Του Εμπεδότιμου
Σε προηγούμενη ανάρτηση μιλήσαμε για τα τρία είδη ζωής της ψυχής, τα χαρακτηριστικά κάθε μιας και πως ενεργεί η ψυχή όταν ζει κάτω από κάθε ένα είδος ζωής.
Ας δούμε τώρα πως ο Όμηρος χειρίζεται το θέμα αυτό.
Μας λέει ο Πρόκλος στα Σχόλια του στην Πολιτεία 1.108 ότι η κρίση του Πάρη διαλέγοντας μεταξύ των τριών θεαινών (Ηρας, Αφροδίτης και Αθηνάς) αλληγορεί την επιλογή ενός από τους τρόπους ζωής που μελετήσαμε στον ανωτέρω σύνδεσμο.
Ετσι η Ήρα συμβολίζει το ανώτατο είδος ζωής μιας και σε αυτήν ανήκει ο βασιλικός βίος, με την Αθηνά αλληγορείται ο φιλοσοφικός βίος που είναι ο δεύτερος τρόπος ζωής και με την Αφροδίτη αλληγορείται ο ερωτικός βίος που είναι ο τρίτος (κατώτερος) τρόπος ζωής.
Μας εφιστά δε την προσοχή ότι "ο πραγματικά ερωτικός, που προτάσσει τον νου και την φρόνηση και με αυτά θεάται τόσο την αληθινή ωραιότητα όσο και την φαινομενική, ανήκει εξ ίσου στην τάξη της Αθηνάς και της Αφροδίτης. Οποιος όμως αναζητά με πάθος μόνο το ερωτικό είδος καθαυτό, απομακρύνεται από τα αληθινά ωραία και καλά, ορμάει οδηγημένος από την λαιμαργία και την ανοησία του προς το απείκασμα του ωραίου και κοντά σε αυτό πέφτει και κείτεται, χωρίς να γνωρίσει ούτε την ανάλογη του ερωτικού τελείωση".
Ετσι μας υποδεικνύει εμμέσως ότι η επιλογή της Αφροδίτης από τον Πάρη με βάση την ορατή ομορφιά και αυτή που έχει υποστασιοποιηθεί στην ύλη, αλληγορεί στο κατώτατο τρόπο ζωής, για αυτό δε και αναφέρει ότι την υλική ομορφιά "την προστατεύουν κάποιοι δαίμονες της βαθμίδας της Αφροδίτης, για τον λόγο αυτό ακόμα και εκείνος που αναζητά το απείκασμα μόνο της ωραιότητας λέγεται ότι έχει την βοήθεια της Αφροδίτης" Μας δίνει δηλαδή την ένδειξη ότι στο επεισόδιο αυτό, η Αφροδίτη ουσιαστικά είναι δαίμων και όχι η ίδια η θεά.
Θα έπρεπε δε να είχαμε υποψιαστεί ότι μάλλον και οι άλλες δύο θεές που εμφανίζονται πρέπει να είναι δαίμονες και όχι οι ίδιες οι θεές, μιας και όπως ξέρουμε οι θνητοί επικοινωνούν με τους θεούς μόνο μέσω των δαιμόνων, όπως μας ξεκαθαρίζει η Διοτίμα στο Συμπόσιο.
(Αλλωστε στον Ομηρο, σε πολλά σημεία, όταν γίνεται αναφορά σε θεό, στην πραγματικότητα πρόκειται για δαίμονα, μιας και όπως γνωρίζουμε όλα τα μέλη μιας σειράς, έχουν το ίδιο όνομα.)
Ετσι λοιπόν ο Πρόκλος μας λέει ότι "δεν πρέπει να νομίζουμε ότι πρόκειται για πραγματική αντιδικία των θεών μεταξύ τους και για κρίση που έκανε ένας βάρβαρος, αλλά πρέπει να θεωρήσουμε ότι και οι επιλογές των τρόπων ζωής γίνονται υπό την εξουσία των θεών που εποπτεύουν τις ψυχές", κάνει δε αναφορά ότι και ο Πλάτων το ίδιο ακριβώς παρουσιάζει στον Φαίδρο ( 252 e-f, 265b ).
Σχετικό με το θέμα αυτό είναι και το επεισόδιο από τον μύθο του Ηρός στην Πολιτεία (Βιβλίο 10, 617d-618b), όπου ο Πλάτων επιμένει ότι οι ψυχές επιλέγουν τον βίο τους και είναι υπεύθυνες για τις επιλογές που κάνουν. ( "αιτία ελομένου θεός αναίτιος").
Εκεί, σε μια ελαφριά παραλλαγή του Ομήρου, βάζει τον προφήτη να πει στις ψυχές: "Δεν θα σας διαλέξει ο δαίμονας, αλλά εσείς θα διαλέξετε τον δαίμονά σας".
(Ας θυμηθούμε ότι η επιλογή από τις ψυχές των βίων, ουσιαστικά είναι αναγκαστική λόγω του αντιπεπονθότος (κάρμα) που τις βαρύνει, λέγεται δε ότι αυτές επιλέγουν τον τρόπο ζωής, επειδή ουσιαστικά οι ίδιες είναι υπεύθυνες για τον επιλεγόμενο τρόπο ζωής, μιας και με τις προηγούμενες πράξεις τους αναγκαστικά θα πρέπει να ακολουθήσουν συγκεκριμένο τρόπο ζωής.
Σχετικά αναφέρει και ο Σαλούστιος στο "Περί θεών και κόσμου VIII".
πηγή: empedotimos.blogspot.gr
