ΕΤΙΚΕΤΕΣ

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ - ΠΟΛΙΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ


Η έννοια  "πόλις" προέρχεται  από  το  αρχαίο  ρήμα "πέλω" (οι  υπέρμαχοι  της  ινδοευρωπαϊκής  θεωρίας  κάνουν λόγο  για  προέλευση  από  τον  τύπο  "pel"),  το οποίο σημαίνει  συναναστρέφομαι  γύρω από ένα άξονα. Από  την ίδια ρίζα  του ρήματος "πέλω" προέρχεται  και η λέξη  "πόλος",  που σημαίνει  κέντρο  έλξης, άξονας  γύρω  από τον οποίο στρέφεται κάτι.

Η  αρχαία  "πόλις"  αποτελούσε  το κέντρο  έλξης  των πολιτών,  τον πόλο έλξης,  μαγνήτιζε  με  τη λάμψη  της  τους πολίτες,  προκειμένου  να συναντηθούν, να συναναστραφούν  και να  κοινωνήσουν αρχικά μεταξύ τους  ιδέες, ανησυχίες. Στην ουσία  αυτό  που θα πετύχαιναν  ήταν  να μοιραστούν  μεταξύ  τους  τα  "κοινά", το απόθεμα  του  πλούτου  που προερχόταν  από  την παραγωγική  τους εργασία  στους αγρούς  των τότε γεωργικών κοινωνιών. Έτσι,  η έννοια-λέξη   "πόλις" ήταν συνώνυμη  με την έννοια-λέξη  "κοινότητα".


Στη  αρχαιοελληνική  κοινωνική θεώρηση πραγμάτων  "πολιτική"  σήμαινε  το ενδιαφέρον  για  τη συμμετοχή  στα "κοινά"  της  ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ,  της  αρχαιοελληνικής ΠΟΛΕΩΣ, την  ενασχόληση  με  τα  ζητήματα  της κοινότητας, του  μικρού  τόπου  και  της υπαίθρου  στα οποία συναναστρέφονταν  οι πολίτες  οποιαδήποτε  στιγμή. "ΠΟΛΙΤΙΚΗ"  σήμαινε  την μεταμόρφωση  της πόλεως  σε "οίκο", σε  αγορά  λόγου. Κάτι  τέτοιο  δε  σήμαινε  "κοινοκτημοσύνη"  ούτε  εξαφάνιση  της  ατομικής  ιδιοκτησίας  ή  της όποιας  ετερότητας,  αλλά  συμπόρευση  του ατομικού και του συλλογικού.

Στην  νεωτερική  περίοδο  της ιστορίας  εσφαλμένα  ταυτίζει  η σύγχρονη πολιτική  θεωρία  την  "πολιτική"  με τα  ζητήματα  ενός  απέραντου απρόσωπου  κράτους  στο οποίο  την κηδεμονία  ασκεί  μια  συγκεντρωτική εξουσία. "ΠΟΛΙΤΙΚΗ"  στην αρχική  της  σύλληψη σήμαινε  την  συμμετοχή  των πολιτών  στη  διαχείριση  των κοινών  ζητημάτων  που αφορούσαν  την  μικρή πόλη τους, τη γειτονιά  τους,  τη συνοικία  τους. Σήμαινε  τη  σύνδεση  του οργανωμένου  πολιτικά  οικιακού  πολιτισμού  με  το περιβάλλον  και τη  φύση.

Το ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ  χαρακτήριζε κάθε πτυχή  της καθημερινής  ζωής  τους. Χαρακτηριστικό   παράδειγμα  αποτελούν  οι "οικείες"  των  αρχαίων. Η  έννοια  "σπίτι"  είναι  μεταγενέστερη  και  προέρχεται  από  το λατινικό  "hospitium" (οσπίτιον) και  είχε  την έννοια  του ξενώνα, δηλούμενη  περισσότερο  την  ιδιωτική  κατοικία  που ήταν  αυτόνομη  σε όλα  τα επίπεδα. Αντίθετα η  αρχαιοελληνική  "οικία"  είχε  μια  προσωπική  θεώρηση,  γιατί  ανέδυε  έναν δημόσιο  χώρο. "Οικίες"  θεωρούνταν  τα σπίτια  που είχαν κοινές αυλές  και  βρίσκονταν πολύ  κοντά  το ένα στο άλλο.


Για  να  κατανοήσουμε  συνολικά  ως πολίτες  ποιο πρέπει  να  είναι το περιεχόμενο  της πολιτικής  στη  σημερινή εποχή  είναι  ανάγκη  να  εκκινήσουμε  από  τα  αυτονόητα,  να ιεραρχήσουμε  τις παραγωγικές  μας  ανάγκες,  να  αναθεωρήσουμε  τον τρόπο  που προσλαμβάνουμε  τα μικρά  πράγματα  της καθημερινότητάς  μας  εστιάζοντας  πρώτα  στις μικρές  τοπικές κοινωνίες  και  στον "οίκο".  Όταν  λοιπόν κάποιοι  επικαλούνται  γενικά  την δημοκρατία  ή  την άμεση δημοκρατία  δεν συνειδητοποιούν  ότι αναφέρονται  σε  μια  γενική  πολιτική  θεώρηση  των πραγμάτων,  μιλούν για το αφηρημένο  και όχι για  το  συγκεκριμένο, βλέπουν τον ωκεανό  και όχι τον όμορφο κόλπο  της περιοχής  τους,  χάνονται  στο  πέλαγος  των  αμφισημιών  και  δε  βλέπουν  τα  ρυάκια  και τους  ποταμίσκους  που  κυλούν  γάργαρα  δίπλα  στις ρίζες  των δέντρων  που ποτίζονται  ανύποπτα.



 Έτσι,  αν ρωτήσει  κάποιος  πώς  αντιλαμβάνονται  πολλοί  τη  "δημοκρατία"   και  τι ορισμό  της  δίνουν, θα καταμετρήσουν  τόσους  ορισμούς  όσοι  είναι  και οι ερωτώμενοι. Προϋπόθεση  για  να μετριαστεί  ή  να περιοριστεί  αυτή  η πανσπερμία  των άπειρων  διαφορετικών  ορισμών για την έννοια της  "δημοκρατίας" και  να  συγκροτηθεί  μια  κοινή  συνισταμένη  συζήτησης  για  την πολιτική  είναι  να συλληφθεί  το  "κοινόν"  πρόταγμα,  το ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ  ΠΝΕΥΜΑ.