Α. Οι πύλες του Ηλίου και οι πύλες του Ηρακλή
Όπως ήδη αναφέραμε, ο Ηλιος φαίνεται ότι διατρέχει τον ζωδιακό κάνοντας έναν πλήρη κύκλο μέσα σε ένα έτος. Κάνοντας λοιπόν τον κύκλο, σε δύο σημεία φαίνεται ότι αναστρέφεται η πορεία του. Τα σημεία αυτά είναι τα σημεία των δυο ηλιοστασίων, που ΣΥΜΒΑΤΙΚΑ θεωρούμε ότι είναι ο Καρκίνος και ο Αιγόκερω.
Ο Πορφύριος στο Περί του Αντρου των Νυμφών 28 μας αναφέρει ότι :
“λέγει δε που και Ηλίου πύλας, σημαίνων Καρκίνον τε και Αιγόκερων»
όπως επίσης και ο Μακρόβιος που αναφέρει ότι :
«Ο Γαλαξίας περιτριγυρίζει τον ζωδιακό, τέμνοντας τον στα δύο τροπικά ζώδια, τον Καρκίνο και τον Αιγόκερω. Οι Φυσικοί Φιλόσοφοι τα ονομάζουν «Πύλες του Ηλιου» διότι τα ηλιοστάσια οριοθετούν την κίνηση του Ηλίου, αναγκάζοντας τον να αλλάξει την διαδρομή του κατά μήκος της ζώνης, πέραν των οποίων ποτέ δεν πηγαίνει»
Μακρόβιος-Σχόλια στο Ενύπνιο του Σκιπίωνα Ι.12.1
Εδώ ας σημειωθεί ότι παρόλη την μετάπτωση των Ισημεριών, ο Γαλαξίας φαίνεται ότι τέμνει τον ζωδιακό σε σταθερά σημεία, τα οποία δεν αλλάζουν παρόλο που τα ζώδια μετακινούνται πάνω στην εκλειπτική και αυτό λόγω των «ανοιγμάτων» που υπάρχουν στον ζωδιακό και λόγω των οποίων ο Γαλαξίας είναι ορατός σαν γαλακτόχρους λωρίδα από τον γήινο παρατηρητή.
Το φαινόμενο αυτό καταγράφει και ο Αρατος στα Φαινόμενα του:
«Διότι αυτός (=ο Γαλαξίας ) είναι λευκός και λοξεύει με τους τροπικούς. Και για λίγο πέφτοντας πάνω τους τέμνει τον Ζωδιακό κύκλο στους Διδύμους και στον Τοξότη».
Ετσι λοιπόν, ο Μακρόβιος αναφέρεται στα συμβατικά ζώδια ενώ ο Αρατος στους αστερισμούς στους οποίους σταθερά τέμνει ο Γαλαξίας τον ζωδιακό και που στον καιρό του Μακροβίου, λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών, ταυτίζονταν.
Δηλαδή, πίσω από τον συμβατικό Αιγόκερω ευρίσκετο ο αστερισμός του Τοξότη και πίσω από τον συμβατικό Καρκίνο ευρίσκετο ο αστερισμός των Διδύμων.
Σήμερα, οι προαναφερθέντες αστερισμοί ουσιαστικά έχουν μετατοπισθεί και τα τροπικά ζώδια αντιστοιχούν το μεν Χειμερινό Ηλιοστάσιο στο ενδιάμεσο μεταξύ των αστερισμών Τοξότη και Σκορπίου, το δε Θερινό Ηλιοστάσιο στο ενδιάμεσο μεταξύ Διδύμων και Ταύρου.
(Σχετικά με την μετάπτωση των ισημεριών, ο μελετητής προτείνεται να ανατρέξει σε σχετικά αστρονομικά βοηθήματα )
Αλλωστε όπως καταγράφει ο Ευσέβιος, οι άθλοι του Ηρακλή είχαν αποτύπωση πάνω στον ζωδιακό :
«Αλλά τους άθλους επιτελούντα τους δώδεκα τον Ηρακλέα της κατ’ουρανόν διαιρέσεως του ζωδιακού κύκλου, ον φασί τον ήλιον περιπολείν, το σύμβολον φέρειν. Τις ουν έτι γένοιτ’αν Ευρυσθεύς ο τω ηλίω, ώσπερ ουν τω Ηρακλεί, τους άθλους εκτελείν επιτάττων»
Ευσέβιος – Ευαγγελική Προπαρασκευή 3.13.17
Όπως λοιπόν οι Πύλες του Ηλίου είναι τα σημεία που οριοθετούν την πορεία του Ηλίου, έτσι και οι Πύλες του Ηρακλή είναι τα σημεία που οριοθετούν την πορεία της ανθρώπινης ψυχής, η οποία ανθρώπινη ψυχή μόνο όταν γίνει Ηρακλής θα μπορέσει να περάσει από τις πύλες αυτές.
Ο Πίνδαρος κάνει ενδιαφέρουσες αναφορές στις Πύλες του Ηρακλή σαν τα απώτατα όρια που ένας άνθρωπος μπορεί να φτάσει.
«Αν ο γιός του Αριστοφάνη όντας ωραίος πετυχαίνει σαν την μορφή του ωραία έργα, έχει φτάσει στις υπέρτατες αντρίκειες αρετές. Δεν είναι κι εύκολο την άβατη θάλασσα να περάσεις και πιο πέρα να πας κι από του Ηρακλή τις στήλες που έστησε ο ήρωας θεός, εσχάτους μάρτυρες ξακουστούς για τα καράβια»
Πίνδαρος-Νεμεόνικος ΙΙΙ 20
«Από την πατρίδα τους με τις τρανές αρετές τους άγγιξαν τις στήλες του Ηρακλή. Ας μην γυρεύουν δόξα μεγαλύτερη»
Πίνδαρος-Ισθμιόνικος IV 11-12
«Αν το νερό είναι το πιο πολύτιμο και το χρυσάφι το πρώτο από όλα, τότε ο Θήρωνας έφτασε από την γη του στα πέρατα, στις στήλες του Ηρακλή για τις νίκες του. Το παραπέρα απρόσβατο είναι στους σοφούς και στους ασόφους.
Δεν θα προσπαθήσω να πάω εκεί. Θα ήμουν ανόητος»
Πίνδαρος-Ολυμπιόνικος III 43-45
Ας δούμε τώρα ένα σημαντικό απόσπασμα του Πρόκλου:
«Και όχι μόνο αυτό, αλλά η ποίηση του Ομήρου επιπλέον εξυμνεί τις Πύλες του Ηλίου και τον Δήμο Ονείρων, ονομάζοντας Πύλες Ηλίου τα δύο τροπικά ζώδια, Αιγόκερω και Καρκίνο, και Δήμο Ονείρων, όπως λέει εκείνος, τον Γαλαξία.
Και ο Πυθαγόρας άλλωστε ονομάζει με τρόπο μυστηριακό Αδη τον Γαλαξία και Τόπο Ψυχών, επειδή εκεί συνωθούνται οι Ψυχές»
Πρόκλος – Σχόλια στην Πολιτεία 2.129
Τι παρατηρούμε λοιπόν ότι μας αποκαλύπτει ο Πρόκλος εδώ; Ότι οι πύλες του Ηλίου που αναφέρει ο Ομηρος στο Ω της Οδύσσειας, ουσιαστικά είναι τα τροπικά ζώδια, τα οποία όμως είναι οι πύλες που οδηγούν στον Γαλαξία, όπως είδαμε λίγο παραπάνω.
Και επίσης, όπως είδαμε και σε προηγούμενη ανάρτηση, ότι σύμφωνα με τον Πυθαγόρα, ο Γαλαξίας που για τον Ομηρο ονομάζεται Δήμος Ονείρων, είναι ο μυστηριακός ουράνιος Αδης.
Αρα οι Πύλες του Ηλίου που ταυτίζονται με τις Πύλες του Ηρακλή, δηλαδή τα τροπικά ζώδια, μπορούν κάλλιστα να ονομασθούν και Πύλες της Ψυχής, μιας και οι ψυχές τις διαβαίνουν για να επανέλθουν στον Γαλαξία από όπου ξεκίνησαν.
(Ας θυμηθούμε εδώ ότι η Ήρα είναι η πηγή των ψυχών και κατά την Μυθολογία, ο Γαλαξίας σχηματίστηκε από το γάλα της )
Β. Οι πύλες της Ψυχής
«Ηδε παρ’Ηελίοιο Πύλας και Δήμον Ονείρων ήισαν».
Αυτό μας λέει ο Ομηρος στο Ω της Οδυσσείας, όταν ο Ερμής παίρνει τις ψυχές των μνηστήρων και τις μεταφέρει μέσω των πυλών του Ηλίου (τα τροπικά ζώδια) στον Δήμο Ονείρων (τον Γαλαξία).
Συνεπώς βλέπουμε σαφέστατα ότι στον Όμηρο, οι πύλες του Ηλίου ουσιαστικά αποτελούν τις πύλες από τις οποίες διέρχονται οι ψυχές για να πάνε στον ουράνιο Άδη.
Στο Ν της Οδύσσειας (στίχοι 102-112) εξάλλου ο Όμηρος, περιγράφοντας το Άντρο των Νυμφών (με τον αποσυμβολισμό του οποίου θα ασχοληθούμε σε μελλοντική ανάρτηση) αναφέρει δύο θύρες, την βόρεια και την νότια :
«Βρίσκονται και δύο θύρες, που η μία τους βλέπει στο βοριά και την περνούν άνθρωποι, ενώ η άλλη η θεικιά κοιτάει προς τον νότο. Από αυτή όμως δεν μπαίνουν θνητοί, παρά είναι των αθανάτων το διάβα»
Αν θεωρήσουμε το Αντρο σαν σύμβολο του κόσμου, όπως μας αποκαλύπτει ο Πορφύριος, τότε οι δύο θύρες αυτές αποτελούν τις πύλες μετάβασης έξω από τον κόσμο. Αν θυμηθούμε ότι ο κόσμος της γέννησης είναι ό,τι περικλείεται από την σφαίρα των απλανών, τότε οι θύρες αυτές ουσιαστικά είναι τα τροπικά ζώδια.
Πράγματι ο Πρόκλος στα Σχόλια στην Πολιτεία 2.129 αντιστοιχεί τα δύο χάσματα που αναφέρει ο Πλάτων στον Μύθο του Ηρός, με τις δύο αυτές θύρες του Ομήρου :
“Για την ύπαρξη των δύο χασμάτων, επικαλείται την μαρτυρία της ποίησης του Ομήρου που όχι μόνο αναφέρεται στις βορινές καθοδικές για τους ανθρώπους οδούς, που ολοκληρώνει ο Καρκίνος, πλησιάζοντας τον Αιγόκερω.
Οι νότιες οδοί έχουν χαρακτήρα περισσότερο θεικό και από αυτές είναι αδύνατον να περάσουν οι άνθρωποι, αφού πρόκειται για οδούς των αθανάτων μόνο.
Διότι ο Αιγόκερω ανυψώνοντας τις ψυχές, καταλύει την ζωή που έχουν μέσα στους ανθρώπους και δέχεται μόνο την αθάνατη και θεική».
Παρατηρούμε ότι ο μεν Ομηρος δεν αναφέρεται σε ζώδια περιγράφοντας τις δύο θύρες, ενώ ο Πρόκλος μας κάνει την διευκρίνιση ότι οι θύρες αυτές ουσιαστικά σηματοδοτούνται από τα τροπικά ζώδια.
Εδώ πρέπει να τονίσουμε την πολύ ορθή αντιμετώπιση του θέματος που κάνει ο θεολόγος Ομηρος, ο οποίος δεν αναφέρεται σε ζώδια, μιας και αυτά είναι συμβατικά και οι πραγματικοί αστερισμοί κάθε φορά αλλάζουν. Υπάρχει βέβαια και ένας άλλος λόγος, τον οποίο θα αναλύσουμε σε μελλοντική ανάρτηση.
Αν ανατρέξουμε στο σχετικό διάγραμμα της ουρανίου σφαίρας, βλέπουμε ότι στον Βορρά, είναι πράγματι η θερινή τροπή της οποίας το ζώδιο συμβατικά είναι ο Καρκίνος, ενώ στον Νότο είναι η χειμερινή τροπή της οποίας το ζώδιο συμβατικά είναι ο Αιγόκερω.
Με άλλα λόγια, από τον συμβατικό Αιγόκερω (στην πραγματικότητα Τοξότη ) οι ψυχές φεύγουν πια από τον κόσμο μας μόλις τελειοποιηθούν, μιας και τότε επανακτούν την αθάνατη και θεική τους φύση, ενώ από τον Καρκίνο (στην πραγματικότητα Διδύμους ), οι ψυχές διέρχονται κάθε φορά για να μπουν στον κόσμο της γέννησης, δηλαδή για να ενσαρκωθούν.
Μια δεύτερη ματιά
¨Και οι θεολόγοι δύο πύλες των ψυχών θέτουν ΣΥΜΒΟΛΙΚΑ, τον Ηλιο και την Σελήνη, και δια μεν της πύλης του Ηλίου ανεβαίνουν οι ψυχές, δια δε της πύλης της Σελήνης κατεβαίνουν»
Πορφύριος – Αντρο Νυμφών 29
Βλέπουμε δηλαδή ότι ο Ηλιος και η Σελήνη συμβολίζουν επίσης και τις δύο πύλες της ψυχής, τις οποίες μελετήσαμε προηγουμένως.
Όμως, όπως είδαμε στην προηγούμενη ανάρτηση, οι πύλες της ψυχής είναι τα τροπικά ζώδια, ενώ σε αυτό το απόσπασμα βλέπουμε ότι οι πύλες αυτές είναι ο Ηλιος και ηΣελήνη. Πως συμβιβάζονται όλα αυτά ;
Αν ανατρέξουμε στην σχετική ανάρτηση, θα θυμηθούμε ότι η Σελήνη αντιστοιχεί στον Βόρειο Πόλο της ουρανίου σφαίρας και ουσιαστικά καθορίζει τα όρια του κόσμου της γέννησης.
Αρα, κατ’αναλογία η Πύλη της Σελήνης πρέπει να είναι η βόρεια πύλη και συνεπώς θα αντιστοιχεί στο ζώδιο της θερινής τροπής, δηλαδή στον συμβατικό Καρκίνο.
Τον συλλογισμό μας επιβεβαιώνουν και οι αναφορές του Ομήρου, όπως και των σχολιαστών του, που αναφέρουν την βόρεια πύλη σαν την πύλη από την οποία κατεβαίνουν οι ψυχές για γέννηση.
Συνεπώς, η πύλη του Ηλίου πρέπει να είναι η νότια πύλη, που αντιστοιχεί στο ζώδιο της χειμερινής τροπής, δηλαδή στον συμβατικό Αιγόκερω, και που επιβεβαιώνεται, όπως και με την πύλη της Σελήνης, από τον Ομηρο και τους σχολιαστές του, που αναφέρονται στην νότια πύλη σαν εκείνη από την οποία οι ψυχές ανέρχονται.
Αν στραφούμε στην Ελληνική Θεολογία θα αντλήσουμε ένα επιπλέον κλειδί που θα μας λύσει την απορία μας.
Σύμφωνα με την Ελληνική Θεολογία, οι θεοί εκδηλώνονται σε σειρές, οι οποίες ξεκινούν από το ΕΝ και καταλήγουν μέχρι την έσχατη ύλη, σε κάθε δε επίπεδο υπάρχει αντίστοιχη εκδήλωση του κάθε θεού.
Ετσι για παράδειγμα σε παλαιότερη ανάρτηση αναφερθήκαμε στην Απολλωνιακή σειρά, στην οποία εντασσεται ο Θεός (Ενάδα) Απόλλων, ο Υπερκόσμιος Απόλλων, ο Υπερκόσμιος-Εγκόσμιος Απόλλων, ο Εγκόσμιος Απόλλων, Απολλωνιακές θείες ψυχές, Αγγελοι, Δαίμονες, Ηρωες, ανθρώπινες ψυχές,ο Ηλιος, ο αλέκτωρ, ολέων, το ηλιοτρόπιο, ο λωτός, ο χρυσός.
Κατά ανάλογο τρόπο η ενάδα Αρτεμις έχει αντίστοιχες εκδηλώσεις σε κάθε επίπεδο, και αντίστοιχα στον φυσικό κόσμο είναι η Σελήνη, ο άργυρος, ο σεληνίτης λίθος κλπ.
Συνεπώς αν θεωρήσουμε ότι οι θεολόγοι αναφερόμενοι σε Ηλιο και Σελήνη ουσιαστικά αναφέρονται στις αντίστοιχες σειρές, τότε ουσιαστικά αναφέρονται στις αντίστοιχες μονάδες των σειρών αυτών, δηλαδή στους θεούς Απόλλωνα καιΑρτεμη και στις σχετικές δράσεις τους που είναι για την μεν Αρτεμη η εμψύχωση , για δε τον Απόλλωνα η ανύψωση/εκθέωση.
Ανακεφαλαιώνοντας, λοιπόν, ας συγκρατήσουμε ότι η πύλη του Ηλίου είναι το ζώδιο της Χειμερινής τροπής (συμβατικά Αιγόκερω), η δε πύλη της Σελήνης το ζώδιο της Θερινής τροπής ( συμβατικά Καρκίνος ).
Μήπως υπάρχει και καμία άλλη αναφορά που θα ενισχύσει τον συλλογισμό μας ;
Σύμφωνα με τον Ιάμβλιχο, στο περί Πυθαγορικού Βίου 82, οι Πυθαγόρειοι συμβόλιζαν τις Νήσους των Μακάρων με τον Ηλιο και την Σελήνη.
(οιον τί εστιν αι μακάρων νήσοι; Ηλιος καί Σελήνη )
Όμως όπως γνωρίζουμε οι Νήσοι των Μακάρων, ταυτίζονται με τα Ηλύσια Πεδία και βρίσκονται στην μέση του Ωκεανού.
«Στα νησιά των Μακάρων, όπου φυσούν ολόγυρα οι Ωκεάνιες Αυρες»
Πίνδαρος – Ολυμπιόνικος II 127
“Και για αυτό λένε ότι κατοικούν στις νήσους των Μακάρων, στις οποίες έλαχαν οι ευδαίμονες ψυχές, θεωρούμενες νήσοι καθώς υπερέχουν της γεννήσεως, όπως ακριβώς οι νήσοι της θαλάσσης»
Πρόκλος – Σχόλια στα Εργα και Ημέρες του Ησιόδου 171-173
(Συγκρατούμε εδώ τον συμβολισμό των νησιών, σαν σύμβολα του νοητού, της δε θάλασσας σαν σύμβολο του κόσμου της γέννησης, που θα μας βοηθήσει σε πολλά σημεία της μελέτης μας στην Ελληνική Θεολογία)
Όμως καθώς η μελέτη μας, μας οδήγησε στο να ταυτίσουμε τον Ωκεανό με τον Γαλαξία και συνεπώς με τα όρια του αισθητού και του νοητού κόσμου, βλέπουμε ότι οι νήσοι των Μακάρων, είναι στα όρια του νοητού και συνεπώς ο συμβολισμός των Πυθαγορείων είναι πλήρως συμβατός.
Ετσι λοιπόν οι πύλες της ψυχής αντιστοιχούν στις πύλες του Ηλίου ή αλλιώς στις πύλες του Ηρακλή και συγκεκριμένα η πύλη της Σελήνης είναι σύμβολο της πύλης από όπου κατεβαίνουν οι ψυχές για ενσάρκωση, η δε πύλη του Ηλίου σύμβολο της πύλης μέσω της οποίας οι ψυχές ανέρχονται στο νοητό.
πηγή: empedotimos.blogspot.gr