ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΟΥ ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ (Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΔΙΑΙΤΕΡΌΤΗΤΑ)

Ο  Κορνήλιος Καστοριάδης γνώριζε  επισταμένα  ότι  η συγκρότηση  μιας  δημοκρατικής πολιτείας  της κοινότητας  είναι  αποτέλεσμα  απαραίτητης  σύνδεσης  της πολιτικής  με  το κοινωνιογεωγραφικό  περιβάλλον κάθε  πολιτιστικού χώρου. Στην πραγματική  δημοκρατία  πρέπει  οι κοινωνικές και οργανωτικές  δομές  των πόλεων  να  είναι εναρμονισμένες  με τη φιλοσοφία  της μικτής  γείωσης η οποία  περιλαμβάνει  τη σύζευξη  του άστεος  με τον αγρό  και τους παράλιους χώρους. Ασφαλώς πρόκειται  για  την αστοχωρική διάρθρωση  διοικητικής  οργάνωσης  μιας  πόλης  με χαρακτηριστικά  διαρκώς  φυόμενης πολιτικής  κοινότητας. Για  αυτό  και  η  πολιτική πρακτική   του Κλεισθένη  είχε  λάβει  πολύ  σοφά υπόψη  μια σύλληψη  αισθητικής  αρμογής  του αττικού τοπίου  με όλες  τις  γεωμορφολογικές  συνιστώσες  που  μπορούν να θεμελιώσουν μια ολιστική  πολιτική   αντίληψη  διάταξης  ενός  ενιαίου χώρου  προσδιορισμένου  με  πολιτιστικές αντιστοιχίες  ανάδειξης  κάθε  ετερότητας.  

ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ - Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΤΟΑ ΤΗΣ ΚΩ ΚΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

α. Η  πραγμάτωση  της  φιλοσοφίας  ως τέχνη του βίου

Μπορούμε  να φανταστούμε  πώς  συνδέονται  η φιλοσοφία και η θεραπευτική ιατρική  σε  ένα ενιαίο  πλαίσιο  ολιστικού  τρόπου  ζωής;   Το  ότι  αγνοούμε  στη νεωτερική εποχή  τι είναι  η φιλοσοφική  ιατρική  διαφαίνεται  από τον τρόπο  που έχουμε  υιοθετήσει  τον σύγχρονο τρόπο  του βίου μας. Έχουμε  αναπτύξει  έναν αφύσικο  τεχνικό  πολιτισμό  που   μεγεθύνει  το παροδικό  και το εφήμερο,  ενώ αγνοεί  άκων ή εκών το  διαχρονικό και το ποιοτικό  στοιχείο  ζωής. Ας κοιτάξουμε  ποιο είναι  το  έκδηλο αποτέλεσμα. Το αφύσικο  της κατοικίας, το αφύσικο της εργασίας, το αφύσικο της αναπνοής (γρήγοροι ρυθμοί), το αφύσικο  της κίνησης, το αφύσικο της  αγωγής και της  ψυχαγωγίας. Όλες  αυτές οι δραστηριότητες  πραγματοποιούνται  στο περιθώριο  του χρόνου, γρήγορα, ανώφελα, άσκοπα  ως παραπεταμένα συμπληρώματα  κομματιών  ενός  τυχάρπαστου βίου. Η  αιτία  που  προκαλεί  στους  ανθρώπους  τον καρκίνο  είναι  ο τρόπος του βίου που ζούμε. Σύγχρονες  τσουβαλιασμένες  εδώ και κει  απάνθρωπες  τσιμεντουπόλεις  έχουν αποκοπεί  από τον φυσικό τρόπο  ζωής  ταξιδεύοντας  στο πέλαγος των σκουπιδιών, όλων των ειδών, την σύγχρονη ανθρώπινη μοίρα.

Ο ΝΕΟΣ (ΠΙΟ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΣ) ΓΕΝΕΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ

Κατάγονται από τρεις και όχι δύο αρχαίες «φυλές»

Οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι προέρχονται από τουλάχιστον τρεις μεγάλες ομάδες («φυλές») προϊστορικών ανθρώπων και όχι από δύο, όπως θεωρείτο έως τώρα, σύμφωνα με μια νέα μεγάλη διεθνή γενετική έρευνα με ελληνική συμμετοχή.

ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ

Η  πολύπλοκη  καταλυτική  σχέση  ψυχής-σώματος  στην  ψυχοπαθολογία

Στην προκείμενη περίπτωση  γίνεται  λόγος  για  δύο έννοιες: για την φυλογένεση και την οντογένεση. Προκειμένου να  κατανοήσουμε  βασικές εργαλειακές συνιστώσες θεμελίωσης  της  ψυχοπαθολογίας και της  ψυχιατρικής επιστήμης, είναι  ανάγκη να αναλυθούν αυτοί οι δύο όροι. 

Ως  φυλογένεση  εννοούμε την εξελικτική  πορεία  ενός  είδους  ή πολλών ειδών οργανισμών. Στην ουσία  συλλαμβάνουμε εκείνες  τις διαδικασίες σύμφωνα με τις οποίες διαφοροποιούνται  και εξελίσσονται  όλοι οι οργανισμοί  σε  σχέση  με  προγονικούς  ή συγγενικούς τους οργανισμούς. Η  οντογένεση  είναι  η μελέτη των αλλαγών που συμβαίνουν σε έναν οργανισμό από την γέννησή  του μέχρι το βιολογικό τέλος του. 

ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ

                 Christian Meier

Πρόλογος

Η πολύ ιδιαίτερη διαλεκτική της συνείδησης που συνοψιζόταν στη μορφή της αρχαίας τραγωδίας, αποτελούσε ούτε λίγο ούτε πολύ αποκωδικοποίηση, με γνωσιακά μέσα, εκδραμάτιση του αρχέγονου βιώματος της ύβρεως. Οι ύβρεις που διαπράττουν τα όντα - το γεγονός και μόνον πως υπάρχουν (Αναξίμανδρος), βαθιά συναίσθηση ευθύνης του ανθρώπου απέναντι στη φύση και στις κοσμικές δυνάμεις, καθώς και όρος της ανθρώπινης σκέψης που επιβιώνει καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας ως ενοχή και παράπτωμα απέναντι στον Δημιουργό, αποκωδικοποιείται μέσα από την αρχαία τραγωδία ως γνωσιακό ενέργημα, μα και ως πράξη του αθηναίου πολίτη. 

Η ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΚΑΙ Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΞΕΥΤΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ

Οι Έλληνες δεν μάχονταν για «ιδέες», «ιδανικά» και άλλες ιδεολογικοποιημένες (αυτ)απάτες, αλλά για απόλυτα καθορισμένες και χειροπιαστές σημασίες, όπως  η πόλη – πατρίδα. Η τελευταία σε πλήρη αντίθεση με τον σημερινό συσκοτισμό της (βλ. «έθνος – κράτος») δεν ήταν μια ιδεολογική αφαίρεση· ήταν πρωταρχικά μια αυτοκυβερνώμενη ανθρώπινη κοινότητα, η οποία αυτοπροσδιοριζόταν  βιολογικά (κοινός γεννήτορας και πρόγονοι), χρονικά (κοινή ιστορική διαδρομή), συνειδησιακά (κοινά έθιμα, θεσμοί, σημασίες  κ.λπ.) και,  μόνο δευτερευόντως, γεωγραφικά.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

                Bruno Snell

Προλογικά

Η  επιστήμη, η θρησκεία  και η τέχνη  είναι τρεις  αυτόνομοι τρόποι αντίληψης  του κόσμου και της πραγματικότητας. Είναι  παγκοίνως  αποδεκτό  ότι  ο επιστημονικός  λόγος  είναι αυτόχθων μόνο  στην Ελλάδα, είναι αποκλειστικά ελληνική δημιουργία  και σύλληψη. Επίσης, η διεθνή  επιστημονική  κοινότητα  ομολογεί  ότι  οι επιμέρους επιστήμες  δημιουργούν νέες  λέξεις  και αναπλάθουν  νέους λεκτικούς  όρους που επιτελούν τη λειτουργία  των επιμέρους αντικειμένων  τους  σχηματίζοντάς  τες  με βάση την αρχαία  ελληνική γλώσσα.

Η ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΑ ΣΧΟΛΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Α΄ΜΕΡΟΣ

Περί  του Πυθαγόρειου βίου

Πυθαγόρας ο Σάμιος 

Ο Πυθαγόρας, γιος του Μνήσαρχου και της Πυθαΐδας, γεννήθηκε στη Σάμο. Η γέννηση του πιθανολογείται ανάμεσα στο (592 και το 572 π.Χ.). Σημαντικός αριθμός ιστορικών ισχυρίζεται ως σίγουρη χρονολογία γέννησης του Πυθαγόρα το (585 π.Χ.). Το όνομα Πυθαγόρας, του το έδωσαν οι γονείς του προς τιμήν της Πυθίας που προφήτευσε την γέννηση του. Ο Πυθαγόρας, υπήρξε σημαντικός Έλληνας φιλόσοφος, μαθηματικός, γεωμέτρης, θεωρητικός της μουσικής και ιδρυτής της Πυθαγόρειας σχολής.

Είναι ο κατεξοχήν θεμελιωτής των Ελληνικών μαθηματικών και δημιούργησε ένα άρτιο σύστημα για την επιστήμη των ουρανίων σωμάτων, που κατοχύρωσε με όλες τις σχετικές αριθμητικές και γεωμετρικές αποδείξεις. Ο Πυθαγόρας είναι ο πρώτος που ονόμασε τον εαυτό του "φιλόσοφο" και ο πρώτος που ανακάλυψε τα μουσικά διαστήματα από μία χορδή. Ο Πρόκλος (Νεοπλατωνικός φιλόσοφος 410 - 485 π.Χ.) λέει πως πρώτος ο Πυθαγόρας ανύψωσε την γεωμετρία σε ελεύθερη επιστήμη, γιατί θεώρησε τις αρχές της από πάνω προς κάτω και όχι με βάση τα υλικά αντικείμενα. 

BRUNO SNELL - Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

 

«…τόσο ὁἩρόδοτος ὅσο και ὁ Θουκυδίδης μᾶς διδάσκουν αὐτό πού οἱ Ἕλληνες ἔμαθαν ἀπό τά ἐρείπια ταῶν άρχαίων ἀκροπόλεων: να εἶναι μετριόφρονες στην περηφάνια τους και περήφανοι για τη μετριοφροσύνη τους.» 

Αποσπάσματα από το 2ο κεφάλαιο στο έργο του συγγραφέα 

«Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ»

            Ὁ ὅ­ρος Ἱ­στο­ρί­η – ἔτ­σι ὀ­νο­μά­ζει ὁ Ἡ­ρό­δο­τος το ἔρ­γο του – ση­μαί­νει ἔ­ρευ­να· ὁ ὅ­ρος αὐ­τός ὅ­μως δεν χα­ρα­κτη­ρί­ζει μό­νον την ἀν­θρώ­πι­νη πνευ­μα­τι­κή προ­σπά­θει­α πού ὁ­δη­γεῖ στην εὕ­ρε­ση τῆς ἀ­λή­θει­ας, ἀλ­λά και την ἔκ­θε­ση αὐ­τῆς τῆς ἀ­λή­θει­ας σ’ ἕ­να σύγ­γραμ­μα, δη­λα­δή τη γρα­πτή ἱ­στο­ρί­α. Ἡ ἱ­στο­ρί­α πε­ρι­ε­λάμ­βα­νε ἀρ­χι­κά και τη γε­ω­γρα­φι­κή ἔ­ρυ­να. Αὐ­τή τη συ­στη­μα­τι­κή δι­ε­ρεύ­νη­ση τοῦ γνω­στοῦ κό­σμου την ἐγ­και­νί­α­σε λί­γο πρίν ἀ­π’ τον Ἡ­ρό­δο­το ὁ Ἑ­κα­ταῖ­ος…

            Με­θο­δο­λο­γι­κά δι­α­φο­ρο­ποι­εῖ ὁ Ἡ­ρό­δο­τος τις πλη­ρο­φο­ρί­ες τοῦ ἔρ­γου του σε   τρεῖς κα­τη­γο­ρί­ες: (α) σ’ αὐ­τό πού ὁ ἴ­δι­ος εἶ­δε, (β) σ’ αύ­τό πού πλη­ρο­φο­ρή­θη­κε ἀ­πό αὐ­τό­πτες μάρ­τυ­ρες, και (γ) σ’ αὐ­τό πού γνω­ρί­ζει μό­νο ἀ­πό φῆ­μες. Αὐ­τή ἡ με­θο­δι­κή ἀ­φε­τη­ρί­α ἔ­κα­νε την ἱ­στο­ρί­α ἐ­πι­στή­μη με τη ση­με­ρι­νή ἔν­νοι­α τῆς λέ­ξης…

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ - ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ

Η  παρμενίδεια  οντολογία  για το αμετάβλητο, αγέννητο,  άφθαρτο, αναλλοίωτο, ομοιογενές, συμπαγές και  αδιαίρετο  ον είναι ο διαλεκτικός  φιλοσοφικός  άξονας  γύρω από τον οποίο  περιστρέφεται  η προσωκρατική σκέψη. Όλοι  οι προσωκρατικοί,  διακείμενοι  θετικά ή  αρνητικά  απέναντι  στην  παρμενίδεια ιδέα  ότι  "τίποτα  δεν προέρχεται  από το μη ον",  εγκαινιάζουν  τις  απαρχές  σύλληψης  του επιστημονικού λόγου.

Η  φιλοσοφική  θέση   ότι  "τίποτα  δεν μπορεί  να προέλθει, να γεννηθεί από  κάτι μη υπαρκτό" γίνεται  αντικείμενο  ενασχόλησης  όλων των μεταγενέστερων φυσικών ή  μη φιλοσόφων  και  συναντάται  πρώτα   στον Εμπεδοκλή,  με  την  υιοθέτηση  των τεσσάρων αρχέγονων  ριζωμάτων (γη, ύδωρ, αήρ, πυρ)  ως πρωταρχική ουσία  όλων των όντων. Μην προσλάβουμε τα στοιχεία  του  Εμπεδοκλή  όπως τα λαμβάνουμε σήμερα (στο ύδωρ κατά τον Εμπεδοκλή συγκαταλέγονται  και είδη μετάλλων). Σε  καμιά περίπτωση  δεν ήταν αυθαίρετη  η σύλληψη του τελευταίου. 

ΤΑ ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΟΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗ

Προλογικά

Τα Ελευσίνια Μυστήρια  αποτέλεσαν για τον ελληνικό  τρόπο  του βίου κατά  τα  αρχαϊκά χρόνια  το αθέατο δημιουργικό  δίχτυ ενός  πλαισίου  κοινών σχέσεων  μεταφυσικής προέλευσης  που λειτουργούσε  ενοποιητικά προκειμένου  οι  πρώτοι Έλληνες  να διατηρήσουν στο ακέραιο  την  ζωτική  διαρκή  τους σχέση  με το οργανικό όλον, τον  κατά φύση  βίο. Όποιος  θεωρεί  ότι  τα δρώμενα  που  λαμβάνουν χώρα  στα Ελευσίνια  μυστήρια  έχουν μόνο θρησκευτική χροιά, γνωρίζει μόνο  την επιφανειακή  λειτουργία  τους. Τα Ελευσίνια μυστήρια  ορίζουν  τα πρώτα όρια  μεταξύ  του  ανθρώπινου και του υπερβατικού. Σε  αυτά  το  εκστατικό  διονυσιακό  στοιχείο  εμπλέκεται  κυκλικά  με  το  λογικό, κάτι  που μαρτυρείται  και στο  αρχαίο δράμα.

Ο ΑΝΑΞΙΜΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΙΛΗΣΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ "ΑΠΕΙΡΟΝ"

    

Η ζωή του

 Ο Αναξίμανδρος γεννήθηκε στη Μίλητο το 610 π. Χ. περίπου και πέθανε λίγο μετά το 546 π. Χ. Σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο, ήταν μαθητής του Θαλή και άμεσος συνεχιστής του έργου του. Για την ζωή του ξέρουμε πολύ λίγα. Σύμφωνα με τον Αιλιανό ηγήθηκε της αποστολής της Μίλητου στην ίδρυση αποικίας στην Απολλωνία, ενώ σύμφωνα με τον Κικέρωνα προειδοποίησε τους Σπαρτιάτες να εγκαταλείψουν προσωρινά την Σπάρτη προβλέποντας τον σεισμό που έγινε λίγο μετά καταστρέφοντας οικίες και ιερά. Γενικώς όλες οι πληροφορίες που αφορούν τον Αναξίμανδρο είναι δευτερογενείς, συνήθως από μεταγενέστερους σχολιαστές οι οποίοι όμως είχαν ανά χείρας το βιβλίο του, άρα οι πληροφορίες τους είναι κατά πάσα πιθανότητα έγκυρες, ειδικά αν αναλογιστούμε το γεγονός ότι ταυτίζονται μεταξύ τους στο περιεχόμενο.

ΟΙ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Ι.                                   ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

ΑΙΓΕΑΣ - ΘΗΣΕΑΣ  (Προϊστορικοί χρόνοι - Μυθολογία) 

Κλασικό παράδειγμα ευρηματικού τρόπου επικοινωνίας των Αρχαίων Ελλήνων σε μεγάλες αποστάσεις, βρίσκεται στην ιστορία του Θησέα, γιού του βασιλιά της Αθήνας Αιγέα, από τους προϊστορικούς-μυθολογικούς ακόμα χρόνους, που ανέλαβε τη δύσκολη αποστολή να καταργήσει την υποτέλεια των Αθηναίων στον Κρήτα βασιλιά Μίνωα.

Οι Αθηναίοι έπρεπε να στέλνουν κάθε χρόνο, επτά αγόρια και επτά κορίτσια για να γίνουν βορά του τερατώδους Μινώταυρου.

Ο Θησέας παίρνοντας τη θέση ενός από τα αγόρια, κατάφερε να σκοτώσει το Μινώταυρο μέσα στο δαιδαλώδη λαβύρινθο.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ

Εισαγωγή

Το φορολογικό σύστημα συμβάλλει τα μέγιστα στη λειτουργία του κράτους. Κάθε φορολόγηση προϋποθέτει μια κάποια κοινωνική δομή. Μπορούμε να πούμε πως η φορολόγηση οφείλει την καταγωγή της στην προσπάθεια να συσσωρεύσουμε και να εξασφαλίσουμε τα απαραίτητα για τη ζωή· αυτή η συσσώρευση δεν είναι μια ιδιότητα που χαρακτηρίζει αποκλειστικά τον άνθρωπο και την κοινωνία του.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ

Η άρρηκτη σύνδεση πολιτικής και οικονομίας

Η  αρχαία  αθηναϊκή δημοκρατία, προς έκπληξη πολλών, ήταν μια αναπτυγμένη με σύνθετους οικονομικούς θεσμούς  κοινωνία. Είχε αναπτύξει στις  πολιτικές  και κοινωνικές δομές  της  και την οικονομική  της συγκρότηση. Το πεδίο της πολιτικής ήταν άρρηκτα  συνδεδεμένο με την οικονομία (οίκος + νομή) ως το πρακτικό μέρος της θεωρητικής φιλοσοφικής ζωής που είχε σχέση με την οργάνωση του οίκου, του αγρού και της αγοράς σε  μια ενιαία  στάση ζωής.

Το  πολίτευμα της αρχαίας Αθήνας χαρακτηριζόταν για τη ενεργή συμμετοχή  των πολιτών στα κοινά (άμεση δημοκρατία) και την οργάνωση των αμφικτιονιών πόλεων (έμμεση δίοδο επικοινωνίας και συνεννόησης των κοινοτήτων ως πόλεων κρατών).

Αυτό  που αγνοείται  στη σημερινή εποχή  είναι το γεγονός ότι η αρχαία Αθήνα είχε αναπτυγμένο χρηματοπιστωτικό τραπεζικό σύστημα που κυριολεκτικά δέσποζε σε ολόκληρη τη Μεσόγειο (δεν είναι καθόλου τυχαίο  ότι και η σημερινή Ελβετία,  που υιοθετεί  τη δημοψηφισματική διακυβέρνηση, αναπτύσσει  το μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό  δίκτυο  τραπεζών στον κόσμο).

ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ 570 π.Χ - 507 μ.Χ

Ο Κλεισθένης καταγόταν από το γένος των Αλκμεωνιδών και ήταν γιος του Μεγακλέους, αρχηγού των Παραλίων, δηλαδή της μεσαίας τάξης. Ο Μεγακλής εξορίστηκε μαζί με ολόκληρη την οικογένειά του από την Αθήνα όταν ο Πεισίστρατος επέβαλε την τυραννίδα του. Μητέρα του Κλεισθένους ήταν η Αγαρίστη, θυγατέρα του επίσης Κλεισθένους, τυράννου της Σικυώνος.

Οταν ο Πεισίστρατος έγινε τύραννος της Αθήνας εξόρισε τους Αλκμεωνίδες μαζί με άλλους αντιπάλους του. Μετά τον θάνατο του Πεισιστράτου, το 527 π.X., και την προσπάθεια των δύο γιων του και διαδόχων του, του Ιππάρχου και του Ιππία, να προσδώσουν στο τυραννικό καθεστώς κάποια νομιμοφάνεια, ο Κλεισθένης επέστρεψε στην Αθήνα και εξελέγη επώνυμος άρχων. Λίγα χρόνια

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΧΕΣΙΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ

Αλέξανδρος Β. Κοσμόπουλος

Το "ΠΡΟΣΩΠΟ", ο ποιοτικός ανθρωπολογικός τύπος του υποκειμένου που καθίσταται  απαραίτητος για τη συγκρότηση μιας  αληθινής  δημοκρατικής  πολιτείας, είναι ο ενεργός και  κοινωνικοποιημένος πολίτης που έχει αναπτύξει  μια  καθολική πνευματικότητα,

ΚΑΡΛ ΓΙΟΥΝΓΚ - ΤΑ ΑΡΧΕΤΥΠΑ, Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΣΚΕΨΗΣ (ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ)

Πρόλογος του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Σε  όλες τις ομαδικές ή κοινωνικές εκδηλώσεις του ανθρώπου, παρατηρεί κανείς μια ενωτική γραμμή που συνδέει τόπους και χρόνους. Τα "αρχέτυπα", κατά τον Καρλ Γιουνγκ, που μαρτυρούν  την οικουμενικότητα των a priori παραστάσεων (τόσο στα όνειρα όσο και στην τέχνη και τη θρησκεία) δεν είναι παρά κληρονομικές εγγραφές στο DNA των χρωμοσωμάτων όλων των ανθρώπων. Το "συλλογικό ασυνείδητο" εκδηλώνεται ομοιόμορφα σε  κάθε άνθρωπο. Τα διάφορα σύμβολα, που αποτελούν μια έκφραση δυναμισμού της σκέψης στην περιοχή της εικόνας, είναι περίπου κοινά σε  όλη την ανθρωπότητα. 

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ - Η ΑΡΜΟΝΙΑ ΚΑΙ Ο ΧΡΥΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ Φ

Η  αισθητική  γενικά 

Στη  νεωτερική τέχνη, στη  μοντέρνα  αισθητική,  επικρατεί  κυρίως  η υιοθέτηση  της ιδέας  ότι  ωραίο  είναι  "οτιδήποτε αρέσει  στον καθένα" που προκρίνει  το ατομικό γούστο και την ιδιαίτερη  προτίμηση. Αυτή  η ιδέα  αποτέλεσε  κανόνα  για τη σύγχρονη τέχνη. Αποτέλεσμα  αυτής  της στάσης  είναι  η εισχώρηση  στο δημόσιο χώρο και του άσχημου. Το "άσχημο" δεν έχει  κανένα  από τα γνωστά  κοινά  στοιχεία  όπως  το "Ωραίο". Αλήθεια, είναι  απόρροια  της ελεύθερης  ή  της ασύδοτης επιλογής; Μάλλον απόρροια  της  αχαλίνωτης  ατομικιστικής  διάθεσης  που αποκόπτει  τον σύγχρονο άνθρωπο  από κάθε  δυνατότητα  σύναψης  σχέσεων με  τον  άλλο. Έτσι, το "άσχημο"

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ - ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

[Κείμενο  και βίντεο]

Η  αληθινή  ελευθερία  πραγματώνεται  όταν ο άνθρωπος  κατορθώσει  να  συνθέσει  σε  ενότητα  και τις δύο  ψυχονοητικές λειτουργίες  του έσω είναι του, τον λόγο  με το άλογο, το συνειδητό μέρος  της ύπαρξης με το ασύνειδο. Είναι ένας  στόχος, ένα  ταξίδι  συναρπαστικό, ένα  εκρηκτικά πνευματικό άθλημα  που επιτυγχάνεται  μέσα  στην κοινωνία  σχέσεων, στον εμπειρικό  κοινό  τρόπο του βίου.....

Αποσπάσματα από το βιβλίο Αναφορά στον Γκρέκο, του Νίκου Καζαντζάκη

......Ο μεγάλος καλλιτέχνης βλέπει κάτω από την καθημερινή ρεούμενη πραγματικότητα αιώνια ασάλευτα σύμβολα. Πίσω από τις σπασμωδικές, ασυνάρτητες συχνά ενέργειες των ζωντανών

ΤΖΑΚΟΜΠ ΝΙΝΤΛΜΑΝ - ΣΩΚΡΑΤΗΣ, Ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ

Συνέντευξη  του  καθηγητή  φιλοσοφίας  Τζάκομπ  Νίντλμαν
(Κείμενο και βίντεο)

Πρόλογος

Γεια σας. Το θέμα μας σήμερα είναι «Πνευματικότητα και Διάνοια». Συχνά σκεφτόμαστε την πνευματικότητα ως αναφερόμενη στη σφαίρα που είναι πέραν της διάνοιας, πέραν του εγώ, πέραν του ίδιου του χώρου και του χρόνου – μια σφαίρα που αγγίζει το απέραντο, το θεϊκό. Από την άλλη, η διάνοια είναι συγκεκριμένη και απτή - έχει να κάνει με αριθμούς και έννοιες. Κι ωστόσο, είναι ξεκάθαρο πως αυτά τα δύο πεδία κάπου διασταυρώνονται, κάπου έχουν ένα σημαντικό ρόλο στον οποίο επικαλύπτουν και αλληλεπιδρούν το ένα με το άλλο. Καλεσμένος μου σήμερα είναι ο καθηγητής Τζάκομπ Νίντλμαν, καθηγητής φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο του Σαν Φραντσίσκο. Είναι συγγραφέας πολυάριθμων βιβλίων, όπως του "Μια αίσθηση του κόσμου", "Η καρδιά της φιλοσοφίας", "Η οδός του γιατρού", επίσης ενός μυθιστορήματος με τίτλο "Γητευτές", καθώς και του "Οι καινούργιες θρησκείες". Καλημέρα, Τζάκομπ. Χαίρομαι που είσαι εδώ.


η συνέχεια  στο βίντεο που ακολουθεί...



.... η συνέχεια  της  συνέντευξης  του βίντεο  στο  κείμενο  που ακολουθεί:

- Ας δούμε την άλλη πλευρά της εξίσωσης που συζητάμε σήμερα - την πνευματικότητα. Σκέφτομαι την πνευματικότητα ως κατά κάποιο τρόπο μια επαφή με κάτι πέραν του χρόνου και του χώρου, με κάτι άπειρο, με κάτι που δεν είναι μέρος αυτού του υλικού πεδίου. Είναι αυτός ένας ορισμός με τον οποίο αισθάνεσαι άνετα;

ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΦΑΝΤΑΣΙΑΚΕΣ ΣΗΜΑΣΙΕΣ

Απόσπασμα από το  «Η αρχαία ελληνική δημοκρατία και η σημασία της για μας σήμερα»

...Το χάος το έχουμε και μέσα μας με την μορφή της ύβρεως, δηλαδή της άγνοιας ή αδυναμίας αναγνωρίσεως των ορίων των πράξεων μας διότι, βεβαίως, αν τα όρια ήσαν σαφή και αναγνωρίσιμα εκ των προτέρων, δεν θα υπήρχε ύβρις, θα υπήρχε απλώς παράβαση ή αμάρτημα, έννοιες χωρίς κανένα βάθος.

            Αυτό είναι έξαλλου κι ένα απ’ τα μαθήματα της τραγωδίας, η οποία συνδέεται άμεσα με την φιλοσοφία και την γονιμοποιεί. Σαν πολιτικός θεσμός η τραγωδία είναι θεσμός αυτοπεριορισμού.

ΖΑΚΛΙΝ ΝΤΕ ΡΟΜΙΓΥ - ΓΙΑΤΙ Η ΕΛΛΑΔΑ;

Απόσπασμα  από το βιβλίο της Jacqueline de Romilly  «ΓΙΑΤΙ Η ΕΛΛΑΔΑ;»

.......Κατ’ αρχήν κινδυνεύουμε να ξεχάσουμε ότι ο άνθρωπος που εξύμνησαν οι Έλληνες ήταν ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος. Αγαπούσε τη ζωή και τις γιορτές, τα συμπόσια, τον έρωτα, τη δόξα.

Η ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ Ή ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΡΕΥΝΑ

Του Λίνου Μπενάκη

Από το βιβλίο «Μεσαιωνική Φιλοσοφία. Σύγχρονη Έρευνα και Προβληματισμοί», Εκδ. ΠΑΡΟΥΣΙΑ, Αθήναι, 2000


Η ομιλία αυτή προγραμματίσθηκε να είναι η πρώτη ως γενικότερη και εισαγωγική στην σπουδαία θεματική του Συμποσίου «Η Βυζαντινή Φιλοσοφία και οι αρχαίες πηγές της», που κλείνει την Σειρά των Φιλοσοφικών Συνεδρίων των οργανωμένων στην Θεσσαλονίκη, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 1997. Στο Πρόγραμμα του Συνεδρίου υπογραμμίζεται σωστά, ότι «το Συνέδριο φιλοδοξεί να προβάλει τόσο στην επιστημονική κοινότητα όσο και στο ευρύτερο κοινό ... την Βυζαντινή Φιλοσοφία ως ένα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και σημαντικό τομέα για την κατανόηση του βυζαντινού πολιτισμού...». Για την επιλογή αυτή αισθάνομαι ευτυχής, επειδή ελπίζω ότι θα μπορέσω να δώσω μία ζωντανή εικόνα του σημαντικού έργου, που συντελείται στις τελευταίες δεκαετίες, με εντυπωσιακούς ρυθμούς και πλούσιους καρπούς, στην περιοχή της Βυζαντινής Φιλοσοφίας.

ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΣ

 Η  σύγχρονη  ελληνική φιλοσοφία,  ως προς  την οντολογία  της, αναπτύσσει  συνδυαστικά στις βάσεις της όλους εκείνους  τους εννοιολογικούς  διαχρονικούς  όρους, από την αρχαία  μέχρι  και την  νεότερη  ελληνική  φιλοσοφία, που  αποτέλεσαν  ιδιαίτερα  δομικά  συστατικά  για  την επιστημονική  της  ουσιαστική  θεμελίωση, για  αυτό  και  η  οντολογία  της  συμπεριλαμβάνει  προτάσεις  για  όλα  τα κομβικά  φιλοσοφικά  ζητήματα  που απασχόλησαν  τους  φιλοσόφους  από  την  αρχαϊκή  εποχή  μέχρι  και σήμερα. Στη σύγχρονη  δομή  της  αναγκαστικά  εμπλέκει  και  θεολογικές  (όχι  θρησκευτικές) αναφορές  ή  ορολογίες, εφόσον  από  τις  απαρχές  της  (ως πρώτη θεολογία-Αριστοτέλης) μέχρι  και τις μέρες μας  θέτονταν  ζητήματα  ουσίας του όντως όντος (Θεότητα και ανθρωπότητα), προκειμένου  να αποπειραθεί  ο  σχηματισμός  μιας  συνολικής  αποκρυσταλλωμένης εικόνας  για  την  ουσιαστική σχέση  μεταξύ   νοείν και  είναι.