκεφαλικές συχνότητες έχουν εξεταστεί και χαρτογραφήθηκαν, ώστε να μπορεί να αναγνωριστεί αμέσως η εκάστοτε εγκεφαλική μας κατάσταση. Μέσα από αυτή τη μελέτη και εφαρμογή τους ανακαλύπτουμε όλο και περισσότερα στοιχεία, που αφορούν στις καταστάσεις του εγκεφάλου. Έτσι συμβάλλουμε στη διανοητική ανάπτυξη και επαγρύπνηση της συνείδησης. Με τις συχνότητες αυτές δηλαδή μπορούμε να κουρδίσουμε ή καλύτερα να συντονίσουμε τον εγκέφαλο.
Πώς επηρεάζεται νους - σώμα:
Με δυο τρόπους μπορούμε να επηρεάσουμε τον νου και το σώμα:
α) Χρησιμοποιώντας ηχητικές δονήσεις συχνοτήτων θεραπεύουμε με φυσικό συντονισμό το σώμα.
β) Μεταβάλλοντας τις καταστάσεις της συνείδησης με συμπαθητικό συντονισμό των συχνοτήτων του εγκεφάλου.
Ο εγκέφαλος ως ηλεκτροχημικό όργανο έχοντας μοναδικό μέγεθος, πυκνότητα και μάζα, παράγει κύματα από τις διεγέρσεις των ηλεκτρικών δραστηριοτήτων, που λαμβάνουν χώρα (ή διαδραματίζονται) σε όλο το νευρικό του σύστημα.
Κάθε μία από τις αμέτρητες ηλεκτροχημικές αλλαγές των νευρικών κυττάρων δημιουργεί ένα μικρό ηλεκτρομαγνητικό πεδίο με συχνότητα μεταξύ 0,5 και 40 Hz (=ταλαντώσεις ανά δευτερόλεπτο: c/sec = Χερτζ). Η ενέργεια αυτή, αν και είναι πολύ περιορισμένη, εμφανίζεται με συγκεκριμένους τρόπους, που είναι χαρακτηριστικοί του ανθρώπινου εγκεφάλου. Η ηλεκτρική αυτή δραστηριότητα εμφανίζεται με την μορφή εγκεφαλικών κυμάτων, οι τύποι των οποίων καθορίζονται από τις συχνότητες παλμού τους, χαρακτηρίζοντας την αντίστοιχη κατάσταση του εγκεφάλου.
Η Νευροφυσιολογία αναγνωρίζει τέσσερις τύπους εγκεφαλικών κυμάτων. Τα εγκεφαλικά κύματα δηλ., που παράγονται ανάλογα με την ψυχοσωματική κατάσταση, στην οποία βρίσκεται ο κάθε άνθρωπος (κατάσταση ύπνου, διαλογισμού, χαλάρωσης, νοητικής διέγερσης, επικέντρωσης της προσοχής στον έξω κόσμο, κλπ.), διακρίνονται σε 4 κύριες κατηγορίες, που είναι:
Τα Κύματα Βήτα (40-13Hz) για αυξημένη συγκέντρωση και επαγρύπνηση. Τα Κύματα Άλφα (13-7Hz) για περισυλλογή και χαλαρή επαγρύπνηση.Τα Κύματα Θήτα (7-4Hz) για βαθιά χαλάρωση και Τα Κύματα Δέλτα (4-0,1Hz) για βαθύ ύπνο.
Η υψηλή συγκέντρωση Βήτα κυμάτων έχει σχέση με την αυξανόμενη παραγωγή των ορμονών του Στρες (στρεσογόνων παραγόντων). Στις καλύτερες στιγμές δημιουργικότητας εμφανίζονται στην πλειοψηφία τους κύματα Θήτα. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν βρισκόμαστε σε βαθιά χαλάρωση και λίγο πριν τον ύπνο. Έτσι εξηγείται, γιατί παρουσιάζονται οι μεγάλες ιδέες μας κατά τη διάρκεια αυτής της διεργασίας. Θα λέγαμε λοιπόν, ότι ο χρόνος που αφιερώνεται σ' αυτή την περίοδο της εγκεφαλικής μας κατάστασης δεν σπαταλιέται, αλλά ξοδεύεται δημιουργικά.
Η δύναμη του ήχου:
Μουσικά κείμενα, που ανάγονται στην 3η π.χ. χιλιετία χρησιμοποιούνταν από Σουμέριους ιερείς σε διάφορες θρησκευτικές τελετές. Ανάλογη χρήση της μουσικής γίνονταν στην αρχαία Αίγυπτο και Κίνα. Στην Αίγυπτο οι ιερείς έψελναν ύμνους προς τους θεούς χρησιμοποιώντας επτά φωνήεντα, που επαναλάμβαναν αλληλοδιάδοχα. Η ευχάριστη ευφωνία του ήχου των γραμμάτων αυτών αντικαθιστούσε τη φλογέρα και την κιθάρα.
Οι απεριόριστες χρήσεις της δύναμης του ήχου ήταν αρκετά γνωστές στους αρχαίους Έλληνες. Ευρύτατα διαδεδομένη ήταν η χρήση επωδών, που θεωρούνταν ιαματικά άσματα ή λόγια, που αποδίδονταν στον Ασκληπιό. Μ' αυτά πίστευαν, ότι θεραπεύονταν τραύματα και κάθε νόσος. Η ελληνική Μυθολογία και Ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα ατόμων, που έκαναν χρήση των απόκρυφων δυνάμεων του ήχου.
Ο θεός Πάνας με την άγρια φωνή του τρομοκρατούσε τους εχθρούς του και τους έτρεπε σε φυγή (πανικός), ενώ με τη μουσική του αυλού του προσέλκυε τις νύμφες, που δεν μπορούσαν να αντισταθούν στο άκουσμα της μουσικής του. Με τη δύναμη της μουσικής του ο φιλόσοφος Εμπεδοκλής γαλήνεψε έναν εξαγριωμένο νέο, που ήταν έτοιμος να επιτεθεί στον συκοφάντη του πατέρα του. Ο Αμφίονας, γιος της Αντιόπης, γνώριζε την τέχνη εμψύχωσης των λίθων και μ' αυτή τη γνώση που κατείχε, κατάφερε να οικοδομήσει τα τείχη των Θηβών.
Στο άκουσμα της λύρας και του τραγουδιού του οι πέτρες κινούνταν και τα δέντρα άφηναν τις ρίζες τους στο χώμα και παραδίνονταν στους ξυλουργούς. Οι κινούμενες πέτρες έμπαιναν σε τάξη με τον ήχο της λύρας και έτσι υψώθηκε το τείχος με τις επτά πύλες, γιατί η λύρα του είχε επτά χορδές. Μ' αυτό τον τρόπο η Θήβα έγινε ισχυρή πόλη. Ο θεός Απόλλων με τη δύναμη των μελωδιών της λύρας του έχτισε τα τείχη της Τροίας.
Ο Ορφέας με τη μουσική του μάγευε θεούς και ανθρώπους. Οι ορφικοί ύμνοι με τη σωστή χρήση και εκφορά τους μπορεί να επιταχύνουν τους ρυθμούς της πνευματικoνοητικής εξέλιξης του χρήστη. Ο Ορφέας ψέλνοντας με την συνοδεία ενός μουσικού οργάνου είχε την δύναμη να επιδρά στην συναισθηματική και νοητική σφαίρα των ανθρώπων εξαγνίζοντάς τις και βοηθώντας στην εξέλιξή τους. Χρησιμοποιώντας τη μελωδική φωνή του και επαναλαμβάνοντας τους ήχους μπορούσε να δημιουργήσει εικόνες στα μάτια των μαθητών του και να διευρύνει την αντίληψή τους για την πραγματικότητα.
Μ' αυτό τον τρόπο τους οδηγούσε σε επαφή με ανώτερους κόσμους. Αυτή η συγκεκριμένη τεχνοτροπία χρησιμοποιήθηκε αργότερα στις τελετουργίες των Ελληνικών Μυστηρίων. Ακόμη πιο καθοριστική ήταν η συμβολή του Πυθαγόρα, τόσο στην εξέλιξη του ήχου, όσο και στη συστηματοποίηση της μαθηματικής βάσης της μουσικής κλίμακας. Ο Πυθαγόρας πίστευε ότι τα άστρα και οι πλανήτες παράγουν ήχους, που δεν γίνονται αντιληπτοί, λόγω ατέλειας του ανθρώπινου αυτιού. Μπορούν όμως και επηρεάζουν τον ψυχισμό του ανθρώπου.
Οι ήχοι, έλεγε, κάθε μιας από τις 7 σφαίρες παράγουν έναν κάποιο θόρυβο. Η πρώτη πραγματοποιεί τον πρώτο ήχο και σ' αυτούς τους ήχους δόθηκαν τα ονόματα των φωνηέντων.
Οι αντιστοιχίες των επτά κύριων πλανητών σε σχέση με τους μουσικούς φθόγγους (νότες) είναι:
1) Ήλιος = Μι,2) Αφροδίτη = Φα,3) Ερμής = Σολ,4) Σελήνη = Λα,5) Κρόνος = Σι,6) Δίας = Ντο,7 Άρης = Ρε.
"Αν κάποιος σαν τον Πυθαγόρα, που άκουγε αυτή την αρμονία, είχε ελεύθερο το γήινο φορέα του και εξαγνισμένες τις αισθήσεις του και φωτεινό τον ουράνιο φορέα του, από αγαθή τύχη, ή λόγω χρηστής ζωής, ή μέσω κάποιας τελειοποίησης από τα ιερά λειτουργήματα, αυτός ο άνθρωπος θα αντιλαμβάνονταν αόρατα πράγματα και θα άκουγε ανήκουστα πράγματα σε άλλους". (Αριστοτέλους: Περί Ουρανού).
Οι Πυθαγόρειοι πίστευαν, ότι η μουσική οδηγεί στην ενοποίηση σώματος και ψυχής και διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή τους. Κοιμόντουσαν ακούγοντας ένα είδος μουσικής, που τους βύθιζε σε βαθύ ύπνο και ξύπναγαν στο άκουσμα μιας μουσικής, που τους έδινε ενέργεια και ζωτικότητα. Όλες αυτές οι συνήθειες και πεποιθήσεις των αρχαίων Ελλήνων δείχνουν, ότι κατείχαν αρκετά σημαντικές γνώσεις γύρω από την επιστήμη της Ψυχοακουστικής.
Η μουσική, μαζί με το σιτάρι και τις μέλισσες, ήταν κατά την αρχαιότητα τα δώρα των "Θεών" στον άνθρωπο, στην προσπάθεια να τον βοηθήσουν στην εξέλιξή του. Λέγεται ότι είναι πιθανό τα κυκλώπεια κατασκευάσματα και οι πυραμίδες να χτίστηκαν με τη χρήση ηχητικών δονήσεων. Γεγονός πάντως είναι ότι αρκετοί αρχαίοι πολιτισμοί κατανόησαν τη φύση του ήχου και τη δύναμη της μουσικής, χρησιμοποιώντας τα ως μέσα θεραπείας, αυτό-βελτίωσης και σε θρησκευτικές τελετές.
Η γενεσιουργός αιτία των δομών της ύλης είναι η ΔΟΝΗΣΗ. Η μουσικοθεραπεία βασίζεται στην επιστήμη της Κυματικής, σύμφωνα με την οποία κάθε υγιές όργανο εκπέμπει μια συγκεκριμένη δόνηση και η μεταβολή της σημαίνει την εμφάνιση κάποιας ασθένειας. Πίσω από τη δημιουργία των δομών του ορατού κόσμου κρύβονται οι ηχητικές δονήσεις. Ο Πλωτίνος ταύτιζε τον ήχο με την δημιουργό ενέργεια.
Η Αλίκη Μπέιλη πίστευε ότι με τον τριπλό κοσμικό ήχο, που προσαρμόστηκε στα ανθρώπινα δεδομένα, έγινε δυνατή η δημιουργία. Η ίδια χώριζε τους ήχους σε εναρκτήριους, δηλ. αυτούς που παράγουν οποιαδήποτε εκδήλωση ή φαινόμενο και σε παρεμπίπτοντες, δηλ. αυτούς που παράγουν οι ίδιες οι μορφές κατά την διεργασία εξέλιξης.
Ο Ερνέστος Χλαντνί, (Γερμανός Φυσικός του 18ου αιώνα, που έθεσε τα θεμέλια για τη δημιουργία της επιστήμης της Κυματικής), κάνοντας πειράματα με την δράση των ήχων ενός βιολιού πάνω σε μικρή ποσότητα ψιλής άμμου, παρατήρησε ότι η συνεχής δόνηση του ίδιου μουσικού τόνου μπορούσε να δημιουργήσει συγκεκριμένα γεωμετρικά σχήματα στην επιφάνεια της άμμου, ενώ κάθε φορά που άλλαζε την ηχητική συχνότητα, μεταβάλλονταν και ο γεωμετρικός σχηματισμός.
Ο Χανς Τζένυ (Ελβετός) συνέχισε με πιο προηγμένο τεχνικό εξοπλισμό. Πειραματίστηκε με διάφορους ήχους και μουσικές και μελέτησε την επίδρασή τους σε ρινίσματα σιδήρου και σε υδράργυρο. Το πλήθος σχημάτων έδειξε, ότι ο ήχος είναι ο κρυμμένος δημιουργικός παράγων πίσω από τον κόσμο των ορατών μορφών. Οι δονήσεις, οι συχνότητες, η περιοδικότητα και τα ρυθμικά μοτίβα ίσως είναι η γενεσιουργός αιτία της ύλης, αποτελώντας ταυτόχρονα μια γιγάντια μουσική ορχήστρα ηχοχρωμάτων, που αέναα εκτελεί ένα μουσικό έργο εν αγνοία μας.
Τα ενεργειακά κέντρα του ανθρώπου αφυπνίζονται με την εκφορά επαναλαμβανόμενων λεκτικών φράσεων. Η αφύπνιση αυτή οδηγεί στην ανάπτυξη των ψυχικών δυνάμεων του ατόμου. Η σωστή χρήση τους μπορεί να βοηθήσει στην καλή υγεία του σώματος και την επιμήκυνση της ζωής για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα.
Από την αρχαιότητα είναι ευρύτατα διαδεδομένη η θεραπεία ασθενειών με τη χρήση επαναλαμβανόμενων ήχων. Πολλοί, που δεν βρήκαν λύση στο πρόβλημά τους με την συμβατική ιατρική μπορεί να βοηθηθούν με την ηχοθεραπευτική, αρκεί αυτή να ασκείται από πραγματικούς γνώστες των ιδιοτήτων του ήχου, γιατί η λανθασμένη χρήση της συγκεκριμένης τεχνικής από αμύητους μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση ασθενειών και άλλων προβλημάτων σε διάφορα όργανα του σώματος.
Καλή χρήση ήχου:
Χρήση καμπάνας σε χριστιανικές εκκλησίες και μοναστήρια: Οι δονήσεις της εξαγνίζουν την ατμόσφαιρα αποτρέποντας την παρουσία διάφορων αρνητικών δυνάμεων, που μπορεί να καταστρέψουν την ζωτική ενέργεια των ανθρώπων.
Κακή χρήση ήχου:
Η μέλαινα ηχολογία: Ο καθηγητής Γκαβρό κατασκεύασε μια παραλλαγή της σφυρίχτρας της γαλλικής αστυνομίας, μήκους 2 μέτρων. Ο τεχνικός που δοκίμασε να τη χρησιμοποιήσει πέθανε από ρήξη των εσωτερικών οργάνων του. Τα ίδια αποτελέσματα είχαν και άλλες ηχητικές συσκευές.
Ψιθυρίζεται, ότι σε κάποια σημεία της χώρας μας τοποθετήθηκαν ορισμένες συσκευές με σκοπό τον έλεγχο της συμπεριφοράς του λαού. Λένε ότι η απαγόρευση της διέλευσης μετά τη δύση του ήλιου στον Υμηττό, την Πάρνηθα και συνδέεται με μυστικά πειράματα χειραγώγησης του πλήθους, με τη χρήση παραγωγής ηχητικών συχνοτήτων.
Οι συσκευές αυτές παράγουν απόηχους κάτω από το όριο της συνειδητής ανθρώπινης ακουστότητας, επηρεάζοντας τις εγκεφαλικές λειτουργίες και αλλοιώνοντας την φύση των εγκεφαλικών κυμάτων.
Οι εκπεμπόμενες κατηγορίες ηχητικών κυμάτων των συσκευών αυτών κυμαίνονται σε πολύ χαμηλές συχνότητες, που έχουν μεγάλο μήκος κύματος, δηλ. μπορούν να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις και συνεπώς να επηρεάσουν πολλά άτομα. Αν υπάρχει η αντίστοιχη τεχνολογία ίσως τα παραπάνω να είναι αληθινά. Στη διάρκεια της νύχτας οι γεννήτριες αυτές παράγουν συχνότητες, που οδηγούν τον ανθρώπινο εγκέφαλο σε παραγωγή κυμάτων Θήτα, δημιουργώντας αίσθημα κούρασης και διάθεση για ύπνο στους ανυποψίαστους πολίτες.
Στη διάρκεια της μέρας παράγουν παραπλήσιου τύπου υποηχητικές συχνότητες, που επιδρούν στη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου, βυθίζοντας το άτομο σε ημιληθαργική κατάσταση και ταυτόχρονα εμποδίζοντας την πνευματική αφύπνισή του. Έτσι οι άνθρωποι επικεντρώνουν την προσοχή τους στον κόσμο της ύλης, αδιαφορώντας για πνευματικής φύσης ζητήματα, ενώ δέχονται πιο εύκολα την πλύση εγκεφάλου, που ασκείται από την πλειοψηφία των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Ίσως γι' αυτό πολλοί από τους συνανθρώπους μας σήμερα δείχνουν τάσεις ακραίου υλισμού και όλο το ενδιαφέρον τους επικεντρώνεται σε μάταιες και ασήμαντες ασχολίες, διευκολύνοντας έτσι τις κυβερνήσεις να επιτελούν ελεύθερα το "έργο" και τις μυστικές συνομωσίες τους, χωρίς ανησυχούν για το "υπνωτισμένο" πλήθος πολιτών. Μια άλλη φήμη λέει, ότι αρκετοί πολιτικοί, όταν μιλούν εκφέρουν τα λόγια τους με μια τεχνική βασισμένη σε επίδραση των ηχητικών κυμάτων, που προκαλεί την προσοχή του κοινού "υποβάλλοντας" απόψεις στο συλλογικό ασυνείδητο.
Έτσι αρκετοί δέχονται απόψεις και ψηφίζουν πολιτικούς χωρίς ιδιαίτερη σκέψη, νιώθοντας ότι πράττουν το σωστό για το ατομικό και συλλογικό συμφέρον. Στην ουσία όμως εξυπηρετούν ασυνείδητα και παρά τη θέλησή τους διάφορα σκοτεινά πολιτικά συμφέροντα και όχι μόνο αυτά.
Σχέση χρωμάτων με ηχητικές συχνότητες, (ήχους):
Οι άνθρωποι που μπορούν να δουν τις εικόνες και τα χρώματα, που προκύπτουν από τις ηχητικές δονήσεις αποκαλούνται συναισθητικοί. Όσοι έχουν το χάρισμα της ηχόρασης ανήκουν στην κατηγορά των συναισθητικών, δηλ. των ανθρώπων που κατέχουν αισθήσεις πέρα από τις γνωστές και χρησιμοποιούν ένα είδος δικτύου, που τις συνδυάζει όλες μεταξύ τους. Λόγω των "παράξενων" ιδιοτήτων του για χρόνια θεωρούνταν ασθενείς και όχι προνομιούχοι.
Ο ήχος παράγει χρώμα. Αναμιγνύοντας τις ηχοδονήσεις μπορεί να παραχθούν πανδαισίες χρωμάτων. Οι άνθρωποι που πάσχουν από αχρωματοψία, δεν μπορούν να ακούσουν τις νότες που σχετίζονται με τα ανάλογα χρώματα. Αυτοί που δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το κόκκινο, δυσκολεύονται να ακούσουν την νότα Σολ, το πράσινο την νότα Ρε.
Ο Πλάτων πίστευε ότι τα δημιουργήματα των καλλιτεχνών δεν είναι στην ουσία δικά τους, αλλά δώρο των θεών. Το ίδιο και οι Βυζαντινοί καλλιτέχνες όταν σημειώνουν π.χ. το "δια χειρός Φωτίου του αναξίου", δηλ. το έργο το δημιούργησε ο Θεός χρησιμοποιώντας τα δικά μου χέρια.
Η επίδραση του ήχου στη ζωή μας είναι πολυεπίπεδη και πολυποίκιλη. Ένα άρθρο δεν μπορεί να καλύψει πλήρως ένα τόσο πολύπλοκο και ευρύ θέμα. Μπορεί όμως να ωθήσει μερικούς σε περαιτέρω έρευνα και δημιουργική σκέψη, κάτι που θα είναι ένα ευχάριστο αποτέλεσμα. Μάταιος είναι ο λόγος, που δεν επιφέρει κανένα αποτέλεσμα.
Η δύναμη της μουσικής είναι γνωστή και την έχουμε νιώσει οι περισσότεροι. Η μουσική επηρεάζει την ψυχολογική μας διάθεση, μας χαλαρώνει, μας εμπνέει, μας εκνευρίζει, μας ταξιδεύει, μας θεραπεύει.
Η μουσικοθεραπεία είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας, η οποία συγκαταλέγεται ανάμεσα στις άλλες μορφές θεραπείας μέσω της τέχνης. Μέσω της χρήσης της μουσικής και των μουσικών οργάνων στοχεύεται η επαναφορά, διατήρηση ή και βελτίωση της ψυχικής και φυσικής κατάστασης του ανθρώπου.
Τις ρίζες της μπορούμε να τις αναζητήσουμε στην αρχαία Ελλάδα, όταν οι πρόγονοί μας μελετούσαν την επίδραση των ήχων στον άνθρωπο, με πνεύμα επιστημονικό και ορθολογιστικό.
Μέσα από την γραπτή κληρονομιά που μας άφησαν οι αρχαίοι Έλληνες, όπως οι Πυθαγόρειοι και ο Αριστοτέλης, γίνεται φανερή η γνώση των θετικών επιδράσεων της μουσικής στον ψυχισμό του ανθρώπου. Ο Όμηρος αναφέρεται στη χρήση της μουσικής με σκοπό την ίαση τραυμάτων.
Στον 20ο αιώνα αναγνωρίστηκε η επιστημονική χρήση της μουσικής για την αντιμετώπιση ψυχικών και νοητικών παθήσεων και την καλύτερη κοινωνική ενσωμάτωση ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Σήμερα, η μουσικοθεραπεία αποτελεί ξεχωριστό κλάδο της παιδαγωγικής και θεραπευτικής και στις περισσότερες προηγμένες χώρες διδάσκεται σε πανεπιστήμια και σχολές.
Το μουσικό δρώμενο γίνεται αντικείμενο συζήτησης, επεξεργασίας και εμβάθυνσης, εστιάζοντας στην επαναφορά, διατήρηση και προαγωγή της ψυχικής, σωματικής και πνευματικής υγείας.
Η προσοχή του θεραπευτή εστιάζεται στην δημιουργία και αξιολόγηση της εξελισσόμενης θεραπευτικής σχέσης με την βοήθεια της μουσικής και των ήχων. Η σχέση αυτή δημιουργείται κυρίως μέσω του μουσικού αυτοσχεδιασμού ή της μουσικής ακρόασης, χωρίς βέβαια να αποκλείει την δυνατότητα λεκτικής επικοινωνίας.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, ο θεραπευτής και οι συμμετέχοντες είτε ακούγοντας μουσική, είτε χρησιμοποιώντας απλά μουσικά όργανα που δεν απαιτούν μουσική γνώση, δημιουργούν ένα μοναδικό μουσικό δρώμενο.
Η θεραπευτική σχέση δημιουργείται μέσω του μουσικού αυτοσχεδιασμού ή της μουσικής ακρόασης. Δεν απαιτείται μουσική γνώση, ενώ στόχος δεν είναι τόσο το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, όσο το θεραπευτικό.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, τα άτομα μπορούν να εκφράσουν και να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους με τη βοήθεια της μουσικής. Με αυτό τον τρόπο βελτιώνεται η κοινωνικότητα και η αυτογνωσία, αυξάνεται η δημιουργικότητα και επιτυγχάνεται καλύτερη επαφή με τον εσωτερικό κόσμο.
Οι τεχνικές της μουσικοθεραπείας εφαρμόζονται από εξειδικευμένους επιστήμονες και συνδυάζονται ανάλογα με την προσωπικότητα και την ψυχική ή σωματική πάθηση του θεραπευόμενου.
Η μουσικοθεραπεία απευθύνεται σε ενήλικες, εφήβους και παιδιά και μπορεί να γίνει είτε ατομικά είτε ομαδικά. Ενδεικτικές περιπτώσεις στις οποίες χρησιμοποιείται η μουσικοθεραπεία είναι οι συναισθηματικές και αγχώδεις διαταραχές, η κατάθλιψη, οι ψυχοσωματικές διαταραχές, οι αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισμός, νοητική υστέρηση κτλ), οι μαθησιακές δυσκολίες, οι νευρολογικές παθήσεις κλ.
Οι συνεδρίες της μουσικοθεραπείας πραγματοποιούνται σε τομείς της ψυχικής υγείας, νοσοκομεία, ειδικά σχολεία, κοινωνικές υπηρεσίες, αλλά και ιδιωτικά.
- Ερευνητικά δεδομένα
Η επιστημονική τεκμηρίωση των επιδράσεων της μουσικής στον ψυχισμό του ανθρώπου έχει γίνει με πολυάριθμες έρευνες. Δεν είναι λίγες εκείνες που έχουν καταγράψει τα θετικά αποτελέσματά της στην ποιότητα της ζωής, την έκφραση των συναισθημάτων και την κοινωνικοποίηση.
Έρευνα, η οποία διεξήχθη από τον Nayak και τους συνεργάτες του, έδειξε ότι η μουσικοθεραπεία συνδέεται με βελτίωση της διάθεσης, μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων, ελάττωση του στρες και ενίσχυση της κοινωνικοποίησης.
Άλλες πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η μουσική μπορεί να βελτιώσει την κινητοποίηση των ασθενών και να αυξήσει τα θετικά συναισθήματά τους.
Δεν είναι λίγοι οι ερευνητές που υποστηρίζουν πως όταν η μουσικοθεραπεία συνδυάζεται με παραδοσιακές μεθόδους θεραπείας αυξάνεται η πιθανότητα επίτευξης του θεραπευτικού στόχου (Kim 2005, Schauer & Mauritz 2003, Schneider et al 2007).
Σύμφωνα με ανασκόπηση 23 κλινικών πειραμάτων του Cochrane, έχει βρεθεί ότι η μουσική μπορεί να μειώσει τον καρδιακό και αναπνευστικό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο (Bradt & Dileo 2009). Παρ’ όλα αυτά όμως, σύμφωνα με τους Joke Bradt, PhD και Cheryl Dileo, PhD, από το Πανεπιστήμιο Temple της Φιλαδέλφειας η μουσική δεν είχε αποτελέσματα πάνω στο ψυχολογικό στρες των καρδιακών ασθενών. Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι τα ευρήματα δεν είναι αξιόπιστα και είναι μικρής κλινικής σημασίας.
Οι άνθρωποι που μπορούν να δουν τις εικόνες και τα χρώματα, που προκύπτουν από τις ηχητικές δονήσεις αποκαλούνται συναισθητικοί. Όσοι έχουν το χάρισμα της ηχόρασης ανήκουν στην κατηγορά των συναισθητικών, δηλ. των ανθρώπων που κατέχουν αισθήσεις πέρα από τις γνωστές και χρησιμοποιούν ένα είδος δικτύου, που τις συνδυάζει όλες μεταξύ τους. Λόγω των "παράξενων" ιδιοτήτων του για χρόνια θεωρούνταν ασθενείς και όχι προνομιούχοι.
Ο ήχος παράγει χρώμα. Αναμιγνύοντας τις ηχοδονήσεις μπορεί να παραχθούν πανδαισίες χρωμάτων. Οι άνθρωποι που πάσχουν από αχρωματοψία, δεν μπορούν να ακούσουν τις νότες που σχετίζονται με τα ανάλογα χρώματα. Αυτοί που δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το κόκκινο, δυσκολεύονται να ακούσουν την νότα Σολ, το πράσινο την νότα Ρε.
Ο Πλάτων πίστευε ότι τα δημιουργήματα των καλλιτεχνών δεν είναι στην ουσία δικά τους, αλλά δώρο των θεών. Το ίδιο και οι Βυζαντινοί καλλιτέχνες όταν σημειώνουν π.χ. το "δια χειρός Φωτίου του αναξίου", δηλ. το έργο το δημιούργησε ο Θεός χρησιμοποιώντας τα δικά μου χέρια.
Η επίδραση του ήχου στη ζωή μας είναι πολυεπίπεδη και πολυποίκιλη. Ένα άρθρο δεν μπορεί να καλύψει πλήρως ένα τόσο πολύπλοκο και ευρύ θέμα. Μπορεί όμως να ωθήσει μερικούς σε περαιτέρω έρευνα και δημιουργική σκέψη, κάτι που θα είναι ένα ευχάριστο αποτέλεσμα. Μάταιος είναι ο λόγος, που δεν επιφέρει κανένα αποτέλεσμα.
Η δύναμη της μουσικής είναι γνωστή και την έχουμε νιώσει οι περισσότεροι. Η μουσική επηρεάζει την ψυχολογική μας διάθεση, μας χαλαρώνει, μας εμπνέει, μας εκνευρίζει, μας ταξιδεύει, μας θεραπεύει.
Η μουσικοθεραπεία είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας, η οποία συγκαταλέγεται ανάμεσα στις άλλες μορφές θεραπείας μέσω της τέχνης. Μέσω της χρήσης της μουσικής και των μουσικών οργάνων στοχεύεται η επαναφορά, διατήρηση ή και βελτίωση της ψυχικής και φυσικής κατάστασης του ανθρώπου.
Τις ρίζες της μπορούμε να τις αναζητήσουμε στην αρχαία Ελλάδα, όταν οι πρόγονοί μας μελετούσαν την επίδραση των ήχων στον άνθρωπο, με πνεύμα επιστημονικό και ορθολογιστικό.
Μέσα από την γραπτή κληρονομιά που μας άφησαν οι αρχαίοι Έλληνες, όπως οι Πυθαγόρειοι και ο Αριστοτέλης, γίνεται φανερή η γνώση των θετικών επιδράσεων της μουσικής στον ψυχισμό του ανθρώπου. Ο Όμηρος αναφέρεται στη χρήση της μουσικής με σκοπό την ίαση τραυμάτων.
Στον 20ο αιώνα αναγνωρίστηκε η επιστημονική χρήση της μουσικής για την αντιμετώπιση ψυχικών και νοητικών παθήσεων και την καλύτερη κοινωνική ενσωμάτωση ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Σήμερα, η μουσικοθεραπεία αποτελεί ξεχωριστό κλάδο της παιδαγωγικής και θεραπευτικής και στις περισσότερες προηγμένες χώρες διδάσκεται σε πανεπιστήμια και σχολές.
Το μουσικό δρώμενο γίνεται αντικείμενο συζήτησης, επεξεργασίας και εμβάθυνσης, εστιάζοντας στην επαναφορά, διατήρηση και προαγωγή της ψυχικής, σωματικής και πνευματικής υγείας.
Η προσοχή του θεραπευτή εστιάζεται στην δημιουργία και αξιολόγηση της εξελισσόμενης θεραπευτικής σχέσης με την βοήθεια της μουσικής και των ήχων. Η σχέση αυτή δημιουργείται κυρίως μέσω του μουσικού αυτοσχεδιασμού ή της μουσικής ακρόασης, χωρίς βέβαια να αποκλείει την δυνατότητα λεκτικής επικοινωνίας.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, ο θεραπευτής και οι συμμετέχοντες είτε ακούγοντας μουσική, είτε χρησιμοποιώντας απλά μουσικά όργανα που δεν απαιτούν μουσική γνώση, δημιουργούν ένα μοναδικό μουσικό δρώμενο.
Η θεραπευτική σχέση δημιουργείται μέσω του μουσικού αυτοσχεδιασμού ή της μουσικής ακρόασης. Δεν απαιτείται μουσική γνώση, ενώ στόχος δεν είναι τόσο το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, όσο το θεραπευτικό.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, τα άτομα μπορούν να εκφράσουν και να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους με τη βοήθεια της μουσικής. Με αυτό τον τρόπο βελτιώνεται η κοινωνικότητα και η αυτογνωσία, αυξάνεται η δημιουργικότητα και επιτυγχάνεται καλύτερη επαφή με τον εσωτερικό κόσμο.
Οι τεχνικές της μουσικοθεραπείας εφαρμόζονται από εξειδικευμένους επιστήμονες και συνδυάζονται ανάλογα με την προσωπικότητα και την ψυχική ή σωματική πάθηση του θεραπευόμενου.
Η μουσικοθεραπεία απευθύνεται σε ενήλικες, εφήβους και παιδιά και μπορεί να γίνει είτε ατομικά είτε ομαδικά. Ενδεικτικές περιπτώσεις στις οποίες χρησιμοποιείται η μουσικοθεραπεία είναι οι συναισθηματικές και αγχώδεις διαταραχές, η κατάθλιψη, οι ψυχοσωματικές διαταραχές, οι αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισμός, νοητική υστέρηση κτλ), οι μαθησιακές δυσκολίες, οι νευρολογικές παθήσεις κλ.
Οι συνεδρίες της μουσικοθεραπείας πραγματοποιούνται σε τομείς της ψυχικής υγείας, νοσοκομεία, ειδικά σχολεία, κοινωνικές υπηρεσίες, αλλά και ιδιωτικά.
- Ερευνητικά δεδομένα
Η επιστημονική τεκμηρίωση των επιδράσεων της μουσικής στον ψυχισμό του ανθρώπου έχει γίνει με πολυάριθμες έρευνες. Δεν είναι λίγες εκείνες που έχουν καταγράψει τα θετικά αποτελέσματά της στην ποιότητα της ζωής, την έκφραση των συναισθημάτων και την κοινωνικοποίηση.
Έρευνα, η οποία διεξήχθη από τον Nayak και τους συνεργάτες του, έδειξε ότι η μουσικοθεραπεία συνδέεται με βελτίωση της διάθεσης, μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων, ελάττωση του στρες και ενίσχυση της κοινωνικοποίησης.
Άλλες πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η μουσική μπορεί να βελτιώσει την κινητοποίηση των ασθενών και να αυξήσει τα θετικά συναισθήματά τους.
Δεν είναι λίγοι οι ερευνητές που υποστηρίζουν πως όταν η μουσικοθεραπεία συνδυάζεται με παραδοσιακές μεθόδους θεραπείας αυξάνεται η πιθανότητα επίτευξης του θεραπευτικού στόχου (Kim 2005, Schauer & Mauritz 2003, Schneider et al 2007).
Σύμφωνα με ανασκόπηση 23 κλινικών πειραμάτων του Cochrane, έχει βρεθεί ότι η μουσική μπορεί να μειώσει τον καρδιακό και αναπνευστικό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο (Bradt & Dileo 2009). Παρ’ όλα αυτά όμως, σύμφωνα με τους Joke Bradt, PhD και Cheryl Dileo, PhD, από το Πανεπιστήμιο Temple της Φιλαδέλφειας η μουσική δεν είχε αποτελέσματα πάνω στο ψυχολογικό στρες των καρδιακών ασθενών. Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι τα ευρήματα δεν είναι αξιόπιστα και είναι μικρής κλινικής σημασίας.
Πηγή: http://www.awakengr.com/2011/11/blog-post_5018.html#ixzz3XrGCB8mp
Under Creative Commons License: Attribution Share Alike
