Η ΠΡΟΚΛΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ ΩΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ

                   

Του Μιχαλόπουλου Αθανάσιου

Ο Πρόκλος υποδεικνύει ότι η φαντασία είναι ένα είδος ενδιάμεσης υπόστασης που μεσολαβεί μεταξύ ψυχής και νόησης. Σε ένα κείμενο, περιγράφει αυτή τη μεσολαβητική λειτουργία ως μια ικανότητα στοχασμού των αφηρημένων ιδεών που περιέχονται στην εκλογικευτική νόηση, μέσω της συνειδητοποίησης κάποιων χωρικών εννοιών:

Διότι αυτός είναι ο λόγος που και ο Ευκλείδης δίνει στο έργο του τον υπότιτλο "Γεωμετρία του Επιπέδου". Πρέπει να φανταζόμαστε ότι το επίπεδο προβάλλεται από τον νου μας και κείται μπροστά στα μάτια μας, και τα πάντα καταγράφονται πάνω του από τη νόησή μας. Έτσι η φαντασία γίνεται ένα είδος κατόπτρου επί του οποίου εντυπώνονται οι αντικατοπτρισμοί της νόησης.

                                                               (Υπόμνημα εις τον πρώτον του Ευκλείδου, 12.11 - 6)

ΜΙΑ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ

Κάθε περιγραφή μας για τον κόσμο, μας λέει ο Heidegger [1], περιέχει μια ερμηνευτική που προέρχεται από την εμπειρία. Κάθε απόπειρα περιγραφής με την έννοια της αφήγησης γεγονότων που είναι ελεύθερα από ερμηνευτικές δομές, είναι μια ψευδαίσθηση. Η ιδέα της αντικειμενικότητας είναι μια ερμηνευτική κατασκευή, μια απόφανση του λόγου κατά τον Αριστοτέλη, που "δείχνει αυτό που εκφέρει".[2] Ανάμεσα στη σκέψη και στην πραγματικότητα παρεμβάλλεται ο λόγος που εκφέρεται με φωνήεντα-σύμφωνα, η γλώσσα δηλαδή, που κατασκευάζει τα νοήματα, που δημιουργεί την δική της πραγματικότητα. Ο Wittgenstein έγραψε ότι αυτός ο κόσμος δεν αποτελείται από πράγματα αλλά από γεγονότα που φορτίζονται από λέξεις.

Ο ΣΩΚΡΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ

Ο Σωκρατικός Διάλογος δεν λειτουργεί με την προϋπόθεση να ανασκευάσει τις συνθήκες κατανόησης και να υποστηρίξει μια νεκρή αντικειμενικοποίηση της διυποκειμενικής συναίνεσης. Επίσης ούτε κινείται στα επίπεδα (που τον θέλουν πολλές ψυχαναλυτικές γνωσιακές ψυχοθεραπείες και όχι μόνο) ενός πρακτικού μπιχεβιορισμού και γνωσιακής «εισαγωγικοποίησης» του υποκειμένου, όπου το άτομο καλείται να διαπαιδαγωγηθεί μέσω μιας μιμητικής προσαρμογής και να εξασφαλίσει τα γνωσιακά πλαίσια της αυτοσυντήρησης του, χωρίς να τίθεται το φιλοσοφικό ερώτημα της εξασφάλισης της αυτονομίας τόσο της σκέψης όσο και της πράξης. Ο Σωκρατικός Διάλογος αποτελεί την πλατωνική τεραγωνική ρίζα, της πράξης που συμπυκνώνεται στο «το τα εαυτού πράττειν» (Χαρμίδης 161b,& Τίμαιος 72a ).

Η ΣΤΩΙΚΗ ΨΥΧΟΦΕΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ

Ο Επίκτητος γράφει στο Εγχειρίδιο:

"Δεν είναι τα πράγματα που μας ταράζουν αλλά η άποψη που έχουμε γι' αυτά· όταν λοιπόν εμποδιζόμαστε ή ταραζόμαστε ή λυπόμαστε, κανέναν άλλον να μην θεωρούμε ως υπαίτιο παρά τους εαυτούς μας, δηλαδή τις δοξασίες μας". [1] 

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ - ΕΝΑΣ ΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Η Φιλοσοφική Συμβουλευτική δεν αποτελεί- όπως κακώς εννοείται από κάποιους ανεκπαίδευτους φιλοσοφικά ψυχολόγους - έναν νέο Στωικισμό (δηλαδή μια φιλολογία της οικονομίας των παθών) ούτε έναν Επικούρειο φορμαλισμό, ή κάποιον Σκεπτικισμό με την ασυνεπή ουδετεροποίηση του. Επιπλέον η Φιλοσοφική Συμβουλευτική δεν είναι υπαρξισμός. Δηλαδή μια δογματική αφοριστική περί της αλλοτρίωσης.

Αποτελεί μια άσκηση που υπερβαίνει την εμπειρική μερικότητα και ερευνά αναστοχαστικά για το πως πραγματώνεται η ελευθερία στην ευθύνη.

Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ

                  

Σήμερα είναι η ώρα να αναλογιστούμε κατά πόσον μπορούμε να συνεχίσουμε να αποδεχόμαστε ένα σύστημα εκπαίδευσης που λειτουργεί, ακριβώς, ως κλειστό σύστημα και όχι ως ζωντανός οργανισμός. Κατά πόσον μπορούμε να δεχθούμε την εκπαίδευση ως προιόν, ως προετοιμασία για την εργασία, ως προστάδιο της υποταγής για την επιβίωση. Αμφισβητώντας την εκπαίδευση, αμφισβητούμε τη φύση της εργασίας, καθώς μέσα στο υπάρχων σύστημα δεν μπορούμε να δούμε το ένα χωριστά από το άλλο. Αποφεύγοντας την επέκταση σε άλλα τμήματα της κοινωνικής οργάνωσης, θα επιχειρήσουμε να επεξεργαστούμε προτάσεις για την κατάργηση του υπάρχοντος σχολείου και το πέρασμα σε μια ελευθεριακή παιδεία. Σκοπός μας δεν είναι μια ουτοπική παρουσίαση δογματικών αρχών και θέσεων, αλλά μια συζήτηση σχετικά με το ανοιχτό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορέσει να κινηθεί η εκπαιδευτική πράξη.

ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΧΩΡΙΑ - ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟ

Στον αντίποδα του σύγχρονου τρόπου ζωής στις περιβαλλοντικά υποβαθμισμένες μεγαλουπόλεις των φρενήρων ρυθμών και της υλιστικής αντίληψης των κοινωνιών, βρίσκεται ο “ιδεαλισμός” του εναλλακτικού τρόπου ζωής στα Οικολογικά Χωριά.

Τα Οικολογικά Χωριά είναι ένας σύγχρονος δυναμικός τρόπος οργάνωσης του κοινωνικού βίου. 

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑ - Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

Εισαγωγή

Με τον όρο «βιομηχανική επανάσταση»1 περιγράφονται οι κατακλυσμιαίες αλλαγές που έλαβαν χώρα στην παραγωγική διαδικασία της Αγγλίας στο τέλος του 18ου αιώνα και, από τα μέσα του 19ου, σε όλον τον ανεπτυγμένο κόσμο: κατακόρυφη αύξηση της παραγωγής, πτώση του κόστους, κινητοποίηση τεράστιων ποσοτήτων κεφαλαίων και εργατικού δυναμικού.2 Η βιομηχανική επανάσταση δεν παραπέμπει απλώς στην εισαγωγή μηχανών στην παραγωγή, αλλά στην πλήρη μεταστροφή της φυσιογνωμίας της οικονομίας από αγροτική σε βιομηχανική, προσανατολισμένη στην αγορά.3

Αν και αρχικά η βιομηχανική επανάσταση υπήρξε βρετανικό φαινόμενο, λόγω των επιπτώσεων και της επέκτασής της κατά την διάρκεια του 19ου αιώνα, απέκτησε οικουμενικό χαρακτήρα. Οι ρίζες της ανιχνεύονται σε διεργασίες που λάμβαναν χώρα από τον ύστερο μεσαίωνα, ωστόσο οι επιμέρους αλλαγές σε διάφορους κοινωνικούς και οικονομικούς τομείς από το 1780 κι έπειτα συντονίστηκαν, οδηγώντας στην ολοκληρωτική μετάβαση σε ένα νέο οικονομικό και κοινωνικό σύστημα, τον βιομηχανικό καπιταλισμό.4

Στην παρούσα ανάρτηση θα αναφερθούμε στα εγγενή αγγλικά κοινωνικοοικονομικά στοιχεία που συντέλεσαν στο ξέσπασμα της βιομηχανικής επανάστασης στη χώρα αυτή. Έπειτα θα σκιαγραφήσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά της βιομηχανικής επανάστασης και της νέας οικονομίας της αγοράς που δομήθηκε πάνω σε αυτήν, εντοπίζοντας τις κυριότερες αλλαγές που επήλθαν στις εργασιακές σχέσεις.