Ο ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΜΕΣΟΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟΣ

Γενικές σκέψεις

Για αποφυγή παρερμηνειών και διαστρεβλώσεων του τι είναι η πραγματική δημοκρατία, σύμφωνα με την ελληνική αντίληψη, είναι χρήσιμο να επισημανθεί η καίρια διάκριση μεταξύ των προταγμάτων του ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΥ και της νεωτερικής αμεσοδημοκρατίας. Αν επρόκειτο να μιλάμε για άμεση δημοκρατία και να αναφερόμαστε στο πώς θα μιμηθούμε πολιτικά αμεοδημοκρατικά συστήματα ή ποικίλες εκδοχές - εφαρμογές ξένων κρατών ή θεωρήσεων, θα διαπράτταμε μέγιστο σφάλμα.

Κατάλληλο πολιτειακό σύστημα ή πολίτευμα για την Ελλάδα δεν είναι η άκριτη αντιγραφή ενός, πετυχημένου ή μη, πολιτειακού υποδείγματος δημοκρατίας. Το πρώτιστο για τους σύγχρονους Έλληνες είναι να δομήσουν ένα πολιτειακό - πολιτικό δημοκρατικό σύστημα που να συνάδει τόσο με τις σύγχρονες ανάγκες των καιρών όσο και με τις πολιτιστικές αφετηρίες και τα διαχρονικά προτάγματα που απορρέουν από τον ιστορικό τρόπο ανάπτυξης του ελληνικού πολιτισμού. Το αμεσοδημοκρατικό πρόταγμα του δημοκρατικού κοινοτισμού θα πρέπει να κομίζει την νέα ταυτότητα του ΙΣΤΟΡΙΚΟΎ και ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ που αποτελεί το συλλογικό αφήγημα του από πού ερχόμαστε και πού πάμε.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ - ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΞΕΧΑΣΜΕΝΑ ΝΟΗΜΑΤΑ

Απόσπασμα από την ομιλία που έγινε στην εκδήλωση για τα 150 χρόνια από την ίδρυση του Δικηγορικού Συλλόγου Μεσολογγίου (από τους αρχαιότερους Δικηγορικούς Συλλόγους της χώρας),  στο Κέντρο Λόγου και Τέχνης «Διέξοδος», Μεσολόγγι, 23 Οκτωβρίου 2016.

            Ο ελληνοδυτικός πολιτισμός ξεκινά με το αίτημα για δικαιοσύνη. Αυτό είναι εμφανές στα καταγωγικά κείμενα της αρχαιοελληνικής γραμματείας στην «Ιλιάδα» και την «Οδύσσεια» του Ομήρου (8^ος π.Χ.) και στα «Έργα και Ημέραι» του Ησιόδου (7^ος π.Χ.).  Πράγματι από τα έργα αυτά αναδύεται ένα σαφές αίτημα για δικαιοσύνη, όπως φαίνεται τόσο στο περιεχόμενο όσο και στους χρησιμοποιούμενους όρους που υποδηλώνουν ή εκφράζουν την έννοια της δικαιοσύνης. Το αίτημα αυτό δεν είναι μόνο γραμματειακό ή ποιητικό, αλλά αντανακλά κοινωνικές διεργασίες που γίνονταν κυρίως στα κατώτερα και μεσαία στρώματα, τα οποία υπέφεραν από την άκρατη καταπίεση του αριστοκρατικού καθεστώτος και τον φόβο της δουλείας.

Η ΑΡΝΗΤΙΚΗ Ή ΘΕΤΙΚΗ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ

Σε προηγούμενη ανάρτηση με τίτλο «ΓΙΑΤΙ ΣΧΗΜΑΤΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΟΜΑΔΕΣ » ο  Ν. Χ. Τάτσης, στο βιβλίο του Κοινωνική οργάνωση και πολιτισμικές διεργασίες Εκδόσεις Οδυσσέας 1994, προσέγγισε τις αιτίες σχηματισμού των ανθρώπινων ομάδων. Το παρόν κείμενο περιλαμβάνει αποσπάσματα του παραπάνω βιβλίου που σχετίζονται με τη συμμόρφωση των μελών μιας ομάδας. Δηλαδή με την υπακοή των ατόμων της ομάδας στην ομαδική βούληση.

——————– / ——————–

«Τόση είναι η δύναμη συμμόρφωσης του ατόμου προς την ομάδα, ώστε τα άτομα με δημόσιο ήθος και σπάνια ακαδη­μαϊκή κατάρτιση να δέχονται την ένοχη σιωπή της ανομίας και του παραλόγου»

ΓΙΑΤΙ ΣΧΗΜΑΤΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΟΜΑΔΕΣ

«Η λογική των σταδιακών μεταβιβάσεων στην ιεράρχηση, τη δομή, το κύρος, τους κανόνες, και την ένταξη, είναι ο μυστικός τόπος γένεσης της κοινωνικής πραγματικότητας.»

Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από την δ’έκδοση του 2ου τόμου του βιβλίου Κοινωνιολογία – Κοινωνική Οργάνωση και Πολιτισμικές Διεργασίες του Ν. Χ. Τάτση, Εκδόσεις Οδυσσέας 1994. Ο συγγραφέας προσεγγίζει ένα ζήτημα μεγάλης σημασίας,το οποίο είναι ο σχηματισμός και η οργάνωση των ανθρώπινων ομάδων. Μέσα στο χαοτικό περιβάλλον της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας, που χαρακτηρίζεται κυρίως από την απομόνωση και τον ατομικισμό, είναι ένα κείμενο αφορμή για ερωτήματα, προβληματισμό αλλά και ενστάσεις. Προσφέρεται επίσης και για μια ανάγνωση απ’ την «ανάποδη», δηλαδή για την αναζήτηση όλων εκείνων των στοιχείων που λειτουργούν ή καταλήγουν να δρουν αποτρεπτικά, ανασταλτικά και διαλυτικά.

ΟΔΟΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΣ)

Είναι φανερό πως αν ο κάθε λαός δεν ανακτήσει το συντομότερο τα κλειδιά της διατροφικής του αυτονομίας οι ίδιες οι συνθήκες της βιολογικής του επιβίωσης θα καταλήξουν να εξαρτώνται πλήρως από την κυνική στρατηγική των αγροβιομηχανικών λόμπι και από την χωρίς όριο απληστία των διεθνών κερδοσκόπων. 

Jean-Claude Michea

ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΠΩΣ Η ΛΕΞΗ ΕΧΕΙ ΕΚΠΟΡΝΕΥΘΕΙ

Απόσπασμα από συνέντευξη που συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο με τίτλο «του Κορνήλιου Καστοριάδη, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ – ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ – ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΤΕΤΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ», εκδ. Πόλις

Τι σημαίνει ακριβώς η αυτονομία; Σας ρωτώ δεδομένου ότι η λέξη αυτονομία, ή ορθότερα ο όρος αυτός, βρίσκεται στο κέντρο του έργον και της σκέψης σας.

Κ.Κ.: Ναι, έτσι είναι. Θα πω αμέσως πώς εννοώ την αυτονομία και όποιος θέλει συμφωνεί, όποιος δεν θέλει ας τραβήξει το ρεβόλβερ του…

ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - ΚΑΘΕ ΛΑΟΣ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ, ΕΤΣΙ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ

Μια συνέντευξη που παραχώρησε ο Κορνήλιοs Καστοριάδηs (φιλόσοφος, οικονομολόγος και ψυχαναλυτής, 1922-1997).

Ερώτηση Δημοσιογράφου: Συχνά λέγεται ότι η Ελλάδα είναι «προβληματική», στην Ελλάδα «όλα γίνονται στον αέρα», «χωρίς προγραμματισμό», «χωρίς βάρος». Με τέτοιες διαπιστώσεις συμφωνούν πολλοί. Αλλά περιορίζονται συνήθως μόνο στις διαπιστώσεις. Γνωρίζω ότι η ελληνική κατάσταση σας απασχολεί βαθιά. Ποια είναι η ερμηνεία σας για όσα συμβαίνουν; Γιατί συμβαίνουν έτσι τα πράγματα στην Ελλάδα; Ποιες οι βαθύτερες αιτίες;

ΒΛΑΣΗΣ ΡΑΣΣΙΑΣ - Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΩΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ (ΒΙΝΤΕΟ)

Ο Βλάσης Ρασσιάς μιλά για το  ιερό, την ελληνική θεολογία και φιλοσοφία, την αρετή, τον πολίτη, την άμεση δημοκρατία και γενικότερα για την ελληνικότητα και τον αληθινό ανθρωπισμό......

ΠΡΟΚΛΟΣ - ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΙΤΙΑ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΑΝ ΤΑ ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

                                       

Απόσπασμα από το έργο του Πρόκλου << Εις τον Πλάτωνος πρώτον Αλκιβιάδην>>, β΄μέρος (στίχοι 181, 16 - 183,20):

Το αγαθό εκ των άνω, ως εγκατεστημένο επέκεινα της νοητικής φύσης, αν επιτρέπεται να το πούμε, προχωρεί μέχρι τα έσχατα, καταυγάζει τα πάντα, διαφυλάσσει και διατάσσει σε κόσμο τα πάντα και προκαλεί την επιστροφή τους προς αυτό. Πρωταρχικώς είναι παρόν στα αληθινά όντα, κατά δεύτερον στις θεϊκές ψυχές, σε τρεις θέσεις απόσταση από τα ανώτερα γένη, και μετά από τούτα στις δικές μας ψυχές, στα ζώα, τα φυτά, σε όλα τα σώματα, ακόμα και στην κατώτερη στάθμη όλων των όντων, την αμορφοποίητη ύλη. Εκείνο, με τρόπο απόκρυφο και άρρητο, πάνω από κάθε βαθμίδα, εκπέμπει προς όλα την λαμπερή παροχή του, ενώ τούτα μετέχουν στο αγαθό ανάλογα με τη βαθμίδα τους, το καθένα με διαφορετικό τρόπο και σύμφωνα με τη φύση τους:

άλλα πιο αμυδρά, άλλα πιο φωτεινά, άλλα κατά την ενιαία μορφή τους και άλλα κατά την μεριστή κυρίως, άλλα με τρόπο αιώνιο και αναλλοίωτο και άλλα στη βάση της μεταβολής. 

Τα πιο θεϊκά πράγματα, ακριβώς όπως έχουν αμέριστη την ουσία τους, έτσι έχουν και το αγαθό ενωμένο και αδιαίρετο. Σε εκείνα, αντίθετα, που έχουν απομακρυνθεί από τις αρχές έλαχε το δικό τους αγαθό που γίνεται θεατό μέσα στην απόσταση και τον μερισμό  για τον λόγο τούτο, τα πράγματα του είδους αυτού χρειάζονται τόσο το να συμπέσουν στο ίδιο σημείο όσο και το να ομοφωνούν μεταξύ τους, ώστε με δεδομένο ότι το καθένα από αυτά ξεχωριστά δεν διαθέτει αυτάρκεια - η οποία είναι στοιχείο του αγαθού - μέσα από την αμοιβαία επαφή και συνδιάταξή τους να συμπληρώνουν το έλλειμμα της φύσης τους και με την ομογνωμοσύνη τους να πραϋνουν  επίσης την αδυναμία τους που οφείλεται στον μερισμό τους και την υστέρησή τους, για να κληθούν και πάλι προς το δυνατό και το τέλειο.

Με την ίδια τούτη συλλογιστική, άνθρωποι που από μόνοι τους είναι αδύναμοι συγκεντρώνονται και συσκέπτονται από κοινού για τα συμφέροντά τους, αθροίζοντας την διαιρεμένη σκέψη τους, σαν, θα έλεγε κανείς, να σπεύδουν από πολλούς σπινθήρες να ανάψουν ένα φως συνεισφέροντας στην κοινή τους ευημερία το μερίδιο του αγαθού που έχει ο καθένας τους. Και τούτο είναι η αιτία που δημιουργήθηκαν  κοινά βουλευτήρια στις πόλεις. Επειδή καθένας μετέχει στο αγαθό σε διαφορετικό βαθμό, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο, και ο νους που διακρίνει τα αγαθά είναι για άλλον τελειότερος και για άλλον ατελέστερος (νους είναι αυτός που μπορεί να θεάται το αγαθό), η φύση δημιουργεί έναν ανάμεσα στους πολλούς με διάνοια ξεχωριστή από αυτή του πλήθους, έναν που μετέχει στο αγαθό σε μεγαλύτερο βαθμό και πληροί την ψυχή του με το νου. Αυτός έχει την αξίωση να είναι σύμβουλος των πολλών, συνάγοντας το διασπαρμένο σε αυτούς αγαθό και συνδέοντας τον μερισμό τους σε επαφή και αποκαθιστώντας την ένδειά τους σε αυτάρκεια. Διότι πώς θα μπορούσε ποτέ το πλήθος αυτό καθ΄εαυτό να πετύχει το κοινό συμφέρον του, αν δεν συνταχτεί γύρω από ένα και μοναδικό κυρίαρχο; Διότι σε όλες τις βαθμίδες των όντων μπορούμε να δούμε το πλήθος να έρχεται σε πλήρη σύμφυση με το ένα, και μέσω αυτού του ενός που έχει μία φύση να τείνει υψούμενο προς την υπερβατική ένωση. 

Κατά τον ίδιο τρόπο λοιπόν και το πλήθος των ανθρώπων που συγκεντρώνονται στα βουλευτήρια σπεύδοντας προς την επιλογή του αγαθού δια μέσω του συμβούλου πετυχαίνει τον τελικό του σκοπό. Διότι το ένα που συντάσσεται με αυτούς είναι ο σύμβουλος, ο οποίος μάλιστα ονομάστηκε έτσι ως αίτιος του συμπεράσματος και της συνένωσης των βουλευομένων. Άλλωστε, ακριβώς όπως σε όλα τα όντα η ένωση και το αγαθό από μία και μόνη ψυχή, έτσι και στους ανθρώπους ένας και ο αυτός είναι εκείνος που θέτει ενώπιόν τους την επαφή με τον νου και τη μετάδοση των αγαθών. Και ακριβώς όπως το πρωταρχικό αγαθό είναι αυτό που γεννά το νου, έτσι και ο σύμβουλος είναι αυτός που χορηγεί τη φρόνηση στους βουλευόμενους.

ΒΛΑΣΗΣ ΡΑΣΣΙΑΣ - «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΚΑΙ «ΦΑΣΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ»

Επειδή στις ημέρες μας κάποιοι ορίζουμε το Υγιές, πρωτίστως ως «Λογικό» (άρα και διαλεκτικό και καλόπιστο), και εν συνεχεία ως «Δημοκρατικό», καλό θα ήταν να θέσουμε υπό τον εξεταστικό φακό μία σειρά από σχετικές με το ζήτημα έννοιες, μήπως και, επιτέλους, πάψουν κάποιοι να παίζουν με τα μυαλά και τα στομάχια μας, κινούμενοι σαν αριστοτέχνες σαλτιμπάγκοι σε αγαθά σημαίνοντα και σημαινόμενα που ουδόλως αφορούν τις περίεργες θέσεις και προθέσεις τους.  
 

Αιώνες επί αιώνων στην ανθρώπινη Ιστορία, ίσχυε και, φυσικά, θα ισχύει ότι είναι πολύ συγκεκριμένη η διαδρομή μέσω της οποίας ο νούς εξωτερικεύεται, εκφράζεται και υλοποιείται σε πράξεις και συμπεριφορές, κοντολογίς αυτό που έχει μέσα του ένα κεφάλι δημιουργεί μία πολύ συγκεκριμένη, ανάλογή του, συμπεριφορά, ή, σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου, ανθρώπινη βιογραφία. Είμαστε αυτό που έχουμε στο κεφάλι μας, ή, με άλλα λόγια, κάθε πράξη καθορίζεται από την πεποίθηση ή θεωρία που της επιτρέπει να αναβλύσει.  

Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΩΣ ΤΟ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟ ΤΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ

Σε προηγούμενο άρθρο διατυπώθηκε η ανάγκη αλλαγής του πολιτικού συστήματος προς την κατεύθυνσης μιας αντιπροσωπευτικής αμεσοδημοκρατικού χαρακτήρα προσομοίωσης. Εκτέθηκαν τα γνωρίσματα της νεώτερης πολιτείας, καθώς και αυτά της αντιπροσωπευτικής αμεσοδημοκρατικής πολιτείας, η οποία (όπως την όρισα), μεταβάλλει την κοινωνία από ιδιώτη σε θεσμό (εντολέα) του πολιτικού προσωπικού (εντολοδόχου). Ωστόσο, η συζήτηση για ένα θεωρητικό εγχείρημα που θα προκρίνει τον συνυπολογισμό της κοινωνικής βούλησης στη λήψη των αποφάσεων, θέτει ως ιδρυτική προϋπόθεση την πραγμάτευση εκ νέου ορισμένων κεντρικών εννοιών της πολιτικής θεωρίας. Στο κείμενο που ακολουθεί, το επίκεντρο της προσοχής εστιάζεται στην κομβική έννοια της ελευθερίας, η οποία, όπως θα καταδειχθεί, σε ό,τι αφορά τη σχέση κοινωνίας και πολιτικής, λειτουργεί ως εξακρίβωση του πολιτικού συστήματος.

ΤΟ ΝΕΩΤΕΡΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ

Όπως είναι γνωστό, οι πολιτικές αρχές της νεωτερικότητας εμφανίζονται με πλήρες και ολοκληρωμένο πρόταγμα στις δύο μεγάλες επαναστάσεις του 18ου αιώνα, τη Γαλλική και την Αμερικανική. Στόχος και των δύο ήταν η εναντίωση στο φεουδαρχικό σύστημα και το πολιτειακό του υποστατικό, το οποίο είναι η απολυταρχία, και η είσοδος σε μια νέα εποχή, όπου το άτομο θα συγκροτείται με στοιχειώδεις όρους ελευθερίας. Βέβαια, η πορεία προς την κορύφωση αυτής της εναντίωσης, είχε ήδη ξεκινήσει από την Αναγέννηση, την οποία διαδέχθηκαν η Μεταρρύθμιση, οι πολιτικές αλλαγές και αναταράξεις στην Αγγλία με κατάληξη το γαλλικό και δυτικοευρωπαϊκό Διαφωτισμό. Η νέα εποχή που αναδύθηκε, είχε σαφέστατα προοδευτικό πρόσημο, καθώς οδήγησε σε απελευθέρωση των δυτικοευρωπαϊκών κοινωνιών και στη διασφάλιση κεκτημένων τα οποία λειτούργησαν ως τα θεμελιώδη γνωρίσματα του νεώτερου πολιτικού πολιτισμού (εργασιακά δικαιώματα, καθολικό δικαίωμα ψήφου κ.λ.π). Στο κείμενο που ακολουθεί, επιχειρώ να καταδείξω τα ιδρυτικά στοιχεία του κοινοβουλευτικού πολιτικού συστήματος και του νεωτερικού πολιτειακού περιβάλλοντος, να συσχετίσω την υπάρχουσα πολιτεία με την έννοια της προόδου και να προτείνω μια άλλη οδό, όπου η βούληση της συλλογικότητας θα αποτελεί σημαντική παράμετρο για τη λήψη την αποφάσεων.

ΜΙΑ ΔΙΑΛΕΞΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΜΕΣΟΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟ

Ο ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΚΟΡΝΗΛΙΟ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ - ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

Σκέψεις για το βιβλίο του Francois Dosse

ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ, ΜΙΑ ΖΩΗ

Πόλις, Αθήνα, 2015

            Ο Κορνήλιος Καστοριάδης, όπως αναφέρει και ο Francois Dosse   στο βιβλίο αυτό, είναι ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους, ενώ το έργο του «Η Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας» (1975) κατατάσσεται στα σπουδαιότερα  του 20^ου αιώνα, του οποίου η αξία και η εμβέλεια  προεκτείνεται και στον 21^ο αιώνα. Ωστόσο το συνολικό έργο του είναι πολυσχιδές, μεγάλο σε έκταση και διεσπαρμένο σε μικρά κείμενα. Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας  του έργου αυτού από μία άποψη μπορεί να διευκολύνει τον αναγνώστη αλλά από την άλλη δίνει αποσπασματική εικόνα και καθιστά δύσκολη την πρόσβασή του σε μία συνολική οπτική.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ - Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

           Το 2016 έκλεισαν 2400 έτη από τη γέννηση του Αριστοτέλη (384-322 π.Χ.) και το γεγονός τιμήθηκε στην Ελλάδα με πανεπιστημιακά διεθνή συνέδρια και άλλες εκδηλώσεις. Παρουσιάστηκε μάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος ως ο «θεμελιωτής της δημοκρατικής πολιτείας», άποψη που δεν ισχύει για πολλούς λόγους.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΣΜΟΘΕΑΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

“Αν η ελευθερία και η ισότητα γεννιούνται στη σκέψη κάποιου ανθρώπου, στην πράξη μπορούν να βρεθούν μόνο στη Δημοκρατία, όπου όλοι οι άνθρωποι έχουν την ίδια ευθύνη για τα κοινά”

 

“Ο άνθρωπος είναι ζώον πολιτικόν”.

Αριστοτέλης

“Τον πολίτη που δεν ασχολείται με τα κοινά δεν τον θεωρούμε φιλήσυχο, αλλά άχρηστο”.

Θουκυδίδης

Η Αρχαία Ελληνική Θρησκεία είναι εντελώς αντίθετη με τη θέση την οποία υιοθετούν συνήθως οι θρησκείες, κηρύσσοντας ότι καμία σχέση δεν έχουν με την Πολιτική (ένας ισχυρισμός που δεν είναι αληθής, ούτως ή άλλως).

ΠΟΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ;

“... η ίδια είσαι εσύ, Δημοκρατία, αφρόντιστη και κακογερασμένη, βρώμικη και

ντυμένη με κουρέλια που δεν σου πρέπουν...” (παράφραση του Ομήρου, “Οδύσσεια” Ω 249-250)  

   
   
Δύο από τις πιό χαρακτηριστικές ιδιότητες αυτού του μεταελληνικού κόσμου στον οποίον ζεί εδώ και 16 αιώνες η ανθρωπότητα, είναι η υπερβολική ασάφεια και η  μεγάλη δεξιοτεχνία στην παραποίηση. Αυτή η ίδια η προέλευση άλλωστε του συγκεκριμένου “πολιτισμού” που τώρα κυριαρχεί, προϋποθέτει  αξιωματικά κάτι τέτοιο, αφού ένας πολύ πονηρός τρόπος για να κρύβει κανείς την όποια ανεπιθύμητη, για αυτόν, αλήθεια είναι να μιλάει ακατανόητα ή με ασάφεια, αλλά και να παραχαράζει ή να παραποιεί γεγονότα και νοήματα. Ο E. A. Ράουτερ παρατηρούσε από την δεκαετία του 60 κιόλας ότι “όσο ασαφέστερα εκφράζεται κανείς, τόσο περισσότερο μένει κρυμμένο το ψέμα που υπάρχει στον λόγο του..” (“Η Κατασκευή  Υπηκόων”)    

Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ (ΑΜΕΣΗ) ΠΕΤΥΧΕ, ΑΛΛΑ ΕΜΕΙΣ ΤΗΝ ΞΕΧΑΣΑΜΕ

Η αληθινή δημοκρατία είναι συνάρτηση παραγόντων που συνιστούν έναν ανώτερο πνευματικά άνθρωπο. Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα του διαρκούς διαλόγου, της καθολικής συμμετοχής στις αποφάσεις, το πολίτευμα των λογικών ψυχών. Όταν εκλείπουν αυτά τα θεμέλια, κυριαρχεί ο εγωτισμός, τα επιμέρους συμφέροντα εις βάρος του κοινοτικού συμφέροντος με την συνεπαγόμενη εξαφάνιση κάθε μορφής δημοκρατικής οργάνωσης της κοινωνίας. Άρα, λοιπόν, δεν αποτυχαίνει κάθε φορά η δημοκρατία, αλλά οι ίδιοι οι πολίτες έχουν απορρίψει, εν είδει παραίτησης, κάθε προσπάθεια άσκησης της πολιτικής αρετής στο δημόσιο βίο.

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ (ΒΙΝΤΕΟ)

Όταν  γίνεται λόγος για δημοκρατία στην ελληνική πολιτική αντίληψη δεν εννοείται αυτό που βιώνουμε στον σύγχρονο δυτικό κόσμο με το αντιπροσωπευτικό κοινοβουλευτικό σύστημα το οποίο επιμένουν να το αποκαλούν "αντιπροσωπευτική δημοκρατία". Δημοκρατία είναι το κράτος του Δήμου, η διακυβέρνηση μια πολιτείας με ψηφίσματα πολιτών. Έτσι, προκειμένου να καταστήσουμε σαφή και σύμφωνη με την ελληνική αντίληψη την αληθινή διάσταση του τι είναι δημοκρατία στους νέους καιρούς, την διακρίνουμε με τον όρο ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Σε αυτό το πολίτευμα τον λόγο έχουν αποκλειστικά οι πολίτες.

Η ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Παραθέτουμε παρακάτω ένα απόσπασμα από το έργο του Χρήστου Ρήγα, Τότε που λειτουργούσε η δημοκρατία (εκδ. Εντός, 1996). Το βιβλίο στο σύνολό του αποτελεί μια αξιόλογη μελέτη της δημοκρατικής εποχής της αρχαίας Αθήνας, ιδωμένης με ριζοσπαστικό τρόπο από τον συγγραφέα. Η ριζοσπαστικότητά του έγκειται στο ότι ερμηνεύει, με εμβριθή αλλά όχι ακαδημαϊκό τρόπο, την ουσία των πολιτικών εξελίξεων και εντάσεων της εποχής, παρουσιάζει το ρόλο των σημαντικότερων προσωπικοτήτων καταλύοντας τις στερεότυπες αντιλήψεις που έχουν επικρατήσει γι’ αυτούς στη νεώτερη εποχή, και καταρρίπτει πολλούς μύθους με τους οποίους έχουμε επενδύσει την προσέγγιση των γεγονότων και των σχέσεων εξουσίας της αθηναϊκής δημοκρατίας. Είναι ένα βιβλίο που μπορεί να αποδειχτεί περισσότερο χρήσιμο και ουσιαστικό από πολλά σύγχρονα έργα επαγγελματιών διανοούμενων, που αξίζει να διαβαστεί και να διαδοθεί, ώστε να συνεισφέρει, με την ευρύτητα των γνώσεων που περιέχει, στο ξεκαθάρισμα της αντίληψής μας για το πολιτικό, κοινωνικό και πολιτισμικό περιεχόμενο της αρχαίας δημοκρατικής εποχής.