Γενικές σκέψεις
Για αποφυγή παρερμηνειών και διαστρεβλώσεων του τι είναι η πραγματική δημοκρατία, σύμφωνα με την ελληνική αντίληψη, είναι χρήσιμο να επισημανθεί η καίρια διάκριση μεταξύ των προταγμάτων του ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΥ και της νεωτερικής αμεσοδημοκρατίας. Αν επρόκειτο να μιλάμε για άμεση δημοκρατία και να αναφερόμαστε στο πώς θα μιμηθούμε πολιτικά αμεοδημοκρατικά συστήματα ή ποικίλες εκδοχές - εφαρμογές ξένων κρατών ή θεωρήσεων, θα διαπράτταμε μέγιστο σφάλμα.
Κατάλληλο πολιτειακό σύστημα ή πολίτευμα για την Ελλάδα δεν είναι η άκριτη αντιγραφή ενός, πετυχημένου ή μη, πολιτειακού υποδείγματος δημοκρατίας. Το πρώτιστο για τους σύγχρονους Έλληνες είναι να δομήσουν ένα πολιτειακό - πολιτικό δημοκρατικό σύστημα που να συνάδει τόσο με τις σύγχρονες ανάγκες των καιρών όσο και με τις πολιτιστικές αφετηρίες και τα διαχρονικά προτάγματα που απορρέουν από τον ιστορικό τρόπο ανάπτυξης του ελληνικού πολιτισμού. Το αμεσοδημοκρατικό πρόταγμα του δημοκρατικού κοινοτισμού θα πρέπει να κομίζει την νέα ταυτότητα του ΙΣΤΟΡΙΚΟΎ και ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ που αποτελεί το συλλογικό αφήγημα του από πού ερχόμαστε και πού πάμε.
Κατάλληλο πολιτειακό σύστημα ή πολίτευμα για την Ελλάδα δεν είναι η άκριτη αντιγραφή ενός, πετυχημένου ή μη, πολιτειακού υποδείγματος δημοκρατίας. Το πρώτιστο για τους σύγχρονους Έλληνες είναι να δομήσουν ένα πολιτειακό - πολιτικό δημοκρατικό σύστημα που να συνάδει τόσο με τις σύγχρονες ανάγκες των καιρών όσο και με τις πολιτιστικές αφετηρίες και τα διαχρονικά προτάγματα που απορρέουν από τον ιστορικό τρόπο ανάπτυξης του ελληνικού πολιτισμού. Το αμεσοδημοκρατικό πρόταγμα του δημοκρατικού κοινοτισμού θα πρέπει να κομίζει την νέα ταυτότητα του ΙΣΤΟΡΙΚΟΎ και ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ που αποτελεί το συλλογικό αφήγημα του από πού ερχόμαστε και πού πάμε.
Στο δια ταύτα
Στον δημοκρατικό κοινοτισμό που μετέρχεται θεσμούς άμεσης δημοκρατίας προκειμένου να συγκροτηθεί αρμονία και συνοχή στην κοινωνία, το δημοψήφισμα δεν έχει δογματική ισχύ και δεν επέχει θέση ιδεολογίας, όπως στην ελβετική περίπτωση. Τι σημαίνει αυτό; Δύο πράγματα.
α. Στον δημοκρατικό κοινοτισμό δεν μπορούν να τεθούν σε δημοψήφισμα ζητήματα που αφορούν ανθρωποκεντρικά στοιχεία που υπερβαίνουν τις θεσμικές ή τυπικές αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες αποφάσεων.
Για παράδειγμα, δεν είναι δυνατόν να τεθούν σε δημοψήφισμα ζητήματα που αφορούν θέματα θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, σεξουαλικού προσανατολισμού, φυλετικών διαφορών ή ρατσισμού. Το να διεξαχθεί, όπως στην Ελβετία, δημοψήφισμα για το αν πρέπει ή όχι να ανεγείρονται ισλαμικά τζαμιά αποτελεί ύβριν και ακυρώνει τον ανθρωποκεντρισμό της ελληνικής δημοκρατικής παράδοσης. Και θα αντιτείνει κάποιος και θα πει: Πώς αποφασίζουμε σε τέτοιες περιπτώσεις; Τέτοιου είδους ζητήματα που αφορούν πάνω από όλα τον σεβασμό στον άνθρωπο και τα δικαιώματά του, θα πρέπει να κρίνονται από το σύνταγμα που πρέπει να δημιουργηθεί από τους πολίτες σε ανοιχτή διαβούλευση με το σύνολο της κοινωνίας, θεσμικά για ένα εύλογο μεγάλο διάστημα.
β. Όπως έχει αποτυπωθεί και σε παλαιότερες επισημάνσεις, αν ένα μονοθεματικό δημοψήφισμα που αφορά πολιτικοοικονομικά ζητήματα είναι ασύνδετο με το σύνολο των καθολικών πολιτικών και οικονομικών αποφάσεων μπορεί να μη λύσει οριστικά ένα ζήτημα, αλλά να ανοίξει τον ασκό των επαναλαμβανόμενων συνελεύσεων και της χρονοτριβής. Εννοείται ότι οι πολίτες πρέπει να αποφασίζουν για όλα, αλλά στο βαθμό που έχουν κάθε φορά μπροστά τους το γενικό πλαίσιο και πλάνο των πολιτικοοικονομικών θεμάτων. Στον αμεσοδημοκρατικό ανθρωποκεντρισμό οι αποφάσεις είναι συλλογικές στο βαθμό που δεν διαιρούν και τεμαχίζουν την κοινωνία.
Δύο τέτοιες επιλογές (μη ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα) θα προσέφεραν την αφορμή στους ελευθεριστές, τους σύγχρονους νεοδεξιούς ή στους νεομαρξιστές φιλελεύθερους να ασκήσουν εύλογη κριτική για μια τυραννία της πλειοψηφίας ή για διχασμό της κοινωνίας.
Ο ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΣ ως αμεσοδημοκρατικός ανθρωποκεντρισμός είναι μια μεταφιλελεύθερη και μετασοσιαλιστική θεώρηση πολιτικών πραγμάτων. Δηλαδή συμπυκνώνει εκείνα τα στοιχεία που συγκροτούν σε ενιαίο πλαίσιο ΠΡΟΤΑΓΜΑΤΩΝ με ασφαλή τρόπο και τον δημοκρατικό τρόπο, την κοινοτική προοπτική, την πολιτική και συλλογική ελευθερία αλλά κυρίως και τον ανθρωποκεντρισμό της ελληνικής παράδοσης..
