Πρόλογος του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου
Στην φιλοσοφία του Πλάτωνα και του Πρόκλου οι έννοιες Πέρας-Άπειρο-Μικτό θεολογικά αποτελούν την τριαδική φύση κάθε θεού, ή του θεού γενικότερα. Το Πέρας (ή Αιθέρας κατά τους ορφικούς) αποτελεί την ύπαρξη του Θεού, το Άπειρο (ή το Χάος κατά τους ορφικούς) αποτελεί τη δύναμη του θεού, ενώ το Μικτό το ενέργημα ή τις νοητικές ενέργειες κάθε θεού. Έχουμε επισημάνει ότι οι δύο πρώτες αρχές είναι υπερούσιες στην πλατωνική φιλοσοφία (χωρίς ουσία και ακατανόητες) ενώ η τρίτη (Μικτό) αποτελεί το Ον (το Αυγό κατά τους ορφικούς ή το Χάος κατά τον Ησίοδο). Ο ανθρώπινος νους μπορεί να νοήσει ή να συλλάβει μόνο το Μικτό, κατά το οποίο λαμβάνουν χώρα ο θείος νους και οι Ιδέες που εξέρχονται από αυτόν.
Πέρα από τη θεολογική θεώρηση των τριών αυτών αρχών, υπάρχει και η φυσική-κοσμολογική θεώρηση αυτών των τριών αρχών οι οποίες γίνονται κατανοητές ξεκάθαρα από τον ανθρώπινο νου. Στην φυσική το Πέρας μπορούμε να το συλλάβουμε ως τον χώρο, χωρίς οι δύο αυτές έννοιες να ταυτίζονται απόλυτα. Το Άπειρο μπορούμε να το συλλάβουμε ως τις αιώνιες κοσμικές δυνάμεις που αναπτύσσονται μεταξύ των σωματιδίων ή των σωμάτων και οι οποίες δημιουργούν τις μορφές που έχει η ύλη. Μέσα από τη δυναμική του Απείρου και τη συσχέτισή του με το Πέρας, το Πέρας εκδηλώνει την υπαρκτική θεϊκή (ή υπερούσια) ιδιότητά του ως δυναμική έκταση ή χώρο μέσα στον οποίο μπορεί να γεννηθεί καθετί κοσμικά υπαρκτό, είτε ως ενέργεια (φωτεινή ή σκοτεινή) είτε ως ύλη (ορατή ή σκοτεινή). Ο δυναμικός αυτός χώρος ή η έκταση είναι ο Αιθέρας και δεν αποτελεί ουσία, δεν ταυτίζεται απόλυτα με τον κοσμικό χώρο, αλλά είναι το συνεκτικό υπερούσιο "στοιχείο" που θέτει τα όρια, ή αλλιώς, την περατότητα του "χώρου" ορίζοντάς τον.
Τι εννοούμε όταν προσδίδουμε στον Αιθέρα τον όρο "δυναμικό χώρο"; Είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία λαμβάνουν χώρα δράσεις δυνάμεων που συγκροτούν στη συνέχεια τον κοσμικό χώρο. Έτσι μέσα στον δυναμικό αυτό χώρο (Αιθέρας) το ορφικό Αυγό ως το πλατωνικό ΟΝ (ή Χάος κατά τον Ησίοδο) ως γέννημα του ενεργήματος του θεού "περατώθηκε" ο κοσμικός χώρος με την εμφάνιση του ησιόδειου ΕΡΕΒΟΥΣ και της ησιόδειας ΝΥΧΤΑΣ με την ένωση των οποίων λαμβάνει "χώρα" ο Αιθέρας. Το ΕΡΕΒΟΣ, αν θελήσουμε να μιλήσουμε τη γλώσσα της φυσικής επιστήμης, είναι το σύνολο των ατόμων με θετικό ηλεκτρικό φορτίο α+, ενώ η ΝΥΧΤΑ είναι το σύνολο των ατόμων με αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο α-. Από τα θετικά (α+) και αρνητικά (α-) άτομα (Σύζευξη ΕΡΕΒΟΥΣ-ΝΥΧΤΑΣ) συγκροτείται ο Αιθέρας ως δραστικός χώρος κατάστασης δυνάμεων που συνιστά την αιτία των μορφών που θα λάβουν χώρα με την σύζευξη των εν λόγω ατόμων. Η συγκρότηση του Αιθέρα δεν λαμβάνει χώρα στον κοσμικό χρόνο, αλλά αποτελεί την εξωτερική στη φύση ύπαρξη του Πέρατος μέσω του Απείρου. Όταν στη ζεύξη Πέρατος-Απείρου κυριαρχεί το Πέρας, συλλαμβάνουμε την ίδια την θεότητα καθεαυτή στον εαυτό της, ενώ όταν σε αυτή τη ζεύξη επικρατεί το Άπειρο, συλλαμβάνουμε την θεότητα εξωτερικά, μέσα στη Φύση, στα πράγματα ως απείρως συνεκτική δημιουργική δύναμη του κόσμου. Όταν αναφερόμαστε στην έννοια της "συγκρότησης" του Αιθέρα, δεν εννοούμε κάποια οντική απαρχή του ή δημιουργία του, αλλά τη φανέρωσή του ως δύναμη μορφοποιητική με τη συσχέτιση των θετικών και αρνητικών ηλεκτρικών ατόμων. Στη φυσική επιστήμη βέβαια, όταν μιλάμε για Αιθέρα εννοούμε τον χώρο. Η συσχετική σύζευξη των ατόμων α+ και α- ως κοσμικός Αιθέρας δημιουργεί την κοσμική ύλη, την ΗΜΕΡΑ (κατά Ησίοδο), η οποία φαίνεται ορατή σε μας με τα γνωστά τέσσερα φυσικά στοιχεία (πυρ, αήρ, ύδωρ, γη). Επομένως, ο Αιθέρας δεν αποτελεί κάποιο πέμπτο υλικό στοιχείο αλλά τη συνεκτική μορφοποιητική αρχή εξαιτίας της οποίας γεννάται, δημιουργείται η ύλη.
Στην φιλοσοφία του Πλάτωνα και του Πρόκλου οι έννοιες Πέρας-Άπειρο-Μικτό θεολογικά αποτελούν την τριαδική φύση κάθε θεού, ή του θεού γενικότερα. Το Πέρας (ή Αιθέρας κατά τους ορφικούς) αποτελεί την ύπαρξη του Θεού, το Άπειρο (ή το Χάος κατά τους ορφικούς) αποτελεί τη δύναμη του θεού, ενώ το Μικτό το ενέργημα ή τις νοητικές ενέργειες κάθε θεού. Έχουμε επισημάνει ότι οι δύο πρώτες αρχές είναι υπερούσιες στην πλατωνική φιλοσοφία (χωρίς ουσία και ακατανόητες) ενώ η τρίτη (Μικτό) αποτελεί το Ον (το Αυγό κατά τους ορφικούς ή το Χάος κατά τον Ησίοδο). Ο ανθρώπινος νους μπορεί να νοήσει ή να συλλάβει μόνο το Μικτό, κατά το οποίο λαμβάνουν χώρα ο θείος νους και οι Ιδέες που εξέρχονται από αυτόν.
Πέρα από τη θεολογική θεώρηση των τριών αυτών αρχών, υπάρχει και η φυσική-κοσμολογική θεώρηση αυτών των τριών αρχών οι οποίες γίνονται κατανοητές ξεκάθαρα από τον ανθρώπινο νου. Στην φυσική το Πέρας μπορούμε να το συλλάβουμε ως τον χώρο, χωρίς οι δύο αυτές έννοιες να ταυτίζονται απόλυτα. Το Άπειρο μπορούμε να το συλλάβουμε ως τις αιώνιες κοσμικές δυνάμεις που αναπτύσσονται μεταξύ των σωματιδίων ή των σωμάτων και οι οποίες δημιουργούν τις μορφές που έχει η ύλη. Μέσα από τη δυναμική του Απείρου και τη συσχέτισή του με το Πέρας, το Πέρας εκδηλώνει την υπαρκτική θεϊκή (ή υπερούσια) ιδιότητά του ως δυναμική έκταση ή χώρο μέσα στον οποίο μπορεί να γεννηθεί καθετί κοσμικά υπαρκτό, είτε ως ενέργεια (φωτεινή ή σκοτεινή) είτε ως ύλη (ορατή ή σκοτεινή). Ο δυναμικός αυτός χώρος ή η έκταση είναι ο Αιθέρας και δεν αποτελεί ουσία, δεν ταυτίζεται απόλυτα με τον κοσμικό χώρο, αλλά είναι το συνεκτικό υπερούσιο "στοιχείο" που θέτει τα όρια, ή αλλιώς, την περατότητα του "χώρου" ορίζοντάς τον.
Τι εννοούμε όταν προσδίδουμε στον Αιθέρα τον όρο "δυναμικό χώρο"; Είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία λαμβάνουν χώρα δράσεις δυνάμεων που συγκροτούν στη συνέχεια τον κοσμικό χώρο. Έτσι μέσα στον δυναμικό αυτό χώρο (Αιθέρας) το ορφικό Αυγό ως το πλατωνικό ΟΝ (ή Χάος κατά τον Ησίοδο) ως γέννημα του ενεργήματος του θεού "περατώθηκε" ο κοσμικός χώρος με την εμφάνιση του ησιόδειου ΕΡΕΒΟΥΣ και της ησιόδειας ΝΥΧΤΑΣ με την ένωση των οποίων λαμβάνει "χώρα" ο Αιθέρας. Το ΕΡΕΒΟΣ, αν θελήσουμε να μιλήσουμε τη γλώσσα της φυσικής επιστήμης, είναι το σύνολο των ατόμων με θετικό ηλεκτρικό φορτίο α+, ενώ η ΝΥΧΤΑ είναι το σύνολο των ατόμων με αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο α-. Από τα θετικά (α+) και αρνητικά (α-) άτομα (Σύζευξη ΕΡΕΒΟΥΣ-ΝΥΧΤΑΣ) συγκροτείται ο Αιθέρας ως δραστικός χώρος κατάστασης δυνάμεων που συνιστά την αιτία των μορφών που θα λάβουν χώρα με την σύζευξη των εν λόγω ατόμων. Η συγκρότηση του Αιθέρα δεν λαμβάνει χώρα στον κοσμικό χρόνο, αλλά αποτελεί την εξωτερική στη φύση ύπαρξη του Πέρατος μέσω του Απείρου. Όταν στη ζεύξη Πέρατος-Απείρου κυριαρχεί το Πέρας, συλλαμβάνουμε την ίδια την θεότητα καθεαυτή στον εαυτό της, ενώ όταν σε αυτή τη ζεύξη επικρατεί το Άπειρο, συλλαμβάνουμε την θεότητα εξωτερικά, μέσα στη Φύση, στα πράγματα ως απείρως συνεκτική δημιουργική δύναμη του κόσμου. Όταν αναφερόμαστε στην έννοια της "συγκρότησης" του Αιθέρα, δεν εννοούμε κάποια οντική απαρχή του ή δημιουργία του, αλλά τη φανέρωσή του ως δύναμη μορφοποιητική με τη συσχέτιση των θετικών και αρνητικών ηλεκτρικών ατόμων. Στη φυσική επιστήμη βέβαια, όταν μιλάμε για Αιθέρα εννοούμε τον χώρο. Η συσχετική σύζευξη των ατόμων α+ και α- ως κοσμικός Αιθέρας δημιουργεί την κοσμική ύλη, την ΗΜΕΡΑ (κατά Ησίοδο), η οποία φαίνεται ορατή σε μας με τα γνωστά τέσσερα φυσικά στοιχεία (πυρ, αήρ, ύδωρ, γη). Επομένως, ο Αιθέρας δεν αποτελεί κάποιο πέμπτο υλικό στοιχείο αλλά τη συνεκτική μορφοποιητική αρχή εξαιτίας της οποίας γεννάται, δημιουργείται η ύλη.
Του Εμπεδότιμου
Ο Πλάτων πουθενά δεν αναφέρει για πέντε στοιχεία, αλλά μόνον τέσσερα (πυρ-αήρ-ύδωρ-γη), το δε δωδεκάεδρο που αναφέρει αμέσως μετά δεν το αντιστοιχίζει με στοιχείο, αλλά με τον χώρο, στον οποίο και μπορούν να εγγραφούν τα κανονικά πολύεδρα (Πυραμίδα, Οκτάεδρο, Εικοσάεδρο, Κύβος) που αντιστοιχούν στα τέσσερα στοιχεία, ερμηνεύοντας έτσι γεωμετρικά πως εντάσσονται τα τέσσερα στοιχεία στον κόσμο. Ο Πρόκλος στα Σχόλια στον Τίμαιο, διαφοροποιείται σαφώς και απορρίπτει την θέση του Αριστοτέλη περί πέμπτου στοιχείου.
(βλέπε Πρόκλος - Σχόλια στον Τίμαιο Γ 42-49)
Συνεπώς το λεγόμενο "πέμπτο στοιχείο", δεν είναι κατάσταση της ύλης αλλά ο χώρος. Ο χώρος είναι επίσης γνωστός και σαν αιθέρας. Εδώ πρέπει να προσέξουμε και ένα άλλο σημείο.
Ο Αιθέρας δεν είναι κατάσταση της Υλης/Ουσία. Η έννοια του Αιθέρα έχει παρερμηνευτεί λόγω της χρήσης της έννοιας αυτής από τον Αριστοτέλη ο οποίος χρησιμοποίησε την έννοια αυτή σαν την λεγόμενη πεμπτουσία (Πέμπτη Ουσία ή αλλιώς πέμπτη κατάσταση της ύλης).
Η πρωταρχική έννοια της λέξης Αιθέρας είναι Ορφική και όπως έχουμε δει είναι το πρώτο μέλος της πρώτης νοητής τριάδας (ΑΙΘΗΡ-ΧΑΟΣ-ΑΥΓΟ ή ΠΕΡΑΣ-ΑΠΕΙΡΟΝ-ΜΙΚΤΟΝ) και το οποίο δεν είναι ουσία μιας και το πέρας είναι υπερούσιο. Η ουσία είναι το τρίτο μέλος της τριάδας, το Αυγό (ή μικτόν).
Αλλωστε, ο Δαμάσκιος στο Περί Πρώτων Αρχών 316.18-21 είναι ξεκάθαρος:
"Εν μεν τοίνυν ταις φερομέναις ταύταις ραψωδίαις ορφικαίς η θεολογία δη τις εστίν η περί τον νοητόν, ην και οι φιλόσοφοι διερμηνεύουσιν αντί μεν της μιας των όλων αρχής τον Χρόνον τιθέντες, αντί δε τοιν δυείν Αιθέρα και Χάος, αντί δε του όντος απλώς το ωόν απολογιζόμενοι"
Με άλλα λόγια, οι Ορφικοί ονόμαζαν την Άρρητο Αρχή και Χρόνο, τις δύο επόμενες αρχές, δηλαδή το Πέρας και το Άπειρο (προσοχή - αρχές όχι ουσίες, άλλωστε οι αρχές είναι υπερούσιες) ή τον Αιθέρα και το Χάος, ενώ για το ΟΝ έδωσαν το όνομα Αυγό.
Άλλωστε και οι Ινδοί, την λέξη Akasha που την ταυτίζουμε με τον Αιθέρα, της δίδουν την έννοια του χώρου.
Έτσι λοιπόν θα δούμε ότι και η σύγχρονη Φυσική είναι συμβατή με την Ελληνική Φιλοσοφία μιας και δεν δέχεται την ύπαρξη του Αιθέρα σαν ουσία.
Ο Αϊνστάιν στην τελευταία ομιλία του στην οποία διατείνεται από κάποιους ότι δέχθηκε την ύπαρξη του Αιθέρα, είναι ξεκάθαρος και πλήρως συμβατός με την Ελληνική Κοσμολογική θέση:
"Ανακεφαλαιώνοντας, μπορούμε να πούμε ότι σύμφωνα με την γενική θεωρία της σχετικότητας, ο χώρος είναι προικισμένος με φυσικές ιδιότητες. Eπομένως υπ'αυτήν την έννοια υπάρχει κάποιος αιθέρας. Σύμφωνα με την γενική θεωρία της σχετικότητας, είναι αδιανόητος o χώρος χωρίς αιθέρα. Κι αυτό γιατί στην αντίθετη περίπτωση, δεν θα μπορούσε να υπάρξει καμία διάδοση του φωτός μέσα σε έναν τέτοιο χώρο, αλλά και καμία δυνατότητα ύπαρξης προτύπων του χώρου και του χρόνου (δηλαδή ράβδοι μέτρησης και ρολόγια), και επομένως καθόλου χωροχρονικά διαστήματα με την φυσική έννοια. Όμως αυτός ο αιθέρας δεν μπορεί να είναι προικισμένος με την ιδιότητα που χαρακτηρίζει τα υλικά μέσα, δηλαδή να συνίσταται από μέρη τα οποία να μπορούν να ιχνηλατηθούν μέσα στον χρόνο. Η έννοια της κίνησης δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε αυτόν."
(Μεταφρασμένη στα Αγγλικά, η ομιλία αυτή του Αϊνστάιν μπορεί να βρεθεί εύκολα στο διαδίκτυο. Μια διεύθυνση είναι η εξής :
Το προαναφερθέν απόσπασμα είναι η τελευταία παράγραφος της ομιλίας)
Άλλωστε και η έννοια του χωροχρονικού συνεχούς είναι έμφυτη στην Ελληνική Φιλοσοφική Σκέψη. Αν ανατρέξετε στο προαναφερθέν διάγραμμα των θείων τάξεων του Υπεραισθητού Κόσμου, θα δείτε έκπληκτοι ότι ο νοητός κόσμος είναι ένα συνεχές μεν που όμως εμπεριέχει την έννοια του χρόνου, μιας και ο Πλάτων την δεύτερη νοητή τριάδα, την ονομάζει Αιών και έχει να κάνει με την Αιωνιότητα!
πηγή: empedotimos
