ΠΡΟΚΛΟΣ - ΤΙ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΙ Ο ΕΡΜΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Φωτογραφίες: Θεός Ερμής , Μουσείο Πίο-Κλεμεντίνο, Βατικανό

Απόσπασμα από το Εις τον Πλάτωνος πρώτον Αλκιβιάδη Β΄(194, 24 -195, 20):

"...Διότι το μάτι της ψυχής, που από τις πολλές ενασχολήσεις έχει χάσει το φως του κι έχει σκεπαστεί, ξαναβρίσκει τη φλόγα του χάρη σε τούτα (παρακάτω) και επιστρέφει προς τον εαυτό του και τη γνώση του εαυτού του. Με αυτά λοιπόν τρέφεται ο εντός μας λόγος και μέσω αυτών ανάγεται σε νου, όπως δίδαξε ο Σωκράτης στα έργα εκείνα. Όλα τούτα μάλιστα τα παιδευτικά αντικείμενα κατάγονται από τον Ερμή. Πράγματι ο Θεός αυτός είναι επόπτης των γυμναστικών αγώνων (εξ ου και τοποθετούν τα αγάλματά του στις παλαίστρες), της μουσικής (εξ ου και στον ουρανό τον τιμούν ως άστρο της Λύρας), των μαθηματικών ( σ΄αυτόν αποδίδουν την εύρεση της γεωμετρίας, των υπολογισμών και όλων των συναφών) και της διαλεκτικής (διότι αυτός ο Θεός ανακάλυψε τον λόγο εν γένει: αυτός είναι που μηχανεύτηκε τον λόγο, όπως μάθαμε στον διάλογο Κρατύλο). Δικαιολογημένα λοιπόν προϊσταται της όλης παιδείας και ηγείται, επικεφαλής της πορείας μας προς το νοητό, ανυψώνοντας την ψυχή από τον θνητό τόπο, χαράζοντας τον δρόμο στις διαφορετικές αγέλες των ψυχών, σκορπίζοντας τον ύπνο και τη λήθη τους και χορηγώντας τους την ανάμνηση, ολοκλήρωση της οποίας είναι η καθαρή και αγνή νόηση της θεότητας..."


Διότι, όπως μας λέει πάλι ο Πρόκλος νωρίτερα στο 194, με την γυμναστική μεταμορφώνεται η μαλθακότητα που προκαλούν οι επιθυμίες σε ρωμαλεότητα αποκαθιστώντας την ψυχοσωματική ευτονία. Με τη μουσική χαλαρώνεται η ένταση και η αγριότητα του θυμικού καθιστώντας το αρμονικό και συμμετρικό, αφού το θυμοειδές είναι ο συντονισμός της ψυχής.Με τα μαθηματικά και τη διαλεκτική κινείται και προάγεται η λογική μας.

ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ - Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΩΣ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

   Κώστας Παπαϊωάννου

(ομώνυμο κεφάλαιο από το έργο του "ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ")

πελεκημένη ἡ πέτρα - ἀγκωνάρι

ἀπελέκητη ἡ πέτρα - ἑτοιμόγενη ἡ μήτρα τῶν θαυμάτων

ρωτῆστε τόν Φειδία - εἶχε τά μάτια του στά χέρια

Π. Στάμος

Γένεση και γίγνεσθαι των κλασικών μορφών      

                                                                                                                                       

       Αυτό το κοσμικό συναίσθημα, που η κλασική Ελλάδα εξέφρασε μ’ έναν εκπληκτικό πλούτο μέσω μύθων, εννοιών και συμβόλου, μέσα από την αντίληψή της για την πολιτική, μέσα από τις μαθηματικές και επιστημονικές θεωρίες της ή τα φιλοσοφικά της συστήματα, βρήκε την πρώτη του έκφραση στη γλώσσα της πέτρας των ναών. Προς το τέλος του 7^ου αιώνα και στις αρχές του 6^ου, την εποχή δηλαδή του Σόλωνα και των πρώτων νομοθετούν και τυράννων, τελειώνουν οι αβεβαιότητες και τα ψηλαφίσματα της προκλασικής εποχής. Ολόκληρη η Ελλάδα, από την Ιωνία μέχρι τη Σικελία, στολίζεται με άπειρους ναούς. Και την ίδια στιγμή που δημιουργούνται οι δυο μεγάλες σχολές αρχιτεκτονικής, η πλαστική αναδεικνύει δύο άλλα σύμβολα της νέας ψυχής όχι λιγότερο μεγαλειώδη: τον Κούρο*, άνθρωπο ή θεό αδιακρίτως, και την Κόρη*, τελειοποίηση της θηλυκότητας, δεύτερη φιγούρα μιας ανθρωπότητας που επιτέλους «εξομοιώθηκε» και «εξισώθηκε» με τους θεούς. Στη ζωγραφική, τη γλυπτική, την αρχιτεκτονική, μέχρι και στα νομίσματα των πιο μικρών πόλεων, μια νέα σύλληψη μοναδικών μορφών εμφανίζεται, που προσδίδει στο σχέδιο το μεγαλείο του επιγράμματος. 

ΜΑΪΚΛ ΣΑΝΤΕΛ - Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΥ: "ΑΝΗΘΙΚΗ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ"

Το καινούργιο έρχεται τον 21ο αιώνα......Κοινοτισμός!! Μια αίγλη φωτός!

Αν σας ρωτούσαν ποιο είναι το πιο δημοφιλές μάθημα στο Χάρβαρντ, δύσκολα θα μαντεύατε τη σωστή απάντηση: Είναι οι παραδόσεις του Μάικλ Σαντέλ για την πολιτική φιλοσοφία. Όπου και αν μιλάει, από τη Βοστόνη ως το Τόκιο, τον υποδέχονται σαν ροκ σταρ. Στις διαλέξεις του δεν πέφτει καρφίτσα από ανθρώπους που τρέχουν να ακούσουν πώς θα απαντούσε, π.χ., σήμερα ο Αριστοτέλης στα σύγχρονα ηθικά διλήμματα: Πώς θα πρέπει να κατανεμηθούν τα βάρη της λιτότητας; Ποιες είναι οι ευθύνες των πλουσίων σε μια δίκαιη κοινωνία; Πρέπει να υπάρχουν ηθικά όρια στις αγορές; «Σε καιρούς οικονομικής κρίσης ξεχάσαμε την ηθική και χάσαμε την τέχνη του δημοκρατικού διαλόγου» τονίζει μιλώντας στο «Βήμα» ο αμερικανός καθηγητής, ο οποίος πιστεύει ότι και τα πλέον αμφιλεγόμενα ζητήματα μπορούν να φωτιστούν από μια στέρεη ηθική επιχειρηματολογία. 

ΑΡΧΑΙΑ ΤΡΑΓΩΔΙΑ "ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ" ΑΙΣΧΥΛΟΥ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ (ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ)

Υπόθεση

Ο απείθαρχος Τιτάνας Προμηθέας, αμφισβητεί την εξουσία του Δία, χαρίζοντας τη φωτιά στους ανθρώπους. Η τιμωρία θα είναι αμείλικτη. Με διαταγή του πατέρα των θεών θα δεθεί σ’ έναν άγριο βράχο, στα πέρατα του κόσμου. Ωστόσο εκείνος δεν θα σταματήσει να καταφέρεται κατά της εξουσίας, εξαγριώνοντας τον Δία, ο οποίος τον καταποντίζει στον Τάρταρο. 

Τραγωδία με φιλοσοφικό και πολιτικό υπόβαθρο, το ποιητικό αριστούργημα του Αισχύλου μιλά για την ελεύθερη βούληση και την αμφισβήτηση της εξουσίας. Ο Προμηθέας κραυγάζει πως η αμφισβήτηση της εξουσίας είναι πάντα, ένα ρήγμα, ένα άλμα, ένα δημιουργικό ξέσπασμα της ελεύθερης βούλησης - χωρίς τακτικούς ελιγμούς, χωρίς «στρατηγικούς» περιορισμούς και γίνεται έτσι η πρώτη φωνή στην ανθρώπινη Ιστορία που δηλώνει ευθαρσώς: Είμαι ρεαλιστής, γιατί ζητώ το αδύνατο. Και το ζητώ, χωρίς άλλον λόγο από τον εαυτό μου.

________________

Μια τελευταία υπενθύμιση πριν περάσω στο έργο: υπήρχε στην Αθήνα, και απ’ ό, τι φαίνεται στην Αθήνα και μόνο, η λατρεία του Προμηθέα.[1] 0 Προμηθέας δεσμώτης είναι πιθανώς ένα από τα τελευταία έργα του Αισχύλου (525-456) και παίχθηκε μετά τους Επτά επί Θήβας (ανέβηκαν το 467), ίσως σε κάποια στιγμή χρονικά κοντά με την Ορέστεια, που θεωρείται συχνά ως το απόγειό του έργου του, και που παρουσιάστηκε το 468. Το έργο ήταν μέρος μιας τριλογίας. Γνωρίζουμε τους τίτλους των άλλων δύο έργων: Προμηθέας πυρφόρος και Προμηθέας λυόμενος. Μπορούμε, σύμφωνα με αυτό, να φανταστούμε μια «φυσική» σειρά. Πρώτος ο Προμηθεύς «πυρφόρος» (δίνει τη φωτιά στους ανθρώπους), στη συνέχεια «δεσμώτης» (τιμωρείται από τον Δία) και τέλος «λυόμενος» (όπου θα είχαμε την τελική συμφιλίωση). Διαθέτουμε ένα αρχαίο σχόλιο που φαίνεται να μην αποδέχεται αυτή τη διάταξη, αλλά σε ό, τι με αφορά δεν το θεωρώ αποφασιστικό. Εν πάση περιπτώσει το πρόβλημα που μας αφορά είναι προφανώς η εικόνα του Προμηθέα και οι σημασίες που παρουσιάζονται στο έργο.

ΤΑ ΑΓΑΛΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΔΕΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΜΦΙΑΡΑΟΥ (500 Π.Χ ΠΕΡΙΠΟΥ)

Το 1972, ένας φαρμακοποιός από τη Ρώμη, ο Stefano Mariottini,  έκανε διακοπές στο Ριάτσε της Ιταλίας (στη «μύτη» της μπότας). Βουτώντας με το ψαροντούφεκό του σε βάθος 9 περίπου μέτρων από την ακτή, ανακάλυψε ένα ανθρώπινο χέρι μισοθαμμένο στην άμμο. Ήταν τόσο ρεαλιστικό που νόμισε πως επρόκειτο για πτώμα. Κοιτάζοντας προσεκτικότερα, διαπίστωσε πως ήταν τμήμα ενός αγάλματος που ήταν ξαπλωμένο στο ένα πλευρό, ενώ δίπλα βρισκόταν κι άλλο ένα άγαλμα, ξαπλωμένο ανάσκελα. Ενημέρωσε τις αρχές και δύτες της αστυνομίας επέστρεψαν με μπαλόνια οξυγόνου, με τα οποία ανασήκωσαν προσεκτικά τα αγάλματα από το βυθό.

ΑΠΟ ΤΗΝ "ΑΣΚΗΤΙΚΗ" ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ - ΤΟΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ

"Τούτη είναι η εποχή μας, καλή ή κακή, ωραία ή άσκημη, πλούσια ή φτωχή, δεν τη διαλέξαμε."

[...] Δυο φωνές μέσα μου παλεύουν. O νους: "Γιατί να χανόμαστε κυνηγώντας το αδύνατο; Μέσα στον ιερό περίβολο των πέντε αιστήσεων χρέος μας ν΄ αναγνωρίσουμε τα σύνορα του ανθρώπου.

Μα μια άλλη μέσα μου φωνή, ας την πούμε έχτη δύναμη, ας την πούμε καρδιά, αντιστέκεται και φωνάζει: "Όχι! Όχι! Ποτέ μην αναγνωρίσεις τα σύνορα του ανθρώπου! Να σπας τα σύνορα! Ν΄αρνιέσαι ό,τι θωρούν τα μάτια σου! Να πεθαίνεις και να λες: Θάνατος δεν υπάρχει!" [...]

Η ΖΩΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ (ΚΑΙ ΜΙΑ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ)

ΜΙΑ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ, ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΦΟΡΟ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ ΕΔΩ:

ΕΦΑΡΜΟΓΗ - ΖΩΦΟΡΟΣ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ

Σε αντίθεση με τα μυθολογικά θέματα των μετοπών και των αετωμάτων, για τη ζωφόρο του Παρθενώνα, ο Φειδίας επέλεξε ως θέμα τη μεγαλύτερη γιορτή της πόλης, τα Μεγάλα Παναθήναια, τη γιορτή προς τιμήν της θεάς Αθηνάς. Η γιορτή διοργανωνόταν κάθε τέσσερα χρόνια, διαρκούσε 12 μέρες και περιελάμβανε τελετές, θυσίες, γυμνικούς και μουσικούς αγώνες. Η πιο επίσημη μέρα ήταν η τελευταία, η 28η του μηνός Εκατομβαιώνος (μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού), ημέρα των γενεθλίων της θεάς. Την ημέρα αυτή σχηματιζόταν πομπή που έφτανε στο ναό της Αθηνάς Πολιάδος (στον Αρχαίο Ναό, ο οποίος αντικαταστάθηκε αργότερα από το Ερέχθειο), για να παραδώσει στους ιερείς τον καινούργιο πέπλο για το ξόανο της θεάς. Αυτή ακριβώς η πομπή ξετυλίγεται στα 160 μέτρα της ζωφόρου του Παρθενώνα.    

ΟΛΥΝΘΟΣ - Η ΠΡΩΤΗ ΗΛΙΑΚΗ ΠΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ (ΚΑΙ ΒΙΝΤΕΟ)

                                                            Πατώντας εδώ δείτε στον χάρτη την Όλυνθο

Οι περισσότεροι γνωρίζουμε τον Σωκράτη, τον αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο (469 – 399 π Χ), ως μια από τις μεγαλύτερες φυσιογνωμίες του παγκόσμιου πνεύματος και του πολιτισμού. Αλλά πόσοι γνωρίζουμε ότι αυτός ήταν υπεύθυνος για τη δημιουργία της πρώτης ηλιακής πόλης στην Ελλάδα, που διέθετε βιοκλιματικά σπίτια με νότιο προσανατολισμό, αίθριο και μικρά ανοίγματα στο βοριά;

Ο Σωκράτης πρώτος συνειδητοποίησε, ότι αν τα σπίτια κατασκευαστούν έχοντας ως γνώμονα τη θέση του ήλιου, τότε θα ήταν πιο ζεστά το χειμώνα και πιο δροσερά το καλοκαίρι. Ο φιλόσοφος αποφάσισε να πραγματοποιήσει αυτή την ιδέα και οργάνωσε μάθημα για να διδάσκει τους μαθητές του πώς να δημιουργούν ηλιακά σπίτια.

ΑΚΟΥΣΜΑ ΑΡΧΑΙΟΥ ΦΡΥΓΙΚΟΥ ΑΥΛΟΥ

Περί του Αυλού  γενικότερα

Είναι το πιο γνωστό πνευστό όργανο στην αρχαία Ελλάδα. Η ονομασία του άλλαζε ανάλογα με την κατασκευή του. Ο μονός αυλός ονομάζονταν μόναυλος, αυτός που παιζόταν πλάγια έτσι όπως ένα φλάουτο λέγονταν πλαγίαυλος και αυτός που ήταν διπλός είχε την ονομασία δίαυλος. Είχε συνδεθεί άμεσα με τον θεό Διόνυσο μιας και ήταν το βασικό όργανο σε όλους τους εορτασμούς στην και ιδιαίτερα σε τελετές προς τιμή του Διόνυσου.

ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ

Το εξωτερικό του ναού του Απόλλωνα στα Δίδυμα της Ιωνίας

Κρυμμένα στα υλικά της ίδιας της κατασκευής τους, τα αρχιτεκτονικά σχέδια των αρχαίων ναών έρχονται στο φως με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας.

Εδώ και πολλούς αιώνες, οι άνθρωποι κοιτάζουν τους αρχαίους ελληνικούς ναούς με δέος και θαυμασμό για τον εξαίρετο σχεδιασμό και την άψογη κατασκευή τους. Οι αρχιτέκτονες γνωρίζουν, ωστόσο, ότι στην κατασκευή τους είχαν παρεισφρήσει εσκεμμένα κάποια αρχιτεκτονικά “λάθη”, τα οποία συμβάλλουν στην οπτική αρμονία τους, με αποτέλεσμα να μοιάζουν γεωμετρικά τέλειοι.

Παρ’ όλα αυτά, ήταν δύσκολο να προσδιοριστεί σε ποιο στάδιο της κατασκευής τους αποφασίστηκε να γίνουν αυτά τα λάθη, εφόσον για να γίνει αυτό απαιτούνταν τα αρχικά σχέδιά τους.

Βέβαια, όπως όλοι γνωρίζουμε, δεν υπήρχε καμία περίπτωση να βρεθούν τα αρχικά σχέδια μετά από τόσους αιώνες. Ή μήπως όχι;

Ο ΑΠΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΥΘΙΚΗΣ ΣΦΙΓΓΑΣ

Ἡ Σφίγξ «σφίγγει» τὰ θύματά της μέχρι θανάτου…

Κόρη τῆς Ἔχιδνας καὶ τοῦ Τυφῶνος καὶ προϊὸν αἱμομιξίας, ἡ Σφίγξ ἀποτελεῖ τὸ τερατῶδες πρότυπο τῶν ἀδυναμιῶν καὶ τῶν ὑπερβολῶν τοῦ ἑαυτοῦ μας. Εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ σύνθετα σύμβολα τῆς Ἑλληνικῆς μυθολογίας, καθὼς παρουσιάζει τέσσερις μορφές:

α) Κεφαλὴ παρθένου (δηλ. νεαροῦ κοριτσιοῦ)
β) Στῆθος καὶ φτερὰ πτηνοῦ
γ) Σῶμα λέοντος
δ) Οὐρὰ ὄφεως

Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΡΤΕΜΗΣ ΣΤΗ ΕΦΕΣΟ

                                                       Πατώντας εδώ δείτε στον χάρτη το ναό της Άρτεμιδος

Ο ναός της Αρτέμιδος βρισκόταν στην Έφεσο της σημερινής Τουρκίας. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι χρειάστηκαν 120 χρόνια για να αποπερατωθεί ενώ είχε αρχικά ξεκινήσει από τον βασιλιά της Λυδίας, Κροίσο. Ο ναός κτίστηκε από μάρμαρο και ασβεστόλιθο, υλικά που μεταφέρθηκαν από γειτονικούς λόφους. Κάπου 120 μαρμάρινοι κίονες υποστήριζαν το κύριο τμήμα του ναού.

Κάθε κίονας είχε ύψος 20 μέτρα. Οι τεράστιοι ογκόλιθοι μεταφέρθηκαν εκεί με τροχαλίες και συνδέθηκαν με μεταλλικούς πείρους. Μετά την ολοκλήρωση της οροφής καλλιτέχνες διακόσμησαν το κτίριο με υπέροχες γλυπτές παραστάσεις. Στη μέση του ναού υπήρχε το μαρμάρινο άγαλμα της Άρτεμης.

ΒΑΛΧΑΛΛΑ - ΕΝΑ ΠΙΣΤΟ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΩΔΕΚΑΘΕΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ

ΒΑΛΧΑΛΛΑ
ΟΥΡΑΝΙΟΣ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ

Η γερμανική μυθολογία είναι κακέκτυπο αντίγραφο της ελληνικής μυθολογίας. Όλες οι ευρωπαϊκές μυθολογίες μιμήθηκαν την ελληνική προσαρμόζοντάς την στην ιδιαίτερη κουλτούρα κάθε παράδοσης. Οι ευρωπαϊκοί λαοί, από την αναγέννηση και μετά, αγάπησαν το αρχαίο ελληνικό ιδεώδες σε όλες του τις πτυχές (τέχνη, φιλοσοφία, λογοτεχνία, επιστήμη, γράμματα), και προσέλαβαν το ελληνικό όλον στη νεωτερική του διάσταση. Οι Γερμανοί καλλιτέχνες, λογοτένες και φιλόσοφοι (Μπαχ, Μότσαρτ, Γκαίτε, Νίτσε....) ακόμα περισσότερο λάτρεψαν τον ελληνικό πολιτισμό. Κανένα γλυπτό, ναός ή άγαλμα όμως δεν φθάνει σε αρμονία και κάλλος την ελληνική τέχνη.....Το ελληνικό πνεύμα κυρίεψε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, τον νου των Ευρωπαίων, αλλά και όλων των λαών που αγαπούν τη σκέψη και την τέχνη.

ΠΕΡΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ (ΑΛΗΘΕΙΑ - ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ - ΚΑΛΛΟΣ)

Katharina Fritsch Trafalgar Square, London

Προλογικοί αναστοχασμοί

Αφορμή στοχασμού ο αλέκτωρ (κόκορας). Στην πλατωνική και, γενικότερα, στην ελληνική θεολογία τα όντα κατατάσσονται σε 7 βαθμίδες ως εξής:

1. Θεότητα
2. Άγγελοι
3. Δαίμονες (όχι με την αρνητική χριστιανική έννοια)
4. Άνθρωπος
5. Ζώα
6. Φυτά
7.Ορυκτά

ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΑΥΣΤΡΙΑΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΜΕ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ

Ας αναρωτηθούμε... Ποιο κοινοβούλιο μας φαίνεται πιο ελληνικό; Το δικό μας ή της Αυστρίας; Το Αυστριακό βέβαια! Γεμάτο με ιωνικούς κίονες, μετώπες, αγάλματα, ζωφόρους!! Πολλοί από τους σημερινούς Έλληνες θα το θεωρούσαν υπερβολή. Πόσο έχουμε αφελληνιστεί; Αυτό το λέμε στην ελληνική φιλοσοφία ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΔΙΠΛΗ ΑΓΝΟΙΑ!!

Αλήθεια, μπορούμε να φανταστούμε ποια πολιτική αισθητική ΛΟΓΟΥ ενεργοποιείται στους βουλευτές ενός τέτοιου κοινοβουλίου αντικρίζοντας τέτοιο ΚΑΛΛΟΣ; Γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά από την αρχαία ελληνική γραμματεία ότι ένα τέτοιο απείρου κάλλους θέαμα μας μεταμορφώνει εσωτερικά-ηθικά;

Αυτό μαρτυρά την οικουμενικότητα της ελληνικής αντίληψης, η οποία δεν είναι τίποτα άλλο παρά ΜΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ. ΔΗΛΑΔΗ Η ΦΑΝΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΤΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ που διαχέεται στον αισθητό κόσμο μέσα από το ΑΙΩΝΙΟ ΑΛΗΘΕΣ, το ΥΠΕΡΑΙΣΘΗΤΟ ΑΓΑΘΟΝ.

ΠΕΡΙ ΣΥΜΒΟΛΩΝ - Η ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΤΩΝ ΝΑΩΝ

Ας προσπαθήσουμε να κάνουμε μια πολύ επιφανειακή προσέγγιση στην συμβολική των ναών.

«πᾶσα δὲ ἐπιτηδειότης μιμήσει καὶ ὁμοιότητι γίνεται, διὸ οἱ μὲν ναοὶ τὸν οὐρανόν, οἱ δὲ βωμοὶ μιμοῦνται τὴν γῆν» - ΣΑΛΛΟΥΣΤΙΟΣ

«Κάθε δε επιτηδειόττης γίνεται με μίμηση και ομοιότητα, για αυτό οι μεν ναοί μιμούνται τον ουρανόν, οι δε βωμοί μιμούνται την γην»

Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΚΑΙ Η ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Παρθενών (447-432 π.Χ.)

Ο μεγάλος ναός της Αθηνάς Παρθένου, της προστάτιδος της Αθήνας, δεσπόζει στην κορυφή του λόφου της Ακροπόλεως. Αρχικά ονομαζόταν «εκατόμπεδος νεώς» (είχε μήκος 100 αττικών ποδών) ή απλώς «νεώς» (570-566 π.Χ.)· ο όρος ‘εκατόμπεδος’ αναφερόταν κυρίως στο κεντρικό τμήμα του ναού, όπου βρισκόταν το λατρευτικό άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου, γι’ αυτό και ο ναός απεκαλείτο επίσης «Παρθενών» (οίκος της Παρθένου). Από τα χρόνια του Δημοσθένους και εξής η ονομασία «Παρθενών» δήλωνε ολόκληρο το ναϊκό οικοδόμημα.

Η ΔΙΑΛΟΓΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΩΝ ΠΛΑΤΩΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ - Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΙΓΝΙΟΝ

W. K. C. Guthrie, A History of Greek Philosophy, vol. IV, Plato.

The man and his Dialogues: Earlier Period, Cambridge (Cambridge University Press) 1975, σσ. 56-63 (μτφρ. Ε. Πατρικίου):

        «Το ερώτημα του κατά πόσον ο ίδιος ο Πλάτωνας θεωρούσε τους διαλό­γους του ως μέσον για τη μετάδοση της σοβαρής φιλοσοφικής σκέψης και του ποια, κατά συνέπεια, θα πρέπει να είναι η δική μας στάση απέναντι σε αυτά τα έργα, χρήζει μιας ανάλυσης κάπως μεγαλύτερης από τη σύντομη αναφορά που κάναμε στην Εισαγωγή. Εκεί είχαμε ξεκινήσει με ένα παράθεμα από την Έβδομη Επιστολή, στο οποίο διατυπώνεται η πρόταση ότι η φιλοσοφία μπορεί να αναζητηθεί σοβαρά μόνον μέσω της προφορικής συζήτησης και της ζωντα­νής συντροφικότητας και ότι τα γραπτά έργα πάνω στο θέμα αυτό έχουν μη­δαμινή αξία ή, μάλλον, καμία αξία απολύτως.

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΘΑΛΑΜΟΙ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ ΚΑΙ Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΑΤΗΣ – ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ – ΣΕΛΗΝΗΣ ΣΤΑ ΤΡΙΣΤΡΑΤΑ

Η Θεά Άρτεμις, άγαλμα που βρέθηκε κοντά στο αρχαίο θέατρο της Λάρισας

Η ταφή του σώματος αυτή καθαυτή αποτελεί συμβολική πράξη καθώς συμβολίζει την σχέση ανθρώπου-θανάτου, αναδεικνύοντας την σχέση του θνητού με την θνητότητα μέσα από τις "διαβατήριες τελετουργίες" και την πορεία της ψυχής του νεκρού μετά τον θάνατο. Οι νεκροί έχουν διττή υπόσταση, είναι πρόγονοι αλλά και κριτές από τον Άλλο Κόσμο. Σκοπός αυτών των τελετουργιών είναι να επιτρέψουν στον νεκρό να περάσει το κατώφλι της νέας κατάστασης, του προγόνου και την αποτροπή της επιστροφής του, ορίζοντας τον τάφο ως σύνορο μεταξύ αυτού του Κόσμου των ζωντανών και του Κάτω Κόσμου. Έτσι αποδίδεται τιμή και μνήμη στους προγόνους καθώς με αυτόν τον τρόπο εξασφάλιζαν την προστασία τους στην πόλη στην οικογένεια και στον πόλεμο. Ο όρος "τελετουργία" υπό την ευρεία έννοια δηλώνει εθιμοτυπία, συνήθεια ή έθιμα, υπό την στενή έννοια όμως, λατρεία ή θρησκευτική τελετή. Το τελετουργικό ορίζεται σαν ένα "κωδικοποιημένο σύστημα πρακτικών, τελούμενο σε συγκεκριμένες συνθήκες τόπου και χρόνου, με ένα βιωμένο νόημα και μια συμβολική αξία για αυτούς που συμμετέχουν σ' αυτό. Αλληλένδετα στοιχεία για το τελετουργικό είναι η λατρεία-πίστη, το ιερό και το σώμα καθώς συμβολικές εκφράσεις του είναι η μουσική, ζωγραφικές αναπαραστάσεις, προσφορές στους νεκρούς, αγώνες, θυσίες και άλλες συμβολικές εκδηλώσεις επικοινωνίας με τον άλλο κόσμο.

ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ - ΠΛΑΤΩΝ Ο ΕΙΔΩΣ

Αν κατορθώσουμε να αντικρούσουμε το “κλασσικό ήθος”, όχι σαν αφηρημένο ιδεατοτυπικό σχήμα, αλλά σαν μια ζωντανή ιστορική πραγματικότητα, τότε θά 'χουμε και το κλειδί για την κατανόηση αυτής της ειδικής μορφής συνέχειας, που παρουσιάζει η ιστορία του 5ου χρυσού αιώνα.

Κι εδώ χρειάζεται να εφοδιαστούμε με ορισμένες βασικές Ελληνικές απόψεις και ιδέες. Συνέχεια για τους Έλληνες δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά διατήρηση μιας αδιάλειπτα διαφοροποιούμενης Ενότητας. Αυτός ο ορισμός εκφράζει την απόλυτα καταφατική και ενεργητική στάση του Έλληνα απέναντι στην Ιστορία. Ας προσπαθήσουμε ν’ αναπλάσουμε αυτή την πρωταρχική εκδήλωση κάθε γεννωμένου πολιτισμού, αυτή τη μυστική ιδέα τη γεμάτη από βάθη της λαϊκής ψυχής και που μ’ αυτήν κάθε πολιτισμός στα πρώτα του σκιρτήματα εκφράζει το πεπρωμένο του, τη μυστική εικόνα του εαυτού του.