ΕΤΙΚΕΤΕΣ

ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ - ΧΡΟΝΟΣ, ΤΟΠΟΣ, ΤΡΟΠΟΣ, ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΚΑΙ ΥΛΗ ΤΩΝ ΠΛΑΤΩΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΟΓΩΝ

Αποτέλεσμα εικόνας για σκέψη, έργα ζωγραφων


Σχετικά με τον χρόνο, ο Πλάτων δεν έκανε τους διαλόγους να διεξάγονται σε τυχαίο χρόνο, αλλά κατά την διάρκεια πανηγύρεων ή κατά την διάρκεια εορτών των θεών, ώστε οι διάλογοι αυτοί να λέγονται όπως οι ύμνοι προς τους θεούς, καθώς κατά την διάρκεια αυτών των εκδηλώσεων αναπέμπονταν ύμνοι προς τους θεούς.


Έτσι, για παράδειγμα ο Τίμαιος διαδραματίζεται κατά την διάρκεια των Μικρών Παναθηναίων, ο δε Παρμενίδης κατά την διάρκεια των Μεγάλων ΠαναθηναίωνΕδώ να σημειωθεί ότι τον διάλογο Παρμενίδη που αποτελεί ύψιστο μυστηριακό διάλογο, τον τοποθετεί στην μεγαλύτερη εορτή της Αθήνας.
Όπως μας λέει ο Πρόκλος (Σχόλια στον Τίμαιο Α 84.12-85.30) οι διάλογοι Τίμαιος και Κριτίας που αναφέρονται στην νίκη των Αθηναίων, ομοιάζουν ως ένας άλλος πέπλος που προσφέρεται στην θεά Αθηνά επ’ ευκαιρία των Μικρών Παναθηναίων ή σαν ένας ύμνος προς τιμήν της.

Ο τόπος στον οποίο διαδραματίζονται οι διάλογοι, όταν ζούσε ο Σωκράτης ήταν η Αθήνα, ενώ όταν πέθανε ο Σωκράτης, ήταν διαφορετικοί από την Αθήνα (π.χ οι Νόμοι διαδραματίζονται στην Κρήτη) γιατί θεωρούσε τους Αθηναίους ανάξιους να αναφέρονται στους διαλόγους.

Έτσι, το Συμπόσιο το τοποθέτησε στο σπίτι του Αγάθωνα, την Πολιτεία στον Πειραιά, τον Φαίδρο στο ιερό των Νυμφών, τον δε Τίμαιο όχι σε κάποιον συγκεκριμένο τόπο, αλλά στην πόλη.



Ο χαρακτήρας του διαλόγου αντιστοιχεί στο είδοςΟ χαρακτήρας μπορεί να είναι αδρόςισχνός ή μικτός, ο δε μικτός σε κατά κράσιν ή κατά παράθεσιν.


Ο Πλάτων χρησιμοποιεί τον αδρό τύπο του χαρακτήρα στους θεολογικούς διαλόγους και τον ισχνό τύπο στους άλλους διαλόγους επειδή μιμείται την πραγματικότητα.

Εάν ο τύπος του χαρακτήρα είναι αδρός ή ισχνός που έχει λίγη αδρότητα, τότε είναι μικτός κατά κράσιν λόγω της ανάμειξης των δύο αυτών.

Όταν δε μέρος του διαλόγου εκφράζεται ισχνώς και μέρος του αδρώς, όπως στον Γοργία, είναι μικτός κατά παράθεση.

Στον Γοργία, τα διαδραματιζόμενα πριν τον μύθο τα εξέφρασε με ισχνό τρόπο, ο μύθος είναι με αδρό τρόπο διότι τα θεολογικά πράγματα ο Πλάτων τα εκφράζει με αδρό τρόπο, τα δε λογικά με ισχνό τρόπο.

Ο Πλάτων χρησιμοποιεί τον κατά κράσιν μικτό τρόπο στους ηθικούς διαλόγους, επειδή σε αυτούς διαλέγεται για την αρετή, διότι οι αρετές είναι μεσότητες, όπως μεσότητα είναι και ο κατά κράσιν μικτός χαρακτήρας.



Ο τρόπος της αποτύπωσης του διαλόγου αναλογεί με την φύσηΔιακρίνεται σε υφηγηματικόζητηματικό ή μικτό.


Ο τρόπος είναι υφηγηματικός όταν ο Πλάτων παρουσιάζει την διδασκαλία του χωρίς να υποβάλλει τα λεγόμενα του σε κάποια απόδειξη ή έρευνα και την χρησιμοποιεί για διδασκαλία και πράξη για απόδειξη του ψεύδους, ασχολείται δε με γεγονότα και πράγματα.

Ο τρόπος είναι ζητηματικός όταν ο Πλάτων αναζητεί κάτι και χρησιμοποιείται για εξάσκηση και αγώνα για έλεγχο του ψεύδους, ασχολείται δε με πρόσωπα.

Ο τρόπος είναι μικτός όταν αποτελείται από τα δύο προηγούμενα.

Κάθε δε ένας από αυτούς διακρίνεται σε δυο υποκατηγορίες.

Ο μεν υφηγηματικός τρόπος διακρίνεται σε θεωρητικό και πολιτικό, ο δε ζητηματικός τρόπος διακρίνεται σε αγωνιστικό και γυμναστικό.

Χρησιμοποιεί τον θεωρητικό υφηγηματικό τρόπο στους θεολογικούς διαλόγους και τον πολιτικό υφηγηματικό στην ΠολιτείαΟ Πρόκλος τοποθετεί την Πολιτεία στον μικτό τύπο αποτύπωσης.

Ο ζητηματικός διακρίνεται στον γυμναστικό που αποσκοπεί στην εξάσκηση του μυαλού και ο αγωνιστικός που αποβλέπει στον επιτυχή ανταγωνισμό στις συζητήσεις.

Ο γυμναστικός διακρίνεται σε εκείνον που συγγενεύει με την μαντική τέχνη και σε έναν δοκιμαστικό τύπο.

Ο αγωνιστικός διακρίνεται σε τύπο που εγείρει κριτικές αντιρρήσεις και σε τύπο που ανατρέπει ουσιώδεις θέσεις.

Ανώνυμα Προλεγόμενα στην Πλατωνική Φιλοσοφία 17.19-29, Διογένης Λαέρτιος III 49, Πρόκλος - Σχόλια στην Πολιτεία Α 15.19-23


πηγή: empedotimos.blogspot.gr